འདི་ནི་བོད་སྐྱོད་དཔའ་བོའི་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་གི་གནས་རྙིང་ཡིན་པ།

དེ་ནི་ལོ་ངོ་70བརྒལ་བའི“འཐབ་གྲོགས་མཉམ་འཛོམས”ཤིག་ཡིན་ལ་ཡུལ་དུས་ལས་བརྒལ་བའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་གླེང་མོལ་ཞིག་ཀྱང་རེད།

མངའ་རིས་ས་ཁུལ་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་དུ་བོད་སྡོད་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གི་དཔུང་སྡེ་ཞིག་བཅའ་སྡོད་བྱས་ཡོད། དཔུང་སྡེ་དེའི་སྔ་མིང་ནི་ནུབ་བྱང་དམག་ཁུལ་གྱི་དཔུང་སྡེ་གཉིས་པའི་རང་ཚུགས་རྟ་དམག་ཧྲི་ཤོག་གི་ཐོན་གཉིས་པ་དང་བོད་སྐྱོད་དཔའ་བོའི་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་རེད།

མཉམ་འཛོམས་བྱ་ཡུལ་ནི་བོད་སྐྱོད་དཔའ་བོའི་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་སྤུ་ཧྲེང་དུ་བཅའ་སྡོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་གནས་རྙིང་དེ་རེད།

ལོ་ན་གཞོན་པའི་ལྡིང་དཔོན་ཡོན་ཧྲོའེ་ཡིས་གོག་ཧྲུལ་དུ་གྱུར་པའི་དམག་སྒར་སྟར་པ་གཅིག་གི་མདུན་དུ་འཐབ་འཛིང་པ་ཚོར་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་གཏམ་རྒྱུད་བཤད།

ལྟ་སྐོར་བྱེད་མཁན་འཐབ་འཛིང་པ་ཞིག་གིས་མངའ་རིས་བཅིངས་འགྲོལ་གཏོང་བའི་འདྲ་པར་རྙིང་པ་ཞིག་ལ་ལྟ་བཞིན་འདུག འདྲ་པར་གྱི་དུས་ཚོད་ནི་1951ལོའི་ཟླ་6ཚེས་29ཉིན་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ནང་འཐབ་འཛིང་པ་གསུམ་གྱིས་སྲིང་བལ་གྱི་དམག་གོས་མཐུག་པོ་ཞིག་གྱོན་ནས་སྤུ་ཧྲེང་གི་ས་མཐོའི་ཐོག་ལངས་ཏེ་མེ་མདའ་ཁྲུང་ཧྥུང་ཆང་ཁུར་ནས་སྐར་ལྔའི་དར་དམར་མཐོན་པོར་སྒྲེང་བཞིན་འདུག

“ང་ཚོའི་རྒན་རབས་པ་ཚོས་སྒྲིག་ཆས་ཐབས་ཆག་ལ་བརྟེན་ནས་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་6400ལྷག་ཙམ་ཟིན་པའི་ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད་དང་སྨི་7600ལྷག་ཙམ་ཟིན་པའི་གངས་ཏི་སིའི་རི་རྒྱུད་བརྒལ་ཏེ་ལུང་སྟོང་དུ་གྱུར་པའི་བྱང་ཐང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱོད་ཡོད”ཅེས་ཡོན་ཧྲོའེ་ཡིས་བརྗོད།

འདི་ནི་བབ་ཆགས་ལ་སྒམ་བརླིང་ལྡན་པའི་ལེན་ཤོག་གི་ཏང་གི་ལོ་རྒྱུས་སློབ་སྦྱོང་གི་བྱེད་སྒོ་ཞིག་རེད། འཐབ་འཛིང་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ལི་ཏི་སན་དང་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཉན་རྗེས་མིག་ཆུ་དབང་མེད་དུ་ཤོར།

ཅི་ཞིག་གིས་ན་གཞོན་དམག་མི་འདི་དག་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ལོ་ངོ་70ཡི་གོང་གི་1951ལོའི་ཟླ་5ཚེས་28ཉིན་ཨན་ཀྲི་མིང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་རྗེས་མཐུད་དཔུང་སྡེ་གྲ་མ་མང་པོར་འབྱོར་ནས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དང་མཉམ་འཛོམས་བྱུང་ཡོད། ཁོང་ཚོས་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་བའི“གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན”པེ་ཅིང་དུ་མིང་རྟགས་བཀོད་པའི་གཏམ་བཟང་ཁྱེར་ཡོང་བས་རེད།

ཉལ་སར་ལུས་པའི་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་སྤྱི་ཁྱབ་བཀོད་འདོམས་པ་ལི་ཏི་སན་གྱིས་གཏམ་བཟང་དེ་ཐོས་རྗེས་དགའ་བའི་མིག་ཆུ་ཤོར། ཁོང་གིས་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོས་བོད་སྐྱོད་ཉིན་ཐོ་དེབ་གཉིས་བླངས་ནས་ཨན་ཀྲི་མིང་གི་ལག་ཏུ་སྤྲད་དེ་བློ་ཡིད་ཚིམ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ལས་བྲལ།

གྲ་མ་མང་པོར་བཅའ་སྡོད་བྱས་པའི་ཉིན་མཚན་200ལྷག་ཙམ་ནང་བོད་སྐྱོད་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་དཔོན་དམག་136གི་འཐབ་འཛིང་པ་63གྲ་མ་མང་པོའི་གསར་བརྗེའི་ས་གཞིའི་ཐོག་རང་སྲོག་ཤོར་བ་རེད།

ཟླ་6ཚེས་1ཉིན་ལི་ཏི་སན་གྱི་མྱ་ངན་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་རྗེས་མཛུབ་ཁྲིད་པ་ལི་ཙི་ཤང་དང་ལེན་ཀྲང་གཞོན་པ་ཕེང་ཆིང་ཡུན་ཁག་སོ་སོས་འཐབ་འཛིང་པ་45ལས་གྲུབ་པའི་སྔོན་སྐྱོད་ཡན་ལག་རུ་ཁག་གཉིས་ཀྱི་སྣེ་འཁྲིད་དེ་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་6000ལྷག་ཙམ་ཟིན་པའི་ཏུང་ཅུན་ལ་བརྒལ་ནས་ཟླ་6ཚེས་29ཉིན་སྤུ་ཧྲེང་དུ་འབྱོར་བ་རེད། དེའི་ནང་གི་དཔུང་སྡེ་ཞིག་སྤུ་ཧྲེང་དུ་བཅའ་སྡོད་བྱས་པ་དང་ཡན་ལག་རུ་ཁག་གཞན་ཞིག་མུ་མཐུད་བཀོད་འདོམས་བྱས་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་དེ་1951ལོའི་ཟླ་8ཚེས་3ཉིན་མངའ་རིས་ཀྱི་ལྟེ་གནས་སྒར་ཐོག(ད་ཆའི་སྒར་རྫོང)ཏུ་རྒྱལ་ཁའི་ངང་བཅའ་སྡོད་བྱས་པ་དང་འབྲེལ། བརྗིད་ཉམས་ལྡན་པའི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་བའི་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ནས་མངའ་རིས་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་བའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད།

ཟླ་6ཚེས་24ཉིན་ཨན་ཀྲི་མིང་དང་རྗེས་མཐུད་དཔུང་སྡེ་སྤུ་ཧྲེང་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་པ་ཀེ་ཧའེ་ཙེར་འབྱོར་སྐབས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་འཐབ་འཛིང་པ་6གི་རང་སྲོག་ཤོར་བ་རེད།

བཅིངས་འགྲོལ་དམག་སྤུ་ཧྲེང་དུ་བཅའ་སྡོད་བྱས་རྗེས་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཚོའི་དགའ་བསུ་ཚད་མེད་ཐོབ་ཡོད། ཉིན་དེར་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་ཁག་གཅིག་སྤུ་ཧྲེང་དུ་བཅའ་སྡོད་བྱས་པ་དང་སྐར་ལྔའི་དར་དམར་སྤུ་ཧྲེང་དུ་ལྷབ་ལྷུབ་ཏུ་གཡོ་བཞིན་མཆིས།

“བློ་མཐུན་ཚང་མས་ཏང་ལ་འགན་འཁུར་བ་དང་། མི་དམངས་ལ་འགན་འཁུར་བ། མཉམ་སྡེབ་ལ་འགན་འཁུར་བ། མི་སྒེར་ལ་འགན་འཁུར་བ་བཅས་བྱ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད”ཅེས་པའི་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་སྤུ་ཧྲེང་དུ་བཅའ་སྡོད་ཁུལ་གྱི་རྗེས་ཤུལ་གྱི་གོག་ཧྲུལ་གྱི་གྱང་ངོས་ཐོག་སྐབས་དེ་དུས་འཐབ་འཛིང་པ་ཚོས་བཞག་པའི་ཡི་གེའི་ཤུལ་རྣམས་གསལ་པོ་མཐོང་ཐུབ། མ་གཞི་ཡིག་ནོར་འགའ་ཞིག་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་དཔོན་དམག་ཚོའི་ཟོལ་མེད་ཀྱི་བརྩེ་སེམས་སྔར་བཞིན་ཚོར་ཐུབ།

སྐབས་དེ་དུས་སྐར་ལྔའི་དར་དམར་འོག་དཔའ་བོའི་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་དཔོན་དམག་ཚོས་ཚེ་སྲོག་ལ་བརྟེན་ནས་མངའ་རིས་ཞི་བདེའི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོད་པའི་རྒྱལ་སྒོ་ཆེ་མོ་དེ་ཕྱེ་ཡོད།

ད་ཆ་དེ་དང་འདྲ་བར་སྐར་ལྔའི་དར་དམར་འོག་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གི་བཀོད་འཐབ་པ་ཁག་མང་པོས་སྔོན་གཤེགས་དཔའ་བོའི་ཕུགས་འདུན་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ཏེ་ཚེ་སྲོག་ལ་བརྟེན་ནས་མེས་རྒྱལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བཞིན་ཡོད། ཁོང་ཚོས“དེ་སྔའི་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་དཔོན་དམག་ཚོའི་བློས་གཏོང་ཆེན་པོ་དང་བསྡུར་ན་ད་ཆ་ང་ཚོ་ནི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་རེད”ཅེས་བརྗོད།

“དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་60པར་མངའ་རིས་སུ་འགྲིམ་འགྲུལ་སྟབས་བདེ་མེད་པ་དང་། ཆ་རྐྱེན་ཞན་པ། རྒྱབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱེལ་འདྲེན་མཁོ་སྤྲོད་ཐད་དཀའ་ངལ་ཡོད་པས་སྤུ་ཧྲེང་དུ་ལས་གནས་བརྟན་སྲུང་བྱེད་མཁན་འཐབ་འཛིང་པར་རྟ་ཆག་སྟེ་སྲན་སེར་ལས་ཟ་རྒྱུ་མེད། དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་90པར་འཐབ་འཛིང་པ་ཚོས་འཁོར་ཤག་ཚར་ནས་དཔུང་སྡེར་ལོག་སྐབས་ད་དུང་སྐམ་ཚལ་ཁྱེར་ཏེ་ཚང་མའི་ལྟོ་ཆས་ལེགས་སུ་གཏོང་གི་ཡོད”ཅེས་དཔུང་སྡེའི་མ་བྱན་པན་གྱི་པན་ཀྲང་དབྱང་ཧའེ་ཡུན་གྱིས་གསར་འགོད་པར་བརྗོད། ད་ཆ་དཔུང་སྡེར་རང་ཉིད་ཀྱི་དྲོད་ཁང་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་ལོ་གཅིག་དུས་བཞིར་སྔོ་ཚལ་སོས་པ་ཟ་རྒྱུ་ཡོད།

ང་ཚོའི་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་འཚོ་བ་ནི་གཅེས་པར་འོས་པའི་དམག་མི་དེ་དག་གིས“བློས་གཏོང”གཞན་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨོས་མེད་རེད།

1987ལོར་དམག་ནང་ཞུགས་པའི་དམག་མི་རྒན་གྲས་ཕུའུ་ཏེང་ཤན་གྱིས་རབས་དང་པོའི་གོག་ཧྲུལ་དུ་གྱུར་པའི་དམག་སྒར་མདུན་དུ་“དེ་ནི་སྐབས་དེ་དུས་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཚོས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་ལ་སྐྲུན་རོགས་བྱས་པ་ཞིག་རེད། དེ་ཐོག་ནས་དམག་དམངས་ཀྱི་ཉ་ཆུ་ལྟ་བུའི་བརྩེ་དུང་ཟབ་མོ་མཐོང་ཐུབ”ཅེས་བརྗོད། ད་ཆ་དཔུང་སྡེ་རབས་ལྔ་པའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་དམག་སྒར་དུ་སྤོས་རུང་། སྐབས་དེ་དུས་ཐབས་ཆག་གི་དམག་སྒར་དེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དེ་སྔའི་རྣམ་པ་ལྟར་གནས་པར་བྱས་ཡོད། དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་དམག་དམངས་ཀྱིས་མཐའ་མཚམས་མཉམ་སྲུང་གི་བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོ་དེ་ནམ་ཡང་གནས་པར་བྱ་ཆེད་རེད།

བཅའ་སྡོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་འཐབ་འཛིང་པ་དེ་དག་ལ་ས་གནས་དེ་གར“གཉེན་ཉེ”མང་པོ་ཡོད། ཁོང་ཚོས་ཉེ་འགྲམ་གྱི་གྲོང་ཚོའི་མི་ཧྲེང་རྒན་རྒོན་ཁ་ཤས་ལ་ཡུན་རིང་རོགས་རམ་བྱས་ཡོད། ཁོམ་པ་བྱུང་མ་ཐག་འཐབ་འཛིང་པ་ཚོས་མར་དང་རྩམ་པ་ཁྱེར་ནས་རྒན་རྒོན་ལ་ལྟ་བར་འགྲོ་གི་ཡོད། ཁོང་ཚོས་རྟག་ཏུ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་བསྐྱོད་དེ་འཚམས་འདྲི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྫོང་གྲོང་གི་སློབ་ཆུང་ཡང་ཁོང་ཚོ་རྟག་ཏུ་སྐྱོད་སའི་ས་ཆ་ཞིག་ཡིན་པས་རྒྱུན་དུ་སློབ་གྲྭར་སྒྲོག་ཙེ་དང་རྐུབ་སྟེགས་བཟོ་རོགས་བྱེད་པ་དང་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་བ་སོགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ཕུའུ་ཏེང་ཤན་གྱིས་ལོ་བཅུ་གྲངས་གོང་གི་དགུན་ཁ་ཞིག་ལ་འཐབ་འཛིང་པ་ཚོས་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་དང་མཉམ་དུ་རྟ་བཞོན་ནས་མཐའ་མཚམས་སྐོར་གཡེང་བྱེད་པར་བསྐྱོད། ལམ་བར་དུ་ཁ་བ་བུ་ཡུག་འཚུབ་ཅིང་། རྟ་གངས་དོང་དུ་ལྷུང་། དེ་དང་མཉམ་དུ་སྐྱོད་མཁན་མང་ཚོགས་ཚོས་གངས་རི་ལས་གཟར་བའི་ཉེན་ཁར་མ་འཛེམས་པར་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གངས་དོང་ནས་སྐྱོབ་རོགས་བྱས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད།

ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཚོས་ཀྱང་བྱེད་ཐབས་གཞན་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གི་དཔོན་དམག་ཚོར་སྒེར་སེམས་མེད་པའི་བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོ་བཅངས་ཤིང་། ན་ནིང་ཁོ་ནར་སྤུ་ཧྲེང་གིས་དམག་དཔུང་དང་ས་གནས་དབར་ཆ་འགྲིག་མཉམ་སྐྱོང་གི་བྱེད་སྒོ་ཐེངས་170ལྷག་ཙམ་སྤེལ་བ་དང་། དམག་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་30ལ་བཅར་འདྲི་བྱས་པ། དཔུང་སྡེའི་དཀའ་ངལ་ཁག་5ཐག་གཅོད་བྱེད་རོགས་བྱས་པ་རེད།

གནའ་ཉམས་དོད་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་སྤུ་ཧྲེང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཆའི་ཐོག་ལྷད་མེད་ཀྱི་བརྩེ་སེམས་འདི་མུ་མཐུད་འཆང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་འདི་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་འདུས་གྲུབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པའི་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་བསྡུས་རིས་ཤིག་རེད།