འདི་ནི་གྲོ་མོའི་ཉ་རིག་ནུས་ཆུ་འཁོར་རྒྱུག་གསོ་ཚགས་འཁོར་ཁང་གི་དྭངས་ཤིང་གཙང་བའི་ཆུ་ནང་དུ་གྲོ་མོའི་ཉ་ཅི་དགར་འཚོ་བཞིན་པ།

ཉ་འཛིན་དྲགས་པ་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཇེ་སྡུག་ཏུ་སོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་གྲོ་མོའི་ཉའི་གྲངས་འབོར་སྐབས་ཤིག་རིང་ཧ་ཅང་ཉུང་དུ་སོང་སྟབས། སྤྱི་ལོ་1992ལོར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རིམ་པ་གཉིས་པའི་གཙོ་གནད་ཆུ་སྐྱེས་སྲུང་སྐྱོང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བཅུག་པ་རེད།

ཐོན་ཁུངས་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཉ་རིགས་དེར་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཁྱད་ལྡན་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་ལམ་བུ་གསར་དུ་བཏོད་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་འཕར་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བར་བྱེད་དགོས་སམ།

སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིད་སྟོན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག དུས་ཡུན་ལོ་བཅུའི་རིང་ས་གནས་དེ་གའི་ཞིང་འབྲོག་པས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རིང་གསར་སྤེལ་དང་གསར་སྤེལ་བྱེད་རིང་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བ་དང་། མི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོ་མོའི་ཉ་གསོ་སྤེལ་བྱེད་པའི་ལམ་བུ་ཞིག་བཏོད་པ་རེད།

རྩ་ཆེའི་ཉ་རིགས་སྲུང་སྐྱོང་ནས་མི་ཐབས་རྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་པའི་ཐོན་ལས་བཙུགས་པ།

དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་90པའི་དུས་འགོར། སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིད་སྟོན་འོག ས་གནས་དེ་གའི་ཞིང་འབྲོག་པས་མི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོ་མོའི་ཉ་གསོ་སྤེལ་གྱི་ཚོད་ལྟ་བྱེད་འགོ་བརྩམས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ཉ་གསོ་ཚགས་བྱེད་པ་ནི་ནོར་ལུག་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་དང་གཏན་ནས་མི་འདྲ་བར། དེར་དཀའ་གནད་དུ་མ་མཆིས་སྟབས་ཐོག་མའི་དུས་སུ་ལམ་ལྷོངས་དེ་ཙམ་བྱུང་མེད།

2015ལོར་ཧྲང་ཧའེ་བོད་སྐྱོར་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་རོགས་རམ་འོག ཧྲང་ཧའེ་རྒྱ་མཚོའི་སློབ་ཆེན་གྱི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ཚོགས་པ་གདན་ཞུས་ལྟར་གྲོ་མོར་ཡོང་ནས། ལོ་གསུམ་གྱི་དུས་ཚོད་སྤྱད་དེ་གྲོ་མོའི་ཉ་མི་ཐབས་གསོ་སྤེལ་ལག་རྩལ་དང་མི་ཐབས་འདུལ་གསོའི་ལག་རྩལ་གྱི་འཇུར་མིག་དང་དཀའ་གནད་སྔ་རྗེས་སུ་བསལ་བ་རེད། དུས་དེ་ནས་བཟུང་གྲོ་མོའི་ཉ་གསོ་ཚགས་ཀྱང་གཞི་ཁྱོན་ཅན་དང་། ཐོན་ལས་ཅན། ཚན་རིག་ཅན་བཅས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད།

2015ལོར་གྲོ་མོའི་ཉ་རྒྱུད་སྤེལ་རྟེན་གཞི་བཙུགས་པ་དང་། 2016ལོ་ནས་2018ལོའི་ནང་གསོ་ཚགས་མཉམ་ལས་ཁང་4བཙུགས་ཤིང་། 2019ལོར་སྐྱེ་ཁམས་ཐོན་ལས་གླིང་དང་། 2020ལོར་གྲོ་མོའི་ཉ་བདེ་ཐང་གསོ་ཚགས་ཁུལ། 2024ལོར་ལས་སྣོན་དང་གྲང་ཉར་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ཆུ་ཐོན་ལས་སྣོན་འཁོར་ཁང་བཅས་བསྐྲུན་པ་རེད།

ད་ཆ་གྲོ་མོ་རྫོང་དུ་སྣ་འཛོམས་སྐྱེ་ཁམས་ཐོན་ལས་གླིང་1དང་། རྒྱུད་སྤེལ་ཉ་གསོ་རྟེན་གཞི་1 གསོ་ཚགས་རྟེན་གཞི་4བཅས་རྨང་གཞིར་བྱས་པའི་ཐོན་ལས་དང་། སློབ་སྦྱོང་། ཞིབ་འཇུག་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་སྟེགས་བུ་བསྐྲུན་ནས་མི་ཐབས་རྒྱུད་སྤེལ་དང་། གསོ་ཚགས། གྲང་ཕྲེང་གསོག་འདྲེན། ལས་སྣོན། དྲ་ཕྱིའི་བྲིན་ཚོང་བཅས“ལུ་གུ་བརྒྱུད་འབྲེལ”གྱི་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་ཆགས་པ་དང་། རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་དུད་ཚང་857གྱི་མི་2300ལྷག་ཙམ་ལ་ཁྱབ་འགྱེད་དང་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་ནས་ཡོང་འབབ་འཕར་སྣོན་བྱུང་བ་རེད།

ཞིང་པ་ནས་ཉ་པ་དང་། ཡུལ་མི་ནས་བཟོ་པར་གྱུར་པའི་བར། ལས་གཏོད་ཀྱི་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་དཀའ་སྡུག་བརྒྱུད་རྗེས། གྲོ་མོའི་ཞིང་འབྲོག་པར་གྲོ་མོའི་ཉ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁེ་སྤོགས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་བ་རེད།

དཀའ་གནད་ལས་བསྒྲལ་ཏེ་ཉ་ཁྲི་3.8ནས་ཁྲི་160བར་འཕེལ་བ།

གྲོ་མོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཐོན་ལས་གླིང་དུ་ཡོད་པའི་གྲོ་མོའི་ཉ་གསོ་རྟེན་གཞིའི་ཉ་ཕྲུག་གསོ་ཚགས་ཁུལ་དུ། གསོ་ཚགས་པ་ཆུང་བདག་གིས་ཉའི་ལྟོ་སྙིགས་ཕྱིར་འདོན་བཞིན་འདུག “ད་གིན་ལྟོ་ཐེངས་གཅིག་སྟེར་བ་ཡིན། ད་ལྟ་ཧ་ལམ་རྒྱགས་པ་ཡོད། ལྟོ་སྙིགས་ཆུའི་ནང་དུ་བཞག་ན། ཆུ་བཙོག་པ་ཆགས་ཀྱི་རེད། བྱས་ཙང་མགྱོགས་པོ་ཕྱིར་འདོན་གྱི་ཡོད” ཆུང་བདག་ནི་ཤར་གསིང་མ་གྲོང་རྡལ་ནས་ཡིན་པ་དང་། 2015ལོ་ནས་གསོ་ཚགས་ལག་རྩལ་སྦྱོང་འགོ་བརྩམས་ཤིང་། ད་ཆ་ཉ་ཕྲུག་གི་ལྟོ་སྟེར་ཚད་ལ་འཕྲུལ་འཁོར་ལས་ལྷག་པ་ཡོད།

“ཉ་ཕྲུག་འདི་རྣམས་བདེ་ཐང་ངང་འཚར་རྗེས་མཉམ་ལས་ཁང་ལ་རིན་པ་མེད་པར་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། མཉམ་ལས་ཁང་དུ་ལྗིད་ཚད་རྒྱ་མ་1ཟིན་མཚམས་བར་གསོས་རྗེས་ཡང་བསྐྱར་ཚུར་ཉོས་ནས་རྒྱགས་གསོ་དང་། ལས་སྣོན། གཅིག་སྡུད་བྲིན་ཚོང་བཅས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་བོད་ལྗོངས་ཀའོ་ཧྥུང་སྐྱེ་ཁམས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་འགན་འཁྲི་ཀུང་སིའི་འགན་འཁུར་བ་བློ་བཟང་སྒྲོལ་མས་བཤད་པ་དང་། ཁོང་གིས། སྔོན་དཔག་བྱས་ན། ད་ལོ་ཉ་ཕྲུག་ཁྲི་100ཡན་སྤྲོད་རྩིས་ཡོད། ལོ་ཤས་གོང་གི་2019ལོར་ཉ་ཕྲུག་ཁྲི་3.8ལས་སྤྲོད་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཅེས་བཤད།

2020ལོའི་དཔྱིད་དབྱར་དུས་སུ་གྲོ་མོའི་ཉའི་ཐོན་ལས་ལ་ཉམས་ཉེན་ཆེན་པོ་ཞིག་འཕྲད་མོད། འོན་ཀྱང་རྐྱེན་ངན་གྲོགས་ཤར་གྱི་དཔེ་ལྟར། ཉམས་ཉེན་དེ་ནི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱོག་མཚམས་ཤིག་ཏུ་གྱུར། སྐབས་དེར། གསོ་ཚགས་བྱས་པའི་གྲོ་མོའི་ཉ་ལ་ནད་རིམས་ཕོག་ནས་ཉ་ཕོན་ཆེན་ཤི་བ་དང་། ཚབས་ཆེ་ཤོས་སྐབས་སུ་ཉིན་རེར་ཉ་གསོའི་རྫིང་བུའི་ནང་ཉ་རོ་ལྔ་བརྒྱ་དྲུག་བརྒྱས་ཁེངས་ཡོད། “ཧོང་ཧའེ་ཆུ་ཐོན་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱི་རོགས་རམ་འོག ང་ཚོ་དཀའ་གནད་ལས་བསྒྲལ་ཐུབ་བྱུང”ཞེས་བློ་བཟང་སྒྲོལ་མས་བཤད་པ་དང་། ཁོང་གིས། སྐབས་དེར་ཀྲུང་གོའི་ཆུ་ཐོན་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ཧོང་ཧའེ་ཆུ་ཐོན་ཞིབ་འཇུག་སུའོ་ཡི་ནད་གཞི་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གིས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཆུ་ཐོན་གསོ་ཚགས་ཀྱི་ནད་འགོག་ཚོད་འཛིན་གྱི་ལས་ཀ་བྱས་ནས་ཉམས་མྱོང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བས། གྲོ་མོ་རྫོང་གིས་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དེའི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ཆེད་མངགས་གདན་དྲངས་པ་རེད། ཁོང་ཚོས་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟོ་ཆས་ཀྱི་འཚོ་བཅུད་དང་། ནད་འགོག་ཚོད་འཛིན། རིམས་འགོག་སྨན་ཁབ་ཞིབ་སྤེལ། བདེ་ཐང་གསོ་ཚགས་སོགས་ལ་རོགས་རམ་བྱས་པས་ཉ་ཕྲུག་གསོ་ཚགས་ཡག་པོ་བྱུང་བ་མ་ཟད། ཉ་ཕྲུག་གསོན་ཚད་ཀྱང་མཐོ་རུ་ཆེས་ཆེར་ཕྱིན་སོང་ཞེས་བཤད།

དེ་ནས་བཟུང་གྲོ་མོའི་ཉ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་ལོ་རེ་བཞིན་མང་དུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། 2021ལོར་ཉ་ཕྲུག་ཁྲི་60ལྷག་ཙམ་དང་། 2022ལོར་ཁྲི་90ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཞིང་། 2024ལོར་ཉ་ཕྲུག་ཁྲི་100ལས་བརྒལ་ཏེ་ཁྲི་160ཟིན་ཡོད།

“ན་ནིང་ང་ཚོའི་ཉ་གསོན་ཚད་32%ཟིན་པས་མཉམ་ལས་ཁང་ལ་ཉ་ཕྲུག་དེ་སྔོན་ལས་མང་བ་སྤྲོད་ཐུབ་བྱུང་ལ། ཚུར་ཉོ་ཚད་ཀྱང་ཕོན་ཆེ་རུ་ཕྱིན་སོང་། མིག་སྔར་ཉ་ཏུན་40ཡས་མས་ཡོད”ཅེས་བློ་བཟང་སྒྲོལ་མས་བཤད།

ཐོན་རྫས་ཀྱི་རིགས་མང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཉ་གསོན་པོ་ཚོང་བ་ནས་ཉའི་ཐོན་རྫས་ཚོང་བའི་འགྱུར་ལྡོག

གྲོ་མོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཐོན་ལས་གླིང་གི་ལས་སྣོན་འཁོར་ཁང་དུ་སྒྲིག་ཆས་གསར་ལ་ཆ་ཚང་བ་དང་། འགྲེམས་ལྕོག་ནང་དུ་བསྒྲིགས་པའི་ཉ་ལྷེབ་དང་ཉའི་བག་ལེབ་སོགས་ཀྱི་གྲོ་མོའི་ཉའི་ཐོན་རྫས་ལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་བརྗོད་ཡང་ཡང་བྱེད།

2024ལོར་མི་ཐབས་གསོ་སྤེལ་བྱས་པའི་གྲོ་མོའི་ཉར་ཐོན་འབབ་ཡག་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན། གྲོ་མོ་རྫོང་གིས་གྲོ་མོའི་ཉའི་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་འཁོར་ཁང་བསྐྲུན་ཞིང་། དེ་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་ཆེད་ལས་ཅན་གྱི་གྲོ་མོའི་ཉའི་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་འཁོར་སྦྲེལ་དང་པོ་རེད།

2023ལོར་བོད་ལྗོངས་ཀའོ་ཧྥུང་སྐྱེ་ཁམས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་འགན་འཁྲི་ཀུང་སི་དང་པེ་ཅིང་པའོ་པའེ་ཡིའུ་ཤན་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་དབར་སྒོར་ཁྲི་1000ལྷག་ཙམ་གྱི་བྲིན་ཚོང་གན་རྒྱ་བཞག་ནས་ལོ་ལྟར་ལྗོངས་ཕྱིར་ཉ་གསོན་པོ་ཏུན་10འཚོང་གི་ཡོད་པས། གྲོ་མོའི་ཉའི་ལྗོངས་ཕྱིའི་ཚོང་ལམ་ཡངས་པོ་བྱུང་བ་རེད།

ད་ཆ། ཉ་ཕྲུག་གསོ་ཚགས་དང་གསོ་སྤེལ་ལག་རྩལ་ཡག་ཏུ་སོང་བས། གྲོ་མོའི་ཉའི་གྲངས་འབོར་ཆེས་ཆེར་འཕེལ་ཡོད་པ་རེད། གྲོ་མོའི་ཉའི་ཐོན་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་དང་ཕྱིར་ཚོང་གི་གནད་དོན་སེལ་ཆེད། བོད་ལྗོངས་ཀའོ་ཧྥུང་སྐྱེ་ཁམས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་འགན་འཁྲི་ཀུང་སིས་ཚོང་ལམ་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་བ་དང་ཚོང་སྟངས་གསར་པ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་པ་རེད། གཞན་ཡང་། 2023ལོར་སྲིད་གཞུང་གིས་མ་རྩ་སྒོར་ཁྲི་500བཏང་ནས་ལས་སྣོན་དང་གྲང་ཉར་གཅིག་སྡུད་ཅན་གྱི་ཆུ་ཐོན་ལས་སྣོན་འཁོར་ཁང་བསྐྲུན་པ་ལས་ལོའི་ཐོན་འབབ་ཏུན་10ཡན་དང་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་སྒོར་ཁྲི་320བྱུང་བས། གྲོ་མོའི་ཉའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་རྐྱང་པའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་ནུས་ལྡན་ཐུབ་པ་རེད།

ཉེ་ཆར། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཞིང་ལས་ཚན་རིག་ཁང་ཆུ་ཐོན་སུའོ་ཡི་དཔྱོད་དོན་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཚོས་ལེན་རྫས་ཕྲ་ལྡབ་གསུམ་གྱི་གྲོ་མོའི་ཉ་གསོ་ཚགས་ལག་རྩལ་ལ་གོང་འཕེལ་གལ་ཆེན་བྱུང་བའི་གཏམ་བཟང་ཞིག་གྲགས་ཡོད། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཚོས་ལེན་རྫས་ཕྲ་ལྡབ་གསུམ་ཉ་ལ་འཚར་ལོངས་མགྱོགས་པ་དང་། ཉ་ཤ་ཞིམ་པ་དང་འཚོ་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རྒྱུད་སྤེལ་གྱི་ནུས་པ་མེད་པ། སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་གནོད་སྐྱོན་མི་བཟོ་བ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་རེད། གཏམ་བཟང་དེ་ཐོས་མ་ཐག་བློ་བཟང་སྒྲོལ་མར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞིང་། ཁོང་གིས། མིག་སྔར། ཉ་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་གཤིས་དབང་གིས་གྲོ་མོའི་ཉ་དེ་གྲོ་མོ་ཁོ་ནར་གསོ་ཚགས་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་། འབྱུང་འགྱུར་ང་ཚོས་ཚོས་ལེན་རྫས་ཕྲ་ལྡབ་གསུམ་གྱི་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོ་མོའི་ཉའི་གསོ་ཚགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐུབ་པས། ཐོན་འབབ་དང་ཕན་འབྲས་གཉིས་ཀར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྲོ་མོའི་ཉའི་རྒྱུད་པར་ཡང་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཐུབ་ངེས་རེད་ཅེས་བཤད།