ཉིན་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་བྲག་ཡིབ་ཆུས་ཉིང་ཁྲི་གྲོང་རྡལ་ཀ་ལ་གྲོང་ཚོའི་ཡུལ་མི་ཡོངས་ལ་སྤྲིངས་པའི་འཕྲིན་ལན་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་གཏིང་ཟབ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཤིང་། ཚང་མས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིའི་འཕྲིན་ལན་གལ་ཆེན་ནང“དར་རྒྱས་བརྟན་ལྷིང་གི་མེས་རྒྱལ་མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་ཆེད་སྟོབས་ཤུགས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་དགོས་པའི”ཐུགས་རེ་ནན་པོ་དང་མངགས་བཅོལ་ཟབ་མོ་དེ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གོང་འོག་ཚང་མས་མཐུན་སྒྲིལ་འབད་འཐབ་དང་འབད་འབུངས་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་པའི་སྒུལ་ཤུགས་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་བྱས་ནས། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་ཏང་གི་བཀའ་ལ་ཉན་པ་དང་། ཏང་གི་བཀའ་དྲིན་ཚོར་བ། ཏང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། བྱ་སྤྱོད་ངོ་མའི་ཐོག་ནས་དེ་བས་བདེ་སྐྱིད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་གཏོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་དཔའ་ངར་ཆེན་པོས་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་གཅིག་མཇུག་གཉིས་མཐུད་ངང་བརྗོད་པ་རེད།

“སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་འཕྲིན་ལན་ནང་ཀ་ལ་གྲོང་ཚོའི་འཕེལ་རྒྱས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཁས་ལེན་གནང་བ་དང་འབྲེལ། འབྱུང་འགྱུར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཐུགས་རེ་ནན་པོ་བཏོན་གནང་ཡོད། འདི་ལས་ང་རང་ལ་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་དང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ། དེ་བཞིན་མཐའ་མཚམས་དར་རྒྱས་བརྟན་ལྷིང་བཅས་ཀྱི་ཁྲོད་རིག་གནས་ཀྱི་ནུས་པ་གལ་ཆེན་གཏིང་ཟབ་ཚོར་བྱུང་། མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་རིག་གནས་འཐབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་པ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་འཕྲིན་ལན་གལ་ཆེན་འདི་ལས་རང་ཉིད་ལ་འགན་འཁྲི་ལྕི་པོ་ཡོད་པའི་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོ་བྱུང་ལ། སྐུལ་ལྕག་ཀྱང་ཆེན་པོ་ཐེབས་བྱུང་བས། རང་འཁྲིའི་ལས་འགན་སྔར་བས་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་སེམས་ཤུགས་གསར་པ་སྐྱེས་བྱུང”ཞེས་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཅུས་ཀྱི་ཏང་ཙུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་དང་ཅུས་ཀྲང་ཕུར་བུས་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོས་བརྗོད།

“འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེའི་ཡང་རྩེ”ཞེས་སུ་གྲགས་པའི་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་ལ་ཡུན་རིང་ཞིང་། འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་ལྡན་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ཏང་དང་སྲིད་གཞུང་གི་མཐོང་ཆེན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱིས“སྲུང་སྐྱོང་གཙོར་བཟུང་དང་། མྱུར་སྐྱོབ་ཨང་དང་པོ། ལུགས་མཐུན་བེད་སྤྱོད། རྒྱུན་འཛིན་འཕེལ་རྒྱས”བཅས་ཀྱི་ལས་ཀའི་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་གཞིགས་ནས། མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཐོན་ཁུངས་ཁ་གསབ་རང་བཞིན་གྱི་ཡོངས་བཤེར་དང་གཏན་འཁེལ་ལས་དོན་ལ་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁག་80ལ་ཡོངས་བཤེར་དང་ཡིག་ཚགས་བཟོ་བའི་ལས་དོན་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་པ་དང་། མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁག་55ས་ཁུལ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་མཚོན་བྱེད་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་མིང་གཞུང་ཁག་བཞི་པར་ཞིབ་དཔྱད་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ། མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁག་101རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་མཚོན་བྱེད་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་མིང་གཞུང་ནང་འོས་སྦྱོར་རེ་ཞུ་བྱས་པ། མཛེས་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་འགྲེམས་སྟོན་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཐེངས་20ཙམ་སྤེལ་ཡོད། མིག་སྔའི་བར། མངའ་རིས་ས་ཁུལ་ལ་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མཚོན་བྱེད་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཁག་ཁྱོན་217ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་4དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་35 ས་ཁུལ་རིམ་པའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་116 རྫོང་རིམ་པའི་རྣམ་གྲངས་ཁག་62བཅས་ཡོད་པ་རེད།

“ཏང་གི་མཐའ་དར་དམངས་ཕྱུག་གི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོའི་ཁྲིད་སྟོན་འོག ང་ཚོར་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་པའི་གདེང་ཚོད་དང་ཆོད་སེམས་ཡོད། ང་ཚོའི་འབད་བརྩོན་བརྒྱུད་ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་དེ་དག་ལ་དུས་རབས་གསར་པར་སྐྱེ་སྟོབས་ཀྱི་དཔལ་འབར་བ་དང་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་ཏེ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་དར་རྒྱས་དང་བརྟན་ལྷིང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྟོབས་ཤུགས་གལ་ཆེན་ལ་འགྱུར་བའི་རེ་བ་ཡོད”ཅེས་ཕུར་བུས་བརྗོད་པ་རེད།

ཟླ་7པ་ཚུན་དུ། ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་རི་བོ་ཆེ་རྫོང་རི་བོ་ཆེ་གྲོང་རྡལ་དུ་འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་དབྱར་དུས་ཀྱི་འབྲོག་རར་སྐྱས་སྤོ་བཞིན་ཡོད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཀ་ལ་གྲོང་ཚོའི་ཡུལ་མི་ཡོངས་ལ་སྤྲིངས་པའི་འཕྲིན་ལན་གལ་ཆེན་དེ་ཉིད་ཁོང་ཚོས་ཉིན་ཤས་བསྟུད་མར་ཚ་ཚ་འུར་འུར་ངང་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་པའི་གཙོ་གནད་དུ་གྱུར་ཡོད། “སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་དང་ང་ཚོའི་འཚོ་བར་ཐུགས་ཁུར་གནང་བཞིན་ཡོད”ཅེས་རི་བོ་ཆེ་གྲོང་རྡལ་རྐྱང་མདའ་གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་དང་། གྲོང་ཚོ་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ། གྲོང་ཚོའི་གཞི་རིམ་མི་དམངས་འདུམ་འགྲིག་པ་བཅས་ཡིན་པའི་གྲགས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྒྲོག་འགྲེལ་བྱེད་སྐབས་བརྗོད་ཅིང་། ཁོང་གིས“སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་ལྷིང་ནི་ང་ཚོའི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བའི་རྨང་གཞི་དང་གདིང་ཤུགས་ཡིན་པས། ཁྱིམ་མཚེས་འཆམ་མཐུན་དང་འཚོ་བ་བརྟན་ལྷིང་བྱུང་ན་ང་ཚོའི་ཕྱུགས་འཚོའི་འཚོ་བ་ཡང་སྐྱིད་པོ་ཡོང་ཐུབ”ཅེས་བརྗོད་པ་རེད།

བརྟན་ལྷིང་ཞི་མཐུན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ལས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་གཏོད་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུ་ཐུབ། ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་གསེར་རྙེད་ཆུས་ཀོ་ལུག་གྲོང་རྡལ་གྱིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་འཕྲིན་ལན་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་དང་དུས་བདེ་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་དོན་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པར་མཐོང་ཆེན་བྱས་ནས། མང་ཚོགས་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ཐུགས་ཁུར་དག་དུས་བདེ་ཁྱིམ་གཞིས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་སྒུལ་ཤུགས་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཡོད། ཤེས་དཔལ་གྲོང་ཚོ་འཛུགས་གཏོད་དང་དུས་བདེའི་ཁྱིམ་ཚང་དཔྱད་འདེམས་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་བརྒྱུད། དུས་བདེ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཞུགས་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཧུར་སེམས་དང་རང་འགུལ་རང་བཞིན་སྐུལ་སློང་ནུས་ལྡན་ཐུབ་པས། མཉམ་སྐྲུན་མཉམ་སྐྱོང་མཉམ་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཀོ་ལུག་གྲོང་རྡལ་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་ཝང་པེའོ་ཡིས“ང་ཚོས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་འཕྲིན་ལན་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ནས་འགན་འཁྲི་འཁུར་སེམས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ལས་དོན་ཁག་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་། དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད། དམངས་འཚོ་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་གཏོང་སོགས་ཀྱི་ཐད་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཧུར་ཐག་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། མང་ཚོགས་རྣམས་དེ་བས་བདེ་སྐྱིད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་ཐུབ་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན”ཞེས་བརྗོད་པ་རེད།