ཚའེ་ཆི་དང་། ཧྲེ་ཐའེ་ཧྥུང་། ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ། ལི་ལན་ཆིང་། བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན། འཕགས་པ་ལྷ་དགེ་ལེགས་རྣམ་རྒྱལ། བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས། པད་མ་འཕྲིན་ལས་སོགས་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བློ་མཐུན་གྱིས་བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་སྐུ་གཤེགས་པར་མྱ་ངན་ཞུས་པ་དང་ཁོང་གི་གཉེན་ཉེར་སེམས་གསོའི་འཚམས་འདྲི་གནང་བ། ཝང་ཅུན་ཀྲེང་དང་། ཡན་ཅིན་ཧའེ། ཀརྨ་ཚེ་བརྟན། ལིའུ་ཅང་སོགས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ཞུས་པ་དང་སེམས་གསོའི་འཚམས་འདྲི་གནང་བ།

ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ཕུལ་བྱུང་ཏང་ཡོན་དང་། ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ཀྱི་འཐབ་འཛིང་པ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གྱི་དེ་སྔའི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་སྙུང་གཞིས་རྐྱེན་པས་སྨན་བཅོས་བྱས་ཀྱང་ཕན་ནུས་མ་ཐོན་པར། 2025ལོའི་ཟླ་8ཚེས་8ཉིན་གྱི་ཆུ་ཚོད་23དང་སྐར་མ་15ཙམ་ལ། ལྷ་སར་སྐུ་གཤེགས་ཤིང་། སྐུ་གཤེགས་སྐབས་དགུང་ལོ་81རེད།

ཚའེ་ཆི་དང་། ཧྲེ་ཐའེ་ཧྥུང་། ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ། ལི་ལན་ཆིང་། བློ་བཟང་རྒྱལ་མཚན། འཕགས་པ་ལྷ་དགེ་ལེགས་རྣམ་རྒྱལ། བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས། པད་མ་འཕྲིན་ལས་སོགས་ཀྱིས་བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་སྐུ་གཤེགས་པར་མྱ་ངན་ཞུས་པ་དང་། ཁོང་གི་གཉེན་ཉེར་སེམས་གསོའི་འཚམས་འདྲི་གནང་བ་རེད།

ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་རྩ་འཛུགས་པུའུ་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན་གཞུང་དོན་ཐིང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་། ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན། ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་། ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་སྐུ་གཤེགས་པར་མྱ་ངན་ཞུས་པ་དང་ཁོང་གི་ནང་མིར་སེམས་གསོའི་འཚམས་འདྲི་ཡང་ཞུས་པ་རེད།

ཝང་ཅུན་ཀྲེང་དང་། ཡན་ཅིན་ཧའེ། ཀརྨ་ཚེ་བརྟན། ལིའུ་ཅང་སོགས་ཀྱིས་བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་སྐུ་གཤེགས་པར་མྱ་ངན་ཞུས་པ་དང་ཁོང་གི་གཉེན་ཉེར་སེམས་གསོའི་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ་རེད། ཡོན་ཧུང་ཀང་དང་། དབང་ཧའེ་ཀྲོའུ། ལའེ་ཅའོ། རེན་ཝེ། ཤའོ་ཡིའུ་ཚའེ། ཟླ་བ་ཚེ་རིང་། བསོད་ནམས་ཉི་མ། ཀུང་ཧུའེ་ཚའེ། བསྟན་པ། ཅང་ཝུན་ཕེང་། རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ། ལེགས་མཆོག པ་སངས་བཅས་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་། ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ལྷན། ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་། ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་བཅས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བློ་མཐུན། ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་ལས་བྲལ་དང་རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་བློ་མཐུན་རྒན་གྲས་ཚོས་བྱ་ཐབས་མི་འདྲ་བར་བརྟེན་ནས་མྱ་ངན་དང་སེམས་གསོའི་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ་རེད། བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་ཞལ་ཆེམས་ནང་རྗེས་འཇུག་ཚང་མ་སྟབས་བདེ་བྱེད་དགོས་པ་དང་དེ་མིན་ནང་མིའི་བསམ་འཆར་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱས་ནས་སྐུ་ཕུང་ཞལ་གྱེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་གཉེར་མེད། བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་སྐུ་ཕུང་2025ལོའི་ཟླ་8ཚེས་11ཉིན་ལྷ་སའི་ནུབ་རི་པུར་ཁང་དུ་ཞུགས་འབུལ་གནང་བ་རེད།

ཆོས་འཕེལ་1944ལོའི་ཟླ་7པར་སྐྱེས། བོད་ལྗོངས་རིན་སྤུངས་བ། 1967ལོའི་ཟླ་7པར་ལས་ཀར་ཞུགས། 1960ལོའི་ཟླ་12པར་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་ནང་ཞུགས། སྔ་རྗེས་སུ་བོད་དམག་ཁུལ་ཁང་གཞིས་རྩེ་དམག་ཁུལ་ཡན་ལག་ཁང་གི་རྒྱལ་རྩེའི་ཞིང་ར་དང་། བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་གྲོང་རྡལ་གྱི“གཅིག་རྡུང་གསུམ་རྒོལ”གཞུང་ལས་ཁང་། བོད་ལྗོངས་མི་རིགས་སློབ་གླིང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་བཅས་སུ་ཕྱག་ལས་གནང་བ་དང་། བོད་ལྗོངས་མི་རིགས་སློབ་གླིང་གི་ལས་བྱེད་པ་གསོ་སྦྱོང་པུའུ་ཡི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་དང་། བོད་ལྗོངས་མི་རིགས་སློབ་གླིང་གི་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་དང་ཡོན་ཀྲང་། བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་དང་སློབ་སྤྱི་བཅས་ཀྱི་འགན་བཞེས། 1998ལོའི་ཟླ་5པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་དང་། 2003ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པའི་འགན་བཞེས། 2009ལོའི་ཟླ་2པར་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ནས་རྒན་ཡོལ་ཞུས་པ་རེད།

བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་གསར་བརྗེ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་གཞག་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་ཏེ། བོད་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་གསར་བརྗེ་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་གཞག་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཧུར་ཐག་ཕུལ་གནང་ཡོད། ཁོང་ལ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཕུགས་བསམ་དང་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དད་སེམས་ལྡན་ཞིང་། ཏང་དང་། མི་དམངས། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བྱ་གཞག་བཅས་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གནང་བ་དང་། ཁོང་གིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་ནན་ཏན་གནང་ནས། བསམ་བློ་དང་། ཆབ་སྲིད། བྱ་སྤྱོད་བཅས་ཀྱི་ཐད་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་ཚད་མཐོའི་གཅིག་གྱུར་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་། ཁོང་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚོར་སྐྱེན་རང་བཞིན་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབྱེ་འབྱེད་ནུས་པ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ལྡན་པས། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པ་དང་། མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པ། ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་སོགས་རྩ་དོན་གྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཐད་རིག་པ་དྭངས་གསལ་དང་། དར་ཆ་གསལ་སྟོན། ལངས་ཕྱོགས་བརྟན་པོ། ཁ་ཞེ་གཉིས་མེད་བཅས་ཡིན། ཁོང་གིས་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཨང་དང་པོར་འཇོག་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་འགན་འཁྲི་ནན་སྒྲུབ་དང་ཕྱག་ལས་ཏན་ཏིག་གནང་བས། གསར་བརྗེའི་བྱ་གཞག་སྒྲུབ་སེམས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་འཁྲི་འཁུར་སེམས་ཆེན་པོ་ཡོད། ཁོང་གིས་ཏང་གཤིས་ལ་སྣང་ཆེན་དང་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ལྟ་རྟོག་གནང་སྟེ། ཏང་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་ནན་པོ་ཞུས་ནས་ཏང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་པོ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་དར་སྤེལ་གནང་བ། ཁོང་ནི་ཁེངས་སྐྱུང་གཟབ་ནན་དང་། གཞན་ལ་བསྟུན་མཁས་ཆེ་བ། དྲང་གཞག་ཚུལ་མཐུན། རང་གཅུན་ནན་པོ་བཅས་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཡུན་རིང་ཉམས་སད་ཐེག་པའི་ཕུལ་བྱུང་གུང་ཁྲན་ཏང་ཡོན་ཞིག་ཀྱང་རེད།

བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་རྒན་ཡོལ་ཞུས་རྗེས། སྔར་བཞིན་བོད་ཀྱི་སྒྱུར་འཕེལ་བརྟན་གསུམ་གྱི་བྱ་གཞག་ཁག་ལ་ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོ་གནང་སྟེ་ཐབས་འདོན་ཇུས་འབུལ་ཧུར་ཐག་གནང་བས། གུང་ཁྲན་ཏང་ཡོན་རྒན་གྲས་ཤིག་གི་བླ་ན་མེད་པའི་ཀུན་སྤྱོད་གང་ལེགས་མཚོན་ཡོད།

བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་གྱི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་ནི་གསར་བརྗེའི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་དང་། འབད་འཐབ་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ། བློ་གཅིག་སེམས་གཅིག་གིས་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ། གུང་ཁྲན་རིང་ལུགས་གི་བྱ་གཞག་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་བའི་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་བཅས་ཡིན། ཁོང་སྐུ་གཤེགས་པ་དེས་ང་ཚོར་ཕུལ་བྱུང་གུང་ཁྲན་ཏང་ཡོན་ཞིག་མེད་པར་གྱུར་ཡོད། ང་ཚོས་སྡུག་བསྔལ་སྟོབས་ཤུགས་སུ་བསྒྱུར་བར་བྱས་ནས། ཁོང་གི་ཏང་དང་མི་དམངས་ལ་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་བྱེད་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་ཕུལ་བྱུང་གི་གཤིས་རྒྱུད་ལ་སློབ་སྦྱོང་ཞུ་བ་དང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱེད་པ་མཐའ་འཁྱོངས། བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་དང་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བཅས་བྱས་ནས། “གཏན་འཁེལ་གཉིས”ལ་བརྩི་བཀུར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཞུ་བ་དང་། “སྲུང་སྐྱོང་གཉིས”མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ལས་དོན་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་། “དོན་ཆེན་བཞིར”དམིགས་པ་དང“འཛུགས་གཏོད་བཞིར”ཤུགས་བརྒྱབ་ནས། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་ལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་མཐའ་སྟོབས་མཐའ་བརྟན་བཅས་བྱས་ནས། སྟོབས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་འབུལ་བ་དང་སྤྲོ་སེམས་ཆེར་སྐྱེད་ཀྱིས་ཏང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་དོན་དུ་ལས་དོན་སྒྲུབ་དགོས།

བློ་མཐུན་ཆོས་འཕེལ་ནམ་ཡང་ང་ཚོའི་སེམས་དབུས་སུ་གནས།