སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་སྙན་སེང་གསན་སྐབས། བོད་ཀྱི་དམངས་འཚོ་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་ལས་དོན་ལ་ཁ་སྒྱུར་ཕྱོགས་སྟོན་གནང་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་དཔེ་གསར་ཅན་དང་གྲོང་གསེབ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དར་རྒྱས་ཡོང་བར་སྤྱི་འདོམས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ། ལས་ཞུགས་དང་། སློབ་གསོ། སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན། སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་། རྒན་གསོ། བུ་བཅོལ་སོགས་ཀྱི་དམངས་འཚོའི་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་པ་བཅས་བྱས་ནས། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་བཅས་དེ་བས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པའི་ནན་བཤད་གནང་ཡོད། ང་ཚོས་མི་དམངས་གཙོ་འཛིན་གྱི་མི་དམངས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་དང་མི་དམངས་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་བ་ཟབ་མོར་གོ་བ་གཏིང་ཟབ་བླངས་ཏེ། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མི་དམངས་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་བློ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་དམངས་འཚོའི་བདེ་རྩ་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཐུན་མོང་འབྱོར་ཕྱུག་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས།

བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་དམངས་འཚོའི་བདེ་རྩ་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཐུན་མོང་འབྱོར་ཕྱུག་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར། ངེས་པར་དུ་མི་དམངས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་སུ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བརྟན་པོར་ལངས་དགོས། མི་དམངས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་ནི་རང་རེའི་ཏང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩ་བའི་ལངས་ཕྱོགས་ཡིན་པས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གནད་དོན་ལ་བལྟ་མཁས་པོ་བྱུང་ཚེ། ད་གཟོད“དམངས་འཚོ་ལེགས་གཏོང་དང་མི་སེམས་གཅིག་སྒྲིལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་འགོ་འཛུགས་ས་དང་དོན་ལ་བབས་སར་བརྩི་བ”ཡི་ལག་ལེན་བླང་བྱར་སྟངས་འཛིན་ཡག་པོ་ཐུབ་སྟེ། དམངས་ལ་བདེ་རྩ་སྐྲུན་པ་དེ་སྲིད་དོན་ལས་རྗེས་ཆེ་ཤོས་སུ་བརྩི་ཐུབ་པ་དང་དམངས་འཚོ་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་བས་མངོན་གསལ་དོད་པའི་གནས་བབ་ཏུ་འཇོག་ཐུབ། དཔེར་ན། དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་ཐད། མི་དམངས་ལ་འགན་འཁུར་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་འབད་བརྩོན་དེ་བས་ཆེ་བ་བྱེད་པ་དང་། བྱེད་ཐབས་དེ་བས་མང་བ་འདོན་པ། རྗེས་མཐུད་ཀྱི་རོགས་སྐྱོར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་དེ་བས་མང་བ་བཅས་བྱས་ནས། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་དང་སྦྲེལ་མཐུད་ནུས་ལྡན་བྱེད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱུན་གཏན་གྱི་འཚོ་བ་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པའི་འགྲིམ་འགྲུལ་སྒྲིག་བཀོད་དང་། སྨན་བཅོས་དང་སློབ་ཞུགས། རྒན་གསོ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་སོགས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ། མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་བཅས་དེ་བས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དེ་བས་འགན་སྲུང་ཐུབ་པ། དེ་བས་རྒྱུན་མཐུད་ཆོག་པ་བཅས་ཡོང་བར་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས།

བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་དམངས་འཚོའི་བདེ་རྩ་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཐུན་མོང་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར། ངེས་པར་དུ་དམངས་འཚོའི་བྱ་བ་དངོས་ཡག་པོ་སྒྲུབ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ལོ་རེའི་80%ཡན་གྱི་ནོར་ཤུགས་དམངས་འཚོའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཤིང་། 2024ལོའི་དམངས་འཚོའི་གཏོང་སྒོས་ནོར་སྲིད་གཏོང་སྒོའི་84%ཟིན་ནས་གཞི་ཁྱོན་དང་བསྡུར་ཚད་གཉིས་ཀ་མཐོ་ཤོས་བཏོད་ཡོད། ད་ལོའི་ལོ་འགོར་དམངས་འཚོའི་བྱ་བ་དངོས་ཁག་28ལག་བསྟར་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་གསར་དུ་མ་དངུལ་བཏང་ནས་དམངས་འཚོའི་བྱ་བ་དངོས་ཁག་10ཁ་སྣོན་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད། དམངས་འཚོའི་བྱ་བ་དངོས་དེ་དག་ཁྱབ་རྒྱ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཕན་པ་ཐོབ་མཁན་མང་བ། བྱ་ཐབས་དམིགས་སའི་རང་བཞིན་ཆེ་བ་བཅས་ཡོད་པས། ས་ཁུལ་ཁག་དང་སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་སྤྱོད་ཚུལ་མུ་མཐུད་ལེགས་གཏོང་དང་དོན་འཁྱོལ་ལ་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ཏེ། གཟེར་འདེབས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་གནད་དོན་རེ་རེ་བཞིན་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པར་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་དོན་དག་ཚང་མར་འདི་བྱས་འདི་མིན་གྱི་ལན་གསལ་པོ་ཡོད་པར་འགན་ལེན་གྱིས་བྱ་བ་ཡག་པོ་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱི་གདེང་འཇོག་ཡག་པོ་ཐོབ་པ་བྱེད་དགོས། “འགན་ལེན་གསུམ”གྱི་ཞན་ཆའི་ལྷུ་ཚིགས་སེལ་བར་དམིགས་ནས། དམངས་འཚོའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་ཞན་ཆ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བསལ་ཏེ་རྒྱུན་སྲིང་ལྷོད་མེད་དང་སྙིང་རུས་གཏན་འཁྱོངས་བྱས་ན། དེ་བས་སྤུས་ལེགས་དང་། དེ་བས་དོ་མཉམ། དེ་བས་ཀུན་ཕན་བཅས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་དྲ་བ་དང་། བདེ་ཐང་དྲ་བ། སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་དྲ་བ་བཅས་འཛུགས་ཐུབ་ངེས་ཡིན་པ་དང་། དམངས་འཚོ་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི“གཅིག་ཀྱང་ཉུང་མི་རུང་བའི”མ་ལག་ཆ་ཚང་ཞིག་འཛུགས་ཐུབ་ངེས་རེད།

བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་དམངས་འཚོའི་བདེ་རྩ་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཐུན་མོང་འབྱོར་ཕྱུག་ལྡན་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར། ངེས་པར་དུ་ཏང་དང་མི་དམངས་མང་ཚོགས་དབར་གྱི་ཤ་རུས་ལྟ་བུའི་འབྲེལ་བ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས། བྱ་བ་ཡག་པོ་ལེགས་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། བྱ་བ་དངོས་ཏན་ཏིག་སྒྲུབ་པ། བྱ་བ་ཡག་པོ་དང་བྱ་བ་དངོས་མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་སུ་ཟུག་པ་ཞིག་སྒྲུབ་པར། དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་མང་ཚོགས་ལམ་ཕྱོགས་སུ་ཡག་པོ་བསྐྱོད་ནས་མཁོ་དགོས་དམངས་ལ་འདྲི་བ་དང་ཐབས་ཇུས་དམངས་ལ་འདྲི་བ་ཟུང་འབྲེལ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་ངེས་པར་དུ་འདོན་དགོས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས། ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ངང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འབོད་སྒྲ་ཉན་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་འདུན་ངོ་མ་མཚོན་པར་བྱས་ཏེ་དམངས་འདོད་དང་མཐུན་པ་དང་། དམངས་ཀྱི་སེམས་ཁྲལ་སེལ་བ། དམངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་བྱ་བ་དངོས་མང་ཙམ་སྒྲུབ་དགོས་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་མི་དམངས་ཀྱི་བྱེད་པོའི་གནས་བབ་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་བརྩི་འཇོག་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་། མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཧུར་བརྩོན་རང་བཞིན་དང་། རང་འགུལ་རང་བཞིན། གསར་གཏོད་རང་བཞིན་བཅས་སྐུལ་སློང་དང་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐུགས་ཁུར་དང་དྲོ་སྐྱིད་མི་དམངས་ལ་བརྒྱུད་སྤྲོད་བྱས་ནས་མི་དམངས་ཀྱིས་འབད་འཐབ་ལ་བརྟེན་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་གཏོད་པར་སྐུལ་མ་གཏོང་དགོས།

དམངས་འཚོར་འགན་ལེན་དང་ལེགས་སུ་གཏོང་བར་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་འགོ་འཛུགས་ས་གསར་པ་ཁོ་ན་ལས་མཇུག་རྫོགས་དུས་མེད། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་འཕེལ་རྒྱས་ཁྲོད་དམངས་འཚོར་འགན་ལེན་དང་ལེགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། མང་ཚོགས་ཉེ་འགྲམ་གྱི་དོན་ཆུང་དག་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གི་དོན་ཆེན་ལ་བརྩིས་ནས་དམ་འཛིན་བྱས་ན། ང་ཚོས་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་རེ་འདོད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་དོན་དངོས་སུ་བསྒྱུར་ནས། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པ་མཉམ་དུ་བཏོད་དེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་ལེའུ་གསར་པ་རྩོམ་པར་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་ཐུབ་ངེས་རེད།