ཟླ་3ཚེས་31ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚད་གཞི《སྡོད་ཁང་རྣམ་གྲངས་ཚད་ལྡན》(གཤམ་དུ“ཚད་ལྡན”ཞེས་བསྡུ་རྒྱུ)ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ་བདེ་འཇགས་དང་། སྐྱིད་སྣང་དོད་པ། ལྗང་མདོག རིག་ལྡན་བཅས་དམིགས་ཚད་དུ་བྱས་ཏེ་གཞི་ཁྱོན་དང་། བཀོད་པ། བྱེད་ནུས། འགག་རྩའི་ལག་རྩལ་གྱི་བྱེད་ཐབས་སོགས་ཐད་སྡོད་ཁང་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། བེད་སྤྱོད། ཉམས་གསོ་བཅས་ནས་གཏན་འབེབས་བཟོས་ཡོད།

ཚད་ལྡན་ནང་སྡོད་ཁང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཚད་གཞི་བཏོན་ཞིང་། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིཌ་ན། འདི་ལོའི་ཟླ་5ཚེས་1ཉིན་ནས་བཟུང་ཚད་ལྡན་དེ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ནང་དོ་ཁུར་བྱེད་རིན་ཡོད་པའི་ནང་དོན་གང་དག་ཡོད་དམ། མི་སེར་གྱི་སྡོད་གནས་ཉམས་ལེན་ཐད་རིམ་སྤོར་གང་འདྲ་བྱས་ཡོད་དམ། དེའི་ཐད་གསར་འགོད་པས་བཅར་འདྲི་བྱས་པ་ཡིན།

དོ་ཁུར་བྱ་ཡུལ་1. གསར་དུ་བསྐྲུན་པའི་ཁང་པའི་མཐོ་ཚད་སྨི་གསུམ་ལས་མི་དམའ་བ།

ཐོག་སོ་མཐོ་དམན་ནི་གོང་འོག་གི་ཐད་དཔྱང་བར་ཐག་དེ་ཡིན་ཞིང་། ཚད་ལྡན་ལྟར་ན་གསར་དུ་བསྐྲུན་པའི་སྡོད་ཁང་གི་མཐོ་ཚད་སྨི་གསུམ་ལས་མི་དམའ་བ་ཡིན་དགོས། ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་འཛུགས་སྐྲུན་ཇུས་འགོད་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་འཛུགས་སྐྲུན་པ་ཙེང་ཡུས་ཀྱིས་ཚད་ལྡན་ནང་ཐོག་སོ་ལི་སྨི་20བར་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་ཁང་པའི་ནང་ངོས་སུ་རང་བྱུང་གི་དཀར་ཆ་དང་རླུང་འགྲོ་དེ་བས་ཡག་པོ་ཡོང་བ་དང་། སྡོད་མཁན་ལ་བར་མཐོངས་ཀྱི་ཚོར་སྣང་དེ་བས་ཡག་པ་སྦྱིན་པ། མཛེས་བཟོ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པར་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་པ། བྱེད་ནུས་ཀྱི་བབ་བསྟུན་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་འགྲོ་བ་བཅས་ཡོང་གི་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་རེད།

དོ་ཁུར་བྱ་ཡུལ་2. ཐོག་སོ་བཞི་པ་དང་དེ་ཡན་གྱི་སྡོད་ཁང་ལ་གློག་སྐས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱེད་པ།

ཚད་ལྡན་ནང་ཐོག་སོ་བཞི་པ་དང་དེ་ཡན་གྱི་སྡོད་ཁང་ལ་གློག་སྐས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱ་རྒྱུའི་བླང་བྱ་བཏོན་པ་རེད།

ཙེང་ཡུས་ཀྱིས་རང་རྒྱལ་ན་རྒས་ཅན་འབྲིང་གྲས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་སླེབས་ཡོད་པས་རྒན་རྒོན་སྐས་འཛེགས་ནས་བབས་འཛེག་ལ་དཀའ་ངལ་ཅུང་ཡོད་ལ། ཐོག་སོ་བཞི་པ་ནས་གློག་སྐས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་ཚེ་རྒན་འཕྲོད་ཅན་གྱི་དགོས་མཁོ་བསྐངས་ཐུབ་པ་མ་ཟད་གྲོང་མིའི་རྒྱུན་གཏན་གྱི་འགྲོ་སྐྱོད་དང་ཅ་དངོས་དབོར་འདྲེན་བྱེད་སྐབས་ཀྱང་སྟབས་བདེ་པོ་ཡོད་ཅེས་བཤད།

མིག་སྔར་ཐོག་སོ་མང་བའི་སྡོད་གནས་མང་པོར་གློག་སྐས་སྒྲིག་སྦྱོར་གྱི་དགོས་མཁོ་ཆེ་མོད། འོན་ཀྱང་ཕྱོགས་མང་པོའི་ཐད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོད་འཛིན་ཕོག་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་སྐབས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད། ཙེང་ཡུས་ཀྱིས“གསར་དུ་བསྐྲུན་པའི་སྡོད་ཁང་གི་ཐོག་སོ་བཞི་པ་ནས་གློག་སྐས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱ་རྒྱུའི་གཏན་འབེབས་བཟོས་པ་དེས་སྡོད་ཁང་ཕལ་ཆེ་བ་ཚུད་ཡོད་པས་སླད་ཕྱིན་སླར་ཡང་གློག་སྐས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱེད་པའི་དཀའ་ངལ་མི་འཕྲད་པ་བྱས་ཡོད”ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།

དེས་མ་ཟད་ཚད་ལྡན་ནང་ད་དུང་སྡོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་སྤྱི་པའི་སྒུལ་བདེའི་འཕྲིན་གཏོང་བརྡ་རྟགས་དེ་སྤྱི་པའི་བར་མཐོངས་དང་གློག་སྐས་ནང་དུའང་ཁྱབ་པར་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་པ་དེས་ཐོལ་བྱུང་དོན་རྐྱེན་ཐོན་སྐབས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཕྱི་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་གཏུག་ཐུབ་ནས་སྡོད་མཁན་གྱི་བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།

དོ་ཁུར་བྱ་ཡུལ་3. གྱང་ངོས་དང་ཐོག་པང་གི་སྒྲ་འགོག་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ།

བརྟག་ཞིབ་བྱས་པར་གཞིགས་ན། འཛེར་སྒྲས་རྐྱེན་པའི་ཞུ་གཏུག་རྒྱག་མཁན་མང་ཙམ་ཡོད་པས། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚད་ལྡན་ནང་ཉལ་ཁང་དང་སྡོད་ཁང་དབར་བཅད་འཐེན་པའི་གྱང་ངོས་དང་ཐོག་པང་གཞོགས་གཉིས་ཀྱི་ཁང་པའི་དབར་གྱི་རླུང་སྒྲ་འགོག་ནུས་དང་དེ་བཞིན་ཐོག་པང་གི་རྡབ་རྡེག་གི་སྒྲ་འགོག་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་པ་བཏོན་ཡོད།

གཞན་ཡང་། ཉལ་ཁང་དང་སྡོད་ཁང་དུ་སྒྲིག་ཆས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པའི་གྲུབ་ཆའི་འཛེར་སྒྲ་དང་གསང་སྤྱོད་ཀྱི་ཆུ་འབུད་འཛེར་སྒྲ་སོགས་ལ་འཛེར་སྒྲའི་སྒྲ་ཚད་ཀྱི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད།

ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་སྒྲའི་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན་ཡན་གོ་ཅུན་གྱིས། སྡོད་གནས་ཀྱི་སྒྲའི་ཁོར་ཡུག་གི་སྟོན་རྟགས་བླང་བྱ་མཐོ་རུ་ཚད་ལྡན་བཏང་བ་དེས་འཛེར་སྒྲའི་འགལ་རྐྱེན་ཆུང་དུ་ནུས་ལྡན་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།

དོ་ཁུར་བྱ་ཡུལ་4. ཐོགས་མེད་དང་རྒན་འཕྲོད་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་པ།

ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚད་གཞིའི་ནང་ཐོགས་མེད་དང་རྒན་འཕྲོད་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་བླང་བྱ་རབ་དང་རིམ་པ་བཏོན་ཡོད། དཔེར་ན། གསང་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོ་ཆས་དང་འཁྲུད་ཁང་དུ་ལག་སྐྱོར་བསྒར་བའམ་ཡང་ན་བསྒར་ས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། སྡོད་ཁང་ཚང་མར་མ་མཐར་ཡང་ཐོགས་མེད་ཀྱི་སྤྱི་པའི་ཐོན་སྒོ་དང་འཛུལ་སྒོ་རེ་ཡོད་དགོས་པ། ཁང་པ་དང་གསང་སྤྱོད་ཀྱི་སྒོའི་ཞེང་ཚད་ཆེན་པོ་བཞག་སྟེ། རྒན་རྒོན་གྱི་འགྲོ་འོང་དང་རྐུབ་སྟེགས་འཁོར་ལོ་ཅན་དུ་སྡོད་བདེ་པོ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས་པ། གློག་སྐསསྒྲོམ་གྱི་ཚད་གཞི་དང་ཛ་དྲག་སྐད་འབོད་གཅུས་སྒོ་བསྒར་སའི་མཐོ་ཚད་སོགས་ལ་བླང་བྱ་བཏོན་པ་རེད།

དོ་ཁུར་བྱ་ཡུལ་5. སྡོད་ཁང་ཚང་མར་ཉི་འོད་ཕོག་ཐུབ་པའི་ཚད་གཞི་དང་མཐུན་པའི་ཁང་མིག་ཡོད་དགོས་པ།

ཁང་པའི་ནང་གི་དྲོད་ཚད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ནི་ཚ་གྲང་གི་ཚོར་སྣང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་མིའི་ལུས་ཁམས་བདེ་ཐང་དང་སྐྱིད་སྣང་ལ་འགན་ལེན་བྱེད་པ་ཞིག་དང་། སྡོད་གནས་བློ་ཡིད་ཚིམ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བའི་འགག་རྩའི་ནུས་པའི་སྟོན་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་རེད། ཚད་ལྡན་ནང་། དགུན་དུས་དྲོད་སྲུང་དང་། དབྱར་དུས་དྲོད་འགོག དེ་བཞིན་འཛུགས་སྐྲུན་རླུང་འགྲོ་བཅས་ཕྱོགས་གསུམ་ནས་སྡོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་གཞི་རྩའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད།

“དབྱར་དུས་ཚ་བ་ཆེ་བ་དང་དགུན་ཁ་གྲང་ཞིང་བརླན་བཤེར་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་དུ། འཚོ་སྡོད་རུང་བ་དང་བསྟུན་ནས་བྱེད་ཐབས་ངེས་ཅན་སྤྱད་དེ་ཁང་པའི་དྲོད་ཚད་ཡག་པོ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས” ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་དགེ་རྒན་ཆེ་མོ་བ་རིམ་པའི་མཐོ་རིམ་ལག་རྩལ་ཆེ་མོ་བ་ཝང་ཆིང་ཆིན་གྱིས། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚད་ལྡན་ནང་། དབྱར་དུས་ཚ་ལ་དགུན་ཁ་གྲང་བའི་ས་ཁུལ་ལ་བསམ་གཞིག་བྱས་ཏེ། དཔེར་ན། འབྲི་ཆུ་རྒྱུག་ཁུལ་གྱིས་མཚོན་པའི་མི་སེར་གྱི་དགུན་དུས་དྲོད་ལེན་གྱི་དགོས་མཁོའི་ཐད། དབྱར་དུས་ཚ་ལ་དགུན་ཁ་གྲང་བའི་ས་ཁུལ་གྱི་སྡོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་དྲོད་གཏོང་དང་དྲོད་སྙོམས་སྒྲིག་ཆས་སམ་ཡང་ན་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱ་ཡུལ་འཇོག་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།

ཉི་འོད་ནི་མིའི་ལུས་ཁམས་དང་སེམས་ཁམས་བདེ་ཐང་ལ་མཚོན་ན་གལ་འགངས་ཧ་ཅང་ཆེ་ཞིང་། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚད་གཞིའི་ནང་། སྡོད་ཁང་ཚང་མར་ཉི་འོད་ཕོག་ཐུབ་པའི་ཚད་གཞི་དང་མཐུན་པའི་ཁང་མིག་ཡོད་དགོས་ལུགས་བཏོན་ཡོད། རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱིས། དེ་ལས་སྡོད་ཁང་རྣམ་གྲངས་ཚད་ལྡན་ཇུས་འགོད་བྱེད་སྐབས་སྐྲུན་དངོས་དབར་གྱི་བར་ཐག་ཚོད་འཛིན་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། ངོས་སྙོམ་འཆར་འགོད་ཀྱང་ལེགས་སུ་བཏང་ནས་ཁང་པའི་བར་མཐོངས་བཀོད་སྒྲིག་ལུགས་མཐུན་བྱེད་པར་བསམ་གཞིག་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད།