འདི་ལོ་ལོ་59ལ་སླེབས་པའི་མིག་དམར་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་ཆུས་ཡབ་མདའ་ཁྲོམ་གཞུང་ཡབ་མདའ་སྡེ་ཁུལ་གྱི་གྲོང་མི་ཞིག་ཡིན། གློག་ལས་བཟོ་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཁོང་ལས་ལ་བརྩོན་པས་ཡོང་འབབ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་བཟའ་ཟླ་རྒྱགས་ལོད་ནི་བརྩོན་བསྲིས་ཁྱིམ་སྐྱོང་བ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་གཉིས་ཀྱི་བུ་བསྟན་འཛིན་ནི་ཁ་ལ་ཉན་པ་མ་ཟད་ཧ་གཉིད་ཡང་གོ་བ་ཞིག་ཡོད་པས། འཚོ་བ་དེ་ཙམ་ཕྱུག་པོ་མེད་རུང་ཁོང་ཚོར་འཆམ་མཐུན་དང་དྲོ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ཡོད།

2018ལོའི་ཟླ་11ཚེས་18ཉིན། བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་གློ་བུར་དུ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་། མིག་དམར་ལས་ཀ་བྱེད་སྐབས་སྟབས་མ་ལེགས་པར་གློག་ཤིང་ནས་ཟགས་ཏེ་རྐང་པ་གཉིས་ཆག་ནས་རིམ་པ་དང་པོའི་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དུ་གྱུར། རྒྱགས་ལོད་ལས་ཀ་མེད་ཁར་ཁྱིམ་དུ་རྨོ་ཞིང་ཡང་མེད་པས་འཚོ་བའི་ཁུར་པོ་དེ་བས་ལྗི་རུ་ཕྱིན།

མིག་དམར་གྱིས་བསམ་བློ་ཡང་ཡང་བཏང་རྗེས་མཐར་སྡེ་ཁུལ་ལ་རོགས་སྐྱོབ་རེ་ཞུ་ཕུལ་བ་རེད། ཡབ་མདའ་སྡེ་ཁུལ་གྱི་ལས་དོན་པས་དུས་ཐོག་ཏུ་ཁོང་གི་ཁྱིམ་དུ་བསྐྱོད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རོགས་སྐྱོབ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཞིབ་སྲོལ་སྐོར་འགྲེལ་བཤད་ཞིབ་ཕྲ་བརྒྱབ། སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་ཆུས་དམངས་སྲིད་ཅུས་ཀྱིས་མིག་དམར་གྱི་ནང་མི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མ་མཐའི་འཚོ་བ་འགན་ལེན་གྱི་འགན་སྲུང་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་བཅུག་ནས། སྐྱོབ་གསོའི་དངུལ་མཐོ་ཤོས་གཞིར་བཟུང་མི་རེར་ཟླ་རེར་འཚོ་བའི་འགན་སྲུང་དངུལ་སྒོར་445སྤྲད་པ་མ་ཟད། དུས་བཀག་ལྟར་མིག་དམར་ལ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་བདེ་ཐང་ལྟེ་གནས་སུ་དངོས་སྤྱད་གསོ་ཐབས་ཀྱི་རིན་མེད་སྨན་བཅོས་བྱས་པ་རེད།

མིག་དམར་གྱི་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ནི་ངེད་སྡེ་ཁུལ་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་རོགས་སྐྱོབ་ཀྱི་མཐོར་འདེགས་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པ་བཏོན་པའི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་རེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱི་དམངས་སྲིད་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱིས་མི་དམངས་ལྟེ་བར་འཛིན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་བློ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ“དམངས་སྲིད་དམངས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དང་དམངས་སྲིད་དམངས་ལ་གཅེས་པའི”ལས་ཀའི་འདུ་ཤེས་ལག་ལེན་ཧུར་ཐག་བསྟར་ནས་གཞི་རྩའི་དམངས་འཚོ་འགན་ལེན་གྱི་འགན་འཁྲི་ཏན་ཏིག་ཁུར་ཡོད་པ་རེད།

“གནས་སྐབས་རོགས་སྐྱོབ་བྱ་ཡུལ་གང་དག་ཡོད་མེད་དང། ཐེམ་ཐོའི་ཚོད་འཛིན་ཕོག་ཡོད་མེད”དང“གནས་སྐབས་ཀྱི་རོགས་སྐྱོབ་བྱེད་སྟངས་དང་ཚད་གཞི་གང་དག་ཡིན་མིན”བཅས་ལ་དམིགས་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གཞུང་གིས་དེ་སྔའི་ལག་ལེན་གྱི་ཉམས་མྱོང་བསྡུ་ལེན་བྱས་ཏེ《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་གནས་སྐབས་རོགས་སྐྱོབ་བྱ་ཐབས》ཞིབ་འཇུག་གཏན་འབེབས་བྱས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་ཇུས་སྔར་བས་ལེགས་སྒྲིག་བྱས་པ་དང་། རོགས་སྐྱོབ་བྱ་ཡུལ་ངོས་འཛིན་ཚད་ལྡན་དུ་བཏང་བ། ཐེམ་ཐོ་གནས་ཡུལ་དང་སྡོད་གནས་ཀྱི་རེ་ཞུར་ཚོད་འཛིན་མེད་པ་བཟོས་ནས་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་སྲོལ་ལྟར་ཞིབ་དཔྱད་ཀྱི་གོ་རིམ་མགྱོགས་སུ་བཏང་སྟེ་རོགས་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་རིགས་ཚང་མ་རོགས་སྐྱོབ་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད།

ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། 2011ལོར་རང་ལྗོངས་ཀྱིས་གནས་སྐབས་རོགས་སྐྱོབ་ལམ་ལུགས་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་བཙུགས་ཚུན། ལྗོངས་ཡོངས་སུ་རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་མི་ཐེངས་ཁྲི་32ལ་གནས་སྐབས་རོགས་སྐྱོབ་བྱས་པ་དང་གནས་སྐབས་རོགས་སྐྱོབ་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་5ལྷག་ཙམ་སྤྲད་ཡོད། དེའི་ནང་2024ལོ་ནས་རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་མི་ཐེངས་26801ལ་གནས་སྐབས་རོགས་སྐྱོབ་བྱས་པ་དང་གནས་སྐབས་རོགས་སྐྱོབ་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་6067སྤྲད་པས། དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་སྐྱིད་སྣང་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།

2024ལོར་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དམངས་སྲིད་ཐིང་སོགས་སྡེ་ཚན་12ཀྱིས《ཡོང་འབབ་དམའ་བའི་མི་འབོར་གྱི་འགུལ་རྣམ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་རིམ་དབྱེ་རིགས་དབྱེའི་སྤྱི་ཚོགས་རོགས་སྐྱོབ་རོགས་སྐྱོར་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ལག་བསྟར་བསམ་འཆར་སྐོར་གྱི་བརྡ་ཐོ》བཀྲམ་ནས་ཡོང་འབབ་དམའ་བའི་མི་འབོར་གྱི་འགུལ་རྣམ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ་ཡོང་འབབ་དམའ་བའི་མི་འབོར་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་། ངོས་འཛིན་གོ་རིམ། རིགས་དབྱེ་རོགས་སྐྱོབ་བྱེད་སྟངས་བཅས་ཁ་གསལ་བཟོས་ནས་དམངས་འཚོ་ཐ་སྐྱོང་འགན་ལེན་བདེ་འཇགས་དྲ་བ་སྔར་བས་བརྟན་དུ་བཏང་ཡོད། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱིས་མ་མཐའི་འཚོ་བའི་འགན་ལེན་གྱི་མཐར་ལུས་ཁྱིམ་ཚང་དང་མི་གཏོང་ཀ་མེད་ཀྱི་གཏོང་སྒོ་ཁ་ཐང་བའི་ཁྱིམ་ཚང་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྐབས་ད་དུང་ཕྱི་ནས་ཡོང་བའི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་རྒྱུན་སྡོད་དུད་ཚང་200ཡི་མི་799ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་བཅུག་པ་རེད།

རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དམངས་སྲིད་ཐིང་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཁུར་བས། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་ཁག་དམངས་སྲིད་སྡེ་ཚན་གྱིས་དམངས་འཚོ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་མི་སེམས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བ་ལས་དོན་མཐའ་དག་གི་འགོ་འཛུགས་ས་དང་དོན་ལ་འབབ་སར་བརྩིས་ནས་ཐ་སྐྱོང་གི་ཚད་གཞིར་གཞི་འཛུགས་པ་དང་། ནུས་ཡུན་རིང་དུ་གཏོང་བ། ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་རོགས་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་ཏན་ཏིག་སྤེལ་ནས། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་བཅས་སྔར་བས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་དང་། སྔར་བས་འགན་ལེན། སྔར་བས་རྒྱུན་མཐུད་ཆོག་པ་བཅས་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད།