འདི་ལོའི་དུས་ཚིགས་དང་པོ་ནས་གསུམ་པའི་བར་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་དང་། གཏན་འཇགས་རྒྱུ་ནོར་གྱི་མ་འཇོག གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་བཟོ་ལས་ཀྱི་འཕར་ཐང་། སྤྱི་ཚོགས་འཛད་རྫས་སིལ་ཚོང་བསྡོམས་འབོར། སྤྱིར་བཏང་གི་སྤྱི་པའི་སྔོན་རྩིས་ཡོང་འབབ། གྲོང་མི་ཡོངས་ཀྱི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་གྲོང་མི་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་བཀོལ་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཡོང་འབབ་བཅས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྟོན་གྲངས་གཙོ་བོ་ཁག་7གྱི་འཕར་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་ནས། ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གསོན་ཤུགས་གང་ལེགས་མངོན་ཡོད་པ་རེད།

མ་འཇོག་འཕར་ཚད་མགྱོགས་པ།

འདི་ལོའི་ལོ་སྟོད་དུ། ཀྲུང་ཅུས་སྨན་བཅོས་ཚན་རྩལ་ཀུང་སིའི་མ་དངུལ་ཆ་ཚང་གི་ཀུང་སི་ཟུར་པ་བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཅུས་སྨན་བཅོས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་ལྷ་སར་ཐོ་འགོད་བྱས་ནས་བཙུགས་ཏེ། ས་མཐོའི་གསོ་རླུང་བཟོ་བ་དང་མཁོ་འདོན་བྱེད་པའི་ལམ་བུར་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད།

བོད་ལྗོངས་ཀྲུང་ཅུས་སྨན་བཅོས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་ཏུང་ཧྲི་ཀྲང་ཝང་ཁྲེང་གིས། ས་མཐོར་གསོ་རླུང་སྤྱོད་པའི་ཁྲོམ་ར་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཁར་བོད་ཀྱིས་ཁེ་ལས་ཁྲོམ་རར་ཞུགས་རོགས་བྱས་པའི“སྐལ་བཟང་མེ་ཏོག་གི་བྱ་སྤྱོད”སོགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་རབ་དང་རིམ་པ་བཏོན་པར་བརྟེན་ཁེ་ལས་ཀྱིས་བོད་དུ་མ་འཇོག་བྱས་ནས་བཟོ་གྲྭ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་གདམ་ག་བྱས་ཡོད་ཅེས་བཤད།

འདི་ལོའི་དུས་ཚིགས་དང་པོ་ནས་གསུམ་པའི་བར་བོད་ཀྱིས་ཚོང་འགུགས་མ་འདྲེན་ཧུར་ཐག་བྱས་ཤིང་། ཟླ་8པར་སྤེལ་བའི་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ལོ་30འཁོར་བའི་ཚོང་འགུགས་མ་འདྲེན་དང་ཤེས་ལྡན་པ་དང་བློ་རིག་འདྲེན་འགུགས་ཀྱི་འོས་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་དང་གཅིག་སྡུད་གན་འཇོག་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བོད་ཀྱིས་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་བཏང་བའི་རྣམ་གྲངས་18ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་མངོན་མེད་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་མདུན་ལམ་ཡངས་པོ་ཡོད་པས་ཁེ་ལས་འབོར་ཆེན་ཞིག་བོད་དུ་གཞིས་ཆགས་པ་དང་དུས་ཚིགས་དང་པོ་ནས་གསུམ་པའི་བར་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་མ་འཇོག་67.6%འཕར་ཡོད་པ་རེད།

དེ་དང་ཆབས་ཅིག་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དང་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་སོགས་ཐོན་ལས་ཆེན་པོ་དགུ་ལ་དམིགས་ནས་བོད་ཀྱིས་མ་འཇོག་ནུས་ལྡན་བྱེད་རྒྱ་མུ་མཐུད་ཆེ་རུ་བཏང་བ་དང་གཙོ་གནད་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་མགྱོགས་མྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རམ་འདེགས་བྱས་ཡོད།

ཟླ་11ཚེས་10ཉིན། ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4650ཟིན་པའི་བོད་ལྗོངས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་གསེར་རྙེད་ཆུས་རྟ་སྒ་ཕུ་གྲོང་ཚོར་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་དང་བོད་ཀྱི་གཤོང་ཚད་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རང་ཚུགས་དྲ་གྲུབ་རྣམ་པའི་ནུས་གསོག་རྣམ་གྲངས་ཏེ། བོད་ཀྱིས་གསར་འབྱེད་བྱས་པའི་གསེར་རྙེད་ཆུས་རྟ་སྒ་ཕུ་ཡི་རང་བརྟེན་དྲ་གྲུབ་རྣམ་པའི་ནུས་གསོག་གློག་ཁང་དྲ་སྦྲེལ་བདེ་བླག་ཐུབ་ནས་གློག་གཏོང་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་རེད། རྣམ་གྲངས་དེ་ནི་2024ལོའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་གཙོ་གནད་མཁོ་སྤྲོད་འགན་ལེན་རྣམ་གྲངས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་4.52བཏང་ཡོད། དུས་ཡུན་ཟླ་3རིང་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་འགན་ཚང་མ་ལེགས་གྲུབ་བྱས་ཡོད།

ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཉི་ནུས་དང་། རླུང་ནུས། ས་འོག་ཚ་ནུས་སོགས་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པའི་ནང་ཉི་ནུས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལག་རྩལ་གསར་སྤེལ་ཐུབ་ཚད་ཆན་ཝ་དུང་ཕྱུར་37.1ཙམ་ཟིན་པ་དེས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་38%བཟུང་བ་དང་། རླུང་ནུས་ཐོན་ཁུངས་ལག་རྩལ་གསར་སྤེལ་ཐུབ་ཚད་ཆན་ཝ་ཁྲི་3724ཙམ་ཟིན་པ་དེས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་35.7%བཟུང་ཡོད། ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་ནུས་རྒྱུ་ཅུས་ཏང་ཙུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཀྲོའུ་ཀྲན་ཕིང་གིས“ནུས་གསོག་ལག་རྩལ་མཐོར་གཏོང་དང་ནུས་གསོག་གློག་ཁང་བསྐྲུན་པ་དེས་ནག་ཆུའི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད”ཅེས་བཤད།

འཛད་སྤྱོད་ཀྱི་འགུལ་ནུས་ཆེ་བ།

ཟླ་དགུ་པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ། ཉིང་ཁྲིའི་གྲོང་མི་ཏོན་ཆི་ཧའོ་ཡིས“རྙིང་པ་གསར་བརྗེས”ཀྱི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད་སྒོར་ཁྲི་20ལྷག་ཙམ་རི་བའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཞིག་ཉོས་ཡོད། ཏོན་ཆི་ཧའོ་ཡིས“རླངས་འཁོར་གསར་པ་ཉོས་པར་ཁ་གསབ་སྒོར་ཁྲི་2ཙམ་ལེན་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཟད། རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་བེད་མེད་དུ་བཏང་བར་ཁ་གསབ་སྒོར་1000ལེན་རྒྱུ་བྱུང”ཞེས་བཤད།

བོད་ཀྱིས་རླངས་འཁོར་གྱི“ནུས་རྒྱུ”བརྗེ་བ་དང་། ཁྱིམ་སྤྱོད་གློག་ཆས་ཀྱི“རིག་ནུས”བརྗེ་བ། ཁྱིམ་ཆས་དང་ཐབ་ཆས“གསར་བརྗེ” ཚུར་བསྡུའི་ཞབས་ཞུ་རིམ་སྤོར་བཅས་ཕྱོགས་4ཡི་ཐད་ནས་འཛད་རྫས་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་དོན་ཐིང་གི་ཐིང་ཀྲང་གཞོན་པ་ཧྲི་ཁྲེང་ཧྭ་ཡིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། བོད་ཀྱི་ཚོང་དོན་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཞབས་ཞུའི་འཛད་སྤྱོད་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་འགའ་ཞིག་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་བཟོས་ཏེ་ཞབས་ཞུའི་འཛད་སྤྱོད་མཁོ་སྤྲོད་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་ཞབས་ཞུའི་འཛད་སྤྱོད་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་ཐད་བྱེད་ཐབས་མང་པོ་བཏོན་ཡོད།

མིག་སྔའི་བར་བོད་ཀྱིས་འཛད་རྫས་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ལ་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2.24གཤམ་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1.13སྤྱད་ཟིན་ཏེ་འཛད་རྫས་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་བྱེད་ཐེངས་ཁྲི་7.06ལ་ཕྱིར་ཚོང་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་12.03བྱུང་ཡོད། རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་བྱས་ནས་འཛད་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ཕན་འབྲས་རིམ་བཞིན་མངོན་ཡོད།

ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། འདི་ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་རིམ་གསུམ་ནོར་སྲིད་ཀྱིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་འཛད་སྤྱོད་ཡར་སྐུལ་གྱི་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་5.76ལྷག་ཙམ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ནས་རླངས་འཁོར་དང་། ཁྱིམ་སྤྱོད་གློག་ཆས། ཁྱིམ་ཆས། བཟའ་བཏུང་། བཅོས་སྣུམ། སྒོ་རྩིས་ཚོང་ཁང་། ས་མཐོའི་ཞིང་ལས་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་སོགས་གཙོ་གནད་འཛད་སྤྱོད་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་དམིགས་ནས“བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས། འཚོ་བར་མཉམ་དུ་རོལ”ཞེས་པ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་འཛད་སྤྱོད་ཡར་སྐུལ་གྱི་བྱེད་སྒོ་རབ་དང་རིམ་པ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་སྤེལ་ཡོད། གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། མིག་སྔའི་བར་རིམ་རྩིས་བྱས་ན། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་4.3སྤྱད་ནས་འཛད་སྤྱོད་སྒོར་དུང་ཕྱུར་35.52འཕར་རྒྱུར་ཐད་ཀར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཡོད།

སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ།

གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གནས་པའི་སྐྱིད་གྲོང་འགག་སྒོར་རང་རྒྱལ་ནས་ཐོན་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཞིག་བླུགས་པའི་ལྗིད་ཐེག་རླངས་འཁོར་ཆེ་གྲས་ཤིག་རང་རྒྱལ་ནས་ཐོན་ཏེ་ནེ་པ་ལའི་ཕྱོགས་སུ་དལ་གྱིས་བསྐྱོད། འདི་ལོ་ཚུན། ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་གྱི་ཕྱིར་གཏོང་དུས་བབ་བཟང་བ་དང་། ཚོང་དོན་རིན་ཐང་གི་ཟིན་ཐོ་གསར་པ་ཐེངས་མང་བཏོད་དེ། བོད་ཀྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ཚོང་དོན་གྱི་འཕར་གཞི་གསར་པར་གྱུར་ཡོད། ལྷ་ས་འགག་སྒོ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བསྡོམས་རྩིས་བརྒྱབ་པར་གཞིགས་ན། འདི་ལོའི་ཟླ་དང་པོ་ནས་དགུ་པའི་བར། སྐྱིད་གྲོང་འགག་སྒོས་རང་རྒྱལ་ནས་ཐོན་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་5231ཕྱིར་གཏོང་བྱས་ནས་ཚོང་དོན་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་6.66ཟིན་པ་དང་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་ཚད་ཉེ་བའི་ལོ་3རིང་གི་མཐོ་ཤོས་བཏོད་ཡོད།

སྐྱིད་གྲོང་འགག་སྒོར་བརྟེན་ནས་སྐྱིད་གྲོང་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ཁུལ་སྐྱེད་སྲིང་ཤུགས་ཆེན་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོང་དོན་དང་། དེང་རབས་ཟོག་འགྲེམས། མཐའ་མཚམས་ཚོང་དོན་ལས་སྣོན། མཐའ་མཚམས་ཡུལ་སྐོར་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ལྡན་ལེགས་ཆའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ནས། ཨེ་ཤེ་ཡ་ལྷོ་མར་ཕྱོགས་པའི་སྒོ་དབྱེའི་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་མགྱོགས་མྱུར་བཏོད་ཡོད། མིག་སྔར་སྐྱིད་གྲོང་མཐའ་མཚམས་མཉམ་ལས་ཁུལ་གྱིས་ཀྲུང་གོ་དང་ནེ་པ་ལའི་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་གྱི་ཐོན་ལས་གླིང་དང་མཐའ་མཚམས་ཚོང་དོན་གྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུའི་ལྟེ་གནས་སོགས་ཐོན་ལས་རྣམ་གྲངས་ཁག་གཅིག་ལག་བསྟར་བྱས་ཤིང་། མཐའ་མཚམས་མཉམ་ལས་ཁུལ་བཙུགས་ཚུན་རྣམ་གྲངས་55བསྐྲུན་པ་དང་རྣམ་གྲངས་ལ་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་13ཙམ་བཏང་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ཀྱིས་ད་དུང་གཞིས་རྩེའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐམ་སའི་གྲུ་ཁ་ཧུར་ཐག་བསྐྲུན་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་པའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་བཏང་ཡོད། མིག་སྔར་གཞིས་རྩེའི་ཕྱིར་གཏོང་དངོས་ཟོག་ཞིབ་བཤེར་ཁང་གི་རྣམ་གྲངས་བསྐྲུན་ཟིན་ནས་འཁོར་རྒྱུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད། འདི་ལོ་སྐམ་སའི་གྲུ་ཁའི་རྣམ་གྲངས་16ལག་བསྟར་བྱ་རྩིས་ཡོད་པ་དེར་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་25.44གཏོང་རྩིས་ཡོད། གཞིས་རྩེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐམ་སའི་གྲུ་ཁ་མཛོད་འཇུག་དང་ཞིབ་བཤེར་རྟེན་གཞིར་བྱེད་པ་དང་འགག་སྒོ་ལྔ་རྒྱལ་མཚམས་འཛུལ་སྒྲོལ་གྱི་བགྲོད་ལམ་དུ་བྱས་ནས“གཞུང་ལམ་དང་ལྕགས་ལམ་མཉམ་འདྲེན་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་ཐད་སྐྱོད”ཀྱི་རྣམ་པ་བཏོད་དེ་འགག་སྒྲོལ་སྙན་ཞུ་དང་འགག་སྒོ་ཐད་ཀར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་དང་མདུན་ཕྱོགས་ཀྱི་འགག་སྒོ་དང་རྒྱབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུ་ཁ་མཉམ་འགུལ་འཕེལ་རྒྱས་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་རེད།

(《དཔལ་འབྱོར་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར》ཟླ་11ཚེས་27ཉིན་གྱི་པར་ངོས་བརྒྱད་པ་ནས་བརྒྱུད་འགོད་བྱས)