འཕྲུལ་ལག་བདེ་ཅག་འཁྱུག་ཅིང་། མི་མེད་སྐྱེལ་འདྲེན་རླངས་འཁོར་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་བྱེད་པ། སྒུལ་ཤུགས་གློག་རྫས་གྲུབ་མ་རེ་རེ་བཞིན་འབེབས་པ་ལ་སོགས། ཟི་ལིང་དཔལ་འབྱོར་ལག་རྩལ་གསར་སྤེལ་ཁུལ་གྱི་ནན་ཁྲོན་བཟོ་ལས་གླིང་དུ་མཚོ་སྔོན་ཧྥུ་ཏི་གློག་རྫས་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་ཐོན་སྐྱེད་འཆར་གཞི་གྲངས་ལས་འདས།

2024ལོའི་ཟླ་6པར། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་དུ་རྟོག་ཞིབ་གནང་སྐབས“མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་གི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་འཁུར་བཞིན་ཡོད་པས། ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་ངེས་པར་དུ་གནད་ཆེ་དམ་འཛིན་དང་གནད་མེད་ཟུར་འཇོག་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ཡུལ་དེ་གའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལེགས་ཆ་མཚོན་པའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས”ཞེས་ནན་བཤད་གནང་བ་དང་། ད་ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུ་གཉིས་ཀྱི་རིང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས“ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་ཐོན་ལས་གསར་གཏོད་ནི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་གསར་མ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་གཞི་རྩའི་ཐབས་ལམ་ཡིན། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་ལ་དམ་འཛིན་བྱེད་པར་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་དམིགས་ནས་སློབ་གསོ་དང་། ཚན་རྩལ། ཤེས་ལྡན་པ་བཅས་མཉམ་དུ་དམ་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ཚན་རྩལ་གྲུབ་འབྲས་མང་ཙམ་ཐོབ་པར་བྱེད་དགོས་ལ། ཚན་རྩལ་གྲུབ་འབྲས་དག་དངོས་དངོས་རྗེན་རྗེན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་སུའང་འགྱུར་བར་བྱེད་དགོས”ཞེས་ནན་བཤད་གནང་ཡོད།

ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་གཅིག་སྡུད་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དང་ཐོན་ལས་གསར་གཏོད་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་ཐད། མཚོ་སྔོན་གྱིས་འཛམ་གླིང་རིམ་པའི་ཚྭ་མཚོའི་ཐོན་ལས་རྟེན་གཞི་མགྱོགས་མྱུར་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་ཐོན་ལས་མཐོ་ས་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་ས། ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ས་བཅས་བསྐྲུན་ནས། ས་མཐོའི་ཐོན་ཁུངས་ནུས་རྒྱུའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལེགས་ཆ་དག་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པར་ཧུར་ཐག་འགྱུར་བར་བྱ་རྒྱུ་རེད།

ད་ལོ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་འཛམ་གླིང་རིམ་པའི་ཚྭ་མཚོའི་ཐོན་ལས་རྟེན་གཞིའི་འཆར་འགོད་ཀྱི་ལས་འགན་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ལ་ཚད་གཞི་མཐོ་པོས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། གོར་མོ་ཚྭ་མཚོའི་ལྗང་མདོག་ཐོན་ལས་གླིང་སྤུས་ཚད་མཐོ་པོས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ། ཅཱ་ཚྭ་ཐོན་ཚད་བརྟན་ཞིང་མཁོ་སྤྲོད་འགན་ལེན་དང་། ལིས་ཚྭ་སྤུས་འབོར་གཉིས་འཕར། མཱེ་ཚྭ་གསར་གཏོད་ཚད་བརྒལ་སོགས་ཀྱི་ལས་གྲྭ་ལག་བསྟར་བཅས་བྱས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལྡན་པའི་ཚྭ་མཚོའི་ཐོན་ལས་ཁྱུ་ཚོགས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་གཏོད་རྒྱུ་རེད།

ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་གང་ལེགས་བཏོན་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་མཐོ་ས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བཏོད་ཅིང་། 2024ལོའི་ལོ་མཇུག་བར་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་སུ་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པའི་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་གཏོང་ཚད་ཆན་ཝ་ཁྲི་7100ལས་བརྒལ་བའི་ནང་། ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་གློག་གཏོང་ཚད་ཀྱིས་94.6%བཟུང་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་གློག་གཏོང་དང་གློག་གཏོང་ཚད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་བསྡུར་ཚད་ཀྱི“བྱེད་པོ་གཉིས”སྔོན་ལ་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད། ད་ལོ་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཚྭ་འདམ་བྱེ་ཐང་རྟེན་གཞིའི་གོར་མོ་ཡན་ལག་རྟེན་གཞི་ཤར་མ་ནུས་ཆེའི་སྒོ་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། ད་དུང་འབལ་རྫོང་དང་གཏེར་ལེན་ཁ་སོགས་ཆུ་འཐེན་ནུས་གསོག་གློག་ཁང་4མགྱོགས་མྱུར་བསྐྲུན་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།

རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་ས་མཚོ་སྔོན་པོ་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་འཛུགས་གཏོད་ཀྱི་ཕན་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་ཅིང་། མཚོ་རྒྱུད་དུ་ལྗོངས་གཟིགས་ས་ཚིགས་12ཕྲེང་བ་བརྒྱུས་པ་ལྟར་ཡུག་གཅིག་ཏུ་གནས་ཡོད། མཚོ་སྔོན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་ཡུལ་སྐོར་དམིགས་ས་གཏོད་པའི་སྤྱིའི་འཆར་འགོད་ཆུ་ཚད་མཐོ་པོས་སྒྲིག་བཟོ་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ།“ལྟེ་བ་གཅིག་དང་། སྐོར་ལམ་གཅིག ཁུལ་མང་པོ”བཅས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཡུལ་སྐོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བཀོད་པ་འཛུགས་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའུ་ཡི་སྐོར་ལམ་ཆེན་པོའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་ཤུགས་བརྒྱབ་ནས“རི་རབ་ཆུ་འགོ། མཛེས་པའི་མཚོ་སྔོན”གྱི་སྤུས་རྟགས་སྔར་བས་སྐད་གྲགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད།

ལྗང་མདོག་དང་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ཕྱིར་གཏོང་བྱ་ཡུལ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་དམིགས་ཚད་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཤིང་། མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཐོན་ལས་ཆེན་པོ་བཅུ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་གསུམ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་རིགས་དབྱེ་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་དང་། མཛོད་ཉར་སོས་ཉར། གྲང་ཕྲེང་ཟོག་འགྲེམས་བཅས་འཕེལ་རྒྱས་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ། རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་དེང་རབས་ཞིང་ལས་ཐོན་ལས་གླིང་དང་ཞིང་ལས་ཐོན་ལས་སྟོབས་ཆེན་གྲོང་རྡལ་འཛུགས་གཏོད་བཅས་བྱས་ནས“ཞིང་ལས་དང་། ལུས་རྩལ། རིག་གནས། ཡུལ་སྐོར། ཚོང་ལས”བཅས་རྣམ་པ་གསར་པ་མངོན་པ་དང་ཕན་འབྲས་གསར་པ་ཐོན་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།

མིག་སྔར། མཚོ་སྔོན་གྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཚོས་ལས་དོན་སྔོན་ལ་སྒྲུབ་པ་དང་ཀུན་སེམས་གཅིག་སྒྲིལ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི“ཨར་ལས་ས་བཀྲ”དེ་གསོན་ཉམས་དོད་པའི“དངོས་ལྗོངས་རི་མོར”འགྱུར་བར་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། “ང་ཚོས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཡང་བསྐྱར་ལེགས་ཕྱོགས་སུ་འཕེལ་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་དུས་ཚིགས་དང་པོར་འགོ་ཚུགས་ལམ་ལྷོང་ཧུར་ཐག་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ། ལོ་འཁོར་གྱི་དམིགས་ཚད་ལས་འགན་ཁག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན”ཞེས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཨུད་ཀྱི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་གཙོ་བོས་བཤད།