བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ཁང་དུ་ནག་ཆུ་ནས་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། 2010ལོར་སྔོན་གཏོད་ལེགས་བརྩོན་གྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཚུན་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་གྱིས་རྒྱ་ཆེའི་ཏན་ཡོན་ལས་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཞབས་ཞུའི་འདུ་ཤེས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་ཏང་ཡོན་དང་མང་ཚོགས་དབར་དང་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་སྔར་བས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་ཆེད་ས་ཁུལ་དེ་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེའི་གཞི་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་དང་ཏང་ཡོན་ཁྲོད་ཁྱིམ་འབྲེལ་རོགས་རམ་གྱི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོའི་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བའི་གནད་དོན་དངོས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཁྲོད་སྔོན་གཏོད་ལེགས་བརྩོན་བྱས་པར་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགའ་བསུ་ཐོབ་པ་རེད།

    བྱེད་སྒོའི་ཁྲོད་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་གྱི་གཞི་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཁག་གིས “གྲོང་ཚོར་བསྐྱོད་པ་དང་། ཚོགས་ཆུང་འགན་གཙང་ལེན་པ། ཁྱིམ་འབྲེལ ”སོགས་བྱེད་ཐབས་བརྒྱུད་ལས་ཁུངས་དང་ཁེ་ལས་དང་བྱ་གཞག་ཚན་པའི་ཏང་ཡོན་ཁྱོན་4900ལྷག་ཙམ་བཏང་སྟེ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཚང་མར་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་པ་རེད། ས་ཁུལ་དེ་ག་དང་ཚན་པ་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་བརྟག་དཔྱད་གཏིང་ཟབ་ཞིབ་ཕྲ་བྱས་ནས་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་རོགས་རམ་མཁོ་བའི་དུད་ཚང་དབུལ་པོ་དང་། ནད་ལྕི་ཕོག་པའི་མི་སྣ། འགན་ལེན་ལྔའི་དུད་ཚང་། ལས་ཀ་མེད་པའི་དུད་ཚང་སོགས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་མི་འདྲ་བར་དམིགས་ནས་ཟུར་བཙུགས་རྩིས་ཁྲ་བཟོས་པ་རེད། མིག་སྔར་ས་ཁུལ་དེ་ཡོངས་ཀྱི་ཤང་གྲོང་114དང་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་1191ལ “རོགས་རམ་ཟུར་བཙུགས་རྩིས་ཁྲ ”1191བཟོས་པ་དེ་རོགས་རམ་བྱ་ཡུལ་ཁྲི་1.13དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་རེད། ནག་ཆུ་རྫོང་རིང་མོ་ཤང་གི་བསམ་ཆོས་ཀྱིས “ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ང་ཚོར་དངོས་པོའི་ཐོག་ནས་རོགས་རམ་བྱས་ནས་ང་ཚོ་ནང་མི་ཡོངས་ཀྱི་འཚོ་བར་དྲོ་སྐྱིད་སྦྱིན་བྱུང ”ཞེས་ཚོར་སྣང་ཟབ་མོས་བཤད་པ་རེད།

    དུས་མཚུངས་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་གྱི་གཞི་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཁག་གིས་ཆ་སྒྲིག་མཉམ་འཛུགས་སམ་ཡང་ན་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཤང་འགན་གཙང་ལེན་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་ཏང་ཡོན་གྱི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་། ལས་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས། མི་སྒེར་གྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཡོན་ཏན། ལས་ཞུགས་གནས་ཚུལ་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་རིགས་སྣ་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རོགས་རམ་བྱེད་པའི་འབྲེལ་བ་བཙུགས་པ་རེད། མིག་སྔའི་བར་ཁོའོ་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་ཁྱོན་7200ཡིས་དུད་ཚང་དབུལ་པོ་6100དང་། ཏང་ཡོན་དཀྱུས་མ་ཁྲི་2.2 དུད་ཚང་དབུལ་པོ་ཁྲི་1ལྷག་ཙམ་བཅས་དང་རོགས་རམ་ཆ་སྒྲིག་བྱས་པ་རེད།

    རྒྱ་ཆེའི་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས “དུད་ཚང་གཅིག་ལ་ཐབས་ཇུས་གཅིག་དང་མི་གཅིག་ལ་ཐབས་ཇུས་གཅིག ”གི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ “རོགས་རམ་ལྔ ”སྟེ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ལྟོ་གོས་སོགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འཚོ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་དང་། དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ནད་བལྟ་དཀའ་བ་དང་བུ་ཕྲུག་སློབ་གྲྭར་གཏོང་དཀའ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས། ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ལྡན་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ནང་མིར་ལས་ཞུགས་དང་ལས་ཞུགས་བསྐྱར་མ་བྱེད་རོགས། ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ལ་དབུལ་སྒྲོལ་གྱི་ལམ་བུ་འཚོལ་རོགས་དང་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རོགས། ཐག་གཅོད་བྱེད་དགོས་པའི་གནད་དོན་གཞན་ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་བཅས་བྱས་པ་རེད།

    བསྡོམས་རྩིས་རགས་ཙམ་བྱས་པར་གཞིགས་ན། བྱེད་སྒོ་དེ་སྤེལ་ཚུན་ས་ཁུལ་དེ་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེའི་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་ཁྱོན་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ནང་མི་3200ཙམ་ལ་ལས་ཞུགས་ཀྱི་ལས་གནས་དང་ལས་ཞུགས་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་དང་རོགས་རམ་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་35བཏང་ནས་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་གནད་དོན་ཁག་3340ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་བྱས་པ་རེད།