ཧོར་པ་ཤང་ནི་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་འབྲོང་པ་རྫོང་གི་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་ཤིང་། ཆ་སྙོམས་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4800ཟིན་པ་དང་། མཐའ་མཚམས་ནེ་པ་ལ་དང་སྦྲེལ་ཡོད་ལ་རྒྱལ་ལམ་219ནས་མངའ་རིས་སུ་སྐྱོད་སྐབས་བརྒྱུད་དགོས་ངེས་ཀྱི་ས་ཆ་ཞིག་རེད།

དེ་གར་བོད་ལྗོངས་རྒྱལ་མཚམས་འཛུལ་སྒྲོལ་མཐའ་སྲུང་ཞིབ་བཤེར་སྤྱི་ཁྱབ་ས་ཚིགས་གཞིས་རྩེ་མཐའ་མཚམས་དོ་དམ་ཉིང་ལག་རུ་ཁག་ཧོར་པ་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་2700ཡི་ས་ཁོངས་ནང་གི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་དོ་དམ་གྱི་ལས་འགན་ཁུར་ནས་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་529དང་རྒྱུན་སྡོད་མི་འབོར་1900ལྷག་ཙམ་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་སྤྱི་ལེ་80ལྷག་ཙམ་གྱི་མཐའ་མཚམས་ལམ་ཐིག་གི་ལྟ་སྲུང་ལས་འགན་ལྕི་པོ་འཁུར་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་བ་9པར་ཧོར་པ་ཤང་གི་དྲོད་ཚད་མཐོ་ཤོས་ཧྲེ་ཧྲི་ཏུའུ་10ཙམ་ལས་ཟིན་གྱི་མེད། མཐའ་འཁོར་གྱི་སྐྱ་ཐིང་ངེར་གྱུར་པའི་རྩྭ་ཐང་ལས་གྲང་ངར་ཆེ་བའི་དགུན་དུས་འཆར་ཉེར་ཡོད་པའི་བརྡ་ཞིག་གཏོང་བ་དང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས།

“དུས་ཚིགས་འདི་ད་དུང་གྲང་མོ་མ་རེད། ཟླ་བ་བཅུ་པ་ནས་ཁ་བ་འབབ་འགོ་ཚུགས་ན། འགྲོ་བདེ་པོ་གཏན་ནས་མེད”ཞོགས་ཟས་ཟ་སྐབས་གསར་འགོད་པ་མཐའ་མཚམས་སྐོར་གཡེང་ནང་ཞུགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་སྐབས་ཧོར་པ་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པ་ཀྲོའུ་དབྱིན་གྱིས“ཉེ་ཆར་རི་སྟེང་དུ་གནམ་གཤིས་ཧ་ཅང་གྲང་བས་ཁྱེད་ཚོས་ངེས་པར་དུ་དྲོ་ཇུས་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས”ཞེས་མངགས་བྱ་བྱས།

མངགས་གཏོང་ཁང་ནས་ཐོན་སྐབས། མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པ་དང་མཐའ་སྲུང་མི་སྣ་གྲ་སྒྲིག་ཨང་བསར་བྱས་ནས་བསྡད་འདུག

བཀའ་བཏང་མ་ཐག་མཐའ་མཚམས་སྐོར་གཡེང་རུ་ཁག་འཕྲལ་མར་རླངས་འཁོར་ནང་བསྡད་དེ་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་མཐའ་མཚམས་ལ་ཁར་ཐོན། ཧོར་པའི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་སུའོ་ཀྲང་གཞོན་པ་ཐེན་ལེས“ད་ཐེངས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སྐོར་གཡེང་ནང་རླངས་འཁོར་དང་རྐང་ཐང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་པ་དང་མཐའ་མའི་ས་ཚིགས་ནི་ཀྲུང་ནེའི་ས་མཚམས་འབྱེད་རྟགས་མཚམས་འབྱེད་ཨང་13བར་རེད། ཁོང་གིས་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་དུ་མཐའ་མཚམས་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཐོན་སའི་ལ་མང་པོ་ཡོད་པས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས་དུས་བཀག་དང་དུས་ངེས་མེད་དུ་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་འཐབ་ས་དང་པོ་དང་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་དུ་སྐོར་གཡེང་བྱས་ཏེ་མཐའ་མཚམས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བདེ་འཇགས་དང་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བའི་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས”ཞེས་བཤད།

ཆུ་ཚོད་ཁ་ཤས་རླངས་འཁོར་ནང་བསྡད་དེ་ཡམ་ཡོམ་ཆེ་བའི་ལམ་བུ་བརྒྱུད་རྗེས་ཡ་སི་མའི་ཀྲུང་ནེའི་སྲོལ་རྒྱུན་མཐའ་མཚམས་ཉོ་ཚོང་ས་ཚིགས་སུ་འབྱོར་ནས་ཚང་མ་རླངས་འཁོར་ལས་བབས།

ངལ་གསོ་ཅུང་ཙམ་བརྒྱབ་རྗེས་དཔུང་ཁག་ཐོན་འགོ་ཚུགས། གྲང་་རླུང་འུར་འུར་དུ་ལྡང་ཞིང་། རི་སྟེང་དུ་རྡོ་མང་བ་དང་རི་ལམ་ཀྱག་ཀྱོག་ཡིན་པས། འགྲོ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་འདུག

གང་ཙམ་སོང་རྗེས་རྔུལ་ལེན་རློན་པ་ཆགས་པ་དང་། གློ་སྙིང་མི་བདེ་བ། དབུགས་ཧལ་རྐྱེན་གོམ་སྟབས་ཀྱང་སྤོ་དཀའ་བར་གྱུར། བལྟས་ན་དེ་ཙམ་མཐོ་པོ་མེད་པའི་གངས་རི་དེར་འཛེགས་ན་སླེབས་རྒྱུ་མེད་པའི་སྣང་བ་ཞིག་ངང་གིས་སྦྱིན།

འབར་འབུར་ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་འཕྲང་རིང་པོ་དེའི་ཐོག་ཧོར་པའི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པ་དང་མཐའ་སྲུང་མི་སྣ་ཚོས་ལོ་གཅིག་ནང་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་ཐེངས་བརྒྱ་གྲངས་བྱེད་དགོས་པས། ཐ་ན་ལམ་འགྲམ་གྱི་སྤྱིར་བཏང་གི་རྩྭ་རྩི་ཤིང་དག་ཀྱང་ཁོང་ཚོས་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་ངོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད།

“འདི་ལོའི་ལོ་སྟོད་དུ་དེ་གར་གངས་ཧ་ཅང་མཐུག་པོ་བབས་པས་ང་རང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ལམ་ཐིག་བརྒྱུད་དེ་གངས་ཤུད་གློད་ནས་ཡོང་བ་ཡིན”“སྐབས་འགར་ད་དུང་དོམ་སོགས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་འཕྲད་ཀྱི་འདུག”ཅེས་ཕྱིར་ལོག་སྐབས་མིག་དམར་གྱིས་མཐའ་མཚམས་སྐོར་གཡེང་ལམ་བུའི་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་གནས་ཚུལ་སྣང་དོགས་མེད་པར་བཤད་བྱུང་། ཡིན་ན་ཡང་རང་གིས་དངོས་སུ་འགྲུལ་བཞུད་ཐེངས་གཅིག་མ་བྱས་ན་དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྲིད།

མཐའ་མཚམས་སྐོར་གཡེང་མཇུག་སྒྲིལ་རྗེས། ནམ་ཕྱེད་ཟིན་འདུག མངགས་གཏོང་ཁང་དུ་ལོག་རྗེས་ཅི་འཕྲོས་མོལ་འཕྲོས་བྱེད་སྐབས་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པས་སྙིང་གཏམ་ལྷུག་པོར་བཤད་བྱུང་། “མངོན་གསལ་དོད་པའི་ས་མཚམས་འབྱེད་རྟགས་མཚམས་འབྱེད‘ཀྲུང་གོ’ཞེས་པའི་ཡིག་འབྲུ་དེ་གཉིས་མཐོང་རིམ་བཞིན་སེམས་ནང་སྤོབས་སེམས་ངང་གིས་སྐྱེ་གི་འདུག”

རྒྱལ་ཁབ་ཡོད་ན་གཞི་ནས་ཁྱིམ་ཚང་ཡོད། ཟླ་ནས་ཟླ་དང་ལོ་ནས་ལོ་བར་སོ་སྲུང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་སྐབས་ནམ་ཟླ་འགྱུར་ཡང་ལྷག་བསམ་ནམ་ཡང་འགྱུར་མི་སྲིད། སླར་ཡང་ཕྱིར་མིག་ཅིག་ལྟ་སྐབས། ཁོང་ཚོས་སྔ་ས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལང་ཚོ་མེས་རྒྱལ་གྱི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་རི་ཀླུང་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ལས་དབང་མཐའ་མཚམས་སྐོར་གཡེང་དང་དམ་པོར་འབྲེལ་ཡོད།