སྔོན་ཆད་ངམ་རིང་རྫོང་ཆུ་འོག་ཤང་ལུང་མོ་ཆེ་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་མི་རྒྱ་མཚོས་ཉིན་ལྟར་མལ་ནས་ལངས་མ་ཐག་ཕྱི་ལ་ཆང་རག་འཐུང་བར་བསྐྱོད་དེ་དགོང་མོ་ནམ་ཕྱེད་ཙམ་ལ་གཞི་ནས་ཁྱིམ་དུ་ལོག་གི་ཡོད། ཉིན་གང་ར་བཟི་ནས་སྡོད་པ་དང་གཙང་སྦྲར་དོ་སྣང་མི་བྱེད་ལ་ཁྱིམ་གྱི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་ཡང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། དེས་ན་ཁོ་པ་ནི་གྲོང་ཚོའི་ནང་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི“ཆང་རྐྱལ”ཞིག་རེད།
ད་ཆ“ཆང་རྐྱལ”རྒྱ་མཚོ་སྔོན་ཆད་དང་མི་འདྲ་བར་ཆང་རག་བཅད་པ་མ་ཟད་རང་ཉིད་ཀྱི་འབད་འཐབ་ལ་བརྟེན་ནས་ནང་མི་ཚོ་དབུལ་སྒྲོལ་ཐུབ་སྟེ་འཚོ་བ་ཉིན་རེ་ལས་མ་འདས་པར་ཡག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་མཆིས།
ཕྱིར་མིག་ལྟ་མི་འདོད་པའི་སྔར་སོང་ལོ་ཟླར་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་མཚོས་འཚེར་སྣང་ངང“དེ་དུས་དངུལ་ཕྲན་ཙམ་བྱུང་ཚེ་ཆང་རག་ཉོས་ནས་འཐུང་གི་ཡོད་ལ་དངུལ་མེད་པའི་སྐབས་ཆད་ཐོ་བཀོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ར་བཟི་སྐྱུར་གོང་ཡང་ཤོད་མྱོང་ཡོད”ཅེས་གདོང་དམར་པོར་གྱུར་བཞིན་བརྗོད།
རྒྱ་མཚོའི་འགྱུར་ལྡོག་སྐོར་གླེང་སྐབས་2016ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་འབོད་སྐུལ་འོག་ངམ་རིང་རྫོང་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཚོས་བྱ་སྤྱོད་མྱུར་དུ་སྤེལ་ཏེ་ཕྱོགས་བསྡུས་ཇུས་འདོན་དང་གནད་སྨིན་ཤུགས་འདོན་གྱིས་དབུལ་སྒྲོལ་གྱི་གོམ་སྟབས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་བ་རེད།
གནད་སྨིན་དབྱེ་འབྱེད་བྱས་པ་བརྒྱུད་རྒྱ་མཚོ་ཡིག་ཚགས་དང་གཱ་བཟོས་པའི་དུད་ཚང་དབུལ་པོའི་གྲས་སུ་བཅུག་ཅིང་། རྒྱ་མཚོའི་བསམ་བློ་རྗེས་ལུས་ཡིན་པ་དང་། འཚོ་བའི་ཐད་རང་གིས་རང་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པ་མ་ཟད། མ་དངུལ་དང་ལག་རྩལ་ཡང་མེད་པར་དམིགས་ཏེ་ཆུ་འོག་ཤང་དང་ལུང་མོ་གྲོང་ཚོའི་རིམ་གཉིས་ཚན་ཁག་དང་གྲོང་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་གིས་སྔོན་ལ་བློ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་རྒྱ་མཚོའི་བསམ་བློའི་འབྱུང་རྩའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུའི་གཏན་འཁེལ་བྱས།
སྐབས་དེར“སྣང་ཆེན་བཞི་དང་དགའ་ཞེན་བཞིའི”མང་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ལག་ལེན་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་ཏག་ཏག་འཁེལ་ཞིང་། ངམ་རིང་རྫོང་དང་། ཆུ་འོག་ཤང་། ལུང་མོ་ཆེ་གྲོང་ཚོ་བཅས་ཀྱི་ཏང་ཡོན་དང་ལས་བྱེད་པ་དང“སྣང་ཆེན་བཞི་དང་དགའ་ཞེན་བཞིའི”སྒྲོག་འགྲེལ་པས་ཉིན་གཉིས་གསུམ་ལ་རྒྱ་མཚོའི་ཁྱིམ་དུ་ཐེངས་རེ་བསྐྱོད་དེ་དབུལ་སྐྱོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་སྒྲོག་འགྲེལ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཁོ་པའི་རྗེས་ལུས་ཀྱི་བསམ་བློའི་ལྟ་བར་འགྱུར་ལྡོག་བཏང་སྟེ་ཧུར་སྐྱེད་ཡར་བརྩོན་དང་ཧུར་བརྩོན་འབད་འཐབ་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་སྤྱད་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་རྒྱུའི་སློབ་གསོ་ཁྲིད་སྟོན་ཡང་བྱས་པ་རེད།
ཚང་མའི་རོགས་རམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱ་མཚོས་ཀྱང་ཆང་རག་བཏུང་བའི་གནོད་པ་རིམ་བཞིན་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ངེས་པར་དུ་ཆང་རག་གཅོད་པ་དང་ལས་ཀ་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས་དབུལ་སྒྲོལ་འབྱོར་འབྲིང་ཕྱོགས་སུ་སྔ་ཙམ་སྐྱོད་རྒྱུའི་སེམས་ཐག་བཅད། རྒྱ་མཚོས“སྐབས་དེ་དུས་གློ་བུར་དུ་རྨོངས་གཉིད་ལས་སད་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་སྐྱེས་བྱུང་། ཏང་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ང་ཚོའི་འཚོ་བར་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་ནང་གི་རྐ་བ་ལྟ་བུའི་ངས་ནང་མི་ཚོར་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཡག་པོ་ཞིག་སྐྲུན་ཐུབ་མེད་པར་གནོང་འགྱོད་ཚད་མེད་སྐྱེས་བྱུང”ཞེས་བརྗོད།
རྒྱ་མཚོའི་འགྱུར་ལྡོག་སྐོར་གླེང་སྐབས་ཆུ་འོག་ཤང་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་སྟོབས་རྒྱལ་གྱིས“རྒྱ་མཚོ་ཆང་རག་བཅད་པ་ནས་བཟུང་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད་སེམས་ཤུགས་ཀྱང་ཆེ་རུ་ཕྱིན་འདུག”ཅེས་བརྗོད།
ཆང་རག་བཅད་པའི་རྒྱ་མཚོར་འཚོ་བ་གསར་པ་ཞིག་སྐྱེལ་རྒྱུ་བྱུང་ཞིང་། གང་སར་ལས་ཀ་བཙལ་ནས་དངུལ་གསོག་པ་མ་ཟད། གྲོགས་པོའི་རོགས་རམ་འོག་སྔ་རྗེས་སུ་ནག་ཆུ་དང་མངའ་རིས་སུ་གླ་པར་ཡང་བསྐྱོད་ཡོད། “ལས་ཀ་མང་པོ་ཡོད་དུས་ལོ་རེར་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་3ལྷག་ཙམ་ཡོང་གི་འདུག”ངལ་རྩོལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱུག་པོར་གྱུར་བས་རྒྱ་མཚོས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ནི་ལས་ལ་བརྩོན་པའི་ལག་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་དང་། ངེས་པར་དུ་ལག་པ་མང་ཙམ་འགུལ་ནས་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས་ལུགས་ཐད་རིམ་བཞིན་ངོས་འཛིན་བྱུང་ཡོད།
རྒྱ་མཚོའི་ཧུར་སེམས་ཇེ་ཆེར་སོང་ཞིང་། རྒྱ་མཚོར་འབད་བརྩོན་ཇི་ཙམ་བྱས་ཚེ་དེ་ཙམ་གྱིས་འབྲས་བུ་ཡག་པོ་ཐོབ་སྲིད་པ་ཤེས་རྟོཌ་བྱུང་།
2018ལོར་ཡུལ་གཞན་དུ་གནས་སྤོས་དབུལ་སྐྱོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོའི་ཕན་པ་ཐོབ་པ་བརྒྱུད་རྒྱ་མཚོའི་ནང་མི་ཚོ་ལུང་མོ་ཆེ་གྲོང་ཚོའི་ཡུལ་གཞན་དུ་གནས་སྤོས་དབུལ་སྐྱོར་གྱི་ས་ཚིཌ་སུ་སྤོས། གཞུང་ལམ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཡོད་པའི་བཀོད་སྒྲིག་ས་ཚིཌ་ཀྱི་སྡོད་ཁང་དག་རྒྱ་ཆེ་ལ་དཀར་ཆ་དོད་པ་དང་། དེས་རྒྱ་མཚོའི་བདེ་སྐྱིད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་དོན་གཉེར་བྱེད་པའི་ཡིད་ཆེས་དང་ཆོད་སེམས་དེ་བས་བརྟན་དུ་སོང་ཞིང་། སྡོད་ཁང་སྤོས་རྗེས་རྒྱ་མཚོས་སྒྲུབ་པའི་དོན་ཆེན་དང་པོ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གླ་པར་བསྐྱོད་པའི་གསོག་དངུལ་སྤྱད་དེ་ཁང་པར་མཛེས་བཟོ་དང་ཁྱིམ་སྤྱོད་གློག་ཆས་ཉོས་པ་དེ་རེད། རྒྱ་མཚོས་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོས“སྐབས་དེར་དངོས་གནས་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བྱུང་། རང་ཉིད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཏང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་རོཌ་རམ་འོག་ཐག་གཅོད་ཐུབ་པ་དང་། ཏང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ངར་འཚོ་བ་གསར་པ་ཞིག་སྐྱེལ་རྒྱུ་བྱུང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་བརྗོད་པ་དང་། མུ་མཐུད་ཁོང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱི་རོཌ་རམ་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུཌ་ཆེན་འོག་དབུལ་སྐྱོར་དངུལ་བུན་བདེ་བླག་ངང་གཡར་ཏེ་འདྲུད་འཐེན་འཕྲུལ་ཆས་ཉོས་ནས་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་ལས་ལ་གཞོལ་བ་མ་ཟད། དངུལ་ལྷག་མས་ཚོང་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཀྱང་བཙུཌ་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུལ་སྐྱོར་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོའི་འོག་རྒྱ་མཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་ལ་བརྩོན་པའི་ལག་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་དབུལ་ཞྭ་ཕུད་ཡོད། ཁོང་སྔོན་ཆད་ཀྱི་ཕུགས་འདུན་གང་ཡང་མེད་པའི“ཆང་རྐྱལ”ཞིག་ནས་ལུང་མོ་ཆེ་གྲོང་ཚོའི་དབུལ་སྒྲོལ་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་མིག་དཔེར་གྱུར་ཡོད། རྒྱ་མཚོས་མི་དེ་བས་མང་བས་རང་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་མཐོང་བར་བྱས་ཏེ་དབུལ་སྒྲོལ་ཕྱུག་འགྱུར་གྱིས་འབྱོར་འབྲིང་ཕྱོཌ་སུ་སྐྱོད་པའི་ཡིད་ཆེས་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་ལ་བརྩོན་པའི་ལག་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱུག་འགྱུར་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད།