ཀྲུའུ་ཞི་བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ལྔ་པའི་ཐོག་གནང་བའི་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན། (གནད་བསྡུས)
རེ་བས་ཁེངས་པའི་འབྱུང་འགྱུར་ལ་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་པ།
ས་གནས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱིའི་རིན་ཐང་11%ཡན་འཕར་བ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་པོའི་གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་ལ་མ་འཇོག་20%ཡན་འཕར་བ་བྱས་ནས་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2000ཟིན་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཛད་སྤྱོད་དངོས་ཟོག་སིལ་འཚོང་སྤྱི་འབོར་12%ཡན་འཕར་བ་བྱེད་རྒྱུ། ས་གནས་ནོར་སྲིད་ཀྱི་ཡོང་འབབ་12%ཡན་འཕར་བ་བྱེད་རྒྱུ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལག་ཐོག་ཡོང་འབབ་10%ཡན་འཕར་བ་བྱེད་རྒྱུ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཡུལ་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལག་ཐོག་ཡོང་འབབ་13%ཡན་འཕར་བ་བྱེད་རྒྱུ། གྲོང་མིའི་འཛད་སྤྱོད་རིན་གོང་འཕར་ཚད་4%ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལས་ཤོར་ཐོ་འགོད་བྱེད་ཚད་3%ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།
རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་སྐུལ་ཁྲིད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་གལ་ཆེའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་པའི”རིང་། བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་འཆར་འགོད་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ཇུས་གཞི་དོན་འཁྱོལ་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས། ལྷ་ས་ནས་ཉིང་ཁྲི་བར་དང་། གཞིས་རྩེ་གནམ་ཐང་ནས་བསམ་གྲུབ་རྩེ་ཆུད་བར། གོང་དཀར་གནམ་ཐང་ནས་རྩེད་ཐང་བར་བཅས་ཀྱི་རིམ་མཐོའི་གཞུང་ལམ་སྐྲུན་ཟིན་པ་བྱེད་དགོས། ནག་ཆུ་ནས་ལྷ་ས་བར་དང་། ཆབ་མདོ་ནས་སྤང་མདའ་གནམ་ཐང་བར་གྱི་རིམ་མཐོའི་གཞུང་ལམ་ལས་འགོ་འཛུགས་དགོས་པ་དང་། ས་དགའ་ནས་སྣང་རྫོང་བར་དང་། སྤོ་བོ་ནས་མེ་ཏོག་བར། འཕྱོངས་རྒྱས་ནས་མཚོ་སྣ་བར། སེང་གེ་ཁ་འབབ་ནས་སྤུ་ཧྲེང་(རྩ་མདའི་ཡན་ལག་གཞུང་ལམ་ཚུད)བཅས་བར་གྱི་གཞུང་ལམ་ལས་གྲྭ་སྐྲུན་འགོ་འཛུགས་དགོས་པ། ཆབ་མདོ་ནས་སྡེ་དགེ་བར་དང་། ཆབ་མདོ་ནས་འགུ་རུ་བར། ཁྲོན་བོད་གཞུང་ལམ། ལྷ་ས་ནས་གཞིས་རྩེ་བར། གཞིས་རྩེ་ནས་སྐྱིད་རོང་འགག་སྒོ་བར་བཅས་ཀྱི་རིམ་མཐོའི་གཞུང་ལམ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་སྔོན་གྲབས་ལས་ཀ་སྤེལ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གང་མགྱོགས་བཏང་སྟེ་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་རྗེས་དུས་ཚོད་འཚམ་ངེས་སུ་ལས་འགོ་འཛུགས་དགོས། ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ལྷ་ཉིང་ལྕགས་ལམ་དང་མཚོ་བོད་ལྕགས་ལམ་གྱི་བྱེད་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུའི་བསྒྱུར་བཀོད་ལས་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཁྲོན་བོད་ལྕགས་ལམ་གྱི་ཉིང་ཁྲི་ནས་ཆབ་མདོ་བརྒྱུད་གཡག་རྔའི་དུམ་མཚམས་བར་གྱི་སྔོན་གྲབས་ལས་ཀར་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས། གོང་དཀར་གནམ་ཐང་གི་མཁའ་ཚུགས་ཁུལ་བཟོ་བཅོས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་འཕྲལ་མཁོའི་རོགས་སྐྱོབ་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཨ་ཆེན་དང་། ཡེར་པ་ཐང་། ཝ་ཐོག གསེར་ཟམ་བཅས་ཀྱི་གློག་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་འགོ་འཛུགས་དགོས་པ་དང་། མཁར་སྒང་དང་འཇོ་མདའི་ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་སྒོ་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ། བོད་དབུས་དང་ཆབ་མདོའི་གློག་དྲ་དྲ་སྦྲེལ་ལས་གཞི་གཉེར་ཐོག གློག་དྲ་ཨ་མའི་ནང་རྫོང་74མཐུད་རྒྱུའི་ལས་གཞི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤེལ་འགོ་འཛུགས་དགོས། ལྷ་ཉིང་ལྕགས་ལམ་གྱི་གློག་འདོན་ལས་གྲྭ་གཉེར་དགོས་པ་དང་། དུས་ཐེངས་གསར་པའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གློག་དྲ་བཟོ་བཅོས་རིམ་སྤོར་ལེགས་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས། གོར་མོ་ནས་ལྷ་ས་བར་གྱི་རླངས་འདྲེན་མདོང་ལམ་དང་སྣུམ་འདྲེན་མདོང་ལམ་བཟོ་བཅོས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། མངའ་རིས་གློག་དྲ་དྲ་སྦྲེལ་བྱེད་པའི་སྔོན་གྲབས་ལས་ཀ་སྤེལ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། ཤངས་ཆུ་དང་རྫོང་ཐང་ཁའི་ཆུ་བེད་ལྟེ་གནས་དང་གྲོ་ཡུལ་སོགས་ཀྱི་ཆུ་མཛོད་སྐྲུན་འགོ་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། གློག་རྡུལ་སྲིད་དོན་དང་དྲ་ཆེན་གྲོང་ཚོར་འཁྲིད་གཏོང་ལས་གཞི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤེལ་དགོས། ཤང་གྲོང་ལ་སྦྲག་སྲིད་ཞབས་ཞུའི་དྲ་ཚུགས་ཡོད་པ་དང་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་རང་བྱུང་གྲོང་ཚོར་སྒུལ་འཕྲིན་དྲ་རྒྱ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། “གསང་སྤྱོད་གསར་བརྗེ”ཤུགས་ཆེ་སྤེལ་དགོས། ས་ཁད་མཐོ་བའི་རྫོང་གྲོང་གི་དྲོད་གཏོང་ལས་གཞི་སྤེལ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་དགོས།
དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྔོན་འགྲོར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་དབུལ་གྲོལ་འགག་སྒྲོལ་ལས་འགན་ལེགས་སྒྲུབ་བྱེད་དགོས།
དབུལ་གྲོལ་འགག་སྒྲོལ་ལས་དོན་ལེགས་སྒྲུབ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས།
ཐོན་ལས་ཀྱི་དབུལ་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེ་བཏང་སྟེ་དབུལ་སྐྱོར་སྐྱེད་གསབ་ཀྱི་དངུལ་བུན་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་གནད་འཕིགས་བྱེད་དགོས། ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་པའི་དབུལ་པོ་རྣམས་འབྱུང་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུར་གཅིག་གྱུར་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཁྲོམ་ར་གཉེར་མཁན་རིགས་ཁག་ནས་དབུལ་ཕོངས་མི་སྣ་ལས་ཞུགས་བསྡུ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ས་ཆ་དང་། འབྱུང་ཁམས། སློབ་གསོ། དངུལ་རྩ་སོགས་ཐད་ནས་དབུལ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་སྲིད་ཇུས་མ་ལག་སྔར་བས་འཐུས་ཚང་བཟོས་ཐོག་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མ་མཐའི་འཚོ་བའི་འགན་སྲུང་ཚད་གཞི་དང་དབུལ་པོའི་ཚད་གཞི་གཉིས་གཅིག་གྱུར་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། “ལེགས་གཏོང་བཅུའི”ལས་གཞི་ལག་བསྟར་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་དགོས། ཡུལ་སྤོས་དབུལ་སྐྱོར་དང་མཉམ་བགྲོད་གནས་སྤོ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གསར་གྲས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་འབྱོར་འབྲིང་གྲོང་ཚོ་སྐྲུན་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས། ཆ་སྒྲིག་རོགས་སྐྱོར་དང་ཐོན་ལས་ག་སྦྱར་བྱེད་རྒྱུ་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ་ག་སྦྱར་བོད་སྐྱོར་ལས་དབུལ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་ཆུ་ཚད་སྔར་བས་གོང་མཐོར་གཏོང་དགོས། དབུལ་ཕོངས་མི་གྲངས་ཁྲི་13དབུལ་གྲོལ་ཐུབ་པ་དང་། དབུལ་པོའི་རྫོང་(ཆུད)20དང་དབུལ་ཕོངས་གྲོང་ཚོ་1705དབུལ་པོའི་ཞྭ་མོ་འབུད་ཐུབ་པ་བྱེད་རྒྱུ། གནས་སྤོས་དབུལ་སྐྱོར་མི་ཁྲི་16.3གནས་སྤོ་ཐུབ་པ་བཅས་བྱས་ཐོག དབུལ་པོ་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལག་ཐོག་ཡོང་འབབ་འཕར་ཚད་16%ཡན་ཟིན་པ་བྱེད་དགོས།
དམངས་འཚོའི་བྱ་བ་དངོས་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས།
ནོར་སྲིད་ཀྱི་གཏོང་སྒོ་ཤུགས་ཆེར་བཏང་ནས་ཚད་འདེགས་རྒྱ་སྐྱེད་མུ་མཐུད་བྱེད་དགོས་པ་དང་། སྒོར་དུང་ཕྱུར་300བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཡུལ་མི་དང་། ལས་ཁུངས་དང་ཁེ་ལས་བྱ་གཞག་ཚན་པའི་ལས་བྱེད་ལས་བཟོ། ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་གཞི་རིམ་ལས་བྱེད་ལས་བཟོ་བཅས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དམངས་འཚོའི་སྲིད་ཇུས་གལ་ཆེན་ཁག་33ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། སློབ་གསོའི“འགན་གཙང་གསུམ”གྱི་གྲོན་དངུལ་ཚད་གཞི་དེ་ལོ་རེའི་སློབ་མ་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་3240ནས་སྒོར་3480བར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་མ་མཐའི་འཚོ་བའི་འགན་སྲུང་ཚད་གཞི་དེ་ཟླ་རེའི་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་640ནས་སྒོར་700བར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མ་མཐའི་འགན་སྲུང་ཚད་གཞི་དེ་ལོ་རེའི་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་2550ནས་སྒོར་3311བར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་སྨན་བཅོས་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་སྤྲོད་པའི་ཚད་གཞི་དེ་ལོ་རེའི་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་435ནས་སྒོར་475བར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་གྲོང་མིའི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་གྱི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་སྤྲོད་པའི་ཚད་གཞི་དེ་ལོ་རེའི་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་420ནས་སྒོར་460བར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། གཞི་རྩའི་སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་གྱི་ཚད་གཞི་དེ་ལོ་རེར་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་65བར་མང་དུ་བཏང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚད་གཞི་ལས་སྒོར་15ཡིས་མང་དུ་སོང་ཡོད། ཁེ་ལས་ཀྱི་རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་ལས་བཟོའི་གཟུགས་པོ་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་པའི་རིན་དངུལ་དེ་སྒོར་300ནས་སྒོར་1000བར་མང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། བར་བརྒལ་དུས་ཀྱི་ཕན་བདེའི་དངུལ་ཟླ་རེར་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་60གསར་སྣོན་བྱེད་རྒྱུ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འགན་ལེན་ལྔའི་དུད་ཚང་གི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་ཚད་གཞི་དེ་ལོ་རེའི་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་4740ནས་སྒོར་4940བར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ། “རྒན་གྲས་གསུམ”གྱི་མི་སྣའི་འཚོ་སྣོན་སྲིད་ཇུས་ཐད་ཟླ་རེར་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་50མང་དུ་གཏོང་རྒྱུ། མཐའ་མཚམས་འཐབ་ས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ཤང་གྲོང་གི་མཐའ་མཚམས་མི་སྣའི་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་ཚད་གཞི་དེ་ཁག་སོ་སོར་ལོ་རེའི་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་1700དང་སྒོར་1500ཡིན་པ་ནས་སྒོར་2700དང་སྒོར་2500བར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་ཡིན། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་27.5སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་རྨང་བརྟན་དམངས་ཕན་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཐོག གཞི་རིམ་གྱི་རྨང་གཞིའི་ཆ་རྐྱེན་ལེགས་བཅོས་དང་གཞི་རིམ་ལས་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ།
སློབ་གསོ་དང་འཕྲོད་བསྟེན་རིག་གནས་བཅས་ཀྱི་བྱ་གཞག་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས།
སློབ་གྲྭའི་བསམ་བློ་ཆབ་སྲིད་ལས་ཀར་ཤུགས་སྣོན་གང་ཆེ་རྒྱག་དགོས། སྐད་གཉིས་སློབ་གསོ་སྤེལ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཀྱིས་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་སྐད་གཉིས་བུ་བཅོལ་ཁང་འཛུགས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། དགེ་རྒན་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། སློབ་གྲྭ་འབྲིང་ཆུང་གི་སློབ་ཁྲིད་སྤུས་ཚད་ལེགས་གཏོང་གི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། འགན་བབས་སློབ་གསོའི་སློབ་གྲྭ་ཉམས་ཞན་རིགས་བསྒྱུར་བཀོད་དང་ཚད་ལྡན་དུ་བཟོ་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ་དང་ས་ཁད་མཐོ་བའི་སློབ་གྲྭར་དྲོད་གཏོང་ལས་གྲྭ་སྤེལ་འགོ་འཛུགས་དགོས། རྫོང་(ཆུད)14ཡི་འགན་བབས་སློབ་གསོ་དོ་སྙོམས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་ཚོད་སྐོར་ཞིབ་བཤེར་རྩིས་ལེན་ལེགས་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ནང་སའི་བོད་ལྗོངས་འཛིན་གྲྭ་དང་སློབ་གྲྭ་ཡག་པོ་གཉེར་དགོས། ས་གནས(གྲོང་ཁྱེར)ཁག་གིས་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་ཐོག་འབྲིང་རིམ་ལས་རིགས་སློབ་གྲྭ་རེ་ཡག་པོ་གཉེར་དགོས། བོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་རྩེར་ཕུད་ཀྱི་སློབ་ཆེན་དང་རྩེར་ཕུད་ཀྱི་རིག་ཚན་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། བདེ་ཐང་བོད་ལྗོངས་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། གཞུང་བཙུགས་སྨན་ཁང་ཕྱོགས་བསྡུས་བསྒྱུར་བཅོས་དང་སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་རྫོང་ཤང་གཞི་གཅིག་ཅན་དུ་བཟོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། དམངས་ཡོངས་ཀྱི་ལུས་སྦྱོང་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱེད་དགོས། སྤྱི་པའི་རིག་གནས་ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ་རིག་གནས་ཀྱི་དམངས་ཕན་དང་རླུང་འཕྲིན་བཪྙན་འཕྲིན་གྲངས་འཛིན་ཅན་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་དགོས། གཙོ་གནད་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་གཞི་བསྐྲུན་རྒྱུ་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་བོད་ལྗོངས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་བཟོ་བཅོས་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རླུང་འཕྲིན་བཪྙན་འཕྲིན་ལྟེ་གནས་དང་། ཟློས་གར་ཁང་ཆེན། བོད་ལྗོངས་མཛེས་རྩལ་ཁང་བཅས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་དགོས། བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སྨན་ལས་དེ་འཛམ་གླིང་གི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་རེ་འདུན་ཞུ་བའི་ལས་དོན་སྤེལ་དགོས།
ལས་ཞུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་གི་ལས་དོན་ཏན་ཏིག་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་དགོས།
དེ་བས་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ལས་ཞུགས་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ལོ་ཧྲིལ་པོར་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལས་ཞུགས་མི་གྲངས་ཁྲི་4.8གསར་སྣོན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཐབས་ལམ་མང་པོའི་ཐོག་ནས་ལས་ཞུགས་ཀྱི་ལས་གནས་གང་དགོས་འདོན་སྤེལ་བྱེད་པ་དང་། ལས་ཞུགས་ལས་གཏོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་བཙུགས་ཐོག གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་འཐུས་ཚང་བཟོས་ཏེ་སློབ་མ་དང་། ཁྱིམ་བདག སྤྱི་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་ལས་ཞུགས་ལྟ་བ་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས་པ་དང་། མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་དང་འབྲིང་རིམ་ལས་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཐོན་པའི་སློབ་མ་ཁྲོམ་ར་དང་ནང་སར་ཁ་ཕྱོགས་ནས་ལས་ཞུགས་དང་རང་བརྟེན་བྱ་གཞག་གཏོད་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་སྐུལ་ལྕག་བྱེད་དགོས། ཞིང་འབྲོག་པའི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཞིང་འབྲོག་པ་མི་ཐེངས་ཁྲི་5.6ལ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོས་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ངལ་ནུས་ལྷག་མ་མི་ཐེངས་ཁྲི་110ལས་ཞུགས་ཁ་སྒྱུར་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་དེ་བས་མང་བའི་ཞིང་འབྲོག་པ་གནས་དེ་རང་དུ་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་ནང་རང་སར་ལས་ཞུགས་ཐུབ་པ་དང་འབབ་འཕར་ཕྱུག་འགྱུར་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དམངས་ཡོངས་འགན་བཅོལ་ནང་ཞུགས་པའི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་ཇེ་མགྱོ གས་སུ་བཏང་ནས་གཞི་རྩའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགན་བཅོལ་ལམ་ལུགས་དེ་སྤྱོད་འཚམ་པའི་མི་ཚོགས་ལ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ལས་ཁུངས་དང་བྱ་གཞག་ཚན་པའི་རྒན་གསོ་འགན་བཅོལ་ལམ་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པའི་ལེ་ལག་ཚང་སྒྲིག་སྲིད་ཇུས་འཐུས་ཚང་བཟོ་དགོས། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་ལམ་ལུགས་སྒྲིལ་བཅོས་བྱེད་རྒྱུར་གཟབ་ནན་ངང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། གནོད་འགོག་གེགས་སེལ་དང་གེགས་སྐྱོབ་ཀྱི་དངོས་ཟོག་གྲབས་གསོག་བྱེད་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་6.4བཏང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་སྡོད་ཁང་སྐྱོ་ཁུལ་བསྒྱུར་བཀོད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཡོང་འབབ་དམའ་བའི་ཁྱིམ་ཚང་ལ་སྡོད་ཁང་འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུའི་ཁང་གླར་ཁ་གསབ་སྤྲོད་དགོས།
དངུལ་རྩས་རྒྱབ་སྐུལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མ་རྩ་སྐུལ་སྤྱོད་བྱེད་དགོས།
མ་དངུལ་བསྡུ་གཏོང་ལམ་སྲོལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་དགོས།
སྲིད་གཞུང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མ་རྩ་མཉམ་འདུས་བྱེད་པའི་དཔེ་སྟོན་ཁྱབ་གདལ་བཏང་སྟེ་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་མ་དངུལ་བསྡུ་རྒྱུག་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་གསོག་མཛོད་གང་མགྱོགས་བཙུགས་ཐོག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་དགོས། མ་དངུལ་བསྡུ་གཏོང་ལས་སྟེགས་ཚད་ལྡན་འཛུགས་དགོས། ཐོན་ལས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་ཐེབས་རྩ་དང་། གསར་སྤེལ་མ་འཇོག་ཐེབས་རྩ། གོང་འཕེལ་མ་འཇོག་ཐེབས་རྩ་བཅས་འཛུགས་དགོས། “རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”གི་བོད་ཀྱི་རྐང་དབང་མ་འཇོག་ཐེབས་རྩ་འཛུགས་རྒྱུའི་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་དགོས།
དམིགས་བསལ་གཟིགས་སྐྱོང་ལྡན་པའི་དངུལ་རྩའི་སྲིད་ཇུས་ཆད་ལུས་མེད་པར་བབ་བསྟུན་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས།
དངུལ་རྩའི་ནུས་ལྡན་མཁོ་འདོན་མང་དུ་བཏང་སྟེ་ཡིད་རྟོན་དངུལ་བུན་ལྷག་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་3600ལས་བརྒལ་ནས་20%ཡན་འཕར་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཀུན་ཕན་དངུལ་རྩ་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས། “དབང་གཉིས”དང་ནགས་དབང་གཏའ་འཇོག་གི་དངུལ་བུན་གཏོང་བའི་ལས་དོན་བརྟན་པོའི་ངང་སྤེལ་དགོས། ཁེ་ལས་3ནས་5བར་ཁྲོམ་འགྲེམས་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གི་བུ་ལོན་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱི་བུ་ལོན། ཀུང་སིའི་བུ་ལོན་བཅས་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་དགོས། གནོད་གེགས་ཆེ་མོའི་འགན་བཅོལ་ལམ་ལུགས་འཛུགས་མགྱོ གས་སུ་བཏང་སྟེ་གནོད་གེགས་ཆེ་མོའི་ཉེན་ཟོན་ཁ་འགྲེམས་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་དགོས།
དངུལ་རྩའི་མ་ལག་འཐུས་ཚང་འཛུགས་དགོས།
དངུལ་རྩའི་ཐོན་ལས་སྡེ་གླིང་འཛུགས་དགོས། དམངས་གཉེར་དངུལ་ཁང་དང་གྲོང་ཚོ་གྲོང་རྡལ་དངུལ་ཁང་འཛུགས་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། རྫོང་ཁོངས་འགན་བཅོལ་ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་འཛུགས་རྒྱུ་དང་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། ཡིད་རྟོན་རིམ་དཔྱད་དང་། འགན་བཅོལ་བར་བརྒྱུད། རྒྱུ་ནོར་ཚོད་སྐོར། དངུལ་འདུ་ཁག་ཐེག མ་འཇོག་བློ་འདྲི་སོགས་མཚམས་སྦྱོར་ཞབས་ཞུའི་ཚན་པ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡིད་རྟོན་མ་ལག་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་དངུལ་རྩའི་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་ས་ཁོངས་རང་བཞིན་དང་ཁོངས་གཏོགས་རང་བཞིན་གྱི་དངུལ་རྩའི་ཉེན་ཁ་མི་ཐོན་པ་བྱེད་དགོས།
ཁྲོམ་རར་སྐུལ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བཏང་ནས་འབྱུང་འཕྲོད་ཐོན་ལས་གཞི་ཁྱོན་ལྡན་པའི་ངང་གོང་འཕེལ་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
ཐོན་ལས་གསུམ་པོ་མཉམ་འདུས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་འགག་སྒྲོལ་དུ་བྱས་ཏེ་དེང་རབས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ལས་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས།
ཞིང་ལས་ཀྱི་མཁོ་འདོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་ཆའི་རང་བཞིན་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེ་བཏང་སྟེ་འབྲུ་རིགས་དང་། དཔལ་འབྱོར་ལོ་ཏོག གཟན་ཆག་བཅས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ལེགས་སྒྲིག་བཟང་བསྒྱུར་བྱེད་དགོས། ལེགས་ཆ་ཆེ་བའི་འབྲུ་རིགས་ཐོན་ཁུལ་གཙོ་བོ་སྔོན་ལ་གོང་འཕེལ་བཏང་ཐོག ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་ཞིང་ཁ་བཟོ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། མི་ཐབས་ཀྱིས་རྩྭ་འདེབས་གསོ་བྱེད་རྒྱུ་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་བ་དང་། ཕྱུགས་རིགས་རྒྱུད་བཟང་ཧུར་ཐག་སྤེལ་ཐོག དེང་རབས་ཀྱི་སྒྲིག་བཀོད་ལྡན་པའི་གསོ་སྤེལ་ལས་རིགས་གོང་འཕེལ་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་ནས་ཤ་རིགས་དང་དཀར་ཆུའི་ཐོན་འབོར་ཆེ་རུ་འགྲོ་བ་བྱེད་དགོས། ས་མཐོའི་ཁྱད་ལྡན་གྱི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་རྟེན་གཞི་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་དགོས། ས་གཙང་འབྱུང་འཕྲོད་ཐོན་ལས་དང་འབྱུང་འཕྲོད་ཞིང་ལས་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་དབང་གསུམ་ཁག་བགོས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱས་ཏེ་ཐོན་སྐྱེད་རྒྱུ་ཆ་གོ་རིམ་ལྡན་པར་བརྒྱུད་བཤུག་དང་། མ་རྐང་ནང་ཞུགས་ནས་ཁེ་བཟང་བགོ་བ། འོས་འཚམ་གཅིག་སྡུད་བཅས་བྱེད་དགོས་པ་དང། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་ལས་མཉམ་གཉེར་རྩ་འཛུགས་དང་། ཁྱིམ་ཚང་གི་ཞིང་འབྲོག་ར། འབྲུ་འདེབས་ཕྱུགས་གསོའི་དུད་ཚང་ཆེ་གྲས་བཅས་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་བཏང་ཐོག ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་ཆེ་འདུས་ཁུལ་དུ་གཞི་ཁྱོན་ལྡན་པ་དང་ཞིབ་ལས་ཅན་གྱི་འདེབས་སྐྱོང་གསོ་སྤེལ་ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཚོང་ལས་དྲ་ཚུགས་འཐུས་ཚང་བཟོས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཚོང་དོན་ཁྲོམ་རའི་དྲ་རྒྱའི་མ་ལག་དང་རིམ་གསུམ་ཟོག་འགྲུལ་འགྲེམས་སྐྱེལ་མ་ལག་འཛུགས་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས། ཤང་གྲོང་685ཡི་ཞིང་འབྲོག་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུའི་ལྟེ་གནས་འཛུགས་སྐྲུན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།
སྡེ་གླིང་དཔལ་འབྱོར་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་འབྱུང་འཕྲོད་བཟོ་སྣོན་ལས་རིགས་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས།
ཐོན་ལས་སྡེ་གླིང་གི་འཆར་འགོད་བཟོ་རྒྱུ་དང་གཉེར་སྐྱོང་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། ལྷ་སའི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་དཔལ་འབྱོར་ལག་རྩལ་གསར་སྤེལ་ཁུལ་དང་བོད་མཚོ་བཟོ་ལས་སྡེ་གླིང་སོགས་སྡེ་གླིང་གང་མགྱོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། དངོས་གཞིའི་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། “སྣེ་རིགས་གསར་སྣོན་དང་། སྤུས་ཚད་ལེགས་གཏོང་། གྲགས་རྟགས་གསར་གཏོད”བཅས་བྱེད་པའི་ཆེད་དོན་བྱ་སྤྱོད་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་ནས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོན་དེ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཁྱད་ཡོན་དུ་དངོས་སྒྱུར་ཏན་ཏིག་བྱེད་དགོས། ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆ་ཆེ་བའི་བཟོ་སྣོན་ལས་རིགས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཐོན་ལས་བསྒྱུར་བཀོད་ལེགས་གཏོང་བྱས་ཏེ་ཐང་ག་དང་། བོད་སྤོས། བོད་རུམ་སོགས་མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་གཙོ་གནད་དུ་བཟོ་འདོན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། གསོ་རིག་ལ་བརྟེན་ནས་སྨན་རྫས་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སྨན་ལས་གོང་འཕེལ་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས་པ། ནུས་རྒྱུ་གྲོན་ཆུང་ཐུབ་པའི་ཁང་པའི་སྐྱ་བཟོའི་རྒྱུ་ཆ་གསར་གྲས་ཁྱབ་གདལ་བཏང་སྟེ་ཨར་སྐྲུན་རྒྱུ་ཆས་ལས་རིགས་ཀྱི་ཐོན་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ཁྱབ་བཀོད་ལུགས་མཐུན་བྱེད་དགོས། གསར་དར་ཐོན་ལས་སྐྱོང་སྤེལ་སྟོབས་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། དྭངས་གཙང་ནུས་རྒྱུའི་རྟེན་གཞི་གང་མགྱོགས་བཙུགས་ཏེ་བོད་ཤར་ལྷོའི་ཆུ་གློག་ཐོན་ཁུངས་གཙོ་གནད་དུ་གསར་སྤེལ་བྱེད་དགོས། རང་བྱུང་འཐུང་ཆུའི་ཚད་གཞིའི་མ་ལག་གང་མགྱོགས་བཟོས་ཐོག རང་བྱུང་འཐུང་ཆུའི་ཁྲོམ་ར་གསར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་དགོས། “མཉམ་འབྲེལ་དྲ་རྒྱ+”བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱེད་དགོས།
ཞབས་ཞུ་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་འཛིན་ཐབས་སུ་བྱས་ནས་ཁྱད་ལྡན་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས།
ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་བསམ་གཞི་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པ་དང་། བོད་དུ་ཡུལ་སྐོར་ལ་རོལ་བའི་དམིགས་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་སྟོན་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ལམ་སྲོལ་དང་སྒྲིག་སྲོལ་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་ལེ་ལག་ཚང་སྒྲིག་གི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་མགྱོ གས་སུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཡུལ་སྐོར་སྒོ་དབྱེའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས་པ། འགོག་མེད་ཤར་བགྲོད་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་ཁུལ་ཧུར་ཐག་བཙུགས་ནས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ཡུལ་སྐོར་ལས་རིགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་སྤུས་ཚད་དང་ཚད་གཞི་མཐོ་རུ་གཏོང་དགོས། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་ཆད་སྐྱོན་གསབ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་ལ་ལམ་ལུགས་དང་ལམ་སྲོལ་གྱི་མངོན་མེད་ཆད་སྐྱོན་ཡང་ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས། ལྷ་ས་དང་ཉིང་ཁྲིའི་ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་དཔེ་མཚོན་གྲོང་ཁྱེར་འཛུགས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། གནས་ལྗོངས་ཁུལ་རྩེ་གྲ་གཏོད་རྒྱུའི་ཚོད་ལྟ་སྤེལ་རྒྱུ་དང་། ཡུལ་སྐོར་ཐོན་རྫས་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། རྒྱལ་ནང་ཡུལ་སྐོར་ཁེ་ལས་ཆེ་གྲས་ནས་བོད་དུ་ཡན་ལག་ཚན་པ་འཛུགས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། འགྲོ་ཁུངས་གཏན་འཁེལ་གྱི་ཡུལ་སྐོར་ཆེད་ལས་ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། ལོ་ཧྲིལ་པོར་ཡུལ་སྐོར་མི་ཐེངས་ཁྲི་2500ཡན་ལ་སྣེ་ལེན་ཞུ་བ་དང་ཡུལ་སྐོར་གྱི་སྤྱིའི་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་370ཡན་ཟིན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།
གསར་གཏོད་ཀྱིས་འདེད་སྐུལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་གསོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བ་བྱེད་དགོས།
བསྒྱུར་བཅོས་ཁག་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བྱས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།
ནོར་ཁྲལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་རིམ་ཁག་སྲིད་གཞུང་དབར་གྱི་དོན་བྱེད་དབང་ཆ་དང་གཏོང་སྒོའི་འགན་འཁྲི་ལོགས་དབྱེའི་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་མགྱོ གས་སུ་བཏང་སྟེ་ཡོང་འབབ་དབྱེ་བགོས་དང་གཤམ་འོག་ལ་མ་དངུལ་སྒྱུར་སྤྲོད་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་བཟོ་དགོས། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཆའི་ལམ་ལུགས་དང་། ནགས་དབང་ལམ་ལུགས། བདེ་འཇགས་ཐོན་སྐྱེད་བཅས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས་སྒྲིལ་བཅོས་བསྐྱར་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་གཞུང་ཁོངས་རྒྱུ་ནོར་དང་གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ཆུ་དཔོན་ལམ་ལུགས་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་དགོས། མཐུན་སྦྱོར་ངང་གོང་འཕེལ་བཏང་སྟེ་འབྲོག་ཁུལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་ཐོག་ནག་ཆུའི་ལས་དོན་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་དགོས། ལས་ཁུངས་ཁུ་བསྡུ་དང་དབང་ཆ་གཤམ་སྤྲོད། གློད་འདོམས་ཟུང་འབྲེལ། ཞབས་ཞུ་ལེགས་སྒྱུར་བཅས་བྱས་ཏེ་དབང་འགན་གསལ་ཐོ་དང་སྐབས་བསྟུན་སྒྲུག་བཤེར་བྱ་བའི་གསལ་ཐོ་འཐུས་ཚང་བཟོ་བ་དང་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་དགོས། ཁྲོམ་རར་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱས་ཏེ་ཁྲོམ་རར་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་པའི་བཀག་རྒྱ་གསལ་ཐོ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས། ཁེ་ལས་ཀྱི“ལག་ཁྱེར་ལྔ་གཅིག་སྒྲིལ”དང་ཁེར་རྐྱང་བཟོ་ཚོང་ཐེམ་དུད་ཀྱི“ལག་ཁྱེར་གཉིས་སྒྲིལ་སྤྱོད”ཀྱི་ཐོ་འགོད་ལམ་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། “སྤ་སེ་དང་ལག་ཁྱེར་ལོགས་དབྱེ”བྱེད་པའི་ཚོད་ལྟ་སྤེལ་དགོས། སྤྱི་དབང་མིན་པའི་དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་དགོས།
སྒོ་དབྱེ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་དགོས།
“རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ནང་རང་འགུལ་ཐོག་འདྲེས་ཞུགས་བྱས་ཏེ་ལྷོ་ཨེ་ཤེ་ཡར་སྒོ་མོ་ཕྱེ་བའི་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་གང་མགྱོགས་སྐྲུན་དགོས། ཧེ་མ་ལ་ཡའི་མཐའ་འཁོར་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཁུལ་རྒྱུད་ཧུར་ཐག་འཛུགས་དགོས་པ་དང་། གངས་ཏེ་སེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་ལས་ཁུལ་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཐོག སྐྱིད་གྲོང་འགག་སྒོ་གཙོ་གནད་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་ནེའི་རྒྱལ་གྲོལ་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཁུལ་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བརྟན་པོ་གཏོང་དགོས། ཀོང་ཏུང་ནས་བོད་ལྗོངས་བརྒྱུད་ཨེ་ཤེ་ཡ་དབུས་ལྷོའི་མེ་འཁོར་འགྲུལ་བཞུད་ལས་གཉེར་བྱེད་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ལྷ་སའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཁྲལ་མེད་ཁུལ་འཆར་འགོད་བྱས་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་དགོས། གཞིས་རྩེའི་ཟོག་འགྲུལ་ལྟེ་གནས་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཇེ་མགྱོ གས་སུ་གཏོང་དགོས། ཀྲུང་དབྱང་གི་ཁེ་ལས་དང་། བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས། དེ་མིན་ཁེ་ལས་གཞན་དག་བཅས་བོད་དུ་མ་འཇོག་ལས་གཉེར་བྱེད་པ་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཁར། ཐུན་མོང་ཐོག་ཐོན་ལས་མཉམ་གཉེར་གྱི་དཔེ་མཚོན་ཁུལ་འཛུགས་དགོས། ག་སྦྱར་བོད་སྐྱོར་ལས་ཀའི་ཆུ་ཚད་གོང་མཐོར་ཤུགས་ཆེ་བཏང་སྟེ་སྨན་བཅོས་དང་སློབ་གསོའི་ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི་བོད་སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུ་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས། “ནང་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་བ་དང་ཕྱིར་སྐྱོད་རྒྱུ”ཤུགས་ཆེར་བཏང་སྟེ་ཕྱི་དོན་དང་ཕྱི་ཕྱོགས་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་ཀ་ཏན་ཏིག་ངང་ཡག་པོ་སྒྲུབ་དགོས།
ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།
དམངས་ཀྱིས་ལས་གཏོད་དང་ཀུན་གྱིས་གསར་གཏོད་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས། ཚན་རྩལ་རྨང་གཞིའི་ལས་སྟེགས་དང་ཚན་རྩལ་ཁྱབ་གདལ་རྟེན་གཞི་འཛུགས་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ཐོག ལྷ་སའི་མཐོ་གསར་ཁུལ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པར་གནས་སྤོར་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། ཤེས་ལྡན་པར་རིགས་དབྱེ་ཚོད་སྐོར་བྱེད་པའི་མ་ལག་འཛུགས་རྒྱུའི་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་བྱ་གཞག་གཏོད་མཁན་ཤེས་ལྡན་པའི་འཆར་གཞི་དང་ཞིང་འབྲོག་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཤུགས་ཆེ་སྤེལ་ཐོག ཞིང་འབྲེལ་ཡོན་ཧྲེའི་ལས་ཚིགས་འཛུགས་དགོས། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཁུངས་དཔེ་གཞིའི་ཐོ་མཛོད་འཛུགས་དགོས་པའི་ཐོག མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་ཐེངས་གཉིས་པ་སྤེལ་དགོས། སྲུང་སྐར་རྒྱང་ཚོར་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ཚན་རྩལ་ཆེད་དམིགས་རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་དང་། གཙོ་གནད་ལས་གཞི། མཉམ་ལས་གསར་གཏོད་ལྟེ་གནས་བཅས་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་དགོས་གཏུགས་ཆེ་བའི་ཤེས་ལྡན་པ་དཀོན་གྲས་ཁག་གཅིག་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་པའི་དཔུང་ཁག་འཛུགས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། བོད་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་འཚམ་པའི་ལས་གཉེར་འོས་ཐོབ་རྒྱུགས་ལེན་ཚད་གཞི་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་བཟོ་འབེབས་བྱེད་དགོས། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1བཏང་ནས་སྔོན་ཐོན་གོ་ཆོད་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་པ་ནང་འདྲེན་ཤུགས་ཆེ་བྱས་ཏེ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་ཆེད་མངགས་པའི་དཔུང་ཁག་འཛུགས་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས།
ཁོར་ཡུག་གིས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་འབྱུང་འཕྲོད་དང་བདེ་འཇགས་ཞི་མཐུན་བཅས་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་སྐྲུན་དགོས།
འབྱུང་ཁམས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་དམར་ཐིག་ནན་སྲུང་བྱེད་དགོས།
རྒྱལ་ཁབ་ས་ཁམས་སྔོ་ལྗང་ཅན་དང་དུས་ཐེངས་གསར་པའི་རྨོ་བསྐྱུར་ནགས་བཟོའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་དགོས། ནགས་ཚལ་འབྱུང་ཁམས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་སྐྱོང་གསབ་དང་། རྩྭ་ཐང་དང་། གཤེར་ས། ཆུ་བཅས་ཀྱི་འབྱུང་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཁ་གསབ་བྱ་དགའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་འབྱུང་ཁམས་ནུས་འདུས་ཁུལ་གྱི་འཆར་འགོད་བཟོ་སྒྲིག་བྱས་ནས་འབྱུང་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དམར་ཐིག་གཏན་འཁེལ་བྱེད་དགོས། གཏེར་རྫས་ཐོན་ཁུངས་གསར་སྤེལ་བྱེད་པར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་ནས“སྨྱུག་གཅིག་མའི”ཞིབ་མཆན་འགོད་པ་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད“སྤ་སེ་གཅིག་གིས་ཕྲུ་སློག་གཏོང་བའི”ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་ནན་པོ་བྱས་ཐོག “མཐོ་གསུམ”རྣམ་གྲངས་རིགས་གཏན་འགོག་བྱེད་དགོས། རླུང་ཁམས་ཆེན་པོ་དང་། ས་རྒྱུ། ཆུ་བཅས་ཀྱི་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཉེན་ཆེའི་སྙིགས་དངོས་གཅིག་སྡུད་ཐོག་གཙང་སེལ་དང་དེ་ཐོན་སའི་ཚན་པའི་ཁོར་ཡུག་ལ་ལྟ་འདོམས་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གད་སྙིགས་དང་བཙོག་ཆུ་གཙང་བསིང་སྒྲིག་ཆས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་རྒྱག་དགོས། སྦགས་བཙོག་ཡོང་ཁུངས་ལ་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཡོངས་ཁྱབ་ཞིབ་བཤེར་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས། ཁོར་ཡུག་ལ་ལྟ་སྡོམ་ཁྲིམས་སྒྱུར་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་དོ་དམ་ལམ་ལུགས་ནན་ཤོས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ཟད་འབོར་དང་ཟད་ཤུགས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། ཁུལ་ཁོངས་གལ་ཆེའི་ས་ཆུ་མི་ཤོར་བའི་ཕྱོགས་བསྡུས་འགོག་བཅོས་གང་མགྱོགས་བྱེད་དགོས། བྱང་ཐང་གི་གཙོད་འབྲོང་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འཛུགས་རྒྱུའི་འཆར་འགོད་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཇོ་མོ་གླང་མ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ཁོངས་སུ་དང་གྲུ་དཀར་གུ་གེ་འཛམ་གླིང་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་འཇུག་རྒྱུར་རེ་ཞུ་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས། ཀྲུང་དབྱང་གི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་ལས་ཀར་གཞོགས་འདེགས་གང་ལེགས་བྱེད་དགོས།
སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་གསར་གཏོད་བྱེད་དགོས།
དར་ཆ་གསལ་སྟོན་གྱིས་ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ་དང་། མེས་རྒྱལ་གོང་བུ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཀྱི་ཁ་ཕྲལ་གཏོར་བཤིག་གི་བྱེད་སྤྱོད་རིགས་ལ་རྡུང་རྡེག་ཚ་ནན་གཏོང་དགོས། ཁྲིམས་བཞིན་བཅོས་སྐྱོང་དང་། རང་འགུལ་བཅོས་སྐྱོང་། འབྱུང་རྩ་ནས་བཅོས་སྐྱོང་། ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་བཅས་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་ཏང་སྲིད་དམག་ཉེན་དམངས་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་འགོག་མཉམ་འཛིན་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ་ཟམ་མི་ཆད་པར་ལེགས་སུ་གཏོང་དགོས། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་གཞི་དང་སྡེ་ཚན་གྱི་གྲངས་གཞི་སྒྲིལ་སྤྱོད་དང་མཉམ་སྤྱོད་བྱས་ཐོག ཕྱོགས་མཐའ་ཀུན་དང་ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་འགོག་སྲུང་མ་ལག་འཛུགས་རྒྱུར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་གསོག་གི་བྱེད་སྤྱོད་རིགས་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་རྡུང་རྡེག་གཏོང་དགོས། ལས་བྱེད་པ་གྲོང་ཚོ་དང་དགོན་སྡེར་བཅའ་སྡོད་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་དྲ་མིག་ཅན་གྱི་དོ་དམ། སྔོན་ཐོན་གཉིས་ལྡན་དུད་སྦྲེལ་གསར་གཏོད་བཅས་བྱེད་རྒྱུ་མུ་མཐུད་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་ཐོག གཞི་རིམ་གྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུ་དང་དོ་དམ་གྱི་ལས་སྟེགས་འཐུས་ཚང་འཛུགས་དགོས། འགལ་ཟླ་འདུམ་སེལ་གྱི་སྣ་མང་ལམ་སྲོལ་ཚགས་ཚུད་དུ་བཏང་ནས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སྒྱུར་ཤུགས་ཆེ་བྱེད་དགོས། དངོས་ཡོད་མི་འབོར་ལ་ཞབས་ཞུ་དང་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས། ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ཁྲིམས་ལྟར་དོ་དམ་དང་རྒྱུན་གཏན་གྱི་ཆོས་ལུགས་སྒྲིག་ལམ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་སློབ་གསོ་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གཏོད་པའི་བྱེད་སྒོ་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་དགོས། མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་གི་བྱ་སྤྱོད་ཤུགས་ཆེ་སྤེལ་ཏེ་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་60སྒྲིལ་སྤྱོད་བྱས་ནས་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་། སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་བཀོད། འབྱོར་འབྲིང་དཔེ་མཚོན་གྲོང་ཚོ་བཅས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། མི་འབོར་ཅུང་ཉུང་བའི་མི་རིགས་འདུས་སྡོད་ཁུལ་གང་མགྱོགས་གོང་འཕེལ་འགྲོ་རྒྱུར་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་དགོས།
རྒྱལ་སྲུང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཐོག དམག་བཀུར་ཁྱིམ་སྐྱོང་དང་། སྲིད་བཀུར་དམངས་གཅེས། དམག་དམངས་མཉམ་སྐྲུན་བཅས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་དགོས། དམག་དམངས་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས་གོང་འཕེལ་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཐོག མི་དམངས་མཁའ་ཟོན་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ་རྒྱལ་སྲུང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་ཕན་ཚུན་ལེགས་སྤེལ་དང་མཐུན་སྦྱོར་གོང་འཕེལ་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས།
འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། 尕藏智华
བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་གྱི་པར་དབང་རང་བདག་ཡིན་པས་གན་རྒྱ་དང་དབང་ཆ་སྤྲད་མེད་ཚེ་དྲ་ཐོག་ནས་ཕབ་མི་ཆོག
སྡོད་གནས། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རྡོ་སེང་གེ་ལམ་སྒོ་ཨང་༣༦ སྦྲག་ཨང། ༨༥༠༠༠༠ ཁ་པར། ༠༨༩༡-༦༣༣༡༠༨༩ བརྙན་སྐྱེལ། ༠༨༩༡-༦༣༣༡༠༨༩
བཟོ་མཁན་ལས་ཁུངས། ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་དྲ་ཚུགས།
ཐོ་བདག་ཨང་། བོད་ICPཐོ་ཨང་༠༩༠༠༠༧༣༣