ཉིན་ཤས་གོང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་ཁྲེན་ཆོན་གོ་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་པད་མ་འཕྲིན་ལས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་རག་སྡིས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ་རེད།
ཁྲེན་ཆོན་གོ་དང་པད་མ་འཕྲིན་ལས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་དང་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཁྲི་300ཡི་ཚབ་གནང་ནས་རག་སྡིས་ལ་དཔྱིད་གསར་གྱི་སྨོན་འདུན་ཞུས་ཏེ་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་བརྟན་ལྷིང་དང་ལས་དོན་ཁག་ལ་ཐུགས་ཁུར་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར། མཛུབ་ཁྲིད་བཅས་གནང་བར་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པའི་ཁར་ཁོང་གིས་ད་དུང་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་ཕུལ་བའི་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་གུས་བཀུར་ཡང་ཞུས་གནང་བ་རེད། ཁྲེན་ཆོན་གོ་དང་པད་མ་འཕྲིན་ལས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་རག་སྡིས་བོད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་རྒན་གྲས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའི་རིང་བོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་བརྟན་ལྷིང་ཐད་ཐུགས་ནུས་བཏོན་པ་དང་སྐུ་ངལ་བསྐྱོན་ནས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ལ་དགའ་ཞེན་དང་བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོ་བཅངས་པས་ང་ཚོ་སེམས་འགུལ་ཟབ་མོ་ཐེབས་པ་དང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགའ་གུས་དང་བརྩི་བཀུར་ཡང་ཐོབ་པ་མ་ཟད་ང་ཚོར་མིག་དཔེ་ཡག་པོ་ཞིག་ཀྱང་བསྟན་ཡོད། ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་རག་སྡིས་ཀྲུང་དབྱང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་བར་བསྐྱོད་ཀྱང་སྔར་བཞིན་བོད་ལ་བརྩེ་སེམས་བཅངས་ཤིང་ཐུགས་ཁུར་གནང་བའི་ཁར་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡང་གནང་ནས་བོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་བརྟན་ལྷིང་ཐད་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་དང་མཛུབ་ཁྲིད་ནུས་ལྡན་གནང་བར་བོད་ཀྱི་མི་དམངས་ཚོས་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་སྲིད་ཅེས་གསུངས་པ་རེད།
ཁྲེན་ཆོན་གོ་དང་པད་མ་འཕྲིན་ལས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་2011ལོར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་བདུན་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དྲུག་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང་། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་དབུ་བཪྙེས་ནས་ལོ་90འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གནང་བའི་གལ་ཆེའི་གསུང་བཤད་དང་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་གལ་ཆེའི་མཛུབ་སྟོན་རབ་དང་རིམ་པའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ། ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ལྔ་པ་དང་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་ཞིས་ཅིན་ཕིང་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་60འཁོར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཕེབས་སྐབས་གནང་བའི་གལ་ཆེའི་གསུང་བཤད་རབ་དང་རིམ་པའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་ཤིང་། བློ་མཐུན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་གཏན་འཁེལ་ཁ་གསལ་བྱས་པའི “ལྟེ་བ་གཅིག ”དང་། “དོན་ཆེན་གཉིས ” “འགན་ལེན་བཞི ”བཅས་ཀྱི་བླང་བྱར་དམིགས་ནས་ལས་དོན་ཚན་ཁག་གཉིས་འཛུགས་པ་དང་། དོན་ཆེན་གཉིས་དམ་འཛིན་བྱེད་པ། ཕྱོགས་གཉིས་ཐད་ཀྱི་དམ་འཛིན་བྱེད་གཞི་ཡག་པོར་འདེམས་པ། འཕེལ་རྒྱས་དང་བརྟན་ལྷིང་གི་ཕུགས་ཕན་ལམ་སྲོལ་གཉིས་འཛུགས་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གོང་འོག་ཚང་མས་མཆོང་སྐྱོད་ལྟ་བུའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བའི་རྣམ་པ་ཡག་པོ་ཞིག་ཆགས་པ་བྱས་ནས་བྱ་གཞག་ཁག་གི་ཐད་མི་རྣམས་ལ་སྐུལ་མ་ཐེབས་པའི་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་ཡོད། དེ་ནི་བློ་མཐུན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་གནང་བའི་འབྲས་བུ་ཞིག་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་ཀྱི་སྒེར་སེམས་མེད་པར་རོགས་སྐྱོར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཞིག ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་མང་ཚོགས་ཚོས་ཐུན་མོང་ཐོག་འབད་བརྩོན་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཞིག་བཅས་ཡིན་པ་དང་དུས་མཚུངས་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་རག་སྡིས་ཀྱི་ཐུགས་ནུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡང་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད། ལོ་གསར་པའི་ནང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་བློ་མཐུན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་འགྱུར་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྟན་ལྷིང་འགན་ལེན་དང་། དཔལ་འབྱོར་འཕར་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད། ཟོག་གོང་ཚོད་འཛིན། སྒྱུར་བཅོས་ལ་དམ་འཛིན། སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། དམངས་འཚོར་ཕན་འདོགས་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་མཆོང་སྐྱོད་ལྟ་བུའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་བབ་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་ཞི་མཐུན་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས། ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་ཚན་རིག་ཅན་གྱི་ཆུ་ཚད་གོང་མཐོར་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་སྒོ་ནས་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་འཚོག་རྒྱུར་བསུ་བ་ཞུས་ཐོག་བློ་མཐུན་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་ཡིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་ཐུགས་བློ་བདེ་པོ་དང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་བློ་ཡིད་ཚིམ་པ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་རེད།
རག་སྡིས་ཀྱིས་ཁྲེན་ཆོན་གོ་དང་པད་མ་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གི་ཚབ་གནང་ནས་རང་ཉིད་ལ་གཟིགས་པར་ཕེབས་པར་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཤིང་། ཁོང་གིས་བོད་དུ་ལས་ཀ་ལོ་བཅུ་གྲངས་བྱས་པའི་མི་རིགས་ལས་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་བོད་ལ་དོ་ཁུར་དང་ཐུགས་ཁུར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། 2011ལོ་ནི་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་60འཁོར་བའི་ལོ་ཞིག་ཡིན་ལ་དོན་ཆེན་མང་བ་དང་བཀྲ་ཤིས་བྱ་བ་མང་བའི་ལོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བརྒྱད་པ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་འཚོགས་ནས་བློ་མཐུན་ཁྲེན་ཆོན་གོ་ཡིས་པན་ཀྲང་གནང་བའི་ཞུམ་མེད་སྟོབས་ལྡན་གྱི་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚན་ཁག་གསར་པ་ཞིག་བདམས་པ་དང་སྙན་སྒྲོན་ཡག་པོ་ཞིག་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བ་དང་རྣམ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་བཏོད་ཡོད། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་ལས་ཀའི་བྱེད་ཐབས་ཁག་སྔར་བས་ཚགས་ཚུད་དང་དོན་འཁྱོལ་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་བོད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུར་མུ་མཐུད་སྐྱོད་ནས་བོད་ཀྱི་མཆོང་སྐྱོད་ལྟ་བུའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཀྱི་བརྗིད་ཆེའི་བྱ་གཞག་གི་རྣམ་པ་གསར་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གཏོད་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་རེད།