ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པའི་དགོངས་དོན་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་པ་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་སྐབས་བཅུ་པའི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་། ཕྱིས་འབྱུང་ལོ་ལྔའི་རིང་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་ཕྱོགས་ཀྱི་དམིགས་ཚད་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ནི། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གྱི་དཔེ་བཟང་ཁུལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཛུགས་གཏོད་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་གོང་འཕེལ་གྱི་སྔོན་སྤེལ་ཁུལ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཐའ་སྟོབས་མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་བཅས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་འཛུགས་གཏོད་བྱེད་པར་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡར་རྒྱས་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་རྒྱུན་མཐུད་བརྟན་ལྷིང་དང་ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་སྤྱི་ཡོངས་རང་བཞིན་གྱི་རང་འགུལ་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱ་རྒྱུ། དཔལ་འབྱོར་རྒྱུན་མཐུད་སྐྱོན་བྲལ་ངང་གོང་འཕེལ་བཏང་སྟེ། ས་གནས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱིའི་རིན་ཐང་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་འཕར་ཚད་8%ཡན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལག་ཡོད་ཡོང་འབབ་ཀྱི་འཕར་ཚད་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་སླེབས་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་རྒྱུ། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཕན་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོན་པར་བྱས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི“ཐཱན་གཉིས”ཀྱི་དམིགས་ཚད་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བར་དམིགས་བསལ་གྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་དང་གལ་ཆེའི་སྟོབས་ཤུགས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་རྒྱུ། མཐའ་མཚམས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བདེ་འཇགས་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། མཐའ་མཚམས་མི་སེར་གྱི་འཚོ་བར་འགན་ལེན་དང་། ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ཐབས་ལམ། མཐའ་སྲུང་ལ་སྒུལ་ཤུགས། གོང་འཕེལ་ལ་འདེགས་སྐྱོར་བཅས་ཡོད་པའི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གོང་འཕེལ་གྱི་རྣམ་པ་གཞི་རྩའི་ཆར་གྲུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཡིན།

◆“རྨང་གཞི་གཉིས”བརྟན་ཏུ་གཏོང་རྒྱུ། མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་ལས་ཀའི་རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན་དང་། འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན། ཁྱོན་ཡོངས་རང་བཞིན་བཅས་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་དང་། ཆོས་ལུགས་ཞི་དུལ། སྤྱི་ཚོགས་ཞི་མཐུན་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་ཟམ་མི་ཆད་པར་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ།

མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་རྒྱུ་གཙོ་རྐང་དུ་བྱས་ནས“ལས་གཞི་ཆེན་པོ་བཞི”དང“བྱ་སྤྱོད་ཁག་དྲུག”ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱ་རྒྱུ། མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་ལ་ཚོར་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་ཕན་ནུས་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་གྱི་སློབ་གསོ་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་ཏེ“མོས་སེམས་ལྔ”ཟམ་མི་ཆད་པར་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་མ་ཟད། འགྲོ་འོང་དང་། སྤེལ་རེས། མཉམ་འདྲེས་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ།

བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ལ་ཁྲིམས་བཞིན་དོ་དམ་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས“འདུ་ཤེས་གསུམ”གྱི་སློབ་གསོ་ཏན་ཏིག་སྤེལ་རྒྱུ་མ་ཟད། “ལྟོ་གོས་འགན་ལེན་དང་བསམ་བློ་སྟངས་འཛིན”བྱ་རྒྱུ་གཉིས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་དགོན་སྡེའི་དོ་དམ་དང་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་ཆུ་ཚད་རྒྱུན་མཐུད་མཐོ་རུ་བཏང་ནས། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འཚམ་མཐུན་ཡོང་བར་ཁྲིད་སྟོན་ཧུར་ཐག་བྱ་རྒྱུ།

◆“གཙོ་གནད་གཉིས”ལ་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ། རང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁོངས་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་བཅུ་ཆ་དགུ་ཡན་ནི་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ཡོད་པ་དང་མི་འབོར་བཅུ་ཆ་དྲུག་ཡན་ནི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཡིན་པ་མ་ཟད། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཅན་ནི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འགྲོ་ལམ་ཉག་ཅིག་ཡིན་པའི་གོང་འཕེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་དང་གྲོང་གསེབ་ཁག་མཛེས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་ལ་མཐུན་སྦྱོར་ངང་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་ཐུན་མོང་ཐོག་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།

གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བར་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་སྟེ། ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་དར་རྒྱས་དང་། ཞིང་འབྲོག་ལས་གོང་འཕེལ། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཕྱུག་འགྱུར་བཅས་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་སྔོན་དུ་བཞག་ནས་དབུལ་གྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་རྒྱུ་མ་ཟད། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་དང་འབྲེལ་མཐུད་ནུས་ལྡན་བྱ་རྒྱུ། སོན་བཟང་དང་། ཞིང་བཟང་། ཐབས་བཟང་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲུ་རིགས་བདེ་འཇགས་ལ་འགན་ལེན་དང་། ཐོན་ལས་རིམ་སྤོར་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་ཞུགས་འབབ་འཕར་ལ་སྐུལ་འདེད། མིའི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པར་བརྟེན་ནས་གོམས་སྲོལ་དང་དར་སྲོལ་གསར་པ་འཛུགས་པ། ཡུལ་སྲོལ་ཤེས་དཔལ་ལ་བརྟེན་ནས་གཙོ་རྒྱུན་གྱི་རིན་ཐང་མངོན་པ་བཅས་བྱ་རྒྱུ། འབྲུ་རིགས་ཐོན་འབོར་ཀྲོན་ཁྲི་110མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ་དང་། གནས་འཕྲོད་ལས་འཕྲོད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་གསེབ་1000ཡན་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།

གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་སྟེ། “ལྟེ་གཅིག་སྐོར་གཅིག་རྒྱུད་གཉིས་ཁུལ་གསུམ”གྱི་གོང་འཕེལ་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པར་དམིགས་པ་དང་། འགྲིམ་འགྲུལ་ཨ་མ་དང་། རོང་རྒྱུད། མཐའ་མཚམས་འཐབ་ས་དང་པོ་བཅས་མངོན་ཆེར་བཟུང་བ། ལྟེ་བའི་རྫོང་གྲོང་དང་འབྲེལ་ཚིགས་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་དམ་འཛིན་བྱེད་པ། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་ཞན་ཆ་གང་མགྱོགས་གསབ་པ། གནས་སྒྱུར་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་གྲོང་མིར་བསྒྱུར་བ་བཅས་བྱ་རྒྱུ། གོང་འཕེལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་གཅིག་སྡུད་དང་། གོང་འཕེལ་གྱི་མ་གནས་དམའ་གཏོང་། གོང་འཕེལ་གྱི་ནུས་ཕྱོད་ཆེར་གཏོང་བཅས་བྱས་ཏེ་ཁྱད་ལྡན་ཞིང་ལས་དང་། འབྲོག་ལས། རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་བཅས་ཀྱི་སྟོབས་ཆེའི་རྫོང་ཁག་གཅིག་བསྐྲུན་རྒྱུ་མ་ཟད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དྲན་ཤེས་ཟབ་པ་དང་། ས་ཁོངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ། མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཁག་གཅིག་བསྐྲུན་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། རྒྱུན་སྡོད་མི་འབོར་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚད་40%ཡན་ཟིན་པ་བྱ་རྒྱུ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལག་ཡོད་ཡོང་འབབ་ལོ་རེར་ཁག་སོ་སོར་ཆ་སྙོམས་8%དང་10%ཡན་འཕར་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།

◆“ལེགས་ཆ་གཉིས”འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ། ཀྲུང་དབྱང་གིས་གནང་བའི་སྲིད་ཇུས་ལེགས་ཆ་དང་བོད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆར་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས“སྲིད་ཇུས་+ཐོན་ཁུངས”ཀྱི་ཐབས་བཟང་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་དང་། ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆ་ཆེ་བའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་གྲངས་ཡག་རིགས་ནང་འདྲེན་དང་ཐོན་ལས་ཡག་རིགས་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ་ལེགས་ཐོག་ལེགས་བརྩེགས་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ།

སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་སྟེ། ཁྲོན་བོད་ལྕགས་ལམ་སོགས་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་ལ་དམིགས་ཏེ་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་། ཆུ་བེད། ནུས་རྒྱུ་སོགས་གལ་ཆེའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་བཀོད་ཁག་གཅིག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ། སྒྱུར་སྤྲོད་མ་དངུལ་དང་། ནོར་ཁྲལ་དངུལ་རྩ། ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར། དམིགས་འཛུགས་རོགས་སྐྱོར་སོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱ་རྒྱུ་དང་། རིགས་ཁག་གི་ནོར་སྲིད་ཐོན་ལས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་དང་རིགས་ཁག་གི་ཁྲོམ་རའི་བྱེད་པོས་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཁེ་སྤོགས་མཉམ་སྤྱོད་གང་ལེགས་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།

ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་སྟེ། ཞིང་འབྲོག་དང་། ནུས་རྒྱུ། གཏེར་ཁ། རིག་གནས། ཡུལ་སྐོར་སོགས་ལེགས་ཆ་ཆེ་བའི་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱ་རྒྱུ་དང་། འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་གཙོ་གནད་ཐོན་ལས་འགན་འཁྲི་གཙང་ལེན་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་རྒྱུ། ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆ་ཆེ་བའི་ཐོན་ལས་གང་མགྱོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དང་སྤུས་རྟགས་བཏོད་དེ་ཁྲོམ་ར་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ། “ལྗོངས་ཕྱིའི་ལག་རྩལ་+ལྗོངས་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁྲོམ་ར”དང་“ལྗོངས་ཕྱིའི་ཁྲོམ་ར་+ལྗོངས་ནང་ཁུལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས”ཀྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཞིབ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་གཏེར་ཁ་དང་ནུས་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་གསར་སྤེལ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་རྣམ་གྲངས་ཆེ་རིགས་དང་ཁེ་ལས་ཆེ་རིགས་བརྩོན་ལེན་བྱས་ནས་བཟོ་ལས་ཀྱི་འཕར་ཐང་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་8%ཡན་འཕར་བ་བྱ་རྒྱུ།

◆“གཏིང་ཤུགས་གཉིས”སྔོག་འདོན་བྱ་རྒྱུ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་རྟེན་གཞིའི་འཐབ་ཇུས་ངེས་གནས་དང་གྲངས་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་དབྱར་མཚོ་རྒྱས་པ་ལྟར་གྱི་གོང་འཕེལ་འགྲོ་ཕྱོགས་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས་གོང་འཕེལ་གྱི་གཏིང་ཤུགས་དེ་ཉིད་གོང་འཕེལ་གྱི་སྒུལ་ཤུགས་སུ་འགྱུར་བར་བྱ་རྒྱུ།

དྭངས་གཙང་ནུས་རྒྱུའི་གཏིང་ཤུགས་སྔོག་འདོན་བྱ་རྒྱུ་སྟེ། ཆུ་འོད་རླུང་དྲོད་བཞི་ཕན་ཚུན་གསབ་རེས་དང་ནུས་དྲ་ཐེག་གསོག་བཞི་གཅིག་སྡུད་གསར་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་དྭངས་གཙང་ནུས་རྒྱུའི་ཐོན་ལས་ཀྱིས་གཙོ་རྐང་དུ་བྱས་པའི་འབྱུང་འཕྲོད་ཐཱན་ཉུང་གི་གསར་དར་ཐོན་ལས་གང་མགྱོགས་གཉེར་རྒྱུ། ཐཱན་འདུས་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་དང་ཐཱན་འདུས་ཉོ་འཚོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཐབས་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་དྭངས་གཙང་ནུས་རྒྱུ་ཕྱིར་འདྲེན་བྱེད་ཚད་སྟོང་ཝ་ཁྲི་500ལས་བརྒལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།

གྲངས་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གཏིང་ཤུགས་སྔོག་འདོན་བྱ་རྒྱུ་སྟེ། གནམ་གཤིས་དང་ཐོན་ཁུངས་སོགས་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ཆ་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆ་འཕྲིན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ། གྲངས་འཛིན་ཐོན་ལས་ཅན་དང་ཐོན་ལས་གྲངས་འཛིན་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་སྤེལ་གང་མགྱོགས་བཏང་སྟེ“གསར་དྲུག”གྲངས་འཛིན་གྱི་ཡང་རྩེ་གཏོད་རྒྱུ། ལྷ་སར་རྒྱལ་ཁབ་རྩིས་ནུས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་སྦྲེལ་ཚིགས་འཛུགས་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་གྲངས་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལྟེ་བའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་འཕར་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་320ལས་བརྒལ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ། ལྷ་སས་ལྟེ་བའི་སྦྲེལ་ཚིགས་བྱས་ནས་ཨེ་ཤེ་ཡ་ལྷོ་མར་ཕྱོགས་པའི་གྲངས་འཛིན་གྱི་གྲུ་ཁ་རགས་ཙམ་ཆགས་པ་བྱ་རྒྱུ།

◆“ཁྱད་ཆོས་གཉིས”སྟོབས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ། འཛམ་གླིང་ཡུལ་སྐོར་གྱི་དམིགས་ས་གལ་ཆེན་གྱི་གོང་འཕེལ་ངེས་གནས་དང་། གངས་ལྗོངས་ས་མཐོའི་གནམ་སྔོན་ཆུ་དྭངས་དང་ས་གཙང་གི་རང་བྱུང་ལེགས་ཆར་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱ་རྒྱུ། ཁྱད་ལྡན་ཡུལ་སྐོར་དང་འབྱུང་འཕྲོད་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་ཁྱད་ཆོས་ཅན་དང་། རྩེ་གྲ་ཅན། སྤུས་རྟགས་ཅན་བཅས་ཀྱི་ལམ་བུར་བསྐྱོད་རྒྱུ།

“ཡུལ་སྐོར་+”སྟོབས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚད་གཞི་དོན་གཉེར་བྱས་ནས་ཆད་སྐྱོན་དང་ཞན་ཆ་སེལ་བ་དང་། ཐོན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་གཏོང་བ། དེ་བཞིན་ས་མཐོའི་ལྟ་སྐོར་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ལུས་གསོ། སྤྲོ་གསེང་། མཐའ་མཚམས་ཡུལ་སྐོར། གྲོང་གསེབ་ཡུལ་སྐོར། རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར། གསར་བརྗེའི་ཡུལ་སྐོར་སོགས་མཉམ་དུ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་མ་ཟད། “ཟ་སྡོད་འགྲོ་ཉུལ་ཉོ་རོལ”གྱི་སྤུས་ཚད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ། “ཞིང་ཚོང་རིག་ལུས་གསོ་སྦྱོང”བཅས་མཉམ་འདྲེས་ཟབ་མོ་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ། ཁུལ་ཁོངས་ཧྲིལ་པོའི་གསར་སྤེལ་དང་། དུས་ཚིགས་ཧྲིལ་པོའི་གཏིང་ཤུགས་སྔོག་འདོན། རྒྱུན་འཁོར་ཧྲིལ་པོའི་མཉམ་ལས་བཅས་བྱས་ཏེ་ཡུལ་སྐོར་ཡོང་འབབ་གྲངས་གནས་གཉིས་འཕར་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།

“འབྱུང་འཕྲོད་+”སྟོབས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། ཆུང་ལ་སྤུས་དག་པ་དང་ཉུང་ལ་ལེགས་པ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ཁྱད་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ལས་དང་། ཀྲུང་ལུགས་སྨན་རྫས་དང་བོད་སྨན། ནགས་ཁྲོད་དཔལ་འབྱོར་སོགས་འབྱུང་འཕྲོད་ཐོན་ལས་གོང་འཕེལ་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་རྒྱུ། ས་མཐོའི་དྭངས་གཙང་གི་ཆུ་འགོ་དང་། མཁའ་རླུང་། ས་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་དེ་བས་མཐོ་བ་དང་འགྲན་རྩོད་དེ་བས་ཆེ་བར་འགྱུར་བ་བྱ་རྒྱུ།

◆“འདེད་སྐུལ་གཉིས”ཤུགས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ། བསྒྱུར་བཅོས་ནི་གོང་འཕེལ་གྱི་རྩ་བའི་སྒུལ་ཤུགས་ཡིན་པ་དང་། ཚན་རྩལ་ནི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་ཨང་དང་པོ་ཡིན་པ། ཤེས་ལྡན་པ་ནི་ཐོན་ཁུངས་ཨང་དང་པོ་ཡིན་པ། གསར་གཏོད་ནི་སྒུལ་ཤུགས་ཨང་དང་པོ་ཡིན་པ་བཅས་ལ་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས་སློབ་གསོ་དང་། ཚན་རྩལ། ཤེས་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན་དང་འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ།

བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་འདེད་སྐུལ་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། “གཡོ་འགུལ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མི་གཏོང་བ་གཉིས”མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ཐོན་ཁུངས་བགོ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་ཐག་གཅོད་ནུས་པ་དང་སྲིད་གཞུང་གི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱ་རྒྱུ། གཙོ་རྒྱུ་དང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཁྲོམ་ར་གཉེར་རྒྱུ་དང་ཚགས་ཚུད་དུ་གཏོང་རྒྱུ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ས་ཞིང་འགན་གཙང་ལེན་པའི“དབང་གསུམ་ལོགས་འཛུགས”ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ནས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཁང་སའི་ལམ་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་བརྟན་པོ་གཏོང་རྒྱུ་དང་འཛད་སྤྲོད་ཁང་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱ་རྒྱུ། གཞུང་ཁོངས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཁྱབ་བཀོད་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་གྲུབ་ཆ་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་གང་མགྱོགས་གཏོང་རྒྱུ། ཞིང་ཆེན་མན་གྱི་ནོར་སྲིད་སྒྲིག་སྲོལ་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ། “གློད་སྡོམ་ཞབས”གསུམ་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་འདྲ་མཉམ་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་ཁོར་ཡུག་གང་ཐུབ་གཏོད་རྒྱུ།

གསར་གཏོད་ཀྱི་འདེད་སྐུལ་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། སློབ་གསོ་དང་། ཚན་རྩལ། ཤེས་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་གོང་འཕེལ་གཏོང་སྟངས་ལ་གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་བཟོ་རྒྱུ། འགན་བབས་སློབ་གསོ་སྤུས་ལེགས་དོ་སྙོམས་ངང་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་གསེབ་གཞི་གཅིག་ཅན་ལ་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ། ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་མཐོར་གཏོང་བྱ་སྤྱོད་དང་མཐོ་རིམ་སློབ་གསོ་དར་སྤེལ་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་རྒྱུ། རྒྱུན་མཐུད་སློབ་གསོ་གོང་འཕེལ་གང་མགྱོགས་གཏོང་རྒྱུ་དང་དམིགས་བསལ་སློབ་གསོ་ཡག་པོ་གཉེར་རྒྱུ། ཁེ་ལས་ཀྱིས་གཙོ་རྐང་དུ་བྱས་པའི་ལག་རྩལ་གསར་གཏོད་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་ས་མཐོའི་སྤྱོད་གོ་ཆོད་པའི་འགག་རྩའི་ལག་རྩལ་འགག་སྒྲོལ་ཐུབ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལས་སྟེགས་དང་ཚན་རིག་ཆེ་མོའི་སྒྲིག་བཀོད་བོད་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་རྒྱུ། “སྐྱོང་ཁྲིད་སྤྱོད་ཉར”བཞི་གལ་ཆེ་མཉམ་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ཤེས་ལྡན་པའི་འདེགས་སྐྱོར་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ།

◆“སྒོ་མོ་གཉིས”རྒྱ་ཆེར་འབྱེད་རྒྱུ། གོང་འཕེལ་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པར་ཞབས་ཞུ་དང་མཉམ་འདྲེས་བྱེད་པའི་བླང་བྱར་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས“རྒྱུན་འཁོར་གཉིས”ལ་ཞུགས་རྒྱུ་མ་ཟད། རྒྱ་ཁྱབ་ངང་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་པའི་ཁྲོད་མཉམ་དུ་གོང་འཕེལ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ།

ནང་ཁུལ་གྱི་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། ཁྲོན་བོད་དང་། མཚོ་བོད། ཡུན་བོད། ཤིན་བོད་བཅས་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་ཆེན་པོར་བརྟེན་ནས་ཁྲེང་ཏུའུ་དང་ཁྲུང་ཆིང་གྲོང་ཁྱེར་སོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཁུལ་ནང་ཧུར་ཐག་ཞུགས་ཏེ་བཅུར་འགག་གི་འགོག་རྐྱེན་སེལ་བ་དང་། ཐོན་ལས་མཐུད་སྦྲེལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། གཙོ་རྒྱུ་འཁོར་སྐྱོད་ཡག་པོ་ཐུབ་པ་བཅས་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། རྒྱལ་ནང་གི་རྒྱུན་འཁོར་ཆེན་པོའི་ནང་གང་ཐུབ་ཞུགས་རྒྱུ། བློ་རྒྱ་ཡངས་པོས་ནང་སའི་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་བོད་དུ་ཡུལ་སྐོར་དང་། ལས་སྒྲུབ། ཚོང་གཉེར། ལས་གཏོད་བཅས་བྱེད་པར་ཡོང་རྒྱུར་དགའ་བསུ་ཞུས་ཏེ་ལོ་ལྟར་ཚོང་འགུགས་མ་འདྲེན་གྱི་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་500ཡན་བརྩོན་ལེན་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ།

ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུབ་རྒྱུད་སྐམ་མཚོའི་བགྲོད་ལམ་གསར་པ་དང་འབྲེལ་མཐུད་གང་མགྱོགས་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་མཐའ་མཚམས་འགག་སྒོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་བསྡུས་ཁྲལ་སྲུང་ཁུལ་དང་མཐའ་མཚམས་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཁུལ་གྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱ་རྒྱུ། ཧི་མ་ལ་ཡའི་སྐོར་རྒྱུད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཁུལ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་ནང་ཧུར་ཐག་ཞུགས་རྒྱུ་དང་། རང་མོས་ཚོང་དོན་གྱི་ཚོད་ལྟའི་ཁུལ་རེ་ཞུ་ཧུར་ཐག་བྱ་རྒྱུ། རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱུན་འཁོར་ནང་གང་མགྱོགས་ཞུགས་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་གྱི་སྤྱི་འབོར་འཕར་སྣོན་བརྟན་པོ་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ།

◆“སྲུང་བཅད་གཉིས”བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་བཅད་དང་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་བཅད་ཀྱི་གལ་ཆེའི་འགན་འཁྲིར་སྟངས་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས་མཐའ་བརྟན་དང་། མཐའ་དར། དམངས་ཕྱུག་བཅས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་སྤེལ་ཏན་ཏིག་གཏོང་རྒྱུ།

རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་བཅད་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ལྟ་བ་བརྟན་པོ་བཙུགས་ཏེ་ཁོར་ཡུག་ལ་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ། སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བ། མཐའ་མཚམས་ཀྱི་མི་འབོར་དང་། སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ། ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས། འགག་སྒོའི་སྒོ་དབྱེ་སོགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱ་རྒྱུ། མཐའ་ཁུལ་དར་རྒྱས་ལ་བརྟེན་ནས་མཐའ་སྲུང་སྲ་བརྟན་དང་། མཐའ་མཚམས་བདེ་འཇགས། མཐའ་མི་བདེ་སྐྱིད་བཅས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ།

སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་བཅད་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་སྟེ། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དམར་ཐིག་དང་ཚད་ཐིག་ཡག་པོ་སྲུང་བ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ལས་གཞི་གལ་ཆེན་ལག་ལེན་བསྟར་བ། སྐྱེ་ཁམས་སྐྱོང་གསབ་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ། དམིགས་བསལ་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་ཡག་པོ་བྱེད་པ། སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་རིན་ཐང་དངོས་སྒྱུར་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་ཐོན་སྐྱེད་གོང་འཕེལ་དང་། འཚོ་བ་ཕྱུག་པོ། སྐྱེ་ཁམས་བཟང་བ་བཅས་ཀྱི་གོང་འཕེལ་གྱི་ལམ་བུར་ཡག་པོ་བསྐྱོད་རྒྱུ། “ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”རིང་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོ་མུའུ་ཁྲི་720གསར་སྣོན་བྱས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་སྤུས་ཚད་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་སླེབས་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱ་རྒྱུ།

ཕྱིས་འབྱུང་ལོ་ལྔའི་རིང་གི་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་པར། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཏང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ལ་འགོ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མུ་མཐུད་སློབ་སྦྱོང་དང་། གོ་བ་ལེན་པ། དངོས་སུ་སྒྲུབ་པ་བཅས་བྱས་ནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས“གཏན་འཁེལ་གཉིས”སྲུང་སྐྱོང་དང་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱིས“སྲུང་སྐྱོང་གཉིས”ཐུབ་པར་བྱས་ཏེ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ལས་དོན་བཀོད་སྒྲིག་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་དགོས། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ“དོན་ཆེན་བཞི”དང་“འཛུགས་གཏོད་བཞིས”སྤྱི་འདོམས་བྱས་ཏེ་མི་དམངས་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་གོང་འཕེལ་གྱི་བསམ་ཕྱོགས་མཐའ་འཁྱོངས་དང་ཐུན་མོང་ཕྱུག་འགྱུར་ཡོང་བའི་དམིགས་ཚད་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་ལས་ཞུགས་སྔོན་འཇོག་གི་འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་དང་། རིག་གནས་བྱ་གཞག་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ། ཀུན་ཕན་རང་བཞིན་དང་། རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན། ཐ་སྐྱོང་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་དམངས་འཚོ་ལེགས་གཏོང་། སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་དོ་སྙོམས་ཅན་དང་སྟབས་བདེ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཆུ་ཚད་མཐོར་གཏོང་། གཡོ་འགུལ་སྤུ་ཙམ་མེད་པར་རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་དང་ཚོད་འཛིན། དེ་བཞིན་བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོང་དང་། གོང་འཕེལ་ཆེར་གཏོང་། ཞི་མཐུན་སྐུལ་འདེད་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁག་ལ་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་སྣང་བཅས་སྔར་བས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་མ་ཟད། སྔར་བས་འགན་སྲུང་དང་། སྔར་བས་རྒྱུན་སྲིང་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།