སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན།
—— 2025ལོའི་ཟླ་3ཚེས་5ཉིན་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག
(གཉིས) ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་ནས་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུཌ་གསར་མ་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་སྟེ། དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་མགྱོགས་པོ་འཛུགས་དགོས། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་ཐོན་ལས་གསར་གཏོད་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། བཟོ་ལས་ཅན་དཔེ་གསར་ལ་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ། སྔོན་ཐོན་བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་རྒྱ་སྟོབས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། དེང་རབས་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ། སྒུལ་ནུས་གསར་པ་རྨང་ཚུགས་སྟོབས་འཕེལ་ཡོང་བ་དང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྒུལ་ནུས་གསར་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་ཡོང་བར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་དགོས།
གསར་དར་ཐོན་ལས་དང་འབྱུང་འགྱུར་ཐོན་ལས་སྐྱེད་སྲིང་དང་རྒྱ་སྟོབས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་གསར་དར་ཐོན་ལས་མཉམ་འདྲེས་དང་ཚོ་འདུས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་དགོས། ལག་རྩལ་གསར་པ་དང་། ཐོན་རྫས་གསར་པ། ཡུལ་གནས་གསར་པ་བཅས་གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་དཔེ་སྟོན་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་དང་། ཚོང་ལས་མཁའ་སྐྱོད་དང་དམའ་དབྱིངས་དཔལ་འབྱོར་སོགས་གསར་དར་ཐོན་ལས་བདེ་འཇགས་དང་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། འབྱུང་འགྱུར་ཐོན་ལས་ལ་མ་དངུལ་འཇོག་གྲངས་མང་དུ་གཏོང་བའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་དང་། སྐྱེ་དངོས་བཟོ་སྐྲུན་དང་། ཚད་རྡུལ་ཚན་རྩལ། གཟུགས་ལྡན་རིག་ནུས། 6Gསོགས་འབྱུང་འགྱུར་ཐོན་ལས་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་དགོས། སྔོན་ཐོན་བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་དང་དེང་རབས་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ཚོད་ལྟ་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་། ཞབས་ཞུ་ཅན་གྱི་བཟོ་སྐྲུན་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། ཐོན་ལས་གཅིག་འདོམས་ཀྱིས་བཀོད་སྒྲིག་དང་ཐོན་ནུས་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་ཉེན་ཟོན་སྔོན་བརྡ་གཏོང་བར་ཤུགས་བརྒྱབ་ནས། ཐོན་ལས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་འཕེལ་རྒྱས་དང་འགྲན་རྩོད་ལེགས་པོ་ཡོང་བར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཐོ་གསར་ཁུལ་གྱི་གསར་གཏོད་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། གསར་གཏོད་ཅན་གྱི་ཁེ་ལས་སྐས་རིམ་བཞིན་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པ་དང་། ཆེད་ཞིབ་ཁྱད་གསར་བཞི་བཅས་ཀྱི་ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་འཕེལ་རྒྱས་དང་རྒྱ་སྟོབས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བ། རི་དྭགས་རྭ་གཅིག་ཅན་གྱི་ཁེ་ལས་དང་གཙོད་རྒོད་ཁེ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བཅས་བྱས་ནས། ཁེ་ལས་སྔར་བས་མང་བ་ཁྱབ་ཁོངས་གསར་པ་དང་འགྲན་ལམ་གསར་པར་འཕེལ་རྒྱས་སྔར་བས་མགྱོགས་པོ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས།
སྲོལ་རྒྱུན་ཐོན་ལས་སྒྱུར་བཀོད་རིམ་སྤོར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ཀྱི་གཙོ་གནད་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ཐོན་ལས་རྨང་གཞི་བསྐྱར་སྐྲུན་དང་ལག་རྩལ་སྒྲིག་ཆས་གནད་ཆེན་འགག་སྒྲོལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་སྐྱེད་དང་སྒོ་ཐེམ་དམའ་རུ་གཏོང་བ་དང་། བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ཀྱི་ལག་རྩལ་གནད་ཆེན་སྒྱུར་བཀོད་རིམ་སྤོར་དང་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་བའི་སྒྲིག་ཆས་གསར་སྒྱུར་གྱི་ལས་གྲྭ་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱེད་དགོས། བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་གྲངས་ཀ་ཅན་དུ་རིགས་སྒྱུར་བྱེད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ལས་རིགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་ཅིང་གྲངས་ཀ་ཅན་ལའང་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པའི་ཞབས་ཞུའི་ཚོང་པ་ཁག་ཅིག་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ། ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་གྲངས་ཀ་ཅན་དུ་རིགས་སྒྱུར་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ཚད་གཞི་ཇེ་མཐོར་གཏོང་བར་བརྟེན་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་ཐོན་ལས་ཀྱི་ལེགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་ལ་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་དགོས། བཟོ་སྐྲུན་ལས་རིགས་ཀྱི“རིགས་སྣ་མང་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྤུས་ཀ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། སྤུས་རྟགས་གསར་དུ་གཏོད་པ”བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་བ་དང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤུས་ཚད་དོ་དམ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། སྤུས་རྟགས་གྲགས་ཅན་དང་སྤུས་ལེགས་དང་། ཐོན་ལས་ཕུལ་བྱུང་གཏོད་དགོས།
གྲངས་ཀའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གསར་གཏོད་གསོན་ཤུགས་སྐུལ་སློང་བྱེད་དགོས། “མིས་བཟོས་རིག་ནུས་+”བྱ་སྤྱོད་རྒྱུན་མཐུད་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། གྲངས་ཀའི་ལག་རྩལ་དེ་བཟོ་སྐྲུན་གྱི་དགེ་མཚན་དང་ཚོང་རའི་དགེ་མཚན་དང་ཟུང་འབྲེལ་སྔར་བས་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་། དཔེ་དབྱིབས་ཆེན་པོ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ། རིག་ནུས་དྲ་སྦྲེལ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་དང་། མིས་བཟོས་རིག་ནུས་ལག་ཁྱེར་ཁ་པར་དང་གློག་ཀླད། རིག་ནུས་འཕྲུལ་མི་སོགས་རབས་གསར་པའི་རིག་ནུས་མཐའ་སྣེ་དང་དེ་བཞིན་རིག་ནུས་བཟོ་སྐྲུན་སྒྲིག་ཆས་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་དགོས། 5Gགཞི་ཁྱོན་ཅན་གྱི་བེད་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། བཟོ་ལས་འཕྲིན་སྦྲེལ་དྲ་རྒྱ་གསར་གཏོད་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རྩི་ནུས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་བཀོད་པ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ལྡན་པའི་གྲངས་ཀའི་ཐོན་ལས་ཚོ་འདུས་བཏོད་དགོས། གྲངས་གཞིའི་རྨང་གཞིའི་ལམ་ལུགས་གང་མགྱོགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། གྲངས་གཞིའི་ཐོན་ཁུངས་གསར་སྤེལ་དང་བེད་སྤྱོད་ཟབ་མོ་བྱེད་པ། གྲངས་གཞི་རྒྱལ་ཁོངས་ལས་བརྒལ་ནས་འཁོར་སྐྱོད་བྱེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་དང་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ལས་སྟེགས་དཔལ་འབྱོར་ཚད་ལྡན་དང་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་ནས། གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་སྤེལ་དང་། འཛད་སྤྱོད་རྒྱ་སྐྱེད། ལས་ཞུགས་བརྟན་གཏོང་སོགས་ཀྱི་ཐད་དེའི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་དགོས།
(གསུམ) ཚན་སློབ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསར་གཏོད་མ་ལག་གི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། གསར་གཏོད་ཀྱིས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྣེ་ཁྲིད་པ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། སློབ་གསོ་འཕེལ་རྒྱས་དང་། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད། ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན་དང་འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སློབ་གསོའི་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། སློབ་གསོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལོ་གསུམ་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི་གཏན་འབེབས་དང་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། དུས་རབས་གསར་པའི་སྤྱོད་བཟང་དར་སྤེལ་དང་མི་བཟང་གསོ་སྐྱོང་གི་འདུ་འགོད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གྱི་བསམ་བློ་ཆབ་སྲིད་སློབ་ཚན་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་སྒྱུར་བཅོས་གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། རྨང་གཞིའི་སློབ་གསོའི་ལེགས་སྐྱེད་སྤུས་ལེགས་འདུ་འགོད་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས་མི་འབོར་གྱི་འགྱུར་ལྡོག་དང་འཚམ་པའི་ཐོན་ཁུངས་གཅིག་འདོམས་སྡེབ་སྒྲིག་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། འོས་འགན་སློབ་གསོའི་སློབ་གྲྭའི་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། འོས་འགན་སློབ་གསོ་སྤུས་ལེགས་དང་དོ་མཉམ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། མཐོ་འབྲིང་དུས་རིམ་གྱི་སློབ་གསོའི་སློབ་གནས་འདོན་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། རྫོང་ཁོངས་མཐོ་འབྲིང་གི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། སློབ་ཡོན་མི་དགོས་པའི་སློབ་ཞུགས་གོང་གི་སློབ་གསོ་རིམ་བཞིན་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། དམིགས་བསལ་སློབ་གསོ་དང་། རྒྱུན་མཐུད་སློབ་གསོ། ཆེད་དོན་སློབ་གསོ་བཅས་ལེགས་པར་གཉེར་ནས་དམངས་གཉེར་སློབ་གསོ་འཕེལ་རྒྱས་ཚད་ལྡན་ཡོང་བར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས། ལས་རིགས་སློབ་གྲྭ་དང་མཐོ་འབྲིང་དཀྱུས་མ་མཉམ་འདྲེས་དང་། ཐོན་ལས་དང་སློབ་གསོ་མཉམ་འདྲེས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ལས་རིགས་སློབ་གསོའི་མཐུན་འཕྲོད་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་སྒྱུར་བཅོས་ལ་རིགས་དབྱེ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། དངོས་གཞིའི་ཚན་ཁག་སྤུས་ལེགས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ། “རྩེ་གྲ་གཉིས”འཛུགས་སྐྲུན་མགྱོགས་པོ་བཅས་བྱས་ནས་རིག་ཚན་བཀོད་སྒྲིག་དང་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་དང་ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་དཔེ་རྣམ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། སློབ་གྲྭའི་ལུས་རྩལ་བྱེད་སྒོ་ཧུར་ཐག་སྤེལ་བ་དང་སེམས་ཁམས་བདེ་ཐང་གི་སློབ་གསོ་ཁྱབ་གདལ་བཏང་ནས་དགེ་སློབ་ཀྱི་ལུས་སེམས་བདེ་ཐང་ལ་གཅེས་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། སློབ་གསོ་མཁས་ཅན་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་བཏང་སྟེ་བྱང་ཚད་མཐོ་བའི་ཆེད་ལས་ཅན་གྱི་དགེ་རྒན་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་། དགེ་རྒན་གྱི་སྤྱོད་ལམ་འཛུགས་སྐྱོང་དང་དགེ་རྒན་གྱི་ཐོབ་ཐང་འགན་སྲུང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་དོ་ཁུར་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་སློབ་གསོ་སྒྱུར་བཅོས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། སློབ་གསོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོ་ནས་སློབ་གསོའི་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་ཕྱོགས་སུ་མགྱོགས་མྱུར་སྐྱོད་དགོས།
ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ཚན་རྩལ་རང་ཚུགས་རང་དར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་ཡོངས་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱི་སྒྲིག་སྲོལ་དཔེ་གསར་གྱི་དགེ་མཚན་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་། འགག་རྩ་དང་སྲོག་ཤིང་གི་ལག་རྩལ་འགག་སྒྲོལ། མདུན་གྲལ་རང་བཞིན། རྩ་སློག་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། ཚན་རྩལ་ལས་གཞི་གནད་ཆེན་སྒྲིག་འཛུགས་ལག་བསྟར་དང་སྔོན་ཚུད་ནས་བཀོད་སྒྲིག་གང་མགྱོགས་བྱེད་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ཚན་རྩལ་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་བཀོད་པ་ལེགས་སྒྱུར་དང་། ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་སྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། རྒྱལ་ཁབ་ཚོད་ལྟ་ཁང་གི་ཚན་ཞིབ་རྩ་འཛུགས་དཔེ་རྣམ་དཔེ་གསར་འཚོལ་ཞིབ། རྒྱལ་སྤྱི་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཁྱབ་འགྱེད་སྐུལ་ཁྲིད་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཚན་རྩལ་གྱི་གཏོང་སྒོས་རྨང་གཞིའི་ཞིབ་འཇུག་ལ་གཟིགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། འགྲན་རྩོད་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་བརྟན་བརླིང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཕན་ཚུན་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་གཏོང་འཇོག་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། རྨང་གཞིའི་ཞིབ་འཇུག་རྩ་འཛུགས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚད་ཇེ་མཐོར་གཏོང་དགོས། ཚན་རྩལ་སྣེ་ཁྲིད་ཁེ་ལས་ཀྱི་སྣེ་འདྲེན་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། ཁེ་ལས་ཀྱིས་གཙོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཐོན་སློབ་ཞིབ་གསུམ་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་ཡོང་བར་ཤུགས་རྒྱག་པ་དང་། ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཁེ་ལས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་ནང་ཞུགས་པ་དང་ཚན་རྩལ་ལས་གཞི་གནད་ཆེན་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་བར་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས། ཀྲུང་དབྱང་ནོར་སྲིད་ཀྱི་ཚན་རྩལ་གྲོན་དངུལ་བགོ་བཤའ་དང་དོ་དམ་བེད་སྤྱོད་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། ཚན་རྩལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་གཞན་སྒྱུར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་སྲིད་ཇུས་དང་ཁྲོམ་རའི་ཞབས་ཞུ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ལས་ཐོག་ཚན་རྩལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་དབང་སྩོལ་དང་རྒྱུ་ནོར་ལོགས་འདོན་དོ་དམ་སྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། ཚན་རྩལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་གཞན་སྒྱུར་གྱི་ནུས་ཕྱོད་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཤེས་བྱའི་བདག་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། དོན་སྤྱིའི་ར་སྤྲོད་དང་དུས་དཀྱིལ་ཀྱི་ཚོད་ལྟའི་ར་སྤྲོད། ལས་རིགས་ཐུན་མོང་རང་བཞིན་གྱི་ལག་རྩལ་བཅས་ཀྱི་ལས་སྟེགས་གང་མགྱོགས་སྐྲུན་དགོས། གསར་གཏོད་དངུལ་འཇོག་ཐེབས་རྩའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྲིད་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་དངུལ་རྩའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ལས་གཏོད་དངུལ་འཇོག་འཕེལ་རྒྱས་དང་ངང་རིང་མ་རྩ་སྟོབས་ཆེར་མགྱོགས་པོ་གཏོང་དགོས། ཚན་རྩལ་སྒོ་དབྱེ་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ཚན་རིག་ཁྱབ་གདལ་ལས་ཀར་ཤུགས་བརྒྱབ་ནས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཚན་རིག་བྱང་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། ཚན་རིག་པའི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་བཏང་ནས་འཚོལ་ཞིབ་ལ་བསྔགས་སྐུལ་དང་། ཕམ་ཁར་གུ་ཡངས་གཏོང་བའི་གསར་གཏོད་ཁོར་ཡུག་ཆགས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
ཤེས་ལྡན་པའི་དཔུང་ཁག་གི་སྤུས་ཚད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། ཤེས་ལྡན་པའི་མཐོ་ས་དང་ཤེས་ལྡན་པའི་ལས་སྟེགས་ཀྱི་ཁྱབ་འགྱེད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ཤེས་ལྡན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་གང་མགྱོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ། གསར་གཏོད་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་པ་རྩེར་སོན་དང་། གཙོ་གནད་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་དགོས་མཁོ་ཆེ་ཞིང་ཁ་ཐང་བ་དང་རྩལ་ནུས་ཆེ་བ་བཅས་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས། ན་གཞོན་ཚན་རྩལ་ཤེས་ལྡན་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་དང་བློ་ཁོག་ཆེན་པོས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་དགོས། བཟོ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་བཏང་ནས་ཐོན་ལས་ལག་རྩལ་གྱི་བཟོ་པའི་དཔུང་ཁག་རྩེ་གྲ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། ཕྱི་རྒྱལ་ནས་གདན་འདྲེན་ཞུས་པའི་ཤེས་ལྡན་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འགན་སྲུང་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། རྒྱལ་ཁོངས་གཞན་གྱི་ཤེས་ལྡན་པའི་ཞབས་ཞུ་ལེགས་སྒྱུར་བྱེད་དགོས། ཤེས་ལྡན་པར་དོ་དམ་དང་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་དང་། མི་སྤྱོད་སྡེ་ཚན་ལ་རང་བདག་གི་དབང་ཆ་སྔར་ལས་ཆེ་བ་སྤྲོད་པ། ཐོན་སློབ་ཞིབ་གསུམ་གྱི་ཤེས་ལྡན་པ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གསོ་སྐྱོང་དང་སྤེལ་རེས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཤེས་ལྡན་པའི་ས་ཁོངས་བཀོད་པ་ལུགས་མཐུན་ཡོང་བར་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་ནས། ཤར་དབུས་ནུབ་གསུམ་གྱི་ཤེས་ལྡན་པའི་རོགས་རེས་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་ཕུལ་བྱུང་ཤེས་ལྡན་པས་དབུས་ནུབ་ས་ཁུལ་དུ་བྱས་རྗེས་འཇོག་པ་དང་བྱ་གཞག་སྒྲུབ་པར་སྐུལ་མ་གཏོང་དགོས། ཤེས་ལྡན་པའི་རིགས་དབྱེའི་གདེང་འཇོག་སྒྱུར་བཅོས་དང་ཚན་སློབ་རིགས་ཁོངས་ཀྱི“ཞྭ་མོ”བཅོས་སྐྱོང་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་པ་དང་། གསར་གཏོད་ནུས་པ་དང་། སྤུས་ཚད། དངོས་ཕན། བྱས་རྗེས་བཅས་ཁྲིད་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པའི་ཤེས་ལྡན་པའི་གདེང་འཇོག་མ་ལག་བཙུགས་ནས། ཤེས་ལྡན་པའི་རིགས་ཁག་གིས་བློ་རྩེ་གཅིག་བསྒྲིམས་ཀྱིས་བརྩོན་ཞིབ་དང་། གྲབས་ཚགས་ཚུད་དང་གཏོང་གནད་འཁེལ་ཡོང་བར་བསྔགས་སྐུལ་བྱེད་དགོས།
(བཞི) མཚོན་རྟགས་རང་བཞིན་གྱི་སྒྱུར་བཅོས་བྱེད་ཐབས་གང་མགྱོགས་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། དཔལ་འབྱོར་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་ནུས་པ་སྔར་བས་འདོན་སྤེལ་བྱེད་དགོས། གཙོ་གནད་ཁྱབ་ཁོངས་སྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ་དང་། འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཚོད་འཛིན་ཐེབས་པའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་སྲོལ་གྱི་འགོག་རྐྱེན་སེལ་གང་ཐུབ་བྱས་ཏེ། སྔར་ལས་དྲང་སྙོམས་དང་སྔར་ལས་གསོན་ཤུགས་ལྡན་པའི་ཁྲོམ་རའི་ཁོར་ཡུག་སྐྲུན་དགོས།
གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གསོན་ཤུགས་སྐུལ་སློང་ནུས་ལྡན་བྱེད་དགོས། “གཡོ་འགུལ་སྤུ་ཙམ་མེད་པ་གཉིས”རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་དགོས། གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས་སྒྱུར་བཅོས་དང་ཟབ་སྤེལ། མཐོར་འདེགས་བཅས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་ལེགས་སྒྲུབ་བྱེད་པ་དང་། གཞུང་ཁོངས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་བཀོད་པ་ལེགས་སྒྱུར་དང་གྲུབ་ཚུལ་ལེགས་སྒྲིག་གི་ཁྲིད་སྟོན་ལག་ལེན་བསྟར་བ། གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས་ཀྱིས་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་ཚུལ་ལ་གདེང་འཇོག་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་གང་མགྱོགས་འཛུགས་པ་བཅས་བྱེད་དགོས། དམངས་གཉེར་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་དང་བྱེད་ཐབས་དོན་འཁྱོལ་ཏན་ཏིག་བྱས་ཏེ། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་དང་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་སྲུང་སྐྱོབ་ཏན་ཏིག་བྱེད་པ་དང་། ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་ལ་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་དེང་རབས་ཁེ་ལས་ལམ་ལུགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བར་བསྔགས་སྐུལ་བྱེད་དགོས། ཁེ་ལས་ཀྱི་རྩིས་དངུལ་འགྱངས་ཆད་ལ་གཙང་བཤེར་བྱེད་པའི་ལས་ཀར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ་དང་། འབྱུང་རྩ་ནས་བཅོས་སྐྱོང་དང་ཁ་དན་ཚིག་ལ་མི་གནས་མཁན་ལ་ཆད་གཅོད་བསླབ་འདོམས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། ཁེ་ལས་ཀྱི་རྩིས་དངུལ་འགྱངས་ཆད་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཕུགས་ཕན་ལམ་སྲོལ་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་དགོས། སྲིད་གཞུང་དང་ཁེ་ལས་དབར་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱི་འབྲེལ་མཐུད་སྤེལ་རེས་ཟབ་མོ་བྱས་ཏེ། ཁེ་ལས་ཀྱི་དངོས་ཡོད་དཀའ་ངལ་དང་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་ཏན་ཏིག་བྱེད་དགོས། སྒེར་གཉེར་བཟོ་ཚོང་ཐེམ་དུད་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ཁེ་ལས་དང་འབྲེལ་བའི་ཁྲིམས་བསྟར་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་བའི་ཆེད་དམིགས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཏེ། གྲོན་དངུལ་གང་བྱུང་བསྡུ་བ་དང་། དངུལ་ཆད་གང་བྱུང་གཅོད་པ། ཞིབ་བཤེར་གང་བྱུང་བྱེད་པ། སྒོ་ཐེལ་གང་བྱུང་རྒྱག་པ་བཅས་ལ་བཅོས་སྒྲིག་གཅིག་སྡུད་བྱས་ནས། སྒྲིག་འགལ་ངང་ཡུལ་གཞན་དུ་ཁྲིམས་བསྟར་དང་ཕན་གཉེར་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་སྔོན་འགོག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས། སྲིད་གཞུང་གིས་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་རིམ་དོ་དམ་བྱེད་པ་དང་ཞབས་ཞུའི་དྲོད་འཁོལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་འཕེལ་བར་བྱེད་དགོས།
རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་ཁྲོམ་ར་ཆེན་པོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་དགོས། རྨང་གཞིའི་ལམ་ལུགས་དང་སྒྲིག་སྲོལ་གང་མགྱོགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཁྲོམ་ར་ལོགས་དབྱེ་བྱེད་རིགས་གཙང་སེལ་བྱེད་པ། ཁྲོམ་རར་ཞུགས་འཐུས་དང་ཕྱིར་འཐེན་དང་བདག་རྐྱེན་བགོ་སྒྲིག་སོགས་ཐད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་རེས་འཁོར་ལ་ཚོད་འཛིན་ཐེབས་པའི་ཐོགས་ས་དང་འགག་གནས་བསལ་ནས། “ནང་རྩོད་རྣམ་པའི”འགྲན་རྩོད་ལ་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་དགོས། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་ཁྲོམ་ར་ཆེན་པོ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཁྲིད་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ལག་བསྟར་དང་། ཁྲོམ་རར་ཞུགས་འཐུས་ཀྱི་བཀག་རྒྱའི་གསལ་ཐོའི་པར་གཞི་གསར་པ་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ནས་འདོན་པ། ལས་རྣམ་གསར་པ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་གསར་པའི་ཁྲོམ་རར་ཞུགས་འཐུས་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སྒྱུར་བཅས་བྱེད་དགོས། གཙོ་གནད་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་འགྲན་རྩོད་དྲང་སྙོམས་སྒྲིག་མཐུན་ཡོང་བར་ཁྲིད་སྟོན་གཏན་འབེབས་བྱེད་པ་དང་། དམིགས་འགུག་དམིགས་འཇོག་གི་སྒྲིག་སྲོལ་དང་ལམ་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡིད་རྟོན་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་དངོས་སུ་བཏོན་ནས། གཅིག་གྱུར་གྱི་ཡིད་རྟོན་ཉམས་གསོའི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་དགོས། ཁེ་ལས་སྟབས་བདེའི་ཕྱིར་འཐེན་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་པོའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་བསྡོམས་རྩིས་རིམ་བཞིན་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་དགོས། གཅིག་གྱུར་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་ཁྲོམ་ར་གང་མགྱོགས་བཙུགས་ནས། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱི་ཟོག་འགྲེམས་མ་གནས་དམའ་རུ་གཏོང་བའི་ཆེད་དམིགས་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས།
ནོར་ཁྲལ་དངུལ་རྩའི་སྒྲིག་སྲོལ་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་དགོས། ཀྲུང་དབྱང་སྡེ་ཁག་གི་རྨང་མེད་སྔོན་རྩིས་སྒྱུར་བཅོས་ཚོད་ལྟ་སྤེལ་བ་དང་། ས་གནས་ཀྱིས་རྨང་མེད་སྔོན་རྩིས་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ། གཏོང་སྒོའི་ཚད་གཞི་དང་། གྲུབ་འབྲས་གདེང་འཇོག་སོགས་འགག་རྩའི་ལམ་ལུགས་གསར་གཏོད་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས། དངོས་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཁག་ཅིག་གི་འཛད་སྤྱོད་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་བའི་ལྷུ་ཚིགས་རྗེས་སྤོ་བྱེད་པ་མ་ཟད། ས་གནས་ལ་གཤམ་སྤྲོད་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་རང་བདག་ནོར་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས། ཁྲལ་བསྡུའི་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་དགོས། སྐུལ་ལྕག་ལམ་སྲོལ་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས་བཙུགས་ཏེ། ས་གནས་ཀྱིས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཁྲོད་ནོར་ཁུངས་སྐྱེད་སྲིང་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ནོར་སྲིད་ཀྱིས་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་མི་སྣའི་གཞི་ཁྱོན་ལ་ཚོད་འཛིན་ནན་པོ་བྱེད་དགོས། ཚན་རྩལ་དངུལ་རྩ་དང་། ལྗང་མདོག་དངུལ་རྩ། ཀུན་ཕན་དངུལ་རྩ། རྒན་གསོའི་དངུལ་རྩ། གྲངས་ཀའི་དངུལ་རྩ་བཅས་ཀྱི་ཚད་གཞིའི་མ་ལག་དང་རྨང་གཞིའི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། མ་རྩའི་ཁྲོམ་རར་དངུལ་འཇོག་དངུལ་སྡུད་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་སྤེལ་དང་། དུས་ཡུན་འབྲིང་རིང་གི་མ་དངུལ་ཁྲོམ་རར་ཞུགས་པར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ། འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་གསོག་འཇོག་དང་ཁྲོམ་ར་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས། མ་རྐང་འཛིན་ཤོག་འགྲེམས་སྤེལ་དང་ཁྲོམ་རར་འདོན་པ་དང་ཟླ་སྒྲིལ་བསྐྱར་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་ལ་སྒྱུར་བཅོས་དང་ལེགས་སྒྱུར་བྱེད་དགོས། རིམ་པ་མང་བའི་བུན་འཛིན་ཁྲོམ་ར་འཕེལ་རྒྱས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས།
(ལྔ) ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། ཕྱི་ཚོང་དང་ཕྱི་དངུལ་བརྟན་པོ་ཡོང་གང་ཐུབ་བྱེད་དགོས། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཇི་ལྟར་བྱུང་རུང་། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཕྱི་ཕྱོགས་སྒོ་འབྱེད་ལ་གཡོ་འགུལ་མེད་པར་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། ལམ་ལུགས་ཅན་གྱི་སྒོ་འབྱེད་བརྟན་པོའི་ངང་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་རང་བདག་སྒོ་འབྱེད་དང་ཕྱོགས་རྐྱང་སྒོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། སྒོ་འབྱེད་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྱུར་བཅོས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས།
ཕྱི་ཕྱོགས་ཉོ་ཚོང་འཕེལ་རྒྱས་བརྟན་པོ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས། ཕྱི་ཕྱོགས་ཉོ་ཚོང་བརྟན་པོ་ཡོང་བའི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཤུགས་ཚད་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱི་མངགས་ཐོ་བརྟན་པོ་ཡོང་བ་དང་ཁྲོམ་ར་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། དངུལ་སྡུད་དང་། བསྡོམས་རྩིས། ཕྱི་དངུལ་སོགས་དངུལ་རྩའི་ཞབས་ཞུ་ལེགས་སྒྱུར་བྱེད་པ་དང་། ཕྱིར་གཏོང་ཡིད་རྟོན་འགན་བཅོལ་དང་ལེན་བྱེད་དངུལ་གྱི་གཞི་ཁྱོན་དང་ཁེབས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཁེ་ལས་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་འགྲེམས་སྟོན་ནང་ཞུགས་པ་དང་འགྲེམས་སྟོན་གཉེར་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་ཁོངས་ལས་སྒྲོལ་བའི་དྲ་ཐོག་ཚོང་དོན་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། རྒྱལ་ཁོངས་ལས་སྒྲོལ་བའི་སྐུར་སྐྱེལ་ཟོག་འགྲེམས་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མཛོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། རྒྱལ་ཁོངས་ཕྱིའི་དཔལ་འབྱོར་ཉོ་ཚོང་མཉམ་ལས་ཁུལ་གྱི་ནུས་པ་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ་དང་། བར་མའི་ཐོན་རྫས་ཉོ་ཚོང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། སྣ་མང་ཅན་གྱི་ཁྲོམ་ར་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཕྱི་ནང་ཉོ་ཚོང་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ནས། ཚད་གཞི་དཔང་བདེན་ར་སྤྲོད་དང་ཁྲོམ་རའི་ཐབས་ལམ་སོགས་ཐད་ཀྱི་གནད་དོན་གང་མགྱོགས་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས། ཞབས་ཞུའི་ཉོ་ཚོང་གསར་གཏོད་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ཞབས་ཞུའི་འགྲན་རྩོད་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ཞབས་ཞུ་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་པར་བསྔགས་སྐུལ་དང་སྤུས་ལེགས་ཞབས་ཞུ་ནང་འདྲེན་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ལྗང་མདོག་ཉོ་ཚོང་དང་གྲངས་ཀའི་ཉོ་ཚོང་སོགས་འཕར་གཞི་གསར་པ་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ནས། ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་ས་གནས་ཀྱིས་གཞིས་བྲལ་ཉོ་ཚོང་དཔེ་གསར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ནང་འདྲེན་དངོས་མང་འགྲེམས་ཚོགས་དང་། ཀོང་ཀྲོའུ་ཉོ་ཚོང་འདུ་ཚོགས། ཞབས་ཞུའི་ཉོ་ཚོང་འགྲེམས་ཚོགས། གྲངས་ཀའི་ཉོ་ཚོང་འགྲེམས་ཚོགས། འཛད་རྫས་དངོས་མང་འགྲེམས་ཚོགས་སོགས་འགྲེམས་ཚོགས་གནད་ཆེན་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་གཉེར་དགོས། རིག་ལྡན་འགག་སྒོ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མཉམ་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། འགག་སྒོ་སྒྲོལ་བདེ་ཅན་གྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས།
ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཚོང་པས་མ་དངུལ་འཇོག་པར་བསྔགས་སྐུལ་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་དགོས། ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་ཀྱི་སྒོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཚོད་ལྟའི་དཔེ་སྟོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། དྲ་སྦྲེལ་དང་རིག་གནས་སོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་སྒོ་འབྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། གློག་འཕྲིན་དང་། སྨན་བཅོས། སློབ་གསོ་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སྒོ་འབྱེད་ཚོད་ལྟ་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མ་དངུལ་འཇོག་མཁན་གྱིས་ཡང་བསྐྱར་མ་དངུལ་འཇོག་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བར་བསྔགས་སྐུལ་དང་། ཐོན་ལས་མུ་ཕྲེང་གི་གོང་འོག་ཆ་འགྲིག་མཉམ་ལས་ནང་ཞུགས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མ་རྩ་བཞག་པའི་ཁེ་ལས་ལ་བདག་རྐྱེན་འཐོབ་ལེན་དང་། ཐོབ་ཐང་ཆོག་འཐུས། ཚད་གཞི་གཏན་འབེབས། སྲིད་གཞུང་གི་ཉོ་སྒྲུབ་སོགས་ཐད་ཀྱི་རྒྱལ་དམངས་ཐོབ་ཐང་འགན་སྲུང་ཏན་ཏིག་བྱེད་དགོས། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མ་རྩ་བཞག་པའི་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་འགན་སྲུང་ལ་ཤུགས་རྒྱག་པ་དང་། མཚོན་རྟགས་རང་བཞིན་གྱི་ལས་གཞི་གང་མགྱོགས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ། “དངུལ་འཇོག་ཀྲུང་གོའི”སྤུས་རྟགས་རྒྱུན་མཐུད་ངང་གཏོད་དགོས། རང་མོས་ཉོ་ཚོང་ཚོད་ལྟ་ཁུལ་གྱི་སྤུས་ཕྱོད་མཉམ་འདེགས་དང་སྒྱུར་བཅོས་ལས་འགན་རྒྱ་སྐྱེད་པ་ལ་དབང་སྐུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཧའེ་ནན་རང་མོས་ཉོ་ཚོང་གྲུ་ཁའི་ལྟེ་བའི་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ། དཔལ་འབྱོར་གསར་སྤེལ་ཁུལ་གྱི་སྒོ་འབྱེད་འཕེལ་རྒྱས་སྲིད་ཇུས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། ཕྱོགས་བསྡུས་ཁྲལ་སྲུང་ཁུལ་རིགས་སྒྱུར་རིམ་སྤར་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཁྲོམ་ར་ཅན་དང་། ཁྲིམས་སྐྱོང་ཅན། རྒྱལ་སྤྱི་ཅན་བཅས་ཀྱི་ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་རྩེ་གྲ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་བསྐྲུན་ནས། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མ་རྩ་བཞག་པའི་ཁེ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་སྔར་ལས་ལྷག་པར་གཏོང་དགོས།
སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི“རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”མཉམ་སྐྲུན་གཏིང་ཟབ་དང་ཏན་ཏིག་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། མཚོན་རྟགས་རང་བཞིན་གྱི་ལས་གྲྭ་གནད་ཆེན་དང“ཆུང་ཞིང་མཛེས་པའི”དམངས་འཚོའི་ལས་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་གཅིག་འདོམས་ཀྱིས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། དཔེ་སྟོན་རང་བཞིན་གྱི་མཉམ་ལས་གྲུབ་འབྲས་ཁག་གཅིག་ཆགས་པར་བྱེད་དགོས། ཀྲུང་གོ་དང་ཡོ་རོབ་ཀྱི་དུས་གཏན་མེ་འཁོར་འཁོར་སྐྱོད་བརྟན་བརླིང་ཐོགས་མེད་ཡོང་བར་འགན་སྲུང་དང་། ནུབ་རྒྱུད་སྐམ་ས་དང་རྒྱ་མཚོའི་རྒྱུ་ལམ་གསར་པ་གང་མགྱོགས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་དགོས། ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་མ་རྩ་འཇོག་པ་སྐྱོན་བྲལ་དང་། བདེ་འཇགས། གོ་རིམ་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་ཁྲིད་སྟོན་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དང་། དངུལ་རྩ། ཟོག་འགྲེམས་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུར་ཤུགས་རྒྱག་པ། ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་དང་མཁོ་སྤྲོད་འཁོར་འབྲེལ་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་ལས་བཀོད་པ་ལེགས་སྒྱུར་བཅས་བྱེད་དགོས།
ཕྱོགས་མང་དང་། ཕྱོགས་གཉིས། ས་ཁོངས་བཅས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་གཏིང་བཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས། གོ་ལ་ཧྲིལ་པོར་ཁ་ཕྱོགས་པའི་ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་རང་མོས་ཉོ་ཚོང་ཁུལ་གྱི་དྲ་རྒྱ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། ཀྲུང་གོ་དང་ཨེ་ཤ་ཡ་ཤར་ལྷོའི་མནའ་འབྲེལ་གྱི་རང་མོས་ཉོ་ཚོང་ཁུལ་གྱི་རིམ་སྤར་གྲོས་མཐུན་པར་གཞི་3.0ལ་མིང་རྟགས་འགོད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། 《གྲངས་ཀའི་དཔལ་འབྱོར་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བའི་གྲོས་མཐུན》དང《ཕྱོགས་ཡོངས་དང་ཡར་ཐོན་གྱི་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་མོ་བརྒལ་བའི་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བའི་གྲོས་མཐུན》ལས་རིམ་ནང་ཧུར་ཐག་ཞུགས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། འཛམ་གླིང་ཉོ་ཚོང་རྩ་འཛུགས་ལྟེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་མང་ཉོ་ཚོང་སྒྲིག་སྲོལ་ལ་བློ་རྩ་བརྟན་པོས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་ཁེ་ཕན་བསྣོལ་འདྲེས་ཡོང་གནས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས། མཉམ་དུ་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།