“ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འབྱོར་འབྲིང་ལམ་དུ་སྐྱོད་རིང་། དུད་ཚང་དབུལ་པོ་གཅིག་ཀྱང་མི་ལུས་པ་དང་གྲོང་ཚོ་དབུལ་པོ་གཅིག་ཀྱང་ལུས་མི་རུང” འདི་ནི་སྙེ་མོ་རྫོང་ཨུད་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས་ལོ་མང་པོའི་རིང་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་ལས་དོན་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་རེད།

དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་རྒྱག་འགོ་ཚུགས་ཚུན། སྙེ་མོ་རྫོང་གིས་ཡིག་ཚགས་དང་གཱ་བཟོས་པའི་དུད་ཚང་དབུལ་པོ་1259ཡི་མི་5018གནད་སྨིན་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་ནས་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད། སྙེ་མོ་རྫོང་ཨུད་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས་དོན་དངོས་ལ་གཞི་ཚུགས་ཏེ། དངོས་སྒྲུབ་གསར་གཏོད་དང་རང་འགུལ་ངང་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཞིང་། རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེའི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་ལ་ཞུགས་པར་མཐུན་སྒྲིལ་སྣེ་ཁྲིད་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ནན་པོ་དང་། གནད་སྨིན་གྱི་བསམ་ཕྱོགས་དང་བྱེད་ཐབས། ལས་དོན་ཏན་ཏིག་གིས་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱིས་དཀྲིས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ལྕི་པོ་དང་། དུས་རབས་གསར་པས་དཀྲིས་པའི་རླབས་ཆེའི་འགན་འཁྲི་ཕྲག་ཏུ་ཏན་ཏིག་ཁུར་ནས་འབད་འབུངས་ཧུར་བརྩོན་བྱས་ཏེ། རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་དབུལ་སྒྲོལ་ལས་དོན་ལ་དུས་མཚམས་རང་བཞིན་གྱི་ཕན་འབྲས་ཐོན་ཞིང་། 2018ལོའི་ཟླ་9པར་སྙེ་མོ་རྫོང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་དབུལ་སྒྲོལ་ཐུབ་ཡོད།

དེང་རབས་སྙེ་མོའི་གོམ་སྟབས་གསུམ་གྱི་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་ཐབས་གཏན་འཁེལ་བྱས་ནས་རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་ལས་དོན་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། “བསམ་ཕྱོགས་བཟང་ན་མདུན་ལམ་ཡངས” སྙེ་མོ་རྫོང་གི“རང་བྱུང་ཆ་རྐྱེན་ཅུང་ཞན་པ་དང་། ས་ཁམས་གནས་ཡུལ་ཐག་རིང་བ། ཐོན་ཁུངས་འབེལ་པོ་མེད་པ”བཅས་ཀྱི་དོན་དངོས་ལ་དམིགས་ཏེ། སྙེ་མོ་རྫོང་ཨུད་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་གཏིང་ཟབ་དང་། བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་རྒྱ་ཁྱབ། ཚོད་སྐོར་དང་རིགས་པས་ཁུངས་སྐྱེལ་གང་ལེགས་བཅས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཐོག འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་དང་བློ་ཁོག་ཆེན་པོས་གསར་གཏོད་བྱས་ཏེ། དེང་རབས་སྙེ་མོའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོམ་སྟབས་གསུམ་གྱི་སྤྱིའི་བཀོད་ཇུས་དང“ཐོན་ལས་བཞི་དང་གླིང་གསུམ”གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཐབས་ཇུས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ངང་བཀོད་ཅིང་། “ལོ་བརྒྱ་གཉིས”ཀྱི་དམིགས་ཚད་མངོན་འགྱུར་དང་མིག་སྔའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་མཚམས་ཁག་དང་བསྡུར་ནས་གོམ་སྟབས་རེ་རེ་ཚང་མ“ལྔ་གསུམ”ལ་ཕྱེ་ཡོད།

སྙེ་མོ་རྫོང་གིས་རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་ཏང་ཡོན་དང་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་མིག་སྔའི་དུས་མཚམས་སུ་བསྔོག་རུང་བའི་ཐོན་ཁུངས་ཆེ་ཤོས་སུ་བརྩིས་ནས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས“དཔུང་ཁག་གསུམ”དང“སྟོབས་ཤུགས་ལྔ”བཏོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བྱེད་ཐབས་དོན་ཚན་25ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་སྙེ་མོ་རྫོང་གི་བྱ་གཞག་ཁག་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཡོད། བསམ་ཕྱོགས་གསལ་བ་དང་སེམས་ཤུགས་ཆེ་བར་བརྟེན་དབུལ་པོ་ཉུང་དུ་གཏོང་བར་ཕན་འབྲས་དེ་བས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོན་ཡོད།

ཐོན་ལས་ཀྱི་འདེགས་སྐྱོར་མེད་པའི་དབུལ་སྒྲོལ་ནི་དབུལ་སྒྲོལ་ངོ་མ་མིན། ཐོན་ལས་ཀྱི་སྐུལ་ཁྲིད་ནི་དབུལ་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་འབྱོར་འབྲིང་སྤྱི་ཚོགས་སྐྲུན་པའི་འདེགས་སྐྱོར་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད།

སྙེ་མོ་རྫོང་གི་དབུལ་སྐྱོར་ཐོན་ལས་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཞན་པ་དང་ཡུན་རིང་ཀ་རྟེན་རང་བཞིན་གྱི་ཐོན་ལས་མེད་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་ཏེ། སྙེ་མོ་རྫོང་ཨུད་དང་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གིས“སྤོས་དང་། བོད་བྱ། སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ལས། ཁོངས་ཡོངས་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ལས་བཅས་གཙོ་གནད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་སྟེ། སྙེ་མོའི་དེང་རབས་ཞིང་ལས་ཐོན་ལས་དཔེ་སྟོན་གླིང་དང་། ལྷ་སའི་དཔལ་འབྱོར་གསར་སྤེལ་ཁུལ་སྙེ་མོའི་ཐོན་ལས་གླིང་། སྙེ་མོའི་སྙེ་ཧུང་ཡོན་ཚང་དཔལ་འབྱོར་ཟོག་འགྲེམས་གླིང་བཅས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད”གཏོང་བའི“ཐོན་ལས་བཞི་དང་གླིང་གསུམ”གྱི་འཕེལ་རྒྱས་བཀོད་ཇུས་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད།

ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བཀོད་ཇུས་གཞིར་བྱས་ཤིང་། “དབུལ་སྐྱོར་གྱི་གྲུབ་འབྲས་འབུར་དུ་ཐོན་པ་དང་མུ་མཐུད་འབབ་འཕར་ཡོང་བ་ཟུང་འབྲེལ་དང་། ཐོན་ལས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ལེགས་སྒྲིག་ལ་སྣང་ཆེན་དང་གཉེར་སྐྱོང་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་ཟུང་འབྲེལ། གཅིག་སྡུད་གཏོད་པ་དང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་ཟུང་འབྲེལ”བཅས་བྱེད་དགོས་པའི“རྩ་དོན་གསུམ”གཞིར་བཟུང་སྟེ། སྙེ་མོ་རྫོང་གིས“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་པའི”རིང་ཐོན་ལས་དབུལ་སྐྱོར་རྣམ་གྲངས་39ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་10.88བཏང་ཞིང་། དེའི་ནང་རྣམ་གྲངས་30འཛུགས་སྐྲུན་ཟིན་པ་དང་འབྲེལ་གཉེར་སྐྱོང་ཡང་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་རྣམ་གྲངས་9སྐྲུན་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་གོང་འོག་ཀུན་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་པེ་ཅིང་གི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་དང་གོང་རིམ་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བརྩོན་ལེན་བྱས་པའི་ཁར། ཐོན་ལས་གསོ་སྐྱོང་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་རྩ་བའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ལ་བརྩིས་ནས་མཐའ་འཁྱོངས་དང་ཐོན་ལས་དབུལ་སྐྱོར་བརྟན་པོའི་ངང་དབུལ་སྒྲོལ་བྱེད་པའི་ཡུན་རིང་སྲ་བརྟན་གྱི་རྩ་བའི་ཐབས་ཤེས་ལ་བརྩིས་ནས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། མྱུར་འགྲུབ་ཐོན་ལས་རྣམ་གྲངས་ལག་ལེན་བསྟར་བ་དེ་གསར་དར་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་མགྱོཌ་མྱུར་འཛུགས་པ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པའི་ཐོན་ལས་དབུལ་སྐྱོར་གྱི་མཛུབ་ཁྲིད་བསམ་བློ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད།

2020ལོའི་ཚུན་དུ་གཉེར་སྐྱོང་རྣམ་གྲངས་ལས་མི་992(མི་3440ལ་ཁྱབ་འགྱེད་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་པ)ལ་ལས་ཞུགས་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་ནས་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་463.08བྱུང་བའི་ནང་ཡིག་ཚགས་དང་གཱ་བཟོས་པའི་དུད་ཚང་གི་མི་738ལ་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་262.38བྱུང་བ་དང་། མི་ཐེངས་8135ལ་ངལ་རྩོལ་ལ་ཞུགས་པའི་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་པ་ལས་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་89.1བྱུང་བ། དུད་ཚང་543ལ་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་113བྱུང་བའི་ནང་ཡིག་ཚགས་དང་གཱ་བཟོས་པའི་དུད་ཚང་443ལ་འབབ་འཕར་སྒོར་ཁྲི་97.4བྱུང་ཡོད།