མང་ཚོགས་ཀྱི་འདོད་མོས་ལྟར་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་དང་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ལྷག་མ་ལས་ཞུགས་གཞན་སྒྱུར་གྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོའི་འོག་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་དེ་བས་མང་པོ་ཞིག་གི་དུས་ཚོད་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཐོན་སྐྱེད་དང་ལས་ཕྱོད་དམའ་བའི་ངལ་རྩོལ་ཐོག་འཇོག་པ་ནས་ཤེས་བྱ་གསར་པ་དང་རྩལ་ནུས་གསར་པ་སྦྱོང་བའི་ཐོག་སྒྱུར་ནས་མི་ཚེའི་གདམ་ག་དེ་བས་མང་དུ་སོང་ཡོད།

གསར་འགོད་པར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། 2021ལོར་བོད་དུ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་རྩལ་ནུས“མངགས་ཐོ་རྣམ་པའི”གསོ་སྦྱོང་དང“ལས་ཐོག་གསོ་སྦྱོང”མུ་མཐུད་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་མི་ཐེངས་ཁྲི་10ཡན་གསོ་སྦྱོང་ཐུབ་པ་དང་། ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཁྲི་60ཡན་ལས་ཞུགས་གཞན་སྒྱུར་ཐུབ་པ། ངལ་ནུས་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་50ཡན་ཟིན་པ་བཅས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ཡོད།

ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་མ་བཏང་གོང་། མུན་ནག་གི་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་མང་ཆེ་བས་ཞིང་འབྲོག་ལས་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ངལ་རྩོལ་རྐྱང་པ་བྱེད་པ་དང་ངལ་རྩོལ་གྱི་ཐོབ་ཆ་ཞིང་བྲན་བདག་པོས་བཤུ་གཞོག་གཏོང་གི་ཡོད། ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་70ཡི་རིང་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་ལ་དམིགས་བསལ་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་མང་པོ་བཏོན་པ་མ་ཟད། ལོ་ལྟར་མ་དངུལ་གཏོང་ཤུགས་རིམ་གྱིས་མང་དུ་བཏང་བ་དང་འབྲེལ་དུས་སྐབས་མི་འདྲ་བར་ལས་གྲྭའི་རྣམ་གྲངས་གལ་ཆེན་མང་པོ་བཀོད་སྒྲིག་ཀྱང་བྱས་ཡོད། 1994ལོ་ནས་2020ལོ་བར་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཀྲུང་དབྱང་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས། ཀྲུང་དབྱང་ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱིས་ཁག་དགུ་ཡི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྣམ་གྲངས་6330རོགས་སྐྲུན་བྱས་པར་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་527བཏང་ཡོད།

གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་70ཡི་རིང་རྒྱུན་སྡོད་མི་འབོར་ཁྲི་100ལྷག་ཙམ་ནས་མི་འབོར་ཁྲི་364.81བར་མང་དུ་ཕྱིན་ཞིང་། 2019ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྫོང་དབུལ་པོ་74ཚང་མའི་དབུལ་ཞྭ་ཕུད་པ་དང་། ཡིག་ཚགས་དང་གཱ་བཟོས་པའི་མི་འབོར་དབུལ་པོ་ཁྲི་62.8ཚང་མ་དབུལ་སྒྲོལ་ཐུབ་ཡོད། 2020ལོར་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1900ལས་བརྒལ་ཏེ་དུས་མཚུངས་ལས་7.8%འཕར་ཡོད།

ལོ་21ལ་སླེབས་པའི་ཚངས་བསྟན་བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་ཆུ་གསུམ་རྫོང་སྟོད་གཟིགས་ཤང་ཀླུང་གྲོང་ཚོར་སྐྱེས་པ་དང་དམའ་རིམ་སློབ་འབྲིང་ཐོན་རྗེས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ལས་རིགས་ལག་རྩལ་སློབ་གྲྭ་གཉིས་པར་རྒྱུགས་འཕྲོད། ཆུང་དུས་ནས་མ་བྱན་བྱེད་འདོད་པའི་ཁོང་སློབ་གྲྭ་ཐོན་སྐབས་རྒྱ་ཟས་དང་། ཕྱི་ཟས། བོད་ཟས་སོགས་ཀྱི་ཚལ་སྣ་ཁ་བཅུ་གྲངས་བཟོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།

“སློབ་གྲྭ་ཐོན་རྗེས་ངས་ཟ་ཁང་ཞིག་གི་མ་བྱན་བྱས་པ་ཡིན། ཟླ་རེར་གླ་ཆ་སྒོར་8000ལྷག་ཙམ་འདུག་པས་སྔོན་མ་ཁྱིམ་དུ་ཞིང་ལས་པ་དང་འབྲོག་ལས་བྱེད་སྐབས་དང་བསྡུར་ན་གླ་ཆ་མང་བ་འདུག་ལ། མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་ཞིང་ཁ་འདེབས་པ་དང་ཕྱུགས་རྫི་བྱེད་པའི་ལས་དབང་ལ་རྦད་དེ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་སོང”ཞེས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་བརྗོད་བྱུང་།

གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་སྤྱི་པའི་ལས་རིགས་རྩལ་ནུས་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་སུ་སྐྱོད་སྐབས་གསོ་སྦྱོང་བྱ་ཡུལ་དུ་སློབ་མས་ཁེངས་ཤིང་། འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར། གསོ་སྦྱོང་རིང་མ་བྱན་དང་། བརྐོ་འདྲུ་འཕྲུལ་འཁོར། ཞིང་འཕྲུལ་ཉམས་བཟོ་སོགས་ཀྱི་ལས་རིགས་ལག་རྩལ་སྣ་ཁ་20ལྷག་ཙམ་སློབ་ཀྱི་ཡོད། 2016ལོའི་ཟླ་ལྔ་པར་སློབ་འགོ་ཚུགས་རྗེས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་མི་ཐེངས་ཁྲི་1.5ལ་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

བསྡོམས་རྩིས་བརྒྱབ་པར་གཞིགས་ན། 2016ལོ་ནས་བཟུང་། བོད་ཀྱིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་མི་ཐེངས་ཁྲི་500ཙམ་ལས་ཞུགས་གཞན་སྒྱུར་བྱས་པ་དང་ལོར་ཆ་སྙོམས་བྱས་ན་མི་ཐེངས་ཁྲི་10གསོ་སྦྱོང་བྱས་ཡོད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས། བོད་ཀྱིས“གུད་གསབ་ལས་སྤྲོད”ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་གཞི་ཁྱོན་མུ་མཐུད་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་མ་ཟད། སྒོར་ཁྲི་400མན་གྱི་སྲིད་གཞུང་གི་མ་འཇོག་རྣམ་གྲངས་མུ་མཐུད་འོས་བབ་ལྡན་པའི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཨར་ལས་ཁེ་ལས་ལ་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད།

ལག་རྩལ་སྦྱོང་རྒྱུ་དེ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི“གསེར་གྱི་ལྡེ་མིག”ལྟ་བུར་གྱུར་བ་མ་ཟད། འགྲན་རྩོད་ནང་ཞུགས་པ་བརྒྱུད་ལས་ཀ་རག་པའི་གོ་སྐབས་མང་དུ་སོང་ཡོད།

ལོ་41ལ་སླེབས་པའི་དབང་རྣམ་གྱི་ཕ་ཡུལ་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4500ཡོད་པའི་ནག་ཆུ་སྙན་རོང་རྫོང་ཤག་ཆུ་ཤང་ནས་ཡིན་པ་དང་། རྩལ་ནུས་གསོ་སྦྱོང་ལ་ཞུགས་རྗེས། ཁོང་ཚོར་ཚ་ལའི་ལས་རིགས་ཐོབ་ཐང་ལག་ཁྱེར་རག་ནས་ལས་གཏོད་བྱེད་འགོ་ཚུགས། ཁོང་གིས་གློག་གཏོང་འཕྲུལ་ཆས་དང་། ཚ་ལའི་འཕྲུལ་ཆས། གསོར་འབིགས་འཕྲུལ་ཆས་བཅས་ཉོས་ཏེ་2018ལོའི་ལོ་མཇུག་ཏུ་ཚ་ལའི་འཁོར་ཁང་བཙུགས་པས་ལོ་དེར་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་3.6བྱུང་ཡོད།

ད་ཆ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་མང་པོས་རླངས་འཁོར་ཉོ་བཞིན་ཡོད་པས། རླངས་འཁོར་གཏོང་བའི་ལག་རྩལ་དེ་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་འདོད་ཆེ་བའི་ལག་རྩལ་དུ་གྱུར་ཅིང་། འཁྱུག་དབྱིངས་ལྟ་བ་དང་། དར་སོའི་རྗེས་སྙེགས་པ། དྲ་ཐོག་ཚོང་ཁང་འཛུགས་པ། ཁྱིམ་ཚང་མགྲོན་ཁང་གཉེར་བ་བཅས་བརྒྱུད། ཞིང་འབྲོག་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཙམ་མིན་པར་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་དེ་བས་མང་བ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་མགྱོགས་མྱུར་སྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ལས་རིགས་ཀྱི་གདམ་ག་མང་བ་དང་འཚོ་བ་དེ་བས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པར་གྱུར་ཡོད།

“ལོ་ངོ་70ཡི་རིང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མི་འབོར་མུ་མཐུད་འཕར་བའི་རྣམ་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ཡོད། ལས་ཞུགས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་ཟམ་མི་ཆད་པར་རྒྱ་ཆེར་འགྲོ་བ་དང་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་འཁོར་རྒྱུག་བྱེད་ཚད་མང་དུ་སོང་བ་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ཞིང་འབྲོག་ལས་ནས་ཐོན་ལས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཟམ་མི་ཆད་པར་གཞན་སྒྱུར་ཐུབ་པར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་ཐོན་ལས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ཉིན་བཞིན་ལུགས་མཐུན་བྱུང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་དཔལ་འབྱོར་མུ་མཐུད་སྐྱོན་བྲལ་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་རྒྱུར་ཡང་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཡོད”ཅེས་ཀྲུང་གོ་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ་སྐལ་བཟང་སྒྲོལ་མས་དེ་ལྟར་བརྗོད།