རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་33ཡོད་པའི་འཕྱོངས་རྒྱས་རྫོང་ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོར་དུད་ཚང་183དང་མི་726ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཁྲོད་ཏང་ཡོན་96ཡོད། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོངརིང་། རིམ་ཁག་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གི་སྣེ་ཁྲིད་འོག ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོས“ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་དང་། སྣེ་འདྲེན་ཁེ་ལས་ཀྱིས་རོགས་སྐྱོར། མང་ཚོགས་ལ་འབབ་འཕར་ཡོང་བར་སྐུལ་ཁྲིད”བཅས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བའི་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་བྱས་ནས། ནས་ཆང་དང་། ཆང་ཁྱིམ་གཞིས་ཀ ཆང་ཁྱིམ་གླིང་ག་སོགས་ཐོན་ཁུངས་གང་ལེགས་སྤྱད་དེ་རི་གྲོང་ཆུང་ཆུང་དེ་རིམ་བཞིན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི“ཞིང་ལས་དང་། ཐོན་རྫས། རིག་གནས། ཡུལ་སྐོར”བཅས་སྣ་མང་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བར་བྱས་པས་གྲོང་གསེབ་ཏུ་ཡུལ་སྐོར་བྱ་ཡུལ་ཡག་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།

“ཁྲི་སྟོང་ལས་གྲྭའི”ཉམས་མྱོང་སློབ་སྦྱོང་དང་བེད་སྤྱོད་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག གོང་རིམ་ཏང་ཨུད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོས་གནས་འཕྲོད་ལས་འཚམ་དང་མཛེས་མཐུན་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་དེ་གྲོང་གསེབ་ཡུལ་སྐོར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་དོན་དུ་བརྩི་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ཞིང་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་སྐོར་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་མཉམ་འདྲེས་ལམ་བུ་ཞིག་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ་རེད།

ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོའི་ཏང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྲི་པུས“ཚན་ཁག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དང་། ཏང་ཡོན་གྱིས་དཔེ་སྟོན། མང་ཚོགས་ཞུགས་པ”བཅས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་གཞིར་བཟུང་། མི་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་དང་། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་སྒོ་ར་གསར་སྐྲུན། དམངས་སྲོལ་གནས་ཚང་རིམ་སྤོར་བཅས་ཀྱི་ལས་གྲྭ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་རེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། གྲོང་ཚོའི་ནང་སྔ་རྗེས་སུ་ཆེད་དོན་བཅོས་སྒྲིག་ཐེངས་500ལྷག་ཙམ་བྱས་པ་དང་། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་སྒོ་ར་དུད་ཚང་74གསར་དུ་བསྐྲུན་པ། ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་དམངས་སྲོལ་གནས་ཚང་43བཏོད་ཡོད། གྲོང་ཚོའི“ཨུ་ལྷན་གཉིས”ཚན་ཁག་གིས་ད་དུང་མ་དངུལ་མཐུན་སྦྱོར་བྱས་ཏེ“སྲིད་གཞུང་ནས་མ་རྩ་ཕྱེད་ཀ་དང་མང་ཚོགས་ནས་ཕྱེད་ཀ་གཏོང་བའི”བྱེད་སྟངས་གཞིར་བཟུང་། དམངས་སྲོལ་གནས་ཚང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་། ཁྱིམ་ཆས། ཁྲུས་ཁང་སོགས་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་རིམ་སྤོར་བྱས་པ་རེད།

མིག་སྔའི་བར་ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོའི་དམངས་སྲོལ་གནས་ཚང་གིས་རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཐེངས་5000ལ་སྣེ་ལེན་ཞུས་པ་དང་དུད་ཚང་རེར་ཆ་སྙོམས་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་1.2ཟིན་ནས། མང་ཚོགས་ཚོས་ཞིང་ལས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་དངོས་གནས་ཚོར་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།

ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོའི་ཏང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྲི་པུའུ་ཡིས་ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་སྟེ“ཆང་ཁྱིམ་ནས་ཆང་བསྙལ་སྟངས་ཀྱི་ལག་རྩལ”གྱི་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆ་དེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ནུས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། “གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་། ཁེ་ལས་སྟོབས་ཆེན་ཞུགས་རྒྱུའི་ཡིད་དབང་འགུག་པ། མང་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་ནས་འབབ་འཕར་ཡོང་བར་བྱེད་པ”བཅས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད། བོད་ཀྱི་ཁེ་ལས་གྲགས་ཅན“ཨ་ཁུ་པད་མ་སྦི་རག་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི”དང་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱིས་སྒོར་ཁྲི་300མ་འཇོག་བྱས་ཏེ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་བརྒྱུད་རིམ་ནང་འདྲེན་བྱས་ནས་བཟོ་རྩལ་སྔར་བས་ལེགས་སུ་དང་ཐོན་སྐྱེད་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་རུ་བཏང་བ་རེད།

བསྡོམས་རྩིས་རགས་ཙམ་བརྒྱབ་པར་གཞིགས་ན། མིག་སྔའི་བར“ཆང་ཁྱིམ་ནས་ཆང”ཕྱིར་འཚོང་བྱེད་ཚད་ཏུན་20ཡན་ཟིན་ནས་གྲོང་ཚོའི་མཉམ་སྡེབ་ལ་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་10བྱུང་བ་དང་། ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ལ་ནས་ཆང་བཙོངས་ནས་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་56བྱུང་བ་རེད།

གོང་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་རོགས་རམ་འོག་ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོའི་ཏང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀྲི་པུའུ་ཡིས་མ་དངུལ་གྲབས་གསོག་བྱས་ནས་ལོ་ངོ་400ལྷག་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོང་ཚན་པ་ཆང་ཁྱིམ་གཞིས་ཀ་དེ་ཆང་ཁྱིམ་གཞིས་ཀའི་སྤྱི་པའི་རིག་གནས་ལྟེ་གནས་སུ་སྒྱུར་བཀོད་བྱས་ཏེ། “གྲངས་འཛིན་ཅན་དང་ས་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་ཡུལ་ལྗོངས”ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་ཡུལ་སྐོར་བ་ཚོར་ཕྱོགས་ཡོངས་དང་། ཟུར་ཚད་མང་བ། རྣམ་པ་མང་བ་བཅས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞུགས་རྣམ་པའི་སྤེལ་རེས་ཉམས་ལེན་ཡུལ་སྐོར་གྱི་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པ་རེད།

ཆང་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོས་ད་དུང་བོད་ཀྱི་གྲགས་ཅན་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཁེ་ལས“ཕུན་ཚོགས་ཁང་བཟང”དང་མཉམ་ལས་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་སྤྲོ་གསེང་ལུས་གསོ་དང་། བཟའ་བཏུང་རོལ་རྩེད། ལྟ་སྐོར་ཉམས་ལེན་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ཆང་ཁྱིམ་གླིང་ག་བསྐྲུན་ཡོད། ཆང་ཁྱིམ་གླིང་གའི་ནང་ཡུལ་སྐོར་བ་ཚོས་བོད་ཁུལ་གྱི་ཞིང་པའི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཉམས་ལེན་གཏིང་ཟབ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།

ཆང་ཁྱིམ་གླིང་ག་ན་ནིང་ཟླ་5ཚེས་26ཉིན་དངོས་སུ་སྒོ་ཕྱེ་བ་ནས་བཟུང་རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཐེངས་8000ལྷག་ཙམ་ལ་སྣེ་ལེན་ཞུས་པས། གྲོང་ཚོར་མཉམ་སྡེབ་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་15བྱུང་བ་དང་མང་ཚོགས་5ལས་ཞུགས་ཐུབ་ནས་འབབ་ཁུངས་བྱུང་ཡོད།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། འཕྱོངས་རྒྱས་རྫོང་གིས་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་སྣེ་ཁྲིད་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་དམར་འཐབ་མཁར་རྫོང་དང་ཏང་ཡོན་གྱི་གདོང་ལེན་དཔེ་བཟང་གི་ནུས་པ་ཧུར་ཐག་འདོན་པ་དང་། ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆ་སྔོག་འདོན་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ། “ཏང་ཨུད་ཀྱིས་འགོ་ཁྲིད་དང་། སྲིད་གཞུང་གིས་འགན་འཁྲི་འཁུར་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མཐུན་སྦྱོར། སྤྱི་དམངས་ཞུགས་པ། ཁྲིམས་སྐྱོང་འགན་སྲུང་། ཚན་རྩལ་གྱིས་འདེགས་སྐྱོར”བཅས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་མགྱོགས་མྱུར་འཛུགས་པ། “ཞིང་ལས་དང་། ཐོན་རྫས། རིག་གནས། ཡུལ་སྐོར”བཅས་སྣ་མང་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཞིབ་བཅས་བྱས་ནས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཡོང་བར་ནུས་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྦྱིན་ཡོད། མིག་སྔར། རྫོང་ཡོངས་སུ“གྲོང་ཚོ་རེར་སྤུས་རྟགས་རེའི”འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་རིམ་བཞིན་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།