ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་ལྷ་ས་ནས་ཟླ་6ཚེས་15ཉིན་ཆེད་གཏོང་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ།　ཚེས་15ཉིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་གནས་ཐིང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར།　2005ལོར་བོད་ཀྱིས་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་དོན་སྤེལ་བ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་ཁབ་དང་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་རིམ་རྩིས་བྱས་་ན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1.3དང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ（གྲོང་ཁྱེར）དང་རྫོང་ཁག་གིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་4000བཏང་ནས་བོད་ཀྱི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་རྒྱུན་འཛིན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པ་རེད།　མིག་སྔར་བོད་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་ལ་ཉེ་བའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་རྣམ་གྲངས་ཁག་གཅིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་ཁྲོད་སླར་ཡང་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་དཔལ་འབར་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།

ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན།　2005ལོར་བོད་ཀྱིས་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཡོངས་ཁྱབ་ཞིབ་བཤེར་ལས་དོན་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་སྤེལ་འགོ་བཙུགས་པ་དང་།　ཡོངས་ཁྱབ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པ་བརྒྱུད་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ཟིན་བྲིས་ཁྲི་10ལྷག་ཙམ་དང་།　སྒྲ་བརྙན་འོད་སྡེར་1500ལྷག་ཙམ།　པར་རིས་ཁྲི་4ལྷག་ཙམ་བཅས་ཚུར་བསྡུ་བྱས་ཡོད།　ཡོངས་ཁྱབ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པ་གཞིར་བཟུང་མིག་སྔར་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་དང་།　སྲོལ་རྒྱུན་རོལ་དབྱངས།　སྲོལ་རྒྱུན་ཞབས་བྲོ།　སྲོལ་རྒྱུན་མཛེས་རྩལ།　སྲོལ་རྒྱུན་ལག་རྩལ།　སྲོལ་རྒྱུན་སྨན་བཅོས་དང་སྨན་རྫས་སོགས་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་རིགས་10རྙེད་པ་དང་མངོན་མིན་རིག་གནས་རྣམ་གྲངས་800ཙམ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་རེད།

མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད་བོད་ཀྱིས་2011ལོར་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁྲིད་སྦྱོང་ཁང་30ལ་ཁག་དང་པོའི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁྲིད་སྦྱོང་རྟེན་གཞིའི་མིང་བཏགས་པ་དང་འབྲེལ་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་སྒོར་ཁྲི་400ཙམ་བཏང་ནས་ཁྲིད་སྦྱོང་རྟེན་གཞིའི་སྒྲིག་ཆས་དང་སྒྲིག་བཀོད་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་རིགས་ཁག་གི་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་སོགས་ཐད་སྤྱད་པ་རེད།

སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐབས་རབ་དང་རིམ་པ་བཏོན་པ་ལས་བོད་ཀྱི་ཁ་ཚ་དགོས་གཏུགས་ངང་མྱུར་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་རྣམ་གྲངས་ཁག་གཅིག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རྒྱུན་འཛིན་ནུས་ལྡན་ཐུབ་ཡོད།　སྐྱིད་སྐྱིད་ཀྱིས་མིག་སྔར་བོད་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དང་།　རང་སྐྱོང་ལྗོངས།　ས་ཁུལ（གྲོང་ཁྱེར）　རྫོང་བཅས་རིམ་བཞིའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མིང་ཐོའི་མ་ལག་བཙུགས་ཤིང་།　བོད་རིགས་ཀྱི་གནམ་རིས་སྐར་རྩིས་སོགས་མཚོན་བྱེད་རྣམ་གྲངས་ཁག་89རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མཚོན་བྱེད་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མིང་ཐོའི་ནང་ཚུད་པ་དང་།　གླིང་སྒྲུང་ཤོད་མཁན་ཚེ་རིང་དགྲ་འདུལ་སོགས་མི་68རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མཚོན་བྱེད་རྒྱུན་འཛིན་པར་ཚུད་པ།　མཚོན་བྱེད་རྣམ་གྲངས་ཁག་323དང་རྒྱུན་འཛིན་པ་350རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་མིང་ཐོའི་ནང་ཚུད་པ་བཅས་རེད་ཅེས་བཤད་པ་རེད།