འདི་ནི་སྔོ་ལྗང་གོས་བཟང་གིས་བཀླུབས་པའི་སེང་གེ་ཁ་འབབ་གྲོང་རྡལ་ཡིན་པ།

མངའ་རིས་ས་ཁུལ་སེང་གེ་ཁ་འབབ་ངོགས་སུ་འོམ་བུའི་ཚོམ་བུ་དག་རླུང་བུའི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་ལྡེམ་ལྡེམ་དུ་གཡོ་བཞིན་མཆིས། དེ་སྔ་ཡུལ་དེའི་མི་ཚོས་བུད་ཤིང་བྱེད་པའི་སྡོང་ཐུང་ལྗོན་ཤིང་དེ་དག་ད་ཆ་བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་ཀྱི“སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་དམག”དང་། མང་ཚོགས་ལ་འབབ་འཕར་ཡོང་བའི“ཕྱུག་འགྱུར་ལྗོན་ཤིང”ལ་འགྱུར་ཡོང་སྙམ་པ་སུ་ཡི་བློ་ལ་འཆར་སྲིད།

སྒར་རྫོང་གི་རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་ལས་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་སྒྲོལ་མས“དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་60པར་དགུན་དུས་རྡོ་སོལ་དང་གློག་མེད་པས་འོམ་བུ་བཅད་ནས་མེ་གཏོང་རྒྱུ་ལས་མེད”ཅེས་དྲན་གསོ་བྱེད་བཞིན་དུ་བཤད། ལོ་རབས་80པར་སླེབས་སྐབས། ཐང་ཡངས་པོར་རྩྭ་དང་རྩི་ཤིང་གཏན་ནས་མེད་པ་དང་ལོ་གཅིག་དུས་བཞི་གྲང་རླུང་ལྡང་ནས་བྱེ་རླུང་གང་སར་འཚུབ་པ་དེ་རྒྱུན་རྣམ་དུ་གྱུར། སེང་གེ་ཁ་འབབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཕྱི་ལ་འགྲོ་སྐབས་མགོ་རས་ཀྱིས་གདོང་པ་ཡོངས་སུ་བཏུམས་དགོས་པ་དང་ཁང་པའི་སྒོ་དང་སྒེའུ་ཁུང་རྟག་ཏུ་བྱེ་མས་འགགས་ཀྱི་ཡོད། “བྱེ་རླུང་ཤུགས་ཆེན་ལྡང་སྐབས་ཕྱི་ལ་དོན་རྒྱུ་ཕར་ཞོག ཐ་ན་ཁང་པའི་ནང་དུའང་བྱེ་མས་ཁེངས་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་སངས་རྒྱས་སྒྲོལ་མས་བཤད།

1989ལོར། མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱིས་བྱེ་མའི་གནོད་འཚེ་འགོག་བཅོས་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཉིན་རེའི་ལས་རིམ་ནང་བཅུག ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་གི་བྱེ་བཅོས་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱིས་སེང་གེ་ཁ་འབབ་ལུང་གཞུང་དུ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་རྗེས《བོད་ལྗོངས་མངའ་རིས་སེང་གེ་ཁ་འབབ་ཀྱི་བྱེ་རླུང་གནོད་འཚེ་དང་བཅོས་སྒྲིག་གི་འཆར་འགོད》བཟོས་ཏེ་འོམ་བུ་དེ་ཉིད“མེ་ཤིང”ནས“སྲུང་དམག”ཏུ་འགྱུར་བར་བྱས་ཡོད།

1992ལོར་དུས་ཐེངས་དང་པོའི་བྱེ་བཅོས་ལས་གྲྭ་ལག་ལེན་བསྟར་ཞིང་། མུའུ་1350ཟིན་པའི་ཚོད་ལྟའི་ཁུལ་དུ་ལས་བྱེད་མང་ཚོགས་ཚོས་སྦྱག་མ་ཁྱེར་ནས་བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་ལས་ལ་ཞུགས་ཏེ“སྲུང་བཅད་དང་། ནགས། རྩྭ། ཆུ་ཡུར”བཅས་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་ལག་རྩལ་མ་ལག་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་རྗེས་མཐུད་བྱེ་བཅོས་ལ་རྩ་ཆེའི་ཉམས་མྱོང་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད།

“འཕྲུལ་ཆས་མེད་པས་མི་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་དང་། ལམ་བུ་མེད་པས་མི་དང་ཕྱུགས་ཟོག་གིས་སྒལ་པར་དབོར་རྒྱུ་ལས་མ་འདས། ཚང་མས་སྤྱི་ལེ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་སར་ཡོད་པའི་འོམ་བུའི་ཚལ་ནས་ཡལ་ག་བཅད་དེ་གོམ་པ་རེ་རེ་བྱས་ནས་བྱེ་བཅོས་ཁུལ་དུ་དབོར་ཡོད། ཚང་མས་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་སྡུག་རུས་བརྒྱབ་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་ཚ་བའི་ཉི་འོད་དང་དེ་བཞིན་ས་བབ་མཐོ་སར་ངལ་རྩོལ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གསོ་རླུང་མི་འདང་བར་དབུགས་ཧལ་བ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཁྱད་བསད་ཀྱིས་ཨམ་ཚིགས་བསྡམས་ཏེ་ལས་ཀ་དེ་མཐའ་འཁྱོལ་བ་བྱས་པ་རེད”ཅེས་དེ་སྔའི་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་ནགས་ལས་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུས་ཀྱི་རིམ་པ་གཉིས་པའི་བརྟག་ཞིབ་པ་དང་རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་ལས་བྱེད་པ་རྒན་གྲས་འཆི་མེད་ཚེ་དབང་གིས་དེ་ལྟར་བཤད།

མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་ལས་བྱེད་མང་ཚོགས་ཚོས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བརྒྱུད་དེ་རྒྱུན་མཐུད་འབད་འཐབ་བྱས་པ་ལས་མུའུ་ཁྲི་3ལྷག་ཙམ་ཟིན་པའི་མི་ཐབས་ནགས་ཚལ་དེ་ལྗང་མདོག་གི་ལྕགས་རི་རིང་པོ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་སེང་གེ་ཁ་འབབ་གྲོང་རྡལ་གྱི་མཐའ་བཞིར་སྔོ་ཐིང་ངེར་གནས་པ་དང་། མུའུ་6000ཟིན་པའི་མི་ཐབས་ན་ཁས་བྱེ་མ་བཀག་ཡོད།

ད་ཆ་སེང་གེ་ཁ་འབབ་ངོགས་སུ་སྐྱོད་སྐབས་བྱེ་རླུང་གང་སར་འཚུབ་པའི་དེ་སྔའི་སྣང་ཚུལ་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པར་དེ་ཡི་ཚབ་ཏུ་འོམ་བུའི་མེ་ཏོག་ཁྲོད་དུ་རྩེད་འཇོར་རོལ་བའི་བྱིས་པ་དང་བག་ཕེབས་ངང་འཆམ་འཆམ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གྲོང་མི་དག་རེད།

བྱེ་བཅོས་ལས་དོན་ལ་རྒྱུན་མཐུད་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་བསྟུན་ནས་འོམ་བུ་ལས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་བཅད་བརྟན་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། མི་རྣམས་ལ་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་པའི་ས་གཞི་འདིའི་སྟེང་ནས་ཡང་བསྐྱར་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དེ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལེགས་ཆར་བསྒྱུར་བའི་ཚོང་གི་གོ་སྐབས་རྙེད་པ་རེད། མངའ་རིས་ཧྥེང་ཁྲེང་སྐྱེད་ཚལ་སྔོ་འགྱུར་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་སྡོང་ཕྲུག་རྟེན་གཞིར་འགན་འཁུར་བ་ཐང་ལེང་ཅུན་གྱིས་འོམ་བུའི་སྡོང་ཕྲུག་གི་སྐྱེ་འཚར་ཡག་ཉེས་ལ་ལྟ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ཁོང་གིས“ཀུང་སི་འདི་2012ལོར་བཙུགས་པ་རེད། གཙོ་བོ་ནགས་ཚལ་འདེབས་གསོ་དང་། བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས། ཐང་རྒོད་ཅན་བཅོས་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི་ལས་གྲྭ་འགན་གཙང་ལེན་གྱི་ཡོད”ཅེས་བཤད།

ཀུང་སིས་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་སྨི་ངོས་གྲུ་200ཡི་ས་རྒོད་ནས་འགོ་བརྩམས་ཏེ་ས་རྒྱུ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་སྡོང་ཕྲུག་གསོ་བའི་ལག་རྩལ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས། ད་ཆ་མུའུ་900ཡི་སྡོང་ཕྲུག་ར་བར་འོམ་བུ་དང་མཚོ་མོ་ངང་ལྷའི་རྒྱ་ལྕང་སོགས་ཀྱི་སྡོང་ཕྲུག་སྔོ་ཐིང་ངེར་སྐྱེས་ཡོད། “ད་ལོའི་ཟླ་5པའི་ཟླ་མཇུག་བར། ཁྱོན་སྡོང་ཕྲུག་རྐང་ཁྲི་53.8བཙོངས་པར་ཕྱིར་འཚོང་དངུལ་འབོར་སྒོར་ཁྲི་1611.2ཟིན་ཡོད”ཅེས་ཐང་ལེང་ཅུན་གྱིས་བཤད་པ་དང་། ཁོང་གིས“ང་ཚོའི་ཀུང་སིར་གཏན་འཇགས་ལས་མི་28ཡོད་པ་དང་། 2024ལོར་སླར་ཡང་གནས་སྐབས་ལས་མི་320བསྡུས་ཡོད། ན་ནིང་ལོ་གཅིག་ལ་ལས་མིར་གླ་ཆ་སྒོར་ཁྲི་845.2སྤྲད་ཡོད”ཅེས་བཤད།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་རྫོང་ཁག་དང་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་ཁག་གཅིག་གིས་སྡོང་ཕྲུག་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་ཁྱོན་སྡོང་ཕྲུག་རྟེན་གཞི་124བསྐྲུན་པ་དང་། སྡོང་ཕྲུག་མུའུ་ཁྲི་2.29བཏབ་པས། སྡོང་ཕྲུག་རྐང་ཁྲི་500ལྷག་ཙམ་སྐྱེས་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་ཀྱང་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད།

ཤིང་བཅད་ནས་དྲོད་ལེན་པ་ནས་ལྗོན་ཤིང་བཏབ་ནས་ཕྱུག་འགྱུར་ལམ་དུ་སྐྱོད་པ་དང་། བྱེ་རླུང་གང་སར་འཚུབ་པ་ནས་གང་སར་སྔོ་ལྗང་ལྗོན་ཤིང་གིས་བརྒྱན་པའི་བར། སྔོ་ཐིང་ངེར་གནས་པའི་འོམ་བུ་ལས་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་དང་དཔལ་འབྱོར་དུས་མཉམ་དུ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ར་འཕྲོད་ཐུབ་ཡོད།