བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོཌ་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན།
འཐུས་མི་རྣམ་པ།
རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་བཀའ་མངགས་ལྟར་ད་ལྟ་ངས་ཚོགས་ཆེན་ལ་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པས་གྲོས་ཞིབ་གནང་རོགས་གནང་།
2016ལོའི་ལས་དོན་གཙོ་བོ།
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་གཅིག་རིང་། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་དབུ་ཁྲིད་འོག རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་དང་། སྐབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ། ལྔ་པ། དྲུག་པ། དེ་བཞིན་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གལ་ཆེའི་གསུང་བཤད་རབ་དང་རིམ་པའི་དགོངས་དོན་དང་རྒྱལ་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་གི་བསམ་གཞི་གསར་པ་དང་། དགོངས་པ་གསར་པ། འཐབ་ཇུས་གསར་པ། ལྷག་པར་དུ་མཐའ་སྐྱོང་བོད་བརྟན་གྱི་གལ་ཆེའི་འཐབ་ཇུས་དགོངས་པ་བཅས་ཀྱིས་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དགུ་པ་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱིས་ཚོགས་པའི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་འགན་སྒྲུབ་ཀྱི་གཙོ་དོན་དུ་བྱེད་པ་དང་། བོད་ལྗོངས་གོང་འཕེལ་མྱུར་པོ་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་གཏོང་རྒྱུ་དེ་འགན་སྒྲུབ་ཀྱི་དམིགས་ཚད་དུ་བཟུང་སྟེ། ཁྲིམས་བཞིན་འགན་དབང་སྤྱོད་པ་དང་ལས་དོན་ཧུར་ཐག་སྤེལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ངོ་མའི་ཐོག་ནས་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་བ་དང་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཡོད། ལོ་གཅིག་རིང་། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཚོགས་འདུ་ཁྱོན་ཐེངས་7འཚོགས་པ་དང་། ས་གནས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་འཆར་ཟིན་ཁག་12ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ནས་ཁག་8ལ་གྲོས་འཆམ་བྱས་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་རོགས་ཞུས་པའི་ཁྲིམས་སྲོལ་གྲོས་གཞི་1གཏན་འཁེལ་བྱས་པ། ཆུད་བཙུགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་གནས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ཁག་3ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ནས་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པ། ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་7ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཡོད། བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་ཁག་10ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཤིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མཐོ་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་སྙན་ཞུ་ཁག་10ཉན་ནས་གྲོས་ཞིབ་བྱས་པ་དང་། ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་ཐེངས་7དང་ཆེད་དོན་འདྲི་རྩད་ཐེངས་2བྱས་ཡོད། གྲོས་ཆོད་དང་གཏན་འབེབས་ཁག་18བཏོན་པ་དང་། འཐུས་མི་རེ་འགའི་འཐུས་མིའི་འོས་བབ་སྐོར་གྱི་སྙན་ཞུ་དང་སྤྱི་བསྒྲགས་ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཏེ་གྲོས་འཆམ་བྱས་པ། རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱ་མི་ཐེངས་209བསྐོ་འཐེན་གཏན་འཁེལ་དང་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པ་བཅས་བྱས་ཡོད་པས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་པའི་ཐོག་གཏན་འཁེལ་བྱས་པའི་ལས་འགན་ཁག་ལེགས་གྲུབ་ཡག་ཙམ་བྱུང་བ་དང་། དེ་སྔའི་ལས་དོན་གྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་སླར་ཡང་གོང་འཕེལ་གསར་པ་བྱུང་བ་དང་ཕན་འབྲས་གསར་པ་ཐོན་ཡོད།
གཅིག ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་བོད་ལྗོངས་སྐྲུན་པར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ་ལྟེ་བར་བཟུང་ནས་ཁྲིམས་སྲོལ་བཟོ་འབེབས་ཀྱི་བཀོལ་སྤྱོད་རང་བཞིན་དང་ལག་ལེན་བསྟར་འཐུས་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་པ།
དཔལ་འབྱོར་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་བ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་གོང་འཕེལ་ཆེན་པོ་ཡོང་བར་ཁྲིད་སྟོན་དང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་རྩ་དོན་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུས་ཐོག དུས་ཡུན་ལོ་ཕྱེད་ལྷག་ཙམ་གྱི་བརྟག་ཞིབ་དང་རིགས་སྒྲུབ་ཁུངས་སྐྱེལ་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ་དང་། རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག གྲོས་ཞིབ་ཐེངས་བཞི་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཡུལ་སྐོར་སྲོལ་ཡིག་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དག་བཅོས་བྱས་ཡོད། ད་རེས་ཀྱི་དག་བཅོས་ནང་ཡུལ་སྐོར་ཁྲོམ་ར་འཆར་འགོད་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གསར་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ། ཡུལ་སྐོར་བྱེད་སྒོ་གཉེར་སྐྱོང་དང་ཚད་ལྡན་བཟོ་རྒྱུ། ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་དང་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་ཐད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཐག་གཅོད་ཡང་དག་པ་བྱས་ནས་སྲིད་གཞུང་དང་དེའི་ཡུལ་སྐོར་གཙོ་འགན་སྡེ་ཚན་དང་། དེ་བཞིན་ཡུལ་སྐོར་ལས་གཉེར་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཐད་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་བཅས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཁ་གསལ་བཟོས་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་བའི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བར་བརྟེན་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས་ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་དང་རྒྱུན་མཐུད་སྐྱོན་བྲལ་ངང་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་ཐད་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་འགན་སྲུང་ནུས་ལྡན་ཐུབ་ཡོད། ཐན་འགོག་གེགས་སེལ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ཏེ་ཐན་འགོག་སྲོལ་ཡིག་འཆར་ཟིན་ལ་ཐོག་མའི་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཡོད། འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་སྔོན་ཚུད་ནས་ཐེ་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་གཞུང་ཁོངས་རྒྱུ་ནོར་ལ་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡིག་བཟོ་རྒྱུ་དང་འཛད་སྤྱོད་པའི་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས་ལ་དག་བཅོས་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་སྔོན་གྲབས་ལས་དོན་ནང་ཞུགས་ཡོད།
སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོ་རྒྱུར་སྣང་ཆེན་བྱས་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཨང་དང་པོ་དེ་ཧུར་ཐག་བསྒྲུབས་ཐོག སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་གསར་གཏོད་དང་འཐུས་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུའི་ཐད་ཀྱི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གྱིས་མཐའ་མཚམས་སྐྱོང་བ་དང་། མཐའ་མཚམས་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བ། མཐའ་མཚམས་དར་རྒྱས་ཡོང་བ་བཅས་ཐད་ཀྱི་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བཟང་པོ་རྣམས་ཕྱོགས་བསྡོམས་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་མཐའ་མཚམས་དོ་དམ་གྱི་སྒྲིག་སྲོལ་དང་། མཐའ་མཚམས་དོ་དམ་ཁུལ་དབྱེ་འབྱེད་གཏན་འཁེལ། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་མཉམ་འགོག་མཉམ་སྡོམ་འགན་འཁྲིའི་ལམ་ལུགས། མཐའ་སྲུང་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཐད་ནས་མཐའ་མཚམས་དོ་དམ་སྲོལ་ཡིག་ལ་བཟོ་བཅོས་གལ་ཆེན་བྱས་ཏེ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་བས་ཁྲིམས་སྲོལ་གྱི་དམིགས་བཀར་རང་བཞིན་དང་། བཀོལ་སྤྱོད་རང་བཞིན། ལག་ལེན་བསྟར་འཐུས་རང་བཞིན་བཅས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད། མི་རྩ་བར་འཛིན་རྒྱུ་དང་གནད་འཕིགས་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་རྒྱུ་མངོན་ཆེར་བཟུང་ནས་ཕྱོགས་མིར་ཞབས་ཞུ་དང་དོ་དམ་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡིག་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་དག་བཅོས་བྱས་པས་ཕྱོགས་མིའི་དབྱེ་མཚམས་དང་། གནས་སྡོད་དོ་དམ་བྱ་ཐབས། དེ་བཞིན་ཕྱོགས་མིས་སྤྱོད་ཆོག་པའི་གཞི་རྩའི་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་སྲིད་ཇུས་སོགས་སྔར་བས་འཐུས་ལེགས་སུ་སོང་བས་ཁྲིམས་བཞིན་བོད་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ། ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ཐད་གལ་འགངས་ཆེ་བའི་དོན་སྙིང་ལྡན་ཡོད། ཕྲུ་གུ་གཉིས་སྐྱེ་ཆོག་པའི་སྲིད་ཇུས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་དང་། མི་འབོར་དང་འཆར་ལྡན་བུ་བཙའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་བུ་བཙའི་སྲོལ་ཡིག་འཆར་ཟིན་ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་རིན་ཐང་ལྟ་བ་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བཏང་སྟེ་བདེན་པའི་རྒྱབ་ལངས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁྲིམས་ལུགས་ཅན་དུ་སྒྱུར་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་ཧུར་ཐག་གཏོང་ཆེད་བདེན་པའི་རྒྱབ་ལངས་བྱེད་མཁན་ལ་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པ་དང་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡིག་འཆར་ཟིན་ལ་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཡོད། ཁྲིམས་སྐྱོང་འཕེལ་རིམ་དང་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་བཟོའི་འཆར་འགོད་ལ་གཞིགས་ཏེ་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་དོན་ཨུ་ལྷན་གྱིས་བཟའ་བཅའ་བཟོ་ཁང་ཆུང་གྲས་དང་། ཚོང་ཁྲོམ་ཆུང་གྲས། བཟའ་བཏུང་ཁང་ཆུང་གྲས་བཅས་ལ་དོ་དམ་བྱེད་པའི་བྱ་ཐབས་དང་། རིག་གནས་ཁྲོམ་རའི་དོ་དམ་སྲོལ་ཡིག ཚན་རྩལ་འབྲས་བུ་དངོས་སྒྱུར་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་སྲོལ་ཡིག་སོགས་ཁྲིམས་སྲོལ་བཟོ་བའམ་ཡང་ན་བཟོ་བཅོས་རྒྱག་པའི་ལས་དོན་ལ་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་བྱས་ཡོད།
འབྱུང་ཁམས་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་བྱ་ཐབས་ཐོག་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་དང་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གནའ་གྲོང་སྲུང་སྐྱོབ་སྲོལ་ཡིག་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཆུ་འདོན་ཆུ་སྤྱོད་སྐོར་གྱི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྲོལ་ཡིག གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྣམ་པ་དང་ཁོར་ཡུག་འཕྲོད་བསྟེན་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུའི་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྲོལ་ཡིག་བཅས་ལ་ཞིབ་བཤེར་ཆོག་མཆན་སྤྲད་པར་བརྟེན་ཐོན་ཁུངས་གྲོན་ཆུང་རྣམ་པ་དང་ཁོར་ཡུག་མཐུན་འཕྲོད་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་རྒྱུར་ཁྲིམས་ལུགས་ཐད་ནས་འདེགས་སྐྱོར་བྱས་ཡོད།
ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་བཟོ་དང་དམངས་གཙོའི་ཁྲིམས་བཟོ་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་བ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཁྲིམས་བཟོའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྙིང་དོན་ཁོང་དུ་ཟབ་མོར་ཆུད་པ་བྱས་ཐོག ཁྲིམས་བཞིན་ཁྲིམས་བཟོ་དང་། དམངས་ཀྱི་དོན་དུ་ཁྲིམས་བཟོ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་བཟོ་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་བཙུགས་ཏེ་ཁྲིམས་བཟོའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་ཡོད། དེ་ཡང་གཅིག་ནི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ལ་ཏང་གིས་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་ཏང་ཙུས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་འགན་འཁྲི་ནན་ཏན་བསྒྲུབས་ནས《ཏང་གིས་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ལ་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་གི་བསམ་འཆར》སློབ་སྦྱོང་དང་གོ་བ་གཏིང་ཟབ་ལེན་པ་མ་ཟད། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཐོག ལག་བསྟར་བསམ་འཆར་ཟིན་འགོད་བྱེད་རྒྱུ་ཞིབ་འཇུག་གིས་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ལ་ཕུལ་བ་དང་། སྔ་རྗེས་སུ་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་བཟོའི་འཆར་འགོད་ལེགས་སྒྲིག་གི་ཇུས་གཞི་དང་། ལོ་འཁོར་གྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་འཆར་གཞི། དེ་བཞིན་གཙོ་ཆེའི་ཁྲིམས་བཟོའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་4བཅས་དུས་ཐོག་ཏུ་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ལ་དགོངས་སྐོར་སྙན་སེང་ཞུས་ཏེ་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཁྲོད་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཡོད། གཉིས་ནི་ས་གནས་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་གྱི་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་བ། ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་གྱི་ཡིག་ཆ་སྙན་དཔོད་ཞིབ་བཤེར་སྲོལ་ཡིག་ལ་དག་བཅོས་བྱས་ཐོག ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་གྱི་ཡིག་ཆ་སྙན་དཔོད་བྱེད་ཁོངས་དང་། ཞིབ་བཤེར་ཚད་གཞི། ཞིབ་བཤེར་བྱེད་སྟངས། དེ་བཞིན་ལན་སྤྲོད་ལམ་སྲོལ་བཅས་སྔར་བས་གསལ་པོ་བཟོས་པར་བརྟེན་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་གཅིག་གྱུར་སྲུང་སྐྱོང་ཏན་ཏིག་ཐུབ་ཡོད། ཁྲིམས་བཟོའི་སྲོལ་ཡིག(དག་བཅོས་འཆར་ཟིན)ལ་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཟིན་འགོད་བྱས་ཤིང་། ཏང་ཨུད་ཀྱིས་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱིས་གཙོ་ཁྲིད་བྱེད་པ། སྲིད་གཞུང་གིས་གཞི་རྟེན་བྱེད་པ། ཕྱོགས་ཁག་གིས་ཐེ་ཞུགས་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་ཀའི་རྣམ་པ་སྔར་བས་འཐུས་ལེགས་སུ་བཏང་བ་དང་། ཁྲིམས་སྲོལ་དེ་བཞིན་རྣམ་གྲངས་ཁོངས་སུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་། ཟིན་འགོད་བྱེད་རྒྱུ། རིགས་སྒྲུབ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་རྒྱུ། བརྟག་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ། གྲོས་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ། བཟོ་བཅོས་རྒྱག་རྒྱུ། ཆོག་མཆན་ཞུ་རྒྱུ། བརྡས་ཐག་གཅོད་རྒྱུ་སོགས་ལྷུ་ཚིགས་ཁག་གི་སྒྲིག་སྲོལ་སྔར་བས་ཞིབ་ཚགས་སུ་བཏང་བ། ཆུད་བཙུགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་གནས་ཁྲིམས་སྲོལ་དབང་ཆ་ཁྲིམས་བཞིན་སྔར་བས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་སྲོལ་ཡིག་དེའི་དག་བཅོས་འཆར་ཟིན་ལ་གྲོས་ཞིབ་ཐེངས་གཉིས་བྱས་པ་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་བསམ་འཆར་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་དང་ཁྲིམས་བཟོ་རྒྱུའི་ཐད་གྲོས་མོལ་བཅས་བྱས་ཏེ་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ནས་གྲོས་འཆམ་གནང་རོགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། གསུམ་ནི་ཕྱོགས་ཁག་གི་བསམ་འཆར་དང་གྲོས་འགོ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་བསྡུ་ལེན་བྱས་པ། ཁྲིམས་སྲོལ་འཆར་ཟིན་ཚང་མ་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཐོག་མའི་གྲོས་ཞིབ་བྱས་རྗེས་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པ། འཕྲིན་གཏོང་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་དེ་དམངས་ཀྱི་འདོད་བློ་དང་དམངས་ཀྱི་བློ་རིག་སྔར་བས་ཡག་པོ་བསྡུས་པར་བརྟེན་མི་དམངས་རང་བཞིན་གྱི་བླང་བྱ་མཚོན་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། མཐའ་མཚམས་དོ་དམ་སྲོལ་ཡིག་གི་དག་བཅོས་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་ཆེད་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་རྫོང་དང་འགག་སྒོ་ཁག་ཚང་མར་བསྐྱོད་དེ་བརྟག་ཞིབ་བྱས་ཡོད། ཕྱོགས་མིར་ཞབས་ཞུ་དོ་དམ་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡིག་གི་དག་བཅོས་འཆར་ཟིན་དེ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་རྗེས་ཕྱོགས་ཁག་གིས་བཏོན་པའི་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་བསམ་འཆར་དང་གྲོས་འགོ་ཁག་30ལྷག་ཙམ་ལག་འབྱོར་ཡོད། བསྐྱར་དུ་གྲོས་ཞིབ་དང་གཅིག་གྱུར་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་པའི་ལྷུ་ཚིགས་ཁོངས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་འཆར་ཟིན་རིགས་ལ་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱི་རིགས་སྒྲུབ་ཁུངས་སྐྱེལ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ་དང་། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱེད་པ། ཁྲིམས་བཟོའི་ཐད་ཀྱི་གྲོས་མོལ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཇུས་འགོད་དང་། འགག་རྩའི་དོན་ཚན། རྩོད་གླེང་འགལ་གཞི་བཅས་བྱུང་བའི་དཀའ་གནད་ཆེ་རིགས་གཙོ་གནད་དུ་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་བཟོ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་གཅིག་མཐུན་ཡོང་བ་དང་ཁྲིམས་བཟོའི་སྤུས་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་ལེགས་སུ་བཏང་ཡོད།
གཉིས། བརྟན་ལྷིང་དང་། གོང་འཕེལ། འབྱུང་ཁམས་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དམིགས་ཚད་དུ་བྱས་ནས་ལྟ་སྐུལ་ལས་དོན་གྱི་དམིགས་བཀར་རང་བཞིན་དང་དངོས་ཕན་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་པ།
དཔལ་འབྱོར་ལས་དོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་བ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་རྒྱལ་དམངས་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་གྱི་སྙན་སྒྲོན་དང་། ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་གྱི་སྙན་སྒྲོན། རྩིས་བཤེར་ལས་དོན་གྱི་སྙན་སྒྲོན། རྩིས་བཤེར་བྱས་ཏེ་རྩད་གཅོད་ཐུབ་པའི་གནད་དོན་ལ་བཅོས་སྒྲིག་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་གྱི་སྙན་ཞུ་བཅས་ཉན་ནས་གྲོས་ཞིབ་བྱས་པ་དང་། ནོར་སྲིད་ངེས་རྩིས་དང་སྔོན་རྩིས་ལེགས་སྒྲིག་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པ། འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་ཁག་གིས་དཔལ་འབྱོར་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་དོན་འཁྱོལ་ནན་ཏན་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་བཅས་ལ་བརྟེན་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་། ནོར་སྲིད་མ་དངུལ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ནུས་ཕྱོད་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ཚོང་དོན་ལས་ཀའི་གནས་ཚུལ་སྙན་ཞུ་ཉན་པ་དང་གྲོས་ཞིབ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཆེད་དོན་འདྲི་རྩད་བྱས་ནས་ཚོང་དོན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བསྒྱུར་བཅོས་ཁག་ཟམ་མི་ཆད་པར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་དང་། ཁྲོམ་རའི་མ་ལག དེང་རབས་ཚོང་དོན། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད། ཚོང་དོན་རོགས་སྐྱོར་སོགས་གཙོ་གནད་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་སྤེལ་ཏན་ཏིག་གཏོང་རྒྱུའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད། “ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི”འཆར་འགོད་ཀྱི་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་གྱི་སྙན་ཞུའི་གྲོས་ཞིབ་བསམ་འཆར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་ལ་རྗེས་འདེད་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཤིང་། གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རང་ལྗོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་སྤྱི་ཡོངས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་རྩ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས་རྒྱུན་འཁྱོངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ཆུ་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་མཐོ་རུ་བཏང་སྟེ་རང་ལྗོངས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཆ་རྐྱེན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་སུ་གཏོང་དགོས་པའི་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད།
སྲིད་འཛིན་ཁྲིམས་བཞིན་སྐྱོང་བར་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ཞིག་བཏོད་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་སྦྲག་ལས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྦྲག་ལས་སྲོལ་ཡིག་དང་། མི་དམངས་མཁའ་ཟོན་བཅའ་ཁྲིམས་དང་དེའི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས། བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་བཅའ་ཁྲིམས། སྨན་རྫས་དོ་དམ་བཅའ་ཁྲིམས་དང་དེའི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས་བཅས་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་ཐད་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཐོག བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ནང་གི་ཞན་ཆར་དམིགས་ཏེ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ལྟ་འདོམས་སྒྲིག་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ། འགན་འཁྲིའི་མ་ལག་ཚགས་ཚུད་དུ་གཏོང་རྒྱུ། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ལ་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ། ཡོངས་ཁྱབ་ཞབས་ཞུ་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་དང་གྲོས་འགོ་བཏོན་ཡོད། དུས་མཚུངས་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྱུར་ཞིབ་བཤེར་ཚོགས་ཆུང་གིས་བོད་དུ་ལས་དོན་སྤེལ་རྒྱུར་གཞོགས་འདེགས་ཧུར་ཐག་བྱས་ཡོད།
དམངས་འཚོའི་ལས་དོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་དབུལ་སྐྱོར་གནད་འཕིགས་དང་དབུལ་སྒྲོལ་གནད་འཕིགས་བྱེད་རྒྱུའི་ཆེད་དོན་སྙན་ཞུ་ཉན་ནས་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་མ་ཟད། ཆེད་དོན་འདྲི་རྩད་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ལོ་འཁོར་གྱི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཞིག་ལ་བརྩིས་ནས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ས་གནས་གྲོང་ཁྱེར་7དང་། མེ་ཏོག་ཕུད་པའི་རྫོང་དང་ཆུད་ཡོངས་རྫོགས་ལ་བརྟག་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཡུན་ནན་དང་ཀུད་ཀྲའུ་ཞིང་ཆེན་གཉིས་སུ་སློབ་སྦྱོང་དང་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་པར་བསྐྱོད་ནས་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་30ལྷག་ཙམ་ཟིན་པའི་བརྟག་ཞིབ་སྙན་ཞུ་4དང་དཔྱད་གཟིགས་ཡིག་ཆ་མང་དག་ཅིག་གྲུབ་ཡོད། གྲོས་ཞིབ་བྱེད་པའི་ནང་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་ཁག་ནས་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་ལས་དོན་སྤེལ་བར་ཁས་ལེན་གང་ལེགས་བྱས་ཐོག སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་གཙོ་རྐང་གི་འགན་འཁྲི་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། འགན་འཁྲི་དང་ལས་འགན་ཁ་གསལ་བཟོ་བ། སྤྱི་ཡོངས་སུ་འཆར་འགོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ། རིགས་དབྱེ་མཛུབ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། ནུས་ཆེའི་ཐོན་ཁུངས་སྒྲིལ་བཅོས་བཅས་བྱས་ཏེ། རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་སྲིད་ཇུས་མཉམ་སྤེལ་ཡག་པོ་དང་ལས་རིགས་ཁག་གིས་སྟོབས་ཤུགས་མཉམ་འདོན་བྱེད་པའི་དབུལ་སྐྱོར་ལས་ཀའི་རྣམ་པ་འཐུས་ལེགས་སུ་བཏང་ཐོག་སེམས་ནུས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས་དངོས་འབྲེལ་དབུལ་སྒྲོལ་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་ཕྱོགས་མང་ཤུགས་སྒྲིལ་གྱིས་དབུལ་པོ་དངོས་འབྲེལ་དབུལ་སྒྲོལ་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད། འབྲེལ་ཡོད་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་དང་བོད་སྨན་ཐོན་ལས་གོང་འཕེལ་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུའི་ཐོན་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བེད་སྤྱོད་ནུས་ལྡན་བྱེད་རྒྱུ། དེང་རབས་ཞིང་ལས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བའི་མ་ལག་ཚགས་ཚུད་དུ་གཏོང་རྒྱུ། སྤྱི་ཚོགས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུ་ཚད་ལྡན་བཟོ་བ་སོགས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དོ་ཁུར་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་བྱས་ནས་དམིགས་བཀར་རང་བཞིན་གྱི་ལས་ཀའི་གྲོས་འགོ་ཁག་གཅིག་བཏོན་ཡོད།
ཁྲིམས་འཛིན་ལས་དོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་ཁྲིམས་འཛིན་དྲང་གཞག་ཡོང་རྒྱུ་སྲུང་སྐྱོང་དང་དེར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཁྲིམས་འཛིན་བྱ་སྤྱོད་ཚད་ལྡན་བཟོ་བའི་ལས་དོན་སྤེལ་ཚུལ་སྐོར་གྱི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མཐོ་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གི་སྙན་ཞུ་ཉན་པ་དང་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཐོག ཁྲིམས་འཛིན་ཚད་ལྡན་ཡོང་བར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པའི་ལམ་ལུགས་དང་བྱ་ཐབས་དོན་འཁྱོལ་ཏན་ཏིག་བྱས་ནས་ཀུན་གསལ་ཁྲིམས་སྒྱུར་དང་སྤྱོད་གཙང་ཁྲིམས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་གཏིང་ཟབ་བཏང་སྟེ་རང་ལྗོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་བར་ཁྲིམས་འཛིན་ཐད་ནས་འགན་སྲུང་ནུས་ལྡན་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད།
མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ། འབྲེལ་ཡོད་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་གྱི་བརྟག་ཞིབ་ལོ་གཉིས་བསྟུད་མར་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། ཆོས་ལུགས་བྱ་བའི་སྲོལ་ཡིག་དང་དེ་བཞིན་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པ་དང་། མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་དཔྱོད་དོན་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་གྲུབ་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་སྙན་ཞུ་དང་བཏོན་པའི་ལས་ཀའི་གྲོས་འགོར་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་བློ་མཐུན་གྱིས་གདེང་འཇོག་གང་ལེགས་བྱས་ཡོད། ཕྱིར་ལོག་རང་མི་དང་ཕྱིར་སྡོད་རང་མིའི་ནང་མིའི་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྤྱི་ཕན་བྱ་གཞག་ཐད་ཞལ་འདེབས་འབུལ་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་ཁྲིམས་སྒྱུར་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ་དང་ཕྱིར་ལོག་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླའི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལ་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ཕྱིར་ལོག་སྤུན་ཟླའི་སྲིད་ཇུས་ཁྲིམས་སྲོལ་དང་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་རྒྱུར་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུའི་གྲོས་འཆར་བཏོན་ཡོད།
ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་བ། ཀྲུང་ཧྭ་ཡི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་དུས་རབས་ལས་སྒོ་བོད་དུ་སྤེལ་བའི་བྱེད་སྒོ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་སྤེལ་ནས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་ལ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ཤིང་། ས་གནས་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གི་འབྱུང་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་ཀའི་ཕན་འབྲས་གཅིག་སྡུད་ཐོག་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་། རིམ་ཁག་སྲིད་གཞུང་དང་དེ་བཞིན་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཚན་ནས་འབྱུང་ཁམས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་འགན་འཁྲིའི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་ནན་ཏན་བྱེད་རྒྱུ་དང་འབྱུང་འཕྲོད་ཤེས་དཔལ་གྱི་ལྟ་བ་དང་འབྱུང་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྲིམས་སྲོལ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་པའི་སྐུལ་ལྕག་བྱས་ཡོད། གཞན་ཡང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི”རིང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་དོན་སྤེལ་ཚུལ་སྐོར་གྱི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་སྙན་ཞུ་ཉན་པ་དང་གྲོས་ཞིབ་བྱས་རྗེས་ན་ནིང་ལོ་འཁོར་གྱི་ཁོར་ཡུག་གནས་བབ་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་དམིགས་ཚད་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ཚུལ་སྐོར་གྱི་སྙན་ཞུ་ཐེངས་དང་པོ་ཉན་པ་དང་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཏེ་ཆེས་ནན་ཤོས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་རྟག་ཏུ་དམ་འཛིན་ལྷོད་མེད་དང་ཡུན་རིང་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་འབྱུང་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྲུང་བཅད་གལ་ཆེན་ཞིག་བསྐྲུན་ནས་བོད་ཀྱི་སྔོ་ལྗང་རི་བོ་སྔར་བཞིན་གནས་ཐུབ་པ་དང་། དྭངས་གཙང་ཆུ་མོ་སྔར་བཞིན་རྒྱུག་ཐུབ་པ། མཁའ་རླུང་སྔར་བཞིན་གཙང་མར་གནས་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ཆེད་འབད་བརྩོན་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད། གནམ་དཔྱད་སྲོལ་ཡིག་དང་གནམ་གཤིས་ཐོན་ཁུངས་སྲོལ་ཡིག་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་ནས་ཁྲིམས་སྲོལ་དེ་རང་ལྗོངས་སུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་ནུས་ལྡན་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།
ལྟ་སྐུལ་བྱེད་སྟངས་དང་བྱེད་ཐབས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ནས་ལྟ་སྐུལ་གྱི་ནུས་ཕྱོད་ཆེ་རུ་བཏང་བ། དེ་ཡང་གཅིག་ནི་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ། གནས་ཚུལ་ངོ་མ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཆེད་སྤྱི་ཡོངས་དང་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་རྩར་ཐུག་པའི་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་དང་འབྱུང་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ལྟེ་བའི་ལས་དོན་ལ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་ཁག་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱིས་གོང་འོག་མཉམ་འགུལ་བྱས་ཤིང་། ཀྲུའུ་རེན་ཚོགས་འདུའི་ཁོངས་མིས་ཚོགས་ཆུང་གི་སྣེ་འཁྲིད་པ་དང་། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཨུ་ཡོན་དང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིས་ཐེ་ཞུགས་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ། ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་མང་པོ་ཞིག་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུར་ཐོག་མའི་དཔྱད་གཞི་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད། གཉིས་ནི་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་ཐབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་བཏང་བ། ཕྱོགས་ཁག་གིས་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་དོ་ཁུར་བྱེད་པ་དང་འཐུས་མིས་གླེང་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་གནད་དོན་ནས་འགོ་བརྩམ་རྒྱུར་སྣང་ཆེན་བྱས་ཏེ་ཚན་རིག་དང་མཐུན་ལ་ལུགས་མཐུན་ངང་ལྟ་སྐུལ་གྱི་གྲོས་དོན་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་། སྟབས་བསྟུན་ཕྱོད་ཆེའི་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ནས་ལོ་ལྟར་ཆེད་དོན་འདྲི་རྩད་ཐེངས་གཉིས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུ་སྔར་བས་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་དང་ཚད་ལྡན་དུ་བཏང་ཡོད། སྲིད་གཞུང་གི་འགན་བགོས་འགོ་ཁྲིད་དང་། དེ་བཞིན་གྲུབ་ཁོངས་སྡེ་ཚན་གྱི་གཙོ་འགན་འཁུར་མཁན། “ཁང་གཉིས”ཀྱི་འགན་འཁུར་བ་བཅས་ཀྱིས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་ལ་ལས་དོན་སྙན་སེང་ཞུ་བའི་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་ནན་པོ་བྱས་པ་དང་། གཞི་རིམ་གྱི་འཐུས་མི་དང་རྫོང་རིམ་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན། དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་འཐུས་མི་བཅས་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་དང་འདྲི་རྩད་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་པར་གདན་འདྲེན་ཞུ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཡོད། གསུམ་ནི་ནུས་ཕྱོད་རྩད་འདྲི་རྗེས་འདེད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ། གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཚུལ་ཕྱོགས་བསྡུས་བྱས་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་གྲོས་ཞིབ་བསམ་འཆར་ལེགས་སྒྲིག་བྱས་ཏེ། ཀྲུའུ་རེན་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱས་རྗེས“གཞུང་གཅིག་ཁང་གཉིས”ལ་གཉེར་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུར་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་པ་མ་ཟད། འབྲེལ་ཡོད་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་རྒྱུན་མཐུད་སྒྲུབ་སྐུལ་དང་རྗེས་འདེད་བཏང་ནས་ནུས་ཕྱོད་རྩད་འདྲི་བྱས་ཡོད། “གཞུང་གཅིག་ཁང་གཉིས”དང་དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་དང་དོན་འཁྱོལ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་ལོ་ཧྲིལ་པོར་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་ལ་ཁྱོན་ཕྱོགས་12ཐད་ཀྱི་བཅོས་སྒྲིག་དང་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་སྙན་སེང་ཞུས་པས་བཅོས་སྒྲིག་ལས་དོན་གཞི་རྩའི་ཆར་གནས་སུ་འཁེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
གསུམ། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་དང་འདོད་ཚུལ་མངོན་གྱུར་ཡོང་བ་བྱེད་རྒྱུ་རྩ་བར་བརྩིས་ནས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པའི་ཁ་ཕྱོགས་རང་བཞིན་དང་ཚད་ལྡན་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་པ།
ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱས་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་རྫོང་དང་ཤང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་ལ་བརྩིས་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་ཁག་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་ཁུངས་ལ་ལས་ཀའི་བླང་བྱ་བཏོན་པ་དང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་དང་གཞུང་ལས་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་གྱི་ཆེད་དོན་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ནས་དོན་འཁྱོལ་ཡག་པོ་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བར་བརྟེན་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་འཛུགས་སྐྱོང་ཆུ་ཚད་སྔར་བས་མཐོ་རུ་སོང་ཡོད། རྫོང་རིམ་པའི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་བློ་མཐུན་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཚོགས་འདུར་ཟུར་ཞུགས་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང་། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་དང་། ཆེད་དོན་ཨུ་ལྷན། ལས་དོན་ཨུ་ལྷན་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ནང་ཞུགས་སུ་འཇུག་པ། འཛུགས་གཉེར་བྱས་པའི་རིགས་འདྲ་མིན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་འཛིན་གྲྭའི་ནང་ཞུགས་སུ་འཇུག་པ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ཁྲིམས་བཞིན་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རོགས་བྱས་ཡོད།
རྫོང་དང་ཤང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་བརྗེ་འདེམས་བསྐོ་ཏན་ཏིག་ངང་བྱས་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་བཟོ་བཅོས་བྱེད་པ་དང་བསྟུན་ཏེ་རྫོང་དང་ཤང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་བརྗེ་འདེམས་བསྐོའི་སྐོར་གི་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་འདེམས་བསྐོའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལག་བསྟར་ཞིབ་སྲོལ་དང་། འཐུས་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས། མི་དོན་བསྐོ་འཐེན་བྱ་ཐབས། དེ་བཞིན་ཤང་གྲོང་རྡལ་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་སྲོལ་ཡིག་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལ་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ནས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་བ་དང་། རྫོང་དང་ཤང་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་བརྗེ་འདེམས་བསྐོའི་དུས་ཚོད་དང་། འཐུས་མིའི་མིང་སྐལ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཁོངས་མིའི་མིང་སྐལ་བཅས་གཏན་འབེབས་བྱས་པར་བརྟེན་རྫོང་དང་ཤང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་ཐེབས་པ་དང་། རྫོང་དང་ཤང་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་བརྗེ་འདེམས་བསྐོའི་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་འཛིན་ས་བཏོན་པ་དང་འགན་སྲུང་བྱས་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་རྫོང་དང་ཤང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་སྐབས་བརྗེ་འདེམས་བསྐོའི་ལས་དོན་འགོ་ཁྲིད་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ནས་ལག་བསྟར་བསམ་འཆར་བཟོ་འདོན་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་ཁྲིམས་ལུགས་ལས་དོན་ཨུ་ལྷན་ལ་དགོངས་སྐོར་སྙན་སེང་ཞུ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་དང་། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་རྩ་འཛུགས་པུའུ་དང་ལས་དོན་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན། ས་གནས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལ་སྦྱོང་བརྡར་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་དང་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བཅས་བརྒྱབ་ནས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྫོང་དང་ཤང་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བརྗེ་འདེམས་བསྐོའི་ལས་དོན་དེ་ན་ནིང་ཟླ་3པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་ཁྲིམས་བཞིན་སྤེལ་འགོ་བཙུགས་པ་དང་ལོ་མཇུག་ཏུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་འགྲུབ་བྱས་ཡོད།
དོན་གནད་གལ་ཆེན་རིགས་ཁྲིམས་བཞིན་ཐག་གཅོད་ནན་པོ་བྱས་པ། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་གཏན་འབེབས་དང་ལས་ཀའི་དགོས་མཁོ་གཞིར་བཟུང་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ལྷོ་ཁ་ས་གནས་དེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྒྱུར་བ་དང་སྣེ་གདོང་རྫོང་དེ་ཆུད་དུ་སྒྱུར་སྐབས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་འོས་བབ་དང་། འཐུས་མི་དང་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཁོངས་མིའི་མིང་སྐལ། སྲིད་དབང་ཚན་པའི་འགན་ནུས་སྒྲུབ་ཕྱོགས་དང་མིང་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱ་འདེམས་བསྐོ་བསྐོ་གཞག་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་ལ་གཏན་འབེབས་ཁ་གསལ་བྱས་ཡོད། ལྟ་སྐུལ་བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྔོན་རྩིས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་གཏན་འབེབས་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱས་ཤིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་རེ་ཞུར་གཞིགས་ཏེ་2015ལོའི་ནོར་སྲིད་ངེས་རྩིས་ལ་ཆོག་མཆན་སྤྲོད་རྒྱུའི་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་། 2016ལོའི་ནོར་སྲིད་སྔོན་རྩིས་ལ་སྔ་རྗེས་སུ་ཁྲིམས་བཞིན་ལེགས་སྒྲིག་ཐེངས་གསུམ་བྱས་ཡོད། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་རྒྱུའི་ལས་དོན་གྱི་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་གྲོས་བསྡུར་གཏན་འབེབས་བྱེད་རྒྱུའི་གཙོ་ཆེའི་དོན་གནད་ཐད་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཡོད།
འདེམས་བསྐོ་དང་བསྐོ་འཐེན་གྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཚད་ལྡན་ནན་ཏན་བཟོས་པ། ཏང་གིས་ལས་བྱེད་པར་དོ་དམ་བྱེད་པའི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱ་ཁྲིམས་བཞིན་བསྐོ་འཐེན་བྱས་ཡོད། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་དོན་ནན་པོར་བསྲུངས་ཤིང་། ལོ་ཧྲིལ་པོར་རྩ་ཁྲིམས་དམ་བཅའི་བྱེད་སྒོ་ཁྱོན་བསྡོམས་ཐེངས་6སྤེལ་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱ་38ཀྱིས་ཡོངས་བསྒྲགས་སུ་རྩ་ཁྲིམས་ལ་དམ་བཅའ་བཞག་པར་བརྟེན་བསྐོ་བཞག་བྱས་པའི་ལས་བྱེད་པའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་གཞུང་ཞབས་པའི་འདུ་ཤེས་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད། མི་དོན་བསྐོ་འཐེན་བྱ་ཐབས་ལ་དག་བཅོས་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་བའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་མི་དོན་བསྐོ་འཐེན་གྱི་ལས་རིམ་བཟོ་འདོན་བྱས་པས་འདེམས་བསྐོ་དང་བསྐོ་འཐེན་གྱི་ལས་དོན་སྔར་བས་ལམ་ལུགས་ཅན་དང་ཚད་ལྡན་དུ་གྱུར་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
བཞི། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་ནུས་པ་འདོན་རྒྱུ་དེ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་འཐུས་མིའི་བྱེད་སྒོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོང་བ་དང་རྒྱུན་གཏན་ཅན་དུ་སྒྱུར་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་པ།
འཐུས་མིས་ཁྲིམས་བཞིན་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པའི་ལས་སྟེགས་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་བ། རིམ་ཁག་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་དང་རིམ་ཁག་སྲིད་གཞུང་གི་ཤུགས་ཆེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་ཁག་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ལོ་གཉིས་ཙམ་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་ནས“མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་ཁྱིམ་ཚང”835བཙུགས་པ་དེ་གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)དང་། རྫོང(ཆུད) ཤང(གྲོང་རྡལ) ཁྲོམ་གཞུང་དོན་བྱེད་ཁྲུའུ་བཅས་ཚང་མར་ཁྱབ་ཐུབ་ཡོད། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་ཁག་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་34000ལྷག་ཙམ་གྱིས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆུང་གཞི་རྩའི་ཚན་པར་བྱས་པ་དང་། “མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་ཁྱིམ་ཚང”གཞི་རྟེན་དུ་བྱས་ནས་ཚོགས་འདུ་གྲོལ་རིང་གི་བྱེད་སྒོ་ཁག་སྤེལ་བར་བརྟེན་སྔོན་དཔག་གི་དམིགས་ཚད་ལྟར་འཐུས་མིའི་འགན་སྒྲུབ་ལས་སྟེགས་སྐྲུན་ཐུབ་པ་དང་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
ཚོགས་འདུ་གྲོལ་བའི་རིང་གི་འཐུས་མིའི་བྱེད་སྒོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་བཏང་བ། ལོ་ཧྲིལ་པོར་འཐུས་མི་100ལྷག་ཙམ་འབྲེལ་ཡོད་གལ་ཆེའི་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་རྒྱུ་དང་། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་དང་ཆེད་དོན་ལས་དོན་ཨུ་ལྷན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ནང་ཐེ་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་ཁང་དང་། ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་། གློག་ཤུགས་ཀུང་སི་སོགས་སྡེ་ཚན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ནང་གདན་འདྲེན་ཞུས་པར་བརྟེན་འཐུས་མིས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་དང་སྲིད་དོན་ཤེས་རྟོགས་དེ་བས་ཡག་པོ་བྱེད་རྒྱུར་འགན་ལེན་ཐུབ་ཡོད། བོད་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་དང་། གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས། དབུལ་སྐྱོར་གནད་འཕིགས། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཅན་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་ཐད་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་པ་དང་། ནང་སར་བསྐྱོད་དེ་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་བཏང་ཚུལ་སྐོར་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་པ། འགན་སྒྲུབ་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་སློབ་སྦྱོང་དང་སྤེལ་རེས་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་ཡོད།
ཞིང་འབྲོག་པའི་འཐུས་མི་40སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ་ནང་སར་སློབ་སྦྱོང་དང་རྟོག་ཞིབ་ཏུ་བསྐྱོད་པས་གཞི་རིམ་དུ་ཡོད་པའི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིར་རེས་སྐོར་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ཀྲུའུ་རེན་ཚོགས་འདུའི་ཁོངས་མིས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་བཅར་འདྲི་དང་། བཞུགས་མོལ། ཁ་པར། འཕྲིན་གཏོང་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་སྔའི་འདེམས་བསྐོའི་ཚན་པ་དང་། ཐད་ཀར་འབྲེལ་གཏུག་བྱ་ཡུལ་གཞི་རིམ་གྱི་འཐུས་མི་3དང་རྟག་ཏུ་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་འགན་སྒྲུབ་བྱས་ཚུལ་སྙན་སེང་ཞུས་པ་དང་། འཐུས་མི་དང་འབྲེལ་མཐུད་དང་སྤེལ་རེས་བྱེད་རྒྱུ་ཟབ་ཏུ་བཏང་ཡོད།
གྲོས་གཞི་དང་གྲོས་འཆར་གཉེར་སྒྲུབ་བྱེད་པའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་བཏང་བ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་པ་ཚོགས་རིང་འཐུས་མིས་བཏོན་པའི་གྲོས་འཆར་དང་གྲོས་གཞི་ཁག་331དེ་དག་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཁོངས་གཏོགས་དང་། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་ཁུངས། “གཞུང་གཅིག་ཁང་གཉིས”སོགས་སྡེ་ཚན་ཁག་6དང་དེ་བཞིན་ལྗོངས་ཐད་གཏོགས་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པར་བསྐྱལ་ཞིང་། གཏན་འབེབས་ཀྱི་དུས་བཀག་ནང་ཡོངས་རྫོགས་གཉེར་སྒྲུབ་ཟིན་པ་མ་ཟད། འཐུས་མིར་ལན་འདེབས་ཀྱང་བྱས་ཡོད། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་གཙོ་གནད་གྲོས་འཆར་རིགས་སྒྲུབ་སྐུལ་བྱ་རྒྱུར་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཤིང་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་རྗེས་འདེད་ཞིབ་བཤེར་ཐེངས་2བྱས་པས་གྲོས་འཆར་གཉེར་སྒྲུབ་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་གཉེར་སྒྲུབ་བྱས་འབྲས་ཚང་མར་འཐུས་མིས་བློ་མོས་བྱེད་ཚད་མཐོ་རུ་སོང་ཡོད།
ལྔ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱིའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་བོད་འབྲེལ་ཕྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་རང་འགུལ་རང་བཞིན་དང་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་པ།
ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ཐད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་མཛད་ཕྱོགས་དང་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པས་ཨ་རི་དང་། མོ་ཞི་ཁོ། མོང་གོ སི་རི་ལན་ག འབར་མ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་འཚམས་འདྲིར་བསྐྱོད་པའི་དུས་ཐེངས་གཉིས་ཀྱི་ལས་འགན་ལེགས་འགྲུབ་བྱས་ཤིང་། ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུད་ཀྱི་རྒྱུན་ཨུ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ཀྲང་ཏེ་ཅང་སོགས་འགོ་ཁྲིད་བློ་མཐུན་གྱིས་གལ་ཆེའི་བཀའ་མཆན་གནང་བ་དང་། འཚམས་འདྲིར་ཐོབ་པའི་ཕན་འབྲས་ལ་ཁས་ལེན་གང་ལེགས་གནང་བ་དང་། རྒྱུན་བསྲིངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་འཚམས་འདྲིར་བསྐྱོད་རྒྱུའི་བྱེད་སྒོ་སྒྲིག་འཛུགས་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་བ་བཏོན་གནང་ཡོད། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དུས་ཐེངས་ཁག་དྲུག་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ཁ་ན་ཏ་དང་། དབྱིན་ཇི། ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡ། ནེའུ་ཙི་ལན། རྒྱ་གར། འབར་མ། ནེ་པ་ལ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ཤང་ཀང་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ། ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་བཅས་ལ་འཚམས་འདྲི་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་པེར་ཀྲེམ་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ཁང་དང་། ཨོའུ་ཀྲུང་གྲོས་ཚོགས་མཛའ་མཐུན་ཚོགས་ཆུང་སོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་བོད་དུ་གཟིགས་སྐོར་དང་འཚམས་འདྲིར་ཕེབས་པར་སྣེ་ལེན་ཞུས་ཡོད། གོང་གསལ་བྱེད་སྒོའི་ཁྲོད་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་འགྲོ་ལམ་དང་། རིགས་གཞུང་། ལམ་ལུགས། རིག་གནས་བཅས་དྲིལ་བསྒྲགས་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་བྱས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་བོད་ལྗོངས་གསར་པའི་གོང་འཕེལ་གསར་པ་དང་། འཚོ་བ་གསར་པ། འགྱུར་ལྡོག་གསར་པ། གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གསལ་སྟོན་བྱས་པ་དང་། ཏཱ་ལའི་སྐྱེ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པའི་རུ་ཚོགས་ཀྱི་ལོག་སྤྱོད་ངོ་བོར་དགག་པ་གཏིང་ཟབ་བརྒྱབ་པ། མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལམ་ལུགས་དང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་བོད་དུ་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བའི་ལག་ལེན་དངོས་ལ་འཆད་འགྲེལ་ཟབ་མོ་བྱས་པ། ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་གྱི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་ཤོད་པ། བོད་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འབོད་སྒྲ་ཡག་པོ་བརྒྱུད་བསྒྲགས་ནུས་ལྡན་བཅས་བྱས་ཡོད། དུས་མཚུངས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་ད་དུང་ཁག་སོ་སོར་ནེ་པ་ལའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་དང་། ནེ་པ་ལ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་རྫོང་གི་གྲོས་མིའི་འཐུས་མི་ཚོགས་པ། ཧིན་ཏུའི་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཧིན་ཀྲུང་མཛའ་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཀྲུའུ་ཞི། གསར་དུ་བསྐོས་པའི་ལྷ་སར་བཅའ་སྡོད་ནེ་པ་ལའི་སྤྱི་ཁྱབ་གཞུང་ཚབ་པ་བཅས་དང་ངོ་འཕྲད་གནང་བ་དང་། འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོར་ལྷ་སར་བཅའ་སྡོད་ནེ་པ་ལའི་སྤྱི་ཁྱབ་གཞུང་ཚབ་པ་ཟུར་ཞུགས་གནང་རྒྱུར་གདན་འདྲེན་ཞུས་པས་ཁོང་ཚོས་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་བས་ཤེས་རྟོགས་ཟབ་མོ་བྱུང་ཡོད།
དྲུག “སློབ་སྦྱོང་གཉིས་དང་ཚད་ལོན་གཅིག”གི་སློབ་སྦྱོང་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་དེ་སྒུལ་ཤུགས་སུ་བྱས་ཏེ། རང་ངོས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་སྒམ་ནན་རང་བཞིན་དང་ཕུགས་ཕན་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་པ།
ཡང་དག་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཏང་ཙུས“འདུ་ཤེས་བཞི”དང་ལྷག་པར་དུ་སྲོག་ཤིང་གི་འདུ་ཤེས་དང་མིག་ལྟོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་བཙུགས་ནས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་དབང་གྲགས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཐའ་སྐྱོང་བོད་བརྟན་གྱི་གལ་ཆེའི་འཐབ་ཇུས་དགོངས་པ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཡོད། “ཕྱོགས་ལྔ་གཞི་གཅིག”གི་སྤྱིའི་ཁྱབ་བཀོད་དང“ཕྱོགས་ཡོངས་བཞིའི”འཐབ་ཇུས་ཁྱབ་བཀོད་གཞིར་བཟུང་། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོ་དང་། ལྟ་སྐུལ། གཏན་འབེབས། བསྐོ་འཐེན། འཐུས་མི་དང་བོད་འབྲེལ་ཕྱི་དོན། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་དྲིལ་བསྒྲགས། རིག་གཞུང་གི་ཞིབ་འཇུག དེ་བཞིན་གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་ཤང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་གཏུག་དང་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁག་ལ་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་ཀྱིས་བཀོད་སྒྲིག་དང་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་ནས་ཏང་གི་ལམ་ཕྱོགས་དང་མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་དང་། ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་བཅས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁྲོད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དང་དོན་འཁྱོལ་ནུས་ལྡན་ཡོང་བར་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད།
བསམ་བློ་དང་ཀུན་སྤྱོད་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཏང་ཙུའུ་དང་ལས་ཁུངས་ཏང་ཙུས“སློབ་སྦྱོང་གཉིས་དང་ཚད་ལོན་གཅིག”གི་སློབ་སྦྱོང་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་ཏན་ཏིག་སྤེལ་ནས་ཏང་སྲོལ་སྤྱོད་གཙང་འཛུགས་སྐྱོང་གི་གཙོ་རྐང་འགན་འཁྲི་དང་ལྟ་སྐུལ་འགན་འཁྲི་ཧུར་ཐག་བསྒྲུབས་པ་དང་། 《དུས་བབ་གསར་པའི་འོག་གི་ཏང་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་འཚོ་བའི་སྐོར་གྱི་ཚད་གཞི་འགའ་ཞིག》དང《ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ཏང་ནང་གི་ལྟ་སྐུལ་སྲོལ་ཡིག》ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱས་པ་དང་། ཀྲུང་དབྱང་གི་གཏན་འབེབས་དོན་ཚན་ཁག་བརྒྱད་ཀྱི་དགོངས་དོན་དང་། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི“བསྲུང་བྱ་རྣམ་བཅུ”དང་“བླང་བྱ་ཁག་དགུ”ལག་བསྟར་ནན་པོ་བྱས་ཤིང་། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་སྐོར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཆེད་དོན་སྐོར་ཞིབ་བྱས་པ་དང་རྩིས་བཤེར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ནོར་དོན་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པར་གཞོགས་འདེགས་ཧུར་ཐག་བྱས་ཐོག བཅོས་སྒྲིག་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུར་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་དང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་། རྩ་འཛུགས། ཀུན་སྤྱོད། ནུས་པ་བཅས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།
ལས་ཀ་འབྲེལ་གཏུག་དང་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུར་མཐོང་ཆེན་བྱས་པ་དང་། ལས་ཀའི་སྒྲིག་གཞི་དང་ལས་སྒྲུབ་སྒྲིག་གཞིའི་ཇུས་འདོན་ལས་རོགས་དང་ཞབས་ཞུ་འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུར་སྣང་ཆེན་བྱས་ཡོད། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་དོན་གྱི་ཆེད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་གསར་འགྱུར་འགོད་པའི་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐོང་ཚོགས་བྱས་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་སྡེ་ཚན་དང་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་དུ་བཅའ་སྡོད་སྨྱན་སྦྱོར་དང་ལྗོངས་ནང་ཁུལ་གྱི་གཙོ་རྒྱུན་སྨྱན་སྦྱོར་ལ་མཐུན་སྦྱོར་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཟམ་མི་ཆད་པར་བཏང་ཡོད། སྙན་སེང་ཞུ་བ་དང་། སྤེལ་རེས་བྱེད་པ། ཞིབ་གྲོས་བྱེད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲེལ་ཡོད་གནད་དོན་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་ལན་འདེབས་བྱས་པ་དང་། རྐང་འཛིན་པར་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲས་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་དེ་གཞི་རིམ་གྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་རིམ་པའི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་ལ་ཁྲིམས་བཞིན་འགན་འཁྲི་བསྒྲུབ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཡོད། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དང་སྤུན་ཟླའི་ཞིང་ཆེན(རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དང་གྲོང་ཁྱེར)མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་བཏང་ཡོད། རྨང་བརྟན་དམངས་ཕན་བྱེད་སྒོའི་ལས་བྱེད་པ་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་དང་བརྗེ་རེས་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ཏན་ཏིག་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ཡོད།
ལོ་གཅིག་རིང་གི་ལས་ཀར་ཕྱི་མིག་ལྟ་སྐབས་ང་ཚོར་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོ་བྱུང་བ་ནི། དུས་བབ་གསར་པའི་འོག་གི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་དགོས་ན་ངེས་པར་དུ་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་དོན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་རང་རྟོགས་ངང་བསམ་བློ་དང་། ཆབ་སྲིད། བྱ་སྤྱོད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་ཚད་མཐོའི་གཅིག་མཐུན་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ལམ་ལུགས་དང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་ཡུན་རིང་མཐའ་འཁྱོངས་དང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར། ཟམ་མི་ཆད་པར་གོང་འཕེལ་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཏང་གི་ལྟ་བ་དང“འདུ་ཤེས་བཞི”བརྟན་དུ་བཏང་སྟེ་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་། མི་དམངས་རང་ཁྱིམ་རང་བདག ཁྲིམས་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བ་བཅས་གཅིག་གྱུར་ནུས་ལྡན་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཐོག དུས་བསྟུན་ཡར་རྒྱས་ངང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དམངས་གཙོའི་ཆབ་སྲིད་དར་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་དགོས། བོད་དུ་ཏང་གི་སྲིད་སྐྱོང་གནས་བབ་ཟམ་མི་ཆད་པར་སྲ་བརྟན་དུ་བཏང་སྟེ་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་རང་ཁྱིམ་རང་བདག་ཡོང་བར་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་འགན་ལེན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་ཀྱིས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀར་བཏོན་པའི་རྩ་བའི་བླང་བྱ་ཁོང་དུ་ཡང་དག་ཆུད་པ་བྱས་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དགུ་པའི་ཐོག་གཏན་འཁེལ་གནང་བའི་དམིགས་ཚད་ལས་འགན་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ཏེ། ཁྲིམས་བཞིན་འགན་དབང་སྤྱོད་པ་དང་ལས་དོན་ཧུར་ཐག་སྤེལ་ནས་བོད་ལྗོངས་འདི་ཉིད་གོང་འཕེལ་མྱུར་པོ་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཁྲོད་ས་གནས་རྒྱལ་ཁབ་དབང་ཆའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཐོག ཏང་གི་ལམ་ཕྱོགས་དང་མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་དང་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ཁག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དང་ལག་བསྟར་ནུས་ལྡན་ཐུབ་རྒྱུ་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས། ངེས་པར་དུ་མི་དམངས་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་ལས་ཀའི་ཁ་ཕྱོགས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་དམངས་རང་ཁྱིམ་རང་བདག་བྱེད་པའི་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་ཆོས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། མི་དམངས་ཀྱི་ཚབ་བྱས་ཏེ་དབང་ཆ་སྤྱོད་པའི་ལས་འགན་སྒྲུབ་སེམས་དང་འགན་འཁྲི་ཁུར་སེམས་ཤུགས་ཆེར་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ་དང་། ཁྲིམས་བཞིན་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པ་དང་དབང་ཆ་ནན་པོ་སྤྱད་དེ་རང་འགུལ་དང་རང་མོས་ཐོག་ནས་མི་དམངས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་དང་ལེན་ཞུ་དགོས། མི་དམངས་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་གོང་འཕེལ་གྱི་བསམ་གཞི་དེ་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀའི་བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོ་དང་ཕྱོགས་ཁག་ནས་མཚོན་པར་བྱས་ཏེ། དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་གནས་ཚུལ་འདོད་བློ་བཅས་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་། “གཞུང་གཅིག་ཁང་གཉིས”ནས་གོ་སྐབས་དྲང་གཞག་ཡོང་བར་དེ་བས་སྣང་ཆེན་དང་། སྤྱི་པའི་བདེ་འཇགས་ཡོང་བར་དེ་བས་སྣང་ཆེན། སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་པར་དེ་བས་སྣང་ཆེན། ཁྲིམས་འཛིན་གཞུང་དྲང་ཡོང་བར་དེ་བས་སྣང་ཆེན་བཅས་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཐོག བསྒྱུར་བཅོས་གོང་འཕེལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོག་ནས་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ལ་ཕན་པ་དེ་བས་མང་བ་དང་དེ་བས་དྲང་གཞག་ལྡན་པ་ཚོར་ཐུབ་པར་བྱས་ཏེ། དངོས་འབྲེལ་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ལ་ཐོབ་སྣང་དང་སྐྱིད་སྣང་དེ་བས་མང་བ་ཚོར་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ངེས་པར་དུ་ལྟེ་བར་དམིགས་པ་དང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་པའི་རིན་ཐང་གི་ལྟ་བ་འཛིན་ཕྱོགས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྲིམས་བཞིན་བོད་སྐྱོང་རྒྱུའི་ཐད་ནས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀར་བཏོན་པའི་བླང་བྱ་གསར་པ་ཁོང་དུ་ཟབ་མོ་ཆུད་པ་བྱས་ཏེ། ཁྲིམས་བཟོའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་རྩ་བར་འཛིན་པ་དང་། ཁྲིམས་བཟོའི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་འགག་རྩར་འཛིན་པ། ས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་འཛིན་པ། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་ཁྲིད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་འཛིན་ཐབས་སུ་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ས་གནས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་ཀར་ཤུགས་སྣོན་དང་ལེགས་བཅོས་ཏན་ཏིག་བྱེད་དགོས། ཁྲིམས་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་ཁག་གིས་ཁྲིམས་ལུགས་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོའི་ལས་ཀར་ཤུགས་སྣོན་ཆེན་པོ་རྒྱག་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས་ཁྲིམས་ལུགས་ཡག་པོར་བརྟེན་ནས་བཅོས་སྐྱོང་མཁས་པོ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་བ་བྱེད་རྒྱུས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་བཏོན་པའི་བླང་བྱ་གསར་པ་ཁོང་དུ་གཏིང་ཟབ་ཆུད་པ་བྱས་ནས་ཁ་ཕྲལ་གཏོར་བཤིག་གི་བྱེད་སྒོའི་རིགས་འདྲ་མིན་ལ་དོགས་ཟོན་ནན་པོ་དང་ཁྲིམས་བཞིན་རྡུང་རྡེག་གཏོང་དགོས་པ་དང་། མི་རིགས་དང་ཆོས་ལུགས་བྱ་བར་ཁྲིམས་བཞིན་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། ཁྲིམས་སྐྱོང་བྱེད་སེམས་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་སྤྱད་དེ་སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ཐབས་གསར་གཏོད་དང་ཚགས་ཚུད་དུ་བཏང་ནས་མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ། སྤྱི་པའི་བདེ་འཇགས། མི་དམངས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་དང་རྒྱུ་ནོར་གྱི་བདེ་འཇགས་བཅས་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་དེས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་བཏོན་པའི་བླང་བྱ་གསར་པ་ཁོང་དུ་གཏིང་ཟབ་ཆུད་པ་བྱས་ནས་ཁྲིམས་བཅད་ཀྱི་འགན་དབང་ཕྱོགས་བསྡུས་ཐོག་སྤྱད་དེ་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་གྱིས“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་པའི”འཆར་འགོད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། དམ་པ་དོན་གཉེར་གྱིས་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་ལ་རྒྱལ་ཁ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལེན་པ། དམངས་འཚོ་ལེགས་བཅོས་དམ་འཛིན་བྱེད་རྒྱུར་ཇུས་ཤུགས་མཉམ་འདོན་བྱེད་པ། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་རྒྱུར་རྒྱུན་བསྲིངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ཤུགས་རྒྱག་པ་བཅས་བྱེད་དགོས། ངེས་པར་དུ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁྱོན་ཡོངས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་དམིགས་ཚད་ཁ་ཕྱོགས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་ཀར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་དང་ལེགས་བཅོས་བྱེད་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་བླང་བྱ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་། རྒྱུན་འཛིན། ལེགས་བཅོས། མཐོར་གཏོང་བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་གཞིར་བཟུང་། ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་ཐུབ་པའི་ས་གནས་རྒྱལ་ཁབ་དབང་ཆའི་ལས་ཁུངས་ཤིག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་དམིགས་ཚད་དུ་བཟུང་བ་དང་། རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དཀྲིས་པའི་ས་གནས་རིམ་ཁག་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་འགན་དབང་རྩ་བར་འཛིན་པ། སྙིང་སྟོབས་ཆེར་སྐྱེད་བྱེད་རྒྱུ་གཞི་རྩའི་བླང་བྱར་བརྩི་བ། ལམ་བཤངས་གསར་གཏོད་བྱེད་རྒྱུ་ལས་ཀའི་རྒྱུན་རྣམ་ལ་བརྩི་བ་བཅས་བྱས་ནས་རིམ་ཁག་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་བསྒྲུབ་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་དཀའ་གནད་དང་ལས་ཀའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་གནད་དོན་ཏན་ཏིག་གཟབ་ནན་ངང་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་ས་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དབང་ཆའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་དབང་དེ་བས་ནུས་པ་ལྡན་པ་དང་དེ་བས་གསར་གཏོད་གསོན་ཤུགས་ལྡན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།
འཐུས་མི་རྣམ་པ།
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་གཅིག་རིང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ལས་དོན་ལ་ཐོབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་ནི་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱིས་ཡང་དག་འགོ་ཁྲིད་འོག རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཁོངས་མི། ཆེད་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་ལས་དོན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་ཁག་གི་ཁོངས་མི། དེ་བཞིན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱ་བཅས་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་དང་། འགན་འཁྲི་གཙང་སྒྲུབ། ལས་དོན་ཏན་ཏིག་སྒྲུབ་པ་བཅས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི“གཞུང་གཅིག་ཁང་གཉིས”དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་ཤང་རིམ་ཁག་གི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་གཞོགས་འདེགས་དམ་ཟབ་དང་མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གིས་ཡིད་ཆེས་ཆེན་པོ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་བའི་འབྲས་བུའང་ཡིན། མཚམས་འདིར་ངས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་གུས་འདུད་དང་སྙིང་དབུས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ང་ཚོས་ཀྱང་རིག་པ་དྭངས་གསལ་གྱི་སྒོ་ནས་ངོས་འཛིན་ཐུབ་དགོས་པ་ཞིག་ནི་དུས་བབ་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བ་དང་། མི་དམངས་ཀྱི་རེ་འདུན། འཐུས་མིའི་བླང་བྱ་བཅས་དང་བསྡུར་ན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ལས་དོན་ལ་ད་དུང་ཧེ་བག་དང་མི་འདང་བའི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཁྲོད་ཀྱི་གཙོ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ལྟ་སྐུལ་ལས་ཀའི་ཕན་འབྲས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པ། གཏན་འབེབས་ཀྱི་དབང་ཆ་སྤྱོད་རྒྱུ་མུ་མཐུད་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་དགོས་པ། འཐུས་མིས་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པར་དོ་དམ་བྱེད་ཐབས་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས་པ། མང་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་བ་བྱེད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་དེ་བས་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་པ། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཆ་འཕྲིན་ཅན་དུ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གོམ་སྟབས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས་པ། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་གསར་འགྱུར་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་ཟམ་མི་ཆད་པར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས་པ་བཅས་ཡིན། ང་ཚོས་གནད་དོན་དེ་དག་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཏེ་ལས་དོན་ཁག་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་ལེགས་བཅོས་ཟམ་མི་ཆད་པ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན།
2017ལོའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ།
2017ལོ་ནི“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་པའི”འཆར་འགོད་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་གལ་ཆེའི་ལོ་ཞིག་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དགུ་པའི་དགོངས་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་ལ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་པ་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་འགན་ཡུན་འཁུར་བའི་མཐའ་མའི་ལོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། འདི་ལོའི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ལས་ཀའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བླང་བྱ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རླབས་ཆེན་དར་ཆ་མཐོན་པོར་བསྒྲེངས་ཏེ་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་དང་། སྐབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ལྔ་པ་དྲུག་པ། དེ་བཞིན་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་དགོངས་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཐོག ཏེང་ཞའོ་ཕིང་གི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་། “མཚོན་བྱེད་གསུམ”གྱི་གལ་ཆེའི་དགོངས་པ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གོང་འཕེལ་གྱི་ལྟ་བ་བཅས་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གལ་ཆེའི་གསུང་བཤད་རབ་དང་རིམ་པའི་དགོངས་དོན་དང་། རྒྱལ་སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་གི་བསམ་གཞི་གསར་པ་དང་། བསམ་བློ་གསར་པ། འཐབ་ཇུས་གསར་པ་བཅས་དང་། ལྷག་པར་དུ་མཐའ་སྐྱོང་བོད་བརྟན་གྱི་གལ་ཆེའི་འཐབ་ཇུས་དགོངས་པ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཐོག རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དགུ་པའི་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་། ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་། མི་དམངས་རང་ཁྱིམ་རང་བདག ཁྲིམས་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་སྐྱོང་བ་བཅས་གཅིག་གྱུར་ནུས་ལྡན་ཡོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དཀྲིས་པའི་འགན་དབང་ཁག་ནན་ཏན་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཁྲིམས་བཟོའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་པ། ལྟ་སྐུལ་གྱི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་གལ་ཆེའི་དོན་གནད་གཏན་འབེབས་བྱེད་པ། འཐུས་མིའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ཧུར་ཐག་བྱེད་པ། རང་ངོས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་འདི་དང་དེའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ལས་འགན་ཁག་ལེགས་འགྲུབ་བྱས་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་ལྗོངས་གོང་འཕེལ་མྱུར་པོ་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་བར་ལེགས་སྐྱེས་གསར་པ་འབུལ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།
གཅིག སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་གཞི་ཚུགས་ཤིང་། “ལས་འགན་ཆེ་མོ་གསུམ”ལ་དམ་པོར་དམིགས་ཏེ། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྲིམས་བཅད་ཀྱི་འགན་ནུས་ཁག་བསྒྲུབ་རྒྱུ།
གོང་འཕེལ་མྱུར་པོ་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ནི་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ལས་ཀའི་སྤྱིའི་དམིགས་ཚད་ཡིན་པ་དང་། བརྟན་ལྷིང་དང་། གོང་འཕེལ། འབྱུང་ཁམས་བཅས་ནི་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ཡུན་རིང་གི“ལས་འགན་ཆེ་མོ་གསུམ”ཡིན། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ཏེ་རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དཀྲིས་པའི་འགན་དབང་ཁག་ལག་བསྟར་ཡག་པོ་བྱས་ཐོག ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྲིམས་བཞིན་བོད་སྐྱོང་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་རྒྱུར་འགན་སྲུང་ནུས་ལྡན་བྱེད་དགོས། གཅིག་ནི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཐད་གཙོ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ནས་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་བཟོའི་འཆར་འགོད་ལེགས་སྒྲུབ་ཡོང་བར་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས། བུ་བཙའི་སྲོལ་ཡིག་དང་། ཐན་འགོག་སྲོལ་ཡིག བདེན་པའི་རྒྱབ་ལངས་བྱེད་མཁན་ལ་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་དགའ་སྤྲོད་རྒྱུ་དང་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུའི་སྲོལ་ཡིག་བཅས་ལ་མུ་མཐུད་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་འཛད་སྤྱོད་པའི་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས། འོས་སྐུལ་འོས་དཔོད་བྱེད་རྒྱུའི་སྲོལ་ཡིག ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི་སྲོལ་ཡིག ཁྲིམས་འཛིན་གྱི་ཆོད་འདོམས་དོ་དམ་སྲོལ་ཡིག་སོགས་ཁྲིམས་སྲོལ་བཟོ་རྩིས་བྱེད་རྒྱུ་དང་བཟོ་བཅོས་རྒྱག་རྒྱུ། དེ་བས་ཚགས་ཚུད་པའི་ས་གནས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་མ་ལག་གྲུབ་པ་བྱེད་རྒྱུར་དམིགས་ནས་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་དང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བསམ་གཞིག་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། རིགས་སྒྲུབ་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་རྒྱུ་ཆ་ཚང་བ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྟངས་འཛིན་བྱས་ཏེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་བཟོའི་འཆར་འགོད་བཟོ་བའི་སྔོན་གྲབས་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ། གཉིས་ནི་ལྟ་སྐུལ་ལས་དོན་ཐད། ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུར་དམིགས་ཏེ། དཔལ་འབྱོར་རྒྱུན་མཐུད་དང་སྐྱོན་བྲལ་ངང་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་གཙོ་གནད་དུ་བརྩིས་ནས་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་དང་། དེ་བཞིན་ངེས་རྩིས་དང་རྩིས་བཤེར་ལས་དོན། སྔོན་རྩིས་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་སྙན་ཞུ་ཉན་ནས་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ། དཔལ་འབྱོར་འཁོར་རྒྱུག་བྱས་ཚུལ་དང་སྦྲག་ལས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་ལ་ཁྲིམས་སྒྱུར་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་པའི་སྙན་ཞུ་དང་གྲོས་ཞིབ་བསམ་འཆར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་ལ་རྗེས་འདེད་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ། སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་དང་དམངས་འཚོའི་ལས་ཀར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། མེ་ཟོན་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས། དགེ་རྒན་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས། ཡིག་ཚགས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ལག་བསྟར་བྱ་ཐབས། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་རིགས་ལས་དོན་སྲོལ་ཡིག བོད་སྐད་ཡིག་སྦྱོང་སྤྱོད་སྤེལ་གསུམ་གྱི་གཏན་འབེབས་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་བཅས་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ། སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྱུར་བྱེད་སྟངས་ཚད་ལྡན་ཅན་དུ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱས་ཚུལ་ལ་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ་དང་འབྱུང་ཁམས་བྱེད་ནུས་ཁུལ་གང་མགྱོགས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས། 2016ལོའི་ཀྲུང་ཧྭ་ཡི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་དུས་རབས་ལས་སྒོ་བོད་དུ་སྤེལ་ཚུལ་གྱི་སྙན་ཞུར་གྲོས་ཞིབ་བྱས་པའི་བསམ་འཆར་ལ་རྗེས་འདེད་སྒྲུབ་སྐུལ་དང་2017ལོའི་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཏེ། ཆུའི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་། ས་ཆུ་སྲུང་འཛིན་བཅའ་ཁྲིམས། དེ་བཞིན་རང་ལྗོངས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་སྲོལ་ལག་བསྟར་བྱས་ཚུལ་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ལོ་འཁོར་གྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་ཀའི་ཆེད་དོན་སྙན་ཞུ་ཉན་རྒྱུ། བཅའ་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་ལྟ་སྐུལ་དང་ལས་ཀའི་ཐོག་ནས་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་གཙོ་གནད་གྲོས་དོན་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཆེད་དོན་འདྲི་རྩད་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུ། གསུམ་ནི་གལ་ཆེའི་དོན་གནད་གཏན་འབེབས་བྱེད་རྒྱུའི་ཐད། གལ་ཆེའི་དོན་གནད་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཁྲིམས་སྲོལ་རིགས་གྲོས་བསྡུར་གཏན་འབེབས་དང་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ནས་ཚགས་ཚུད་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། སྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་དང་། སྔོན་རྩིས་དོ་དམ། ཁྲིམས་སྐྱོང་འཛུགས་སྐྱོང་སོགས་ཐད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་དུས་ཐོག་ཏུ་གཏན་འབེབས་བྱེད་རྒྱུ། “དྲུག་ལྔའི”ཁྲིམས་ལུགས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་སྙན་ཞུར་གྲོས་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཐེངས་བདུན་པའི་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་ལུགས་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོར་གྲོས་ཐག་གཅོད་རྒྱུ། བཞི་ནི་འདེམས་བསྐོ་དང་བསྐོ་འཐེན་ཐད། རྩ་ཁྲིམས་དང་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་གཞིར་བཟུང་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་འཐུས་མི་འདེམས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་ནན་ཏན་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ཐོག འགག་རྩའི་ལྷུ་ཚིགས་དམ་འཛིན་ནན་པོས་འཐུས་མིའི་ཆབ་སྲིད་འགག་སྒོ་དང་། བྱང་ཚད་འགག་སྒོ། གྲུབ་ཆའི་འགག་སྒོ་བཅས་ནན་པོ་སྲུང་ནས་འདེམས་བསྐོའི་ལས་དོན་དེ་སྤྱོད་གཙང་གཞུང་དྲང་ཞིག་ཡོང་བར་འགན་ལེན་བྱེད་རྒྱུ། འཐུས་མིའི་འོས་བབ་ལ་སྔར་བས་ཞིབ་བཤེར་ནན་པོ་དང་། འདེམས་བསྐོ་དང་བསྐོ་འཐེན་ལས་ཀའི་གོ་རིམ་ནན་པོ། རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་དམ་བཅའི་ལས་དོན་སྒྲིག་འཛུགས་ཡག་པོ་བཅས་བྱེད་རྒྱུ། ལྔ་ནི་ཕྱི་ཕྱོགས་འགྲོ་འོང་ཐད། བོད་འབྲེལ་ཕྱི་དོན་སྐོར་གྱི་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྲིད་དོན་མཛད་ཇུས་ཆེ་མོ་དང་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་མཐར་ཕྱིན་བྱས་པ་དང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་སྤེལ་རེས་འགྲོ་འོང་གི་ཇུས་འདོན་དང་འཆར་འགོད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བསྟུན་ནས་ཞབས་ཞུ་དེ་བས་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ཡིན།
གཉིས། གསར་གཏོད་དང་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་གཞི་ཚུགས་ཤིང་། “ཡིག་ཆ་གསུམ”ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་ཚགས་ཚུད་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ།
ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་གསུམ(ཀྲུང་སྤེལ[2015]ཡིག་ཨང་18པ་དང་བོད་ཏང་སྤེལ[2016]ཡིག་ཨང་7པ་དང་9པ)ནི་ཕྱིན་ཆད་དུས་སྐབས་ཤིག་རིང་གི་རང་ལྗོངས་ཀྱི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་དོན་ལ་མཛུབ་ཁྲིད་དང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་གལ་ཆེའི་བསྲུང་བྱ་ཞིག་ཡིན། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་དགོངས་དོན་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་འཛིན་ཐབས་གཙོ་བོར་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་རིམ་ཁག་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཀྲུང་དབྱང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་བླང་བྱ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལས་དོན་ཚོགས་འདུའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་གྱི་ཆེད་དོན་ལྟ་སྐུལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ། དམངས་གཙོའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་བཏོན་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་ཁག་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ནས་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བའི་ལོ་འཁོར་གྱི་བསྒྱུར་བཅོས་ལས་འགན་བསྒྲུབ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་རྒྱུ། ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་སྤེལ་སྟངས་སྤེལ་ཐབས་གསར་གཏོད་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་ཅིང་།
གཙོ་གནད་ཀྱི་ཁྲིམས་སྲོལ་ཁག་གཅིག་བདམས་ནས་ཁྲིམས་བཟོ་བྱས་རྗེས་ཚོད་སྐོར་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་བཟོའི་ཐད་གྲོས་མོལ་ཧུར་ཐག་བྱས་པ་དང་། ཁྲིམས་སྲོལ་འཆར་ཟིན་ལ་ཡོངས་བསྒྲགས་ཐོག་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་དང་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་ཡིག་ཆ་སྙན་དཔོད་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་རྒྱུ་ཆ་འཕྲིན་ཅན་དུ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ། ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་ཀའི་གཞི་རིམ་འབྲེལ་གཏུག་ས་ཚིགས་འཛུགས་པ་དང་འཐུས་ཚང་བཟོས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཕྱོགས་ཁག་གིས་ཧུར་བརྩོན་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ཁྲིམས་བཟོའི་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུ། ཆུད་བཙུགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་གནས་ཁྲིམས་བཟོའི་དབང་ཆ་སྤྱོད་པའི་ལས་ཀར་མཛུབ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པའི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་བཟོའི་ལས་དོན་ཆུ་ཚད་གསར་པ་ཞིག་ལ་མཐོར་འདེགས་གཏོང་རྒྱུ། ལྟ་སྐུལ་གྱི་ཕན་འབྲས་དངོས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དམིགས་ཚད་དུ་བཟུང་སྟེ། ལོ་སྟོད་ལོ་སྨད་དུ་ཁག་སོ་སོར་གཙོ་གནད་གྲོས་དོན་རེ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཏེ། ལྗོངས་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་གོང་འོག་ཚང་མ་མཉམ་སྒུལ་གྱི་ཐོག་ནས་ཞིབ་བཤེར་དང་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། འབྲེལ་ཡོད་སྙན་ཞུ་ཉན་པ་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ཚོགས་ཆུང་ཁག་བགོས་ཀྱི་གྲོས་ཞིབ་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ཆེད་དོན་འདྲི་རྩད་དམ་ཡང་ན་ཚོགས་ཆུང་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ནས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་དམིགས་བཀར་རང་བཞིན་དང་། མཉམ་འགུལ་རང་བཞིན། དུས་ནུས་རང་བཞིན་བཅས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་གྲོས་ཞིབ་བསམ་འཆར་ལ་རྗེས་འདེད་ཀྱིས་ཕན་ནུས་འདྲི་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཚོགས་འདུ་དང་ཀྲུའུ་རེན་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བསམ་འཆར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཚུལ་གྱི་སྙན་ཞུ་ཉན་ནས་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཐོག གྲོས་ཞིབ་བསམ་འཆར་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ། ལྟ་སྐུལ་ལས་དོན་དེ་གལ་ཆེའི་དོན་གནད་གཏན་འབེབས་བྱེད་པ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། དགོས་མཁོ་ལྟར་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་རིགས་ལ་ཁྲིམས་བཞིན་གཏན་འབེབས་དང་གྲོས་ཐག་བཅད་དེ་ལྟ་སྐུལ་གྱི་འགྱུར་མེད་རང་བཞིན་དང་ལྟ་འདོམས་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
གསུམ། ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུར་གཞི་ཚུགས་ཤིང་། “གཙོ་གནད་གསུམ”ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་འཐུས་མིའི་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་གཏོང་རྒྱུ།
འཐུས་མིའི་གཙོ་རྐང་གནས་བབ་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་དང་། འཐུས་མིས་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་རྒྱུར་ཁྲིམས་བཞིན་འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུ། འཐུས་མིའི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ལས་ཀའི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་གལ་ཆེའི་རྨང་གཞི་ཞིག་ཡིན། འདི་ལོ་འཐུས་མིའི་ལས་དོན་དེ་མུ་མཐུད་འགན་སྒྲུབ་ལས་སྟེགས་ཡག་པོ་གཏོད་རྒྱུ་དང་། གྲོས་གཞི་དང་གྲོས་འཆར་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ། འབྲེལ་གཏུག་ལམ་ལུགས་ཡག་པོ་སྤྱོད་རྒྱུ་སོགས“གཙོ་གནད་གསུམ”གྱི་ཐོག་ཕན་ནུས་ཐོན་པ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ། མུ་མཐུད་ནས“མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་”འཛུགས་རྒྱུའི་ཚད་གཞི་དང་བླང་བྱ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ཚད་ལྡན་ཅན་དུ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ཆུ་ཚད་མཐོར་འདེགས་དང་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱི་འཁོར་རྒྱུག་ལམ་སྲོལ་ལ་སྐུལ་འདེད་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ། མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་། ཡུལ་བབ་དམངས་འདུན་ཞུ་བ། དཀའ་སེལ་དབུལ་སྐྱོར་ཐད་རོགས་རམ་བྱེད་པ། ནང་ཁུལ་འགལ་ཟླ་སེལ་བ། འགན་སྒྲུབ་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་ལས་སྟེགས་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ཏན་ཏིག་བྱེད་རྒྱུ། ཆེད་ལས་དང་ལས་རིགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆུང་འཛུགས་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཚོགས་འདུར་ཟུར་ཞུགས་གནང་མཁན་དང་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་འགན་སྒྲུབ་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་མཁན་འཐུས་མི་དེ་བས་མང་བ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་འཐུས་མིའི་བསམ་འཆར་དང་གྲོས་འཆར་ཡག་པོ་ཉན་པ་དང་བསྡུ་ལེན་ཡག་པོ་བྱེད་རྒྱུ། འཐུས་མིའི་གྲོས་གཞི་གྲོས་ཞིབ་དང་གྲོས་འཆར་གཉེར་སྒྲུབ་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ལེགས་བཅོས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། གཉེར་སྒྲུབ་རྩིས་སྤྲོད་དང་། སྒྲུབ་གཉེར། སྒྲུབ་སྐུལ། དཔྱད་ཞིབ་སོགས་བྱེད་པའི་གལ་ཆེའི་ལྷུ་ཚིགས་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ། གཉེར་སྒྲུབ་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་སྒྲུབ་ཐུབ་ཚད་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཁོངས་མིས་ཐད་ཀར་གཞི་རིམ་གྱི་འཐུས་མིར་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་པ་དང་འཐུས་མིས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་གཉིས་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་རྒྱུ། འཐུས་མི་གཅིག་སྡུད་ཐོག་རྟོག་ཞིབ་བྱེད་པ་དང་ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ། ཡུལ་བབ་དམངས་འདུན་མཚོན་ཐབས་དང་ཞུ་ཐབས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ། འཐུས་མིའི་འགན་སྒྲུབ་དང་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་པའི་ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་ལས་སྟེགས་དང་འགན་སྒྲུབ་ཡིག་ཚགས་འཛུགས་རྒྱུ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་འཐུས་མིས་དེ་སྔ་འདེམས་བསྐོ་བྱེད་སའི་ཚན་པར་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་ཚུལ་སྙན་སེང་ཞུ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་རྒྱུ། འཐུས་མིར་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་འཐུས་མིས་འགན་འཁྲི་སྒྲུབ་པར་འགན་སྲུང་བྱེད་པའི་ཆུ་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
བཞི། ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་གཞི་ཚུགས་ཤིང་། “འཛུགས་སྐྱོང་ཆེ་མོ་གསུམ”ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་བྱེད་ནུས་འདོན་སྤེལ་ནུས་ལྡན་བྱེད་རྒྱུ།
བསམ་བློ་ཆབ་སྲིད་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཨང་དང་པོར་འཇོག་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། རང་རྟོགས་ངང་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་རྒྱུ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་སྲོལ་ནན་པོ་སྲུང་བ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་འདུ་ཤེས། ལྟེ་བའི་འདུ་ཤེས། མིག་ལྟོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཅས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པ། དེ་བས་རང་རྟོགས་ངང་བསམ་བློ་དང་། ཆབ་སྲིད། བྱ་སྤྱོད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་ཚད་མཐོའི་གཅིག་མཐུན་ཡོང་བ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དེ་བས་ཏན་ཏིག་ངང་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་བླང་བྱ་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་བ་བྱས་ཏེ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་དབང་གྲགས་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
སྒྲིག་ཁྲིམས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་དམ་འཛིན་ལྷོད་མེད་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་རྒྱུ། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཏང་ནན་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུའི་བཀོད་སྒྲིག་གསར་པ་དང་བླང་བྱ་གསར་པ་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། མང་ཚོགས་ལམ་ཕྱོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ལག་ལེན་བྱེད་སྒོ་དང་། “ནན་གསུམ་དྲང་གསུམ”གྱི་ཆེད་དོན་སློབ་གསོ། “སློབ་སྦྱོང་གཉིས་དང་ཚད་ལོན་གཅིག”གི་སློབ་སྦྱོང་སློབ་གསོ་བཅས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཁོངས་མིའི་བསྲུང་བྱར་བརྩི་སྲུང་ནན་པོ་ཞུས་ཤིང་། ཁྲིམས་བཅད་འགན་འཁྲི་ཁག་ཏན་ཏིག་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ནས་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱིས་དཀྲིས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཏན་ཏིག་ཡག་པོ་འཁུར་རྒྱུ་ཡིན།
ནུས་པ་དང་བྱང་ཚད་འཛུགས་སྐྱོང་དང་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་གནད་སྨིན་ཐུབ་པ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་རྒྱུ། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་རིགས་གཞུང་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་ལས་ཀར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། རིགས་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་དཔུང་ཁག་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཏེ། ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་འབྲས་དངོས་སྒྱུར་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་དུས་བབ་གསར་པའི་འོག་གི་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་ཕྱིར་རིག་སྟོབས་ཐོག་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུ། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་གསར་འགྱུར་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་ལེགས་བཅོས་བྱས་ཏེ། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་གྱི་ལག་ལེན་དངོས། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་བརྗིད་ཉམས་བཅས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་བྱས་ཤིང་། དམངས་གཙོ་ཁྲིམས་སྐྱོང་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གླེང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་སྐྲུན་རྒྱུ། གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་དབར་གྱི་ལས་ཀའི་འབྲེལ་བ་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ། གཞི་རིམ་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུ། གསར་གཏོད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡོམས་དང་ཁྱབ་གདལ་བཏང་སྟེ་དངོས་ཡོད་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ཐུབ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ལྗོངས་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ལས་ཀའི་ཆུ་ཚད་ཟམ་མི་ཆེད་པར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
འཐུས་མི་རྣམ་པ། མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ལམ་ལུགས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པར་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་རྩ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགན་ནི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་ཞིང་བྱེད་གཞི་ཆེ་བ་ཞིག་དང་། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་འགན་འཁྲི་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་དང་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་མཐའ་སྐོར་དུ་དེ་བས་མཐུན་སྒྲིལ་དམ་ཟབ་བྱས་ཐོག རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཞུམ་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག ཆབ་སྲིད་ཐད་དེ་བས་སྤྲོ་སེམས་ཆེ་བ་དང་འགན་འཁྲི་འཁུར་སེམས་ཆེན་པོའི་ཐོག་ནས། ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་མི་བརྗེད་པར་མུ་མཐུད་མདུན་སྐྱོད་དང་། ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ། བློ་རྩེ་གཅིག་སྒྲིམ་གྱིས་ཡར་རྒྱས་བརྩོན་ལེན་བཅས་བྱས་ཤིང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྲིམས་སྐྱོང་བོད་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་ཐུབ་རྒྱུར་འབད་འབུངས་ཡར་བརྩོན་བྱས་ཏེ་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོག་ནས་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅུ་དགུ་པ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་སྐོང་འཚོག་བྱེད་རྒྱུར་བསུ་བ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
(ལྗོངས་རྩོམ་སྒྱུར་ཅུས་ནས་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་གཞིར་བཟུང)
འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། 罗布玉珍
བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་གྱི་པར་དབང་རང་བདག་ཡིན་པས་གན་རྒྱ་དང་དབང་ཆ་སྤྲད་མེད་ཚེ་དྲ་ཐོག་ནས་ཕབ་མི་ཆོག
སྡོད་གནས། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རྡོ་སེང་གེ་ལམ་སྒོ་ཨང་༣༦ སྦྲག་ཨང། ༨༥༠༠༠༠ ཁ་པར། ༠༨༩༡-༦༣༣༡༠༨༩ བརྙན་སྐྱེལ། ༠༨༩༡-༦༣༣༡༠༨༩
བཟོ་མཁན་ལས་ཁུངས། ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་དྲ་ཚུགས།
ཐོ་བདག་ཨང་། བོད་ICPཐོ་ཨང་༠༩༠༠༠༧༣༣