ཉེ་དུས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་དུ་རྒན་རྒོན་མང་པོ་ཕན་ཚུན་ཐུག་སྐབས་ཤོད་པའི་སྐད་ཆ་མང་ཤོས་ནི“མཉམ་དུ་ཁ་ལག་བཟའ་བར་འགྲོ”ཞེས་པ་དེ་ཡིན། ཁོང་ཚོས་བཤད་པའི་ཁ་ལག་དེ་ཁྱིམ་དུ་ཁ་ལག་ཟ་བའམ་ཡང་ན་ཟ་ཁང་དུ་ཁ་ལག་ཟ་བ་མ་ཡིན་པར། ཡུལ་དེའི་རྒན་རྒོན་གྱི་ཉིན་མོའི་ལྟ་རྟོག་ལྟེ་གནས་དང་གྲོང་གསེབ་བདེ་སྐྱིད་ཁང་དུ་བསྐྱོད་ནས་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དེ་རེད། དེ་ནི་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་གིས་ཉེ་དུས་རྒན་རྒོན་གྱི་ཚོགས་སྤྱིར་ཕྱོགས་པའི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལས་རྒན་རྒོན་ཚོས་བློ་བདེ་ཟ་མ་ཟ་ཐུབ་ནས་རྒན་རྒོན་མང་བོའི་ཟ་མའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དང་སྦྲགས། གཞོན་ནུ་མང་པོ་ཕྱིར་གླ་པར་བསྐྱོད་དེ་ཡུལ་དེའི་རྒན་རྒོན་མང་བའི་གནད་དོན་ཉིན་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་དུ་སོང་བ་དང་། རྒན་རྒོན་གྱི་ཉིན་མོའི་ལྟ་རྟོག་དང་དེ་བཞིན་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་དགོས་མཁོ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་སོང་བས་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་གིས་རྒན་རྒོན་གྱི་ཉིན་མོའི་ལྟ་རྟོག་ལྟེ་གནས་བཙུགས་པ་རེད། དམངས་འཚོའི་གནད་དོན་དེ་ཐག་གཅོད་ཏན་ཏིག་བྱ་ཆེད། ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་གི་རྒན་རྒོན་གྱི་ཉིན་མོའི་ལྟ་རྟོག་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་རྒན་རྒོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུ་གཙོ་གནད་ལས་དོན་དུ་བརྩིས་ཤིང་། ཡུལ་དེར་འཚམ་པའི་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་འཚོལ་ཞིབ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ་རྒན་རྒོན་ཚོར་སྤུས་ལེགས་དང་སྟབས་བདེའི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པ་རེད།

རྫོང་ཡོངས་སུ་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་ས་ཚིགས་ལུགས་མཐུན་འཆར་འགོད་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་ཆེད། ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་གི་རྒན་རྒོན་གྱི་ཉིན་མོའི་ལྟ་རྟོག་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་ཁག་དང་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོའི་རྒན་རྒོན་གྱི་མི་འབོར་ཁྱབ་ཚུལ་ལ་བརྟག་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། རྒན་རྒོན་གཅིག་སྡུད་ཆེ་བ་དང་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུའི་སྒྲིག་བཀོད་ཅུང་འཐུས་སྒོ་ཚང་བའི་ས་ཁོངས་སུ་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་ས་ཚིགས་བཙུགས་ལ། དཔེར་ན། གྲོང་གསེབ་བདེ་སྐྱིད་གླིང་དང་ཉིན་མོའི་ལྟ་རྟོག་ལྟེ་གནས་སོགས་སྔོན་ལ་བདམས་ནས་རྒན་རྒོན་ཚོས་ཐག་ཉེ་ས་ནས་ཟ་མ་ཟ་ཐུབ་པར་བྱས་ཡོད། མིག་སྔར་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་5རུ་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་ས་ཚིགས་བཙུགས་ནས་ཁྱབ་རྒྱ་རིམ་གྱིས་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད། ཉིན་མོའི་ལྟ་རྟོག་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུ་མཁོ་འདོན་བྱས་ཚུན་ཉིན་ལྟར་མི་21ཡས་མས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པ་དང་ལོ་3གྱི་རིང་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་རྒན་རྒོན་མི་ཐེངས་22995ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཡོད། 2024ལོའི་ཟླ་9པ་ནས་བཟུང་། བདེ་སྐྱིད་གླིང་3གྱིས་ཀྱང་ཉིན་རེར་ཆ་སྙོམས་རྒན་རྒོན་མི་ཐེངས་68ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་རྒན་རྒོན་མི་ཐེངས་11220ལ་བཟའ་བཏུང་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།

གཞན་ཡང་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་གིས་རྒན་རྒོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་ཁ་གསབ་སྲིད་ཇུས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་རྒན་རྒོན་གྱི་ལོ་ཚོད་དང་དཔལ་འབྱོར་གནས་ཚུལ་སོགས་ལ་གཞིགས་ནས་རིགས་དབྱེའི་ཁ་གསབ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

གསར་འགོད་པར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དམངས་སྲིད་ཐིང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། རྒན་རྒོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་ཧུར་ཐག་གཏོང་རྒྱུ་ནི་མི་འབོར་རྒན་རྒོན་མང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ལ་ཁ་གཏད་ཧུར་ཐག་འཇལ་བའི་ནང་དོན་གལ་ཆེན་དང་དམངས་འཚོའི་འདུ་འགོད་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་ལས་དོན་གྱི་བླང་བྱ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས་རང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒན་རྒོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་དགོས་མཁོ་འགན་སྲུང་ཏན་ཏིག་བྱ་ཆེད། 2024ལོར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དམངས་སྲིད་ཐིང་གིས་སྡེ་ཚན་11དང་མཉམ་དུ《བོད་རང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒན་རྒོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་བྱ་སྤྱོད་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞི》བཀྲམ་ནས། རྒན་རྒོན་གྱི་ཟ་མ་ཟ་བའི་དགོས་མཁོ་དངོས་ལ་གཞིགས་ཏེ་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། གཞི་རྩ་འགན་སྲུང་། རྒྱུན་མཐུད་ཆོག་པ་བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་གཞིར་བཟུང་། རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་ཆེད་དོན་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་338བཏང་ནས་མིག་སྔའི་བར་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་རྒན་རྒོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་ས་ཚིགས་133བསྐྲུན་པ་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་དང་། བཀོད་པ་ལུགས་མཐུན། མཉམ་སྐྲུན་མཉམ་རོལ་བཅས་ཀྱི་རྒན་རྒོན་གྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་ཞུའི་དྲ་རྒྱ་བཏོད་དེ་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རྒན་རྒོན་གྱི་ཚོགས་པར་སྟབས་བདེ་དང་། རིན་གོང་ཁེ་བ། བདེ་འཇགས་བློས་འགེལ། རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་བཅས་ཀྱི་བཟའ་བཏུང་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པས་རྒན་རྒོན་ཚོའི་བསྔགས་བརྗོད་རྒྱ་ཁྱབ་ཐོབ་པ་མ་ཟད། ད་དུང་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གིས་ཀྱང་གདེང་འཇོག་བཟང་པོ་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།