2020ལོ་དང“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་པའི”ལས་དོན་ལ་ཕྱི་མིག་ལྟ་བ།
5.མཐུན་སྦྱོར་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་ཤུགས་གང་ཡོད་བརྒྱབ་པ།
མཐའ་མཚམས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་པ། དམག་དཔུང་འདུས་སྡོད་དང་མི་དམངས་བདེ་འཁོད་མཉམ་འཛིན་དང་། མཐའ་བརྟན་དང་མཐའ་དར་གལ་ཆེ་མཉམ་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཤིང་། ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་ཐོག་ནས་མཐའ་མཚམས་འབྱོར་འབྲིང་གྲོང་ཚོ་604བསྐྲུན་ཟིན་པ་དང་། མཐའ་མཚམས་ཀྱི་གཞུང་ལམ་130ཡི་སྤྱི་ལེ་3080གསར་བཟོ་དང་བཟོ་བཅོས་བྱས་ཡོད། སྒྲིག་ཚུད་གྲོང་ཚོར་འོད་ཆུན་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཚད་དང་4Gབརྡ་རྟགས་ཁེབས་ཚད་གཉིས་ཀ་99%ཟིན་ཡོད། མཐའ་མཚམས་རྫོང་གི་ཐེམ་ཁོངས་མི་འབོར་བརྟན་པོའི་ངང་འཕར་ཡོད། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་ལས་རྣམ་གྲངས་206ཚང་མ་ལས་འགོ་བཙུགས་ཡོད། འཐབ་ས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་མཐའ་མིར་ཁ་གསབ་རོཌ་དངུལ་ལོ་རེར་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་སྒོར་1700དང་སྒོར་1500ནས་སྒོར་6000དང་སྒོར་5400བར་སྤར་ཡོད་པ་དེ་ཁག་སོ་སོར་ལྡབ་2.5དང་ལྡབ་2.6འཕར་ཡོད། གློག་བརྙན《ང་ཡི་ཧི་མ་ལ་ཡ》ཞེས་པ་དེས་མང་ཚོགས་དེ་བས་མང་བར་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པར་སྐུལ་ལྕག་ཐེབས་ཤིང་། ཡུལ་སྨད་ཀྱིས་མཚོན་པའི་མཐའ་མཚམས་འབྱོར་འབྲིང་གྲོང་ཚོ་ཁག་གཅིག་མུ་ཏིག་བཞིན་དུ་མེས་རྒྱལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་ཁྲ་ལྷམ་མེར་གནས་ཡོད།
གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པར་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་པ། ལོ་ལྔའི་རིང་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་འགན་སྲུང་རང་བཞིན་གྱི་སྡོད་ཁང་རིགས་ཁྲི་23བརྒྱབ་པ་དང་། སྡོད་ཁང་སྐྱོ་ཁུལ་བཟོ་བཅོས་དང་སྒྲིག་བཀོད་ཚང་སྒྲིག་བྱས་པ་ཁྲི་13ཟིན་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་སྐྲུན་ཁུལ་སྔོ་ལྗང་ཅན་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་མང་དུ་ཤུགས་ཆེ་ཙམ་སོང་ནས་སྔོ་འགྱུར་བཟོ་ཚད་35.3%ཟིན་ཡོད། དྲོད་གཏོང་རྒྱ་ཁྱོན་སྨི་ངོས་གྲུ་མ་ཁྲི་1100མང་དུ་སོང་བ་དང་སླར་ཡང་རྫོང་གྲོང་14ལ་དྲོད་གཏོང་ཐུབ་ཡོད། ཆུ་འདོན་བཟོ་གྲྭ་79བསྐྲུན་པ་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཆུ་མཁོ་འདོན་ཁྱབ་ཚད་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་གནས་9.8འཕར་བ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྦུག་ལམ་དྲ་རྒྱ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྐྲུན་ཟིན་ཡོད། གྲོང་རྡལ་ཅན་27%ནས་32%བར་མང་དུ་སོང་ཡོད། ལྷ་སས་ལྟེ་བ་བྱེད་པ་དང་། ས་གནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ལྷུ་ཚིགས་བྱེད་པ། རྫོང་གྲོང་གིས་རྨང་གཞི་བྱེད་པ། བོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་བཅས་ཀྱི་གསར་དར་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ཅན་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཐོག་བརྟན་པོའི་ངང་སྐྲུན་བཞིན་ཡོད།
གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་བཏང་བར་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་པ། གྲོང་སྡེ་1836གི་འཆར་འགོད་བཟོས་ཡོད། ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་ས་ཞིང་མུའུ་ཁྲི་225འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ་དང་། ཞིང་འཕྲུལ་ས་སྦོལ་ཁོད་སྙོམས་ཞིབ་ལས་མུའུ་ཁྲི་167བྱས་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་ཕྱུགས་བྱའི་ཚད་ལྡན་གསོ་ཚགས་ར་བ་14མང་དུ་སོང་བ་དང་ཤང་གྲོང་ཚང་མར་ཞིང་འབྲོག་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུའི་ལྟེ་གནས་ཁེབས་ཡོད། ཁྱིམ་སྤྱོད་འཕྲོད་བསྟེན་གསང་སྤྱོད་ཁྲི་27བཟོ་བཅོས་བྱས་ཡོད། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གཞུང་ལམ་སྤྱི་ལེ་ཁྲི་3.8གསར་སྐྲུན་དང་བཟོ་བཅོས་བྱས་ཤིང་། ཤང་གྲོང་དང་སྒྲིག་ཚུད་གྲོང་ཚོར་འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་རྩ་བའི་ཆར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་དང་། སྒྲིག་ཚུད་གྲོང་ཚོར་སྦྲག་སྐྱེལ་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཚད་100%ཟིན་ཡོད། ཆུ་ཟོམ་ནས་ཆུ་སྦུག་དང་། སྣུམ་བཞུ་ནས་གློག་སྒྲོན། ཐལ་ལམ་ནས་སྣུམ་ལམ་བཅས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡར་རྒྱས་བྱུང་ནས་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད།
6གོང་འཕེལ་གྱི་གསོན་ཤུགས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བར་ཤུགས་གང་ཡོད་བརྒྱབ་པ།
གཙོ་གནད་ཁྱབ་ཁོངས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་བ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འགན་གཙང་ས་ཆའི་ལག་ཁྱེར་སྤྲོད་ཚད་99.6%ཟིན་པ་དང་། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཁང་སའི་ལམ་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་དང་མཉམ་སྡེབ་བདག་དབང་ལམ་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་ཡོད། ལས་ཁུངས་དང་། བྱ་གཞག་ཚན་པ། ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱི་རྒན་གསོ་འགན་བཅོལ་ལམ་ལུགས་གཅིག་སྒྲིལ་ཐུབ་ཡོད། ཐོན་ལས་ཚོགས་ཚོ་མཉམ་སྒྲིལ་བསྐྱར་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ལས་དོན་རྩ་བའི་ཆར་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་། ལྗོངས་ནས་དོ་དམ་བྱེད་པའི་གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་གཉེར་ཡོང་འབབ་དང་། ཁེ་སྤོགས། གླ་ཕོགས་བཅས་ཚང་མ་འཕར་སྣོན་མགྱོགས་ཙམ་བྱུང་ཡོད། སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་ལམ་སྲོལ་དང་། ནོར་སྲིད་ལམ་སྲོལ། འཕྲལ་རྐྱེན་མྱུར་སེལ་དོ་དམ་ལམ་སྲོལ། གྲོང་གསེབ་གློག་ཤུགས་ཐད་ཀར་དོ་དམ། གཞུང་བཙུགས་སྨན་ཁང་བཅས་ཕྱོགས་བསྡུས་བསྒྱུར་བཅོས་རྩ་བའི་ཆར་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད། ཞིང་ལས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་ཞིབ་མཆན་འགོད་པའི་ལམ་ལུགས་བསྒྱུར་བཅོས་བྱས་པར་རྒྱལ་ཁབ་ནས“ཕུལ་བྱུང་”དུ་བདམས་ཡོད། ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ས་ཞིང་ཞིབ་ལས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་སྟངས་ལ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གིས་བརྡ་ཁྱབ་བཏང་ནས་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་དང་ཆོས་ལུགས་དོ་དམ་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་བསྒྱུར་བཅོས་དང་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་ཀྲུང་དབྱང་གི་གདེང་འཇོག་ཐོབ་པ་དང་སྦྲགས་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་གདལ་བཏང་ཡོད།
“གློད་སྡོམ་ཞབས་གསུམ”བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་བ། “མཉམ་སྦྲེལ་དྲ་རྒྱ+སྲིད་དོན་ཞབས་ཞུ”སྤྱད་ནས“9070”དམིགས་ཚད་ཚད་བརྒལ་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ཡོད། དྲ་རྒྱའི་ཐོག་སྲིད་དོན་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ནུས་པ་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མིང་གྲལ་ནང་གནས་རིམ་5འཕར་ཡོད། “ལག་ཁྱེར་ཉུང་གཏོང་གིས་དམངས་ལ་སྟབས་བདེ་སྐྲུན་པའི”བྱ་སྤྱོད་ནུས་ལྡན་སྤེལ་བ་དང་། “འཁྲོལ་འཛིན་དང་ལག་ཁྱེར་ལོགས་དབྱེ”ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྱབ་སྤེལ་བཏང་སྟེ་ཁེ་ལས་ཀྱི་རེ་ཞུ་སྒྲུབ་པའི་དུས་ཚོད་ཉུང་དུ་བཏང་ནས་ལས་ཉིན་4ལ་བཟོས་ཡོད། སྤྱི་པའི་ཐོན་ཁུངས་ཉོ་ཚོང་ལས་སྟེགས་བཟོས་ནས་འཁོར་སྐྱོད་བྱས་པ་དང་ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་གི་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་ལས་སྟེགས་བཟོས་ནས་འཁོར་སྐྱོད་བྱས་ཡོད། སྡེབ་རྩིས་བྱས་ན་ཁྲལ་རིན་གཉིས་གཅོག་བྱས་པ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1050ཟིན་པ་དང་། དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་དང་ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་ལ་ཆད་འགྱངས་བྱས་པའི་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་87གཙང་སེལ་བྱས་ཡོད། ཁྲོམ་རའི་བྱེད་པོ་ཐེམ་དུད་ཁྲི་36.5བར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ཞིང་། “ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི”དུས་མཇུག་གི་ལྡབ་2.3ཟིན་ཡོད། ཚོང་འགུག་མ་འདྲེན་བྱས་པར་སྡེབ་རྩིས་བྱས་ན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2535གནས་འཁྱོལ་བྱུང་བ་དེ“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི”ལྡབ་2.4ཟིན་ཡོད། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་སྲིད་གཞུང་རང་བཞིན་གྱི་མ་དངུལ་བསྡུ་གཏོང་ཁག་ཐེག་ཀུང་སི་བཙུགས་པ་དང་། 2020ལོར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མ་འཇོག་31%འཕར་ཞིང་། ཚོང་འགུག་མ་འདྲེན་དང་། དམངས་ཁྲོད་མ་འཇོག སྤྱི་ཚོགས་མ་འཇོག་བཅས་ཀྱིས་གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་གྱི་མ་འཇོག་ནང་བཟུང་བའི་བསྡུར་ཚད་ཕྱེད་ཀ་ལས་བརྒལ་ཏེ་མ་འཇོག་ཐབས་ལམ་རྐྱང་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ཡོད།
ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་བ། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་ཐེངས་གཉིས་པ་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ས་ཁད་སྨི་7000ཟིན་པའི་མཁའ་དབྱིངས་རླུང་ཁམས་ཆེ་མོའི་གྲུབ་ཆའི་གཞི་གྲངས་ཐོག་མར་ཚད་ལེན་བྱས་པ་དང་། ནས་དང་འབྲི་གཡག་གི་རྒྱུད་གྲུབ་ཆ་ཚང་གི་རྒྱུད་འཛིན་དང་དངོས་ལུགས་བསྟར་བསྒྲིགས་རི་མོ་ཐོག་མར་བཟོ་འགོད་བྱས་པ། བོད་ནས་16རྟགས་ཅན་དང་བོད་དགུན་26རྟགས་ཅན་སོགས་ཞིང་ལས་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྣ་རིགས་གསར་པ་ཁག་གཅིག་བདེ་བླག་ངང་འདེམས་གསོ་བྱས་ཡོད། 《བོད་སྨན་རྒྱུ་ཆའི་འཁྲུངས་དཔེ་ཀུན་བཏུས》རྩོམ་སྒྲིག་པར་སྐྲུན་བྱས་ཡོད། ལྷ་ས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསར་གཏོད་རྣམ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཉིང་ཁྲི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱུན་མཐུད་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་ཚོད་ལྟ་ཁུལ། པ་སྣམ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཐེངས་དང་པོའི་གསར་གཏོད་རྣམ་པའི་རྫོང(གྲོང་ཁྱེར)བཅས་སུ་གསར་སྐྲུན་བྱེད་པར་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་གཉིས་གཏོད་གཞི་རྟེན་1ནས་19བར་མང་དུ་སོང་བ་དང་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མཐོ་གསར་ལག་རྩལ་ཁེ་ལས་87ཟིན་ཡོད། ཚན་རྩལ་ཡར་ཐོན་ཐོག་ནས་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་ཚད་45.6%ཟིན་ཡོད།
ཕྱི་ཕྱོཌ་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་བ། “2019ལོའི་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གོང་འཕེལ་གླེང་སྟེགས”ལེགས་པར་གཉེར་ཡོད། ལྷ་སའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཁྲལ་སྲུང་ཁུལ་ལ་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ནས་མཆན་བཀོད་བཀའ་ལན་ཐོབ་པ་མ་ཟད་བསྐྲུན་ཟིན་ཡོད། ལྷོ་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ཚད་ལྡན(ལྷ་སའི)ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་སྒོ་བྱང་བཀལ་ནས་འཛུགས་གཉེར་བྱས་པ་དང་། སྐྱིད་རོང་འགག་སྒོ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་གཞུང་ལམ་འགག་སྒོར་སྒོ་དབྱེ་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་ཡོད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནེ་པ་ལར་འཚམས་འདྲི་གནང་བའི་གྲུབ་འབྲས་དོན་འཁྱོལ་གང་མགྱོགས་བྱས་ཤིང་། རི་བོ་ཇོ་མོ་གླང་མའི་མཐོ་ཚད་ཚད་ལེན་བྱེད་པར་གཞོགས་འདེགས་བྱས་ནས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དང་། ནེ་པ་ལ་དང་དོན་གཉེར་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་གྲོགས་པོ་ཡག་པོ་དང་། རོགས་ཟླ་ཡག་པོ། སྤུན་ཟླ་ཡག་པོ་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྲ་བརྟན་ཤུགས་ཆེར་བཏང་ཡོད།
རོགས་སྐྱོར་དང་ལེན་ལས་ཀར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་བ། བོད་སྐྱོར་གྱི་ཞིང་ཆེན་དང་། གྲོང་ཁྱེར། ཀྲུང་དབྱང་ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱིས་བོད་སྐྱོར་རྣམ་གྲངས་2000ལ་ཉེ་བ་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། སྡེབ་རྩིས་བྱས་ན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་224དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཤིང་57%འཕར་ཡོད། “ཀྲུང་དབྱང་ཁེ་ལས་ཀྱིས་དམངས་ཕྱུག་བོད་དར་ལ་རོགས་སྐྱོར”དང“ཀྲུང་དབྱང་ཁེ་ལས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་དབུལ་གྲོལ་འགག་སྒྲོལ་ལ་རོགས་སྐྱོར”གྱི་བྱེད་སྒོ་གསར་སྤེལ་བྱས་ཤིང་། སྡེབ་རྩིས་བྱས་ན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1047བཏང་ཡོད། ལོ་ལྔའི་རིང་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པ་དང་སློབ་གསོ་དང་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི་བོད་སྐྱོར་ཤེས་ལྡན་པ་ཁྱོན་བསྡོམས་4816གིས་ས་མཐོར་འབད་འཐབ་བྱས་ནས་སྒེར་སེམས་མེད་པའི་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་ཡོད། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་ཀྱིས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་རོགས་རམ་གནང་བའི་བཀའ་དྲིན་དེ་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་མི་དམངས་ཀྱི་སེམས་ནང་ནམ་ཡང་འཆང་གི་ཡོད།
7དམངས་འཚོ་ལེགས་བཅོས་བྱེད་པར་ཤུགས་གང་ཡོད་བརྒྱབ་པ།
གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ལས་ཞུགས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གོང་འཕེལ་བྱུང་བ། སྲིད་གཞུང་དང་། སྤྱི་ཚོགས། ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱིས་ཐབས་ལམ་མང་པོའི་ཐོག་ནས་ལས་ཞུགས་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཤིང་། མཐོ་རིམ་སློབ་ཐོན་སློབ་མ་ཁྲོམ་ར་ཅན་གྱི་ལས་ཞུགས་བྱེད་པར་སྐུལ་ལྕག་བཏང་བ་དང་། ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ཁ་སྒྱུར་ལས་ཞུགས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་རིགས་གྲས་ལས་ཞུགས་ལས་གཏོད་བྱེད་པར་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་རྒྱུན་མཐུད་ནས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལས་ཤོར་ཐོ་ལ་འཁོད་ཚད་4%ནང་ཚུན་དུ་ཚོད་འཛིན་བྱས་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྱི་ལས་ཞུགས་འཕར་སྣོན་བྱུང་བ་སྡེབ་རྩིས་བྱས་ན་མི་ཁྲི་26.7ཟིན་ཡོད། སྒྲིག་གྲངས་ཁྲིམས་ལྟར་ཚོད་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་པའི་སྔོན་འགྲོའི་འོག་2020ལོའི་མཐོ་རིམ་སློབ་ཐོན་སློབ་མ་སྤྱི་ཡོངས་ལས་ཞུགས་ཐུབ་ཚད་99%ཟིན་ནས་ལས་ཞུགས་བརྟན་པོ་ཡོང་བའི་ལས་དོན་སྤེལ་རྒྱུ་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་བསྐྱོད་ཡོད།
སློབ་གསོའི་བྱ་གཞག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གོང་འཕེལ་བཏང་བ། སྤྱོད་བཟང་མི་གསར་སྐྱོང་བའི་རྩ་བའི་ལས་འགན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྐད་ཡིག་སློབ་གསོ་སྤེལ་རྒྱུར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། འགན་བབས་སློབ་གསོའི་རིག་ཚན་གསུམ་གྱི་གཅིག་གྱུར་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས་པའི་བསླབ་གཞི་ཚང་མར་ཁེབས་ཡོད། རྫོང་ཁོངས་འགན་བབས་སློབ་གསོ་སྙོམས་མཚུངས་ངང་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུ་རྩ་བའི་ཆར་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད། ཡུན་རིང་གནས་པའི་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་མཚམས་ཆད་པའི་གནད་དོན་དེ་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པ་བཟོས་ཡོད། “100%བྱས་པ་5”ཡི་དམིགས་ཚད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད། མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་དུས་མཚམས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཁྱབ་གདལ་འགག་སྒྲོལ་དུས་ཐོག་ཏུ་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་ཡོད། སློབ་གྲྭ(བུ་བཅོལ་ཁང་)1340གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད། “མཉམ་སྦྲེལ་དྲ་རྒྱ+སློབ་གསོ”སློབ་གྲྭ་འབྲིང་ཆུང་ཚང་མར་ཁེབས་ཡོད། མཐོ་རིམ་སློབ་གསོའི་སློབ་གཉེར་དང་རིག་ཚན་ཆེད་ལས་ཀྱི་གྲུབ་ཚུལ་ཟམ་མི་ཆད་པར་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་ཤིང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་“རྩེ་གྲས་གཉིས”སུ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་བ་དང་། བོད་ལྗོངས་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་སློབ་ཆེན་འབུམ་རམས་པ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དབང་ཡོད་པའི་ཚན་པར་གྱུར་ཡོད། བོད་ལྗོངས་སློབ་གསོ“མི་སྣ་གང་འདྲ་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་དང་། མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་ཇི་ལྟར་བྱེད་རྒྱུ། སུ་ཡི་ཆེད་དུ་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ”བཅས་ལ་གང་ལེགས་དམིགས་པའི་གོང་འཕེལ་གྱི་དུས་མཚམས་གསར་པར་བསྐྱོད་ཡོད།
བདེ་ཐང་བོད་ལྗོངས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གོང་འཕེལ་བཏང་བ། སྦྲུམ་མ་དང་ཕྲུ་གུ་དམར་འབྱར་ཤི་ཚད་ཁག་སོ་སོར་འབུམ་ཆ་ལྔ་བཅུ་དང་སྟོང་ཆ་བརྒྱད་བར་ཆག་ནས“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི”དུས་མཇུག་དང་བསྡུར་ན་ཁག་སོ་སོར་50%ཆག་ཡོད། འཕྲོད་བསྟེན་ལག་རྩལ་པ“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི”དུས་མཇུག་དང་བསྡུར་ན་48.2%འཕར་ཡོད། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྦྲུམ་མ་དང་བྱིས་པའི་སྨན་ཁང་ལས་གཉེར་ཚོད་ལྟ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད། ཀ་རིམ་གསུམ་པའི་སྨན་ཁང་11བར་མང་དུ་སོང་བ་དང་། མི་སྟོང་རེར་ཉལ་ཁྲིའི་གྲངས་4.5ནས་4.9བར་མང་དུ་སོང་བ། ནད་རིགས་ཆེ་གྲས་400ལྷག་ཙམ་ལྗོངས་ནང་ཁུལ་ནས་སྨན་བཅོས་ཐུབ་པ་བཅས་བྱུང་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ནས་རྩིས་ལེན་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཐུམ་འབུའི་ནད་དང་། གྲུམ་བུ་ཚིགས་ཆེན་ནད། ལྷན་སྐྱེས་སྙིང་ནད། སྐྱ་གྲིབ་སོགས་བོད་ལ་གནོད་ཁྱབ་ཆེ་བའི་ཡུལ་ནད་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པར་བཟོས་པ་དང་འགོག་བཅོས་ཐུབ་ཡོད།
སྤྱི་པའི་རིག་གནས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གོང་འཕེལ་བཏང་བ། “རིམ་བཞི་ལྔ་ཡོད”ཀྱི་སྤྱི་པའི་རིག་གནས་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་ཡོད། རྫོང་དང་། ཤང་། གྲོང་ཚོ་བཅས་རིམ་པ་གསུམ་གྱི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཤེས་དཔལ་ལག་ལེན་ལྟེ་གནས(ས་ཚུགས་དང་ཁང་)ཁག་6263བསྐྲུན་ཟིན་པ་དང་། སྒྲིག་ཚུད་གྲོང་ཚོ་5492ལ་རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་རུ་ཁག་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་པའི་རིག་གནས་ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་གི་དཔེ་སྟོན་ཁུལ(རྣམ་གྲངས)འཛུགས་གཏོད་བྱས་པར་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ཡོད། རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་ལེ་ཚན་ཕྱོགས་བསྡུས་མི་མགོར་ཁེབས་ཚད་ཚང་མ་99%ཡན་ཟིན་ཞིང་། བོད་སྐད་སྲུང་སྐར་བརྙན་འཕྲིན་རྒྱ་གར་དང་། ནེ་པ་ལ། འབྲུག་ཡུལ་བཅས་ལ་སྟོན་ཐུབ་ཡོད། དངོས་གཞིའི་པར་གཞི《བོད་ལྗོངས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས》ཞེས་པ་དེས་འཛམ་གླིང་ལ་བོད་ལྗོངས་གསར་པ་བཤམས་སྟོན་བྱས་ཡོད། ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་བོད་སྡོད་འཐུས་ཚབ་གཞུང་ལས་བྱེད་སའི་གནའ་ཤུལ་སོགས་གལ་ཆེའི་རིག་དངོས་ཁག་12ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཡོད། གཏམ་བརྗོད་ཟློས་གར《ཐུན་མོང་གི་ཁྱིམ་གཞིས》དང་བོད་ཀྱི་ལྷ་མོ《སྒྲ་སྙན་གྱི་ལས་དབང་》ཞེས་པ་སོགས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པའི་ཟློས་གར་ཁག་གཅིག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གར་སྟེགས་ཐོག་བསྐྱོད་ཡོད། མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་ལུས་རྩལ་རྩེད་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྨི་ངོས་གྲུ་མ་1.6ཟིན་པ་དང་། ཧི་མ་ལ་ཡ་བརྒལ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྐང་འཁོར་མཐར་སོན་འགྲན་བསྡུར“2020ལོའི་ཀྲུང་གོའི་ལུས་རྩལ་ཡུལ་སྐོར་གྱི་འགྲན་བསྡུར་གྲགས་རྟགས་རྩེ་གྲས་བཅུའི”ཁོངས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད། ལོ་ལྔའི་རིང་རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱལ་ནང་གི་འགྲན་བསྡུར་ཁག་ནང་བྱ་དགའི་རྟགས་མ་231ཐོབ་པ་དེ“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གཉིས་པའི”ལྡབ་1.6ཡིན་པས་ས་མཐོའི་མི་རིགས་ཁག་གི་བུ་ཕྲུག་གིས་མཐུན་སྒྲིལ་འབད་འབུངས་དང་གྲུབ་འབྲས་གཟེངས་ཐོན་བཏོད་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་ཉམས་བཟང་ཡོངས་སུ་མངོན་ཡོད།
སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གོང་འཕེལ་བཏང་བ། གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་རྒན་གསོའི་གྲོན་དངུལ་ཚད་གཞི་མི་རེར་ཟླ་རེར་སྒོར་140ནས་སྒོར་185ལ་སྤར་བ་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱི་རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་མི་སྣའི་རྒན་གསོའི་གྲོན་དངུལ་ཚད་གཞི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་སླེབས་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་གྲོང་མིའི་གཞི་རྩའི་སྨན་བཅོས་འགན་བཅོལ་ལམ་ལུགས་སྒྲིལ་བཅོས་བྱས་ཟིན་ཏེ་ལོ་རེར་མི་རེར་ཆ་སྙོམས་ཁ་གསབ་རོགས་དངུལ་ཚད་གཞི་སྒོར་420ནས་སྒོར་585ལ་སྤར་ཡོད། སྔོན་ལ་སྨན་བཅོས་དང་རྗེས་སུ་དུས་རྩིས་རྒྱག་ཐུབ་པ་དང་། འགན་སྲུང་བྱེད་རྒྱུ་མི་འབོར་ཡོངས་ལ་ཁེབས་པ། འགན་བཅོལ་ཐེབས་རྩའི་གཏོང་ཡོང་དོ་སྙོམས་ཐུབ་པ་བཅས་བྱུང་ཡོད། རྒན་གསོའི་ཞབས་ཞུ་དང་བྱིས་པའི་ཕན་བདེའི་བྱ་གཞག་ལ་རྒྱུན་མཐུད་ནས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ཅིང་། དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་འཚོ་བ་དང་ཚབས་ཆེའི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ལ་ནད་ཞབས་ཞུ་མཁན་གྱི་ཁ་གསབ་ཚད་གཞི་བབ་དང་བསྟུན་ནས་མཐོ་རུ་བཏང་ཡོད། བཟའ་བཅའ་དང་སྨན་རྫས་བདེ་འཇགས་དང་། དམག་ཞབས་ཐིམ་པའི་དམག་མིར་ཞབས་ཞུ་འགན་སྲུང་། གནམ་གཤིས། མང་ཚོགས་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་བཏང་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཡུལ་མིའི་མ་མཐའི་འཚོ་བ་འགན་སྲུང་བྱེད་དགོས་རིགས་ཚང་མ་འགན་སྲུང་བྱས་ཤིང་། འགན་སྲུང་ཚད་གཞི་ཁག་སོ་སོར་མི་རེར་ལོ་རེར་སྒོར་10164དང་སྒོར་4713ལ་སྤར་ཡོད། མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ལ་ཆ་ཚང་ཤོས་དང་དམིགས་བསལ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་མ་ལག་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད།
8མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་གང་ཡོད་བརྒྱབ་པ།
སྐྱེ་ཁམས་བར་སྟོང་ཟམ་མི་ཆད་པར་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་པ། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དམར་ཐིག་དང་། ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ཀྱི་མཐའ་ཚད། ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་མཐོ་ཚད་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དབྱེ་བཅད་བྱས་ཤིང་། སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་དམར་ཐིག་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་མ་ཁྲི་53.9ཡོད་པ་དེས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁོངས་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་45%བཟུང་ཡོད། རྒྱལ་ཁོངས་ས་ཆའི་བར་སྟོང་འཆར་འགོད་བྱེད་རྒྱུར་སྐུལ་སྤེལ་བཏང་ཞིང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཁུལ་དབྱེ་བདག་སྡོམ་བྱེད་པ་དང་། རིགས་ཁག་གི་སྐྱེ་ཁམས་བྱེད་ནུས་སྲུང་སྐྱོབ་ཁུལ་22བཙུགས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་སྔོན་དུ་འཇོག་རྒྱུ་དང་འབྱུང་འཕྲོད་གོང་འཕེལ་གཏོང་བའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཆགས་ཡོད།
སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་ཟམ་མི་ཆད་པ་བརྒྱབ་པ། ཆུ་དཔོན་མཚོ་དཔོན་ལམ་ལུགས་དང་། ཆུ་སྙིགས་འབུད་གཏོང་ཆོག་འཐུས་ལམ་ལུགས། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་བཏང་བའི་འགན་འཁྲི་ཚེ་གང་བདའ་འདེད་གཏོང་བའི་ལམ་ལུགས་བཅས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཁྱབ་གདལ་བཏང་ཡོད། རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་གཅིག་གྱུར་ཐོག་བདག་དབང་གཏན་འཁེལ་གྱི་ཐོ་འགོད་བྱེད་འགོ་བཙུགས་ཡོད། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བཙོག་སྐྱོན་ཡོང་ཁུངས་ཡོངས་བཤེར་ཐེངས་གཉིས་པ་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་། ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་དོ་དམ་ནན་ཤོས་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་གཙོ་གནད་ཆུ་མཚམས་དང་འབྱུང་བ་འཁྲུག་སླ་བའི་ཆུ་ཁོངས་56གི་བྱེ་མ་སྔོག་འདོན་བྱེད་རིགས་ཚོད་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ཡོད། སྐྱེ་ཁམས་རྒྱུ་ནོར་ཚོད་སྐོར་དང་ཐཱན་འདུས་དཔལ་འབྱོར་ཞིབ་འཇུག་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ཡོད། སྐྱེ་ཁམས་སྐྱོང་གསབ་ཁག་གི་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་296.3དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཤིང་། མང་ཚོགས་དེ་བས་མང་བར“སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་འཚོ་རྟེན”བྱུང་བ་དང་། མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་མཉམ་གནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རང་རྟོགས་བྱ་སྤྱོད་དུ་གྱུར་ཡོད།
སྐྱེ་ཁམས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཟམ་མི་ཆད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ། གཙོ་གནད་ཁུལ་ཁོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་སྤྱི་ཕན་ནགས་གླིང་དང་། བྱེ་སྐྱོན་འགོག་བཅོས་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་བ། ནག་ཆུ་དང་མངའ་རིས་ཀྱི་ས་ཁད་མཐོ་སར་ཤིང་འཛུགས་ཚོད་ལྟ་ཐོག་མའི་ཆར་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར(ས་གནས)5དང་རྫོང་ཁག་3རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་དཔེ་སྟོན་གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་ཁོངས་སུ་འཛུགས་གཏོད་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཡོད། “སྐྱེ་ཤིང་མེད་པའི་གྲོང་ཚོ”1079དང“སྐྱེ་ཤིང་མེད་པའི་དུད་ཚང”ཁྲི་10.5ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐྱེ་ཤིང་བཏབ་ཡོད། རྩྭ་ཐང་ཕྱོགས་བསྡུས་སྔོ་ཁེབས་ཁེབས་ཚད་47%ཟིན་ཡོད། རི་ཆུ་ནགས་ཞིང་མཚོ་རྩྭ་བཅས་ཀྱི་མ་ལག་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྣ་མང་རང་བཞིན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། རྩ་ཆེན་དཀོན་གྲས་ཀྱི་བདག་མེད་སྲོག་ཆགས་རིགས་5གསར་དུ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ནས་མིག་སྔར་སྐམ་སའི་བདག་མེད་སྲོག་ཆགས་སྣ་རིགས་1072ཟིན་ཞིང་། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་8000ལྷག་ཙམ་བར་མང་དུ་སོང་བ་དང་གཙོད་ཁྲི་20ལས་བརྒལ་ཡོད། དེང་གི་བོད་ལྗོངས་འཁྱགས་རོམ་དང་རྩྭ་ཐང་རྒྱུག་ཆུ་སོགས་སྔར་བཞིན་དྭངས་ཤིང་གཙང་བ་དང་། བྱ་དང་རི་དྭགས་ཉ་མོ་སོགས་བག་ཕེབས་སྐྱིད་སྣང་དོད་པོར་གནས་པས་འཛམ་གླིང་ཐོག་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་བཟང་ཤོས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གྲས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་ལྔའི་རིང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་སྲིད་འཛིན་མ་ལག་བཟོ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་ཟམ་མི་ཆད་པ་བརྒྱབ་སྟེ་སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་ལ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། སྲིད་དོན་ཡོངས་བསྒྲགས་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ། རིག་ལྡན་སྲིད་གཞུང་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་བཏང་བ། གཞི་རིམ་གྱི་ཁུར་པོ་ཡང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དོན་འཁྱོལ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཤིང་། སྡེབ་རྩིས་བྱས་ན་སྲིད་འཛིན་སྒྲིག་སྲོལ་ཁག་47མཁོ་མེད་དུ་བཏང་བ་དང་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་ཡོད། བསྡོམས་རྩིས་རྩིས་བཤེར་དང་། ཡིག་ཚགས་དོ་དམ། མི་རིགས་སྐད་ཡིག་རྩོམ་སྒྱུར། ལོ་རྒྱུས་རྣམ་བཤད་རྩོམ་སྒྲིག རིག་མཛོད་འཛུཌ་སྐྱོང་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ཡོད། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་དང་ལས་ཀའི་ལྟ་སྐུལ་དང་། སྲིད་གྲོས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་ལྟ་སྐུལ། ལྟ་ཞིབ་ཨུ་ལྷན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ལྟ་སྐུལ། སྤྱི་ཚོགས་གླེང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་སྐུལ་བཅས་དང་ལེན་ནན་ཏན་ཞུས་ཤིང་། སྡེབ་རྩིས་བྱས་ན་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་གྲོས་འཆར་དང་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་གྲོས་གཞི་ཁག་ཁྱོན་བསྡོམས་3160གཉེར་བསྒྲུབས་ཟིན་པ་དང་གཉེར་སྒྲུབ་ལན་འདེབས་བྱས་ཚད་100%ཟིན་ཡོད། འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁས་པོ་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས“གཞུང་གྲོན་གསུམ”10.7%ཉུང་དུ་བཏང་ཡོད།
(ཚོགས་འདུ་གཉིས་ཀྱི་དྲུང་ཡིག་ཁྲུའུ་ནས་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་གཞིར་བཟུང་གནད་བསྡུས་བྱས)
འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། 次旦多吉
བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་གྱི་པར་དབང་རང་བདག་ཡིན་པས་གན་རྒྱ་དང་དབང་ཆ་སྤྲད་མེད་ཚེ་དྲ་ཐོག་ནས་ཕབ་མི་ཆོག
སྡོད་གནས། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་རྡོ་སེང་གེ་ལམ་སྒོ་ཨང་༣༦ སྦྲག་ཨང། ༨༥༠༠༠༠ ཁ་པར། ༠༨༩༡-༦༣༣༡༠༨༩ བརྙན་སྐྱེལ། ༠༨༩༡-༦༣༣༡༠༨༩
བཟོ་མཁན་ལས་ཁུངས། ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་གསར་འགྱུར་དྲ་ཚུགས།
ཐོ་བདག་ཨང་། བོད་ICPཐོ་ཨང་༠༩༠༠༠༧༣༣