དབྱིན་ཧྲུའུ་ཅུན། བུད་མེད། 1944ལོའི་ཟླ་2པར་སྐྱེས། ཅང་སུའུ་ཞིང་ཆེན་དབྱི་ཤིང་རྫོང་ནས་ཡིན། 1982ལོར་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་ནང་ཞུགས། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ཕུལ་བྱུང་ཕྱུགས་རིགས་སྨན་པ་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན། ཁོང་གིས་དུས་ཡུན་རིང་པོ་བོད་དུ་ཕྱུགས་རིགས་དང་བྱ་རིགས་ཀྱི་འགོ་ནད་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་འགོག་བཅོས་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ལ་གཞོལ་བ་དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཕྱུགས་རིགས་སྨན་པའི་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡི་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་། ཚན་ཞིབ་དོ་དམ་ཁོའོ་ཡི་ཁོའོ་ཀྲང་། འབྲོག་ལས་གསོ་རིག་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཛིན་དཔོན་གཞོན་པ་དང་དྲུང་ཆེ་གཅིག་ལྕོགས་སོགས་ཀྱི་གོ་གནས་འཁུར་མྱོང་ཡོད། ལས་ཁུངས་སུ་ལས་རོགས་ཚོས་ཁོང་ལ“ཕྱུགས་རིགས་སྨན་པའི་མིག་དཔེ”ཞེས་འབོད་ཀྱི་ཡོད།

1967ལོའི་ཟླ་7པར། ནན་ཅིང་ཞིང་འབྲོག་སློབ་གླིང་འབྲོག་ལས་གསོ་རིག་ཚན་ཁག་ཕྱུགས་རིགས་སྨན་པའི་ཆེད་ལས་ནས་ཐོན་པའི་དབྱིན་ཧྲུའུ་ཅུན་གྱིས་ལས་བགོས་ཀྱི་གདམ་ག་བྱེད་པའི་འགག་རྩའི་དུས་སུ་རང་འགུལ་ངང་མཐོ་གྲང་གསོ་རླུང་དཀོན་པ་དང་འགྲིམ་འགྲུལ་སྟབས་བདེ་མེད་པའི་བོད་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་པར་འགྲོ་རྒྱུའི་མིང་ཐོ་བཀོད། ཁོང་གི་རེ་འདུན་ལ་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ། 1968ལོར་ལོ་24ལ་སླེབས་མ་ཐག་པའི་ཁོང་གིས་ས་མཐོ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་བོད་ཀྱི་འབྲོག་ལས་ལ་ལེགས་སྐྱེལ་འབུལ་རྒྱུའི་བློ་སྟོབས་ཆེན་པོ་བཅངས་ནས་བོད་ལྗོངས་ས་མཐོར་ཡོང་ཞིང་། འཕན་པོ་ཞིང་རར་ཕྱུགས་རིགས་སྨན་པ་བྱེད་པར་ལས་བགོས་བརྒྱབ། དེ་གར་སླེབས་མ་ཐག་པའི་སྐབས་སུ་སྡོད་ས་ལུག་ཚང་ནང་སྡོད་པ་དང་ཟས་ལ་རྩམ་པ་བཟས་ནས་ཉིན་མཚན་བལྟོས་མེད་ཕྱིར་སྨན་བཅོས་བྱེད་པར་འགྲོ་དགོས་པ་དང་། ལེ་དབར་བཅུ་ཕྲག་གིས་ཆོད་པའི་འབྲོག་རར་འགྲོ་སྐབས་ད་དུང་རྟ་བཞོན་ནས་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། 

1970ལོའི་སྟོན་ཁའི་ཉིན་ཞིག འབྲོག་རའི་ནོར་ཞིག་ན་བས་ཁོང་གིས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་རྗེས་སྡོད་རྩར་སྨན་ཁབ་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། སྨན་ཁབ་མ་བརྒྱབ་གོང་ནོར་གྱིས་རྡོག་རྒྱག་མ་གཞུ་བའི་ཆེད་དུ་མང་ཚོགས་ཚོས་ནོར་གྱི་སུག་ལག་བསྡམས། དབྱིན་ཧྲུའུ་ཅུན་གྱིས་ནོར་ལ་སྨན་ཁབ་རྒྱག་སྐབས་ནོར་གྱིས་བརྡུངས་པས་ཁོང་གི་མིག་གཡས་པའི་ཟུར་ལ་རྨ་བཟོས་ཏེ་ཁྲག་དོན། བློ་མཐུན་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཁོང་ལ“སྔ་ཙམ་ལས་སྒྱུར་བྱེད་ཅིག  

བུད་མེད་བློ་མཐུན་ཞིག་ཕྱུགས་རིགས་ཨེམ་ཆི་བྱས་ན་དཀའ་ལས་ཆེ”ཞེས་བཤད་ཀྱང་། ཁོང་གིས“མིན། གཏན་ནས་སྒྱུར་གྱི་མིན། བོད་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་པར་ང་དགོས་གལ་ཆེ”ཞེས་བཤད། དབྱིན་ཧྲུའུ་ཅུན་གྱིས་སེམས་ནུས་ཡོད་ཚད་ཕྱུགས་རིགས་ཨེམ་ཆིའི་ལས་ཀར་བཏོན་ནས་གང་དུ་ནད་གཞི་ཕོག་པའི་ཕྱུགས་རིགས་ཡོད་ན་དེ་གར་བསྐྱོད་པ་དང་། ལས་དུས་དང་དུས་ཆེན་གུང་གསེང་གང་ཡིན་རུང་ཁོང་འབོད་མ་ཐག་འཕྲལ་དུ་དེ་གར་འབྱོར་གྱི་ཡོད། སྐབས་རེ་དགོང་མོའང་ད་དུང་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་སྨན་བཅོས་བྱེད་པར་འགྲོ་ཡི་ཡོད།

1979ལོར་ལས་ཀའི་དགོས་མཁོའི་རྐྱེན་གྱིས་དབྱིན་ཧྲུའུ་ཅུན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་འབྲོག་ལས་ཚན་རིག་སུའོ་རུ་ཕྱུགས་རིགས་ཨེམ་ཆིའི་ཚན་ཞིབ་ལས་ཀ་བྱེད་པར་བསྒྱུར། ཁོང་གི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་དེ་ནི་འགོ་འཛུགས་ས་གསར་པ་ཞིག་རེད། འབྲོག་ལས་ཚན་རིག་སུའོ་རུ་ལས་སྒྱུར་བྱས་རྗེས། ལག་བསྟར་བ་གཙོ་བོའི་ངོས་ནས། ཁོང་གིས་ས་མཐོར་ལོ་མང་རིང་བཅོས་མ་ཐུབ་པའི་རའི་གཞང་རུལ་བའི་ནད་རྐྱེན་ཞིབ་འཇུག་གི་ལས་དོན་ལ་ཞུགས། ལས་འགན་དང་དུ་བླངས་རྗེས། ཁོང་གིས་མཚན་གང་ལས་ཀ་བྱེད་པ་དང་རྟག་ཏུ་ཟས་མ་རག་པ་དང་ཁྱིམ་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་ཁོམ་ཡོང་གི་མེད། བརྩོན་འགྲུས་ཅན་གྱིས་རྡོ་ལ་ཨི་ཁུང་འབིགས་ཞེས་པ་ལྟར་ཟླ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་བློ་རྩེ་གཅིག་སྒྲིམ་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་དང་འགག་སྒྲོལ་བྱས་མཐར། ནད་དེ་རིགས་ནི“གཞི་མཐིལ་ཕྲ་ཕུང་གི་སྐྲན”དང“ཁྲབ་ཅན་ཕྲ་ཕུང་གི་སྐྲན”ཡིན་པའི་གཏན་འཁེལ་བྱུང་ཡོད། ཕྱིས་ཀྱི་ལོ་ལྔའི་རིང་དབྱིན་ཧྲུའུ་ཅུན་གྱིས“རའི་གཞང་ངོས་ཀྱི་པགས་སྐྲན་གྱི་ནད་རྐྱེན་འཚོལ་ཞིབ་ཞིབ་འཇུག”གི་རྣམ་གྲངས་གཙོ་སྐྱོང་བྱས། ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་འབྲས་དེས་ཀྲུང་གོའི་ཁྱིམ་ཕྱུགས་ཀྱི་པགས་སྐྲན་གྱི་ནད་རྐྱེན་གསལ་སྟོན་ཐོག་མར་བྱས་ཤིང་། ཁྱབ་ཁོངས་དེར་ཚད་བརྒལ་རང་བཞིན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ནས་སྟོང་ཆ་གསབ་སྟེ་ནད་དེ་རིགས་འགོག་བཅོས་བྱེད་པར་ཚན་རིག་གི་གཞི་འཛིན་ས་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད། ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་འབྲས་དེར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་ཡར་ཐོན་གྱི་བྱ་དགའ་རིམ་པ་དང་པོ་ཐོབ་ཡོད།

དབྱིན་ཧྲུའུ་ཅུན་བོད་དུ་ལས་ཀར་ཞུགས་པའི་ལོ་25ཡི་རིང་ཁོང་གིས་སེམས་ནུས་ཡོད་ཚད་བོད་ཀྱི་ཕྱུགས་རིགས་ཨེམ་ཆིའི་བྱ་གཞག་དང་ཚན་ཞིབ་ལས་ཀར་བཏོན་ཡོད། ཁོང་གིས་གཙོ་སྐྱོང་དང་ལག་བསྟར་བྱས་པའི་ཚན་ཞིབ་བྱ་གཞིར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་ཡར་ཐོན་བྱ་དགའ་རིམ་པ་དང་པོ་གཅིག་དང་། བྱ་དགའ་རིམ་པ་གཉིས་པ་གཅིག བྱ་དགའ་རིམ་པ་གསུམ་པ་གཅིག བྱ་དགའ་རིམ་པ་བཞི་པ་གཅིག་བཅས་རག་ཡོད། ཁོང་མི་སྒེར་དང་མི་གཞན་གྱིས་མཉམ་དུ་བརྩམས་པའི་ཚན་ཞིབ་དཔྱད་རྩོམ་དང་ཞིབ་འཇུག་སྙན་སེང་ཁྱོན་བསྡོམས་20ལྷག་ཙམ་ཞུ་མྱོང་བའི་ཁྲོད་ནས་9རྒྱལ་ཡོངས་རང་བཞིན་གྱི་རིག་གཞུང་དུས་དེབ་ཐོག་བཏོན་པ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཚུར་སྣང་ལན་ཆ་ཆེ་ཙམ་བྱུང་ཡོད། ཁོང་སྔ་རྗེས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རིག་གཞུང་སྤེལ་རེས་ཚོགས་འདུར་ཐེངས་གསུམ་ཞུགས་མྱོང་། 1991ལོར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ལ་བདམས་པ་དང་། 1992ལོར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་བུད་མེད་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས“གསུམ་བརྒྱད་དར་དམར་བའི”མཚན་སྙན་སྤྲད། 1993ལོར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ལེགས་སྐྱེས་མངོན་གསལ་དོད་པའི་དར་མ་དང་གཞོན་ནུ་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱི་མཚན་སྙན་སྤྲད་པ་རེད།