ད་ལོའི་ཟླ་3ཚེས་5ཉིན་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4500ཙམ་ཟིན་པའི་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་བཞད་མཐོང་སྨོན་རྫོང་རྟ་ནག་ཕུ་ཤང་གི་ཚ་ཁ་གྲོང་ཚོར་གྲང་ལྷགས་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་བྱེད་མཁན་མི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་གདོང་ལ་ལྡང་ནས་ན་ཟུག་གཏོང་མོད། འོན་ཀྱང་མི་ཚང་མས་གྲང་ལྷགས་ལ་མ་འཛེམས་པར་གྲོང་ལྷན་ཕྱོགས་སུ་བྲེལ་འཚུབ་ངང་བསྐྱོད་བཞིན་མཆིས།

ཚ་ཁ་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་བོད་ལྗོངས་དངུལ་རྩ་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱི་ལས་དོན་རུ་ཁག་གི་རུ་མིས“ཁྱེད་ཚོ་དཀའ་ལས་ཁག་སོང་། ཚང་མ་མགྱོགས་པོ་ཆུ་ཚ་པོ་གང་འཐུང་བར་ཤོག”ཅེས་ཤོད་ཀྱིན་ཡུལ་མི་རྣམས་ཚོགས་ཁང་དུ་ཁྲིད།

ཚོགས་ཁང་དུ་ཡུལ་མི་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་འབྱོར་ཞིང་། གསོན་ཉམས་དོད་ལ་དོན་དངོས་དང་འཚམ་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་རྒྱུན་ཤེས་ཀྱི་སློབ་ཚན་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།

“ངེས་པར་དུ་གླ་མཁན་གྱི་གཞི་རྩའི་ཆ་འཕྲིན་གསལ་པོ་ཤེས་དགོས་པ”དང་། “ངལ་རྩོལ་གན་རྒྱའི་ནང་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགོས་པའི་ནང་དོན” “ལས་རྨས་གཏན་འཁེལ་བྱེད་སྐབས་ཉིན་30ཡི་ནང་ཚུན་དུ་རེ་ཞུ་འབུལ་དགོས་པ” “སྐད་འཕྲིན་གྱི་གླེང་མོལ་ཟིན་ཐོ་ཡང་གླ་ཆ་ཆད་པའི་དཔང་རྟགས་ལ་བརྩིས་ཆོག་པ”ལ་སོགས། གྲོང་སྡོད་ཧྲུའུ་ཅི་དང་པོ་དང་ལས་དོན་རུ་ཁག་གི་རུ་དཔོན་གཅིག་ལྕོགས་ཀྱིས་གཏམ་བཤད་མ་ཡིག་མཐུག་པོ་ཞིག་ཁྱེར་ཏེ་ཚིག་མཁྲེགས་ལ་གོ་དཀའ་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་དག་བོད་སྐད་ནས་གོ་བདེ་ཤེས་སླའི་གྱོད་དཔེ་དྲངས་ཤིང་། ཁོང་གིས་ལས་ཀ་འཚོལ་བའམ་གན་རྒྱ་འཇོག་སྐབས་ཡིད་གཟབ་བྱེད་དགོས་པའི་དོན་ཚན། གླ་པ་བྱེད་རིང་གི་དབང་སྲུང་། དབང་གནོད་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ཐོན་རྗེས་ཀྱི་དབང་སྲུང་སོགས་ལ་འགྲེལ་བཤད་ཞིབ་ཕྲ་བརྒྱབ་པ་མ་ཟད། ཡུལ་མི་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ལག་ཐོགས་ཁ་པར་ནས་གཞིས་རྩེའི་ཡུལ་སྐད་ཀྱི“ཞིང་པ་ལས་མིའི་གླ་ཆ་འགྱངས་ཆད་བྱེད་སྐབས་ཁེ་དབང་ཇི་ལྟར་སྲུང་དགོས་པའི”སྐོར་གྱི་བརྙན་ལམ་གྱི་གྱོད་དཔེ་བསྟན་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དོན་ཚན་དང་ཁྲིམས་སྲོལ་དེ་བས་ཞིབ་ཕྲ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བྱས་པ་རེད།

ཡུལ་མིས་བློ་རྩེ་གཅིག་སྒྲིམ་ངང་སློབ་ཚན་ཉན་ནས་དོ་ནན་གྱི་ཤེས་བྱ་ཁྲིད་སྐབས་དེའི་སྐོར་བསམ་གཞིག་བྱེད་པ་དང་དགོད་བྲོ་བའི་གྱོད་དཔེ་ཤོད་སྐབས་དགོད་ཀྱང་ཤོར་གྱི་ཡོད། “དེ་གོང་སློབ་ཚན་ཁྲིད་པའི་བརྡ་ཐོ་གཏོང་སྐབས་ཉན་པར་ཡོང་རྒྱུའི་ཐག་བཅད་པ་ཡིན། གྲོང་ཚོར་ང་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གླ་པར་སྐྱོད་མཁན་ཡུལ་མི་མང་པོ་ཡོད་པས་ཚང་མས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི‘དྲིལ་བསྒྲགས’དེ་རིགས་ལ་ཉན་དོད་བྱེད་པ་དང་དེ་ལས་རང་ཉིད་ལ་ཕན་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་པའི་སློབ་ཚན་གྲོལ་རྗེས་ཡུལ་མི་བསོད་ནམས་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་བཤད།

མིག་སྔར་ཟླ་3པར་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་མི་གཅིག་སྡུད་ངང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གླ་པར་སྐྱོད་པའི་དུས་ཚིགས་དང་ཏག་ཏག་འཁེལ་བས། དགུན་ཁ་གཅིག་ངལ་གསོ་བརྒྱབ་པ་བརྒྱུད་རྟ་ནག་ཕུ་ཤང་ཚ་ཁ་གྲོང་ཚོའི་ཡུལ་མིས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་དུ་རང་ཉིད་ལ་འཚམ་པའི་ལས་ཀ་འཚོལ་བར་འགྲོ་གི་ཡོད། “ང་ཚོ་ལས་མི་ཚང་མས་དུས་འགོའི་ཡིག་ཆ་ལྟ་ཞིབ་དང་། དཔྱད་ཡིག་ལེགས་སྒྲིག་དང་པར་བཟོ་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ་ཡུལ་མི་ཚོ་ཕྱིར་གླ་པར་སྐྱོད་སྐབས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་སྤྱད་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་ཐུབ་པའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་གྲོང་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་གི་རུ་དཔོན་གཞོན་པ་བསྟན་འཛིན་སྙན་གྲགས་ཀྱིས་བཤད།

བཅའ་ཁྲིམས་ཤེས་བྱ་ཁྲིད་པ་ཕུད། ཚ་ཁ་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་བོད་ལྗོངས་དངུལ་རྩ་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱི་ལས་དོན་རུ་ཁག་གིས་ད་དུང་རྒྱ་བོད་སྐད་གཉིས་ཀྱི《གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཨར་ལས་ལས་རིགས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་གན་རྒྱའི》མ་དཔེ་དང་། ཆད་འཛིན་མ་དཔེ། བོད་ཡིག་དཔར་མའི《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་གན་རྒྱའི་བཅའ་ཁྲིམས》དང《ཞིང་པ་ལས་མིའི་གླ་ཕོགས་གཏོང་སྤྲོད་འགན་ལེན་སྲོལ་ཡིག》སོགས་གོ་ཆོད་དཔྱད་ཡིག་པར་བཟོ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཡུལ་མིའི་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པའི་ནང་དཔྱིད་ཡིག་དེ་དག་གི་གློག་རྡུལ་པར་གཞི་བསྐུར་ནས་ཡུལ་མིས་དུས་ཐོག་ཏུ་ལྟ་ཀློག་དང་བེད་སྤྱོད་ཐུབ་པར་བྱས་ཡོད།

དེ་བས་སེམས་འགུལ་ཐེབས་འོས་པ་ཞིག་ནི་ལས་དོན་རུ་ཁག་གིས་གྲ་སྒྲིག་ཞིབ་ཚགས་བྱས་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཞབས་ཞུའི་འབྲེལ་གཏུག་གཱ་ཡི་ཐོག་ཏུ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དང་། གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར། ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་སོགས་གྲོང་ཚོ་དེའི་ཡུལ་མི་གཅིག་སྡུད་གླ་པར་སྐྱོད་ཡུལ་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་རོགས་སྐྱོབ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་སྟངས་བཀོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་གྲོང་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་གི་རུ་མི་དང་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་ཆེད་སྒྲུབ་ལས་བྱེད་པ་གཅིག་ལྕོགས་སྤེན་པ་ཚེ་བཟང་གི་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་བཞག་ནས་ཡུལ་མིར་གནད་དོན་འཕྲད་ཚེ་ལམ་སེང་རོགས་སྐྱོབ་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད།

ཕ་ཡུལ་ནས་བྲལ་ཏེ་ཕྱིར་གླ་པར་སྐྱོད་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། ན་ནིང་དང་མི་འདྲ་བར་ད་ལོ་ཚ་ཁ་གྲོང་ཚོའི་ཕྱིར་གླ་པར་སྐྱོད་མཁན་ཚང་མའི་རྡོག་ཁྲེས་ནང་དུ་དམིགས་བསལ་གྱི“ལག་རྟགས”ཤིག་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ཚོས“ཁྲིམས་ལྟར་དབང་སྲུང”བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོང་སྔར་བས་ལེགས་པ་ཐུབ་རྒྱུ་རེད།