ཉེ་ཆར། གསར་འགོད་པས་རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱི་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱས་པར། ལོ་30ཡི་གོང་དང་བསྡུར་ན་བོད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ཆུ་ཚད་མངོན་གསལ་དོད་པོས་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ། སྟོན་གྲངས་ཁག་ཚང་མ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་མཐོ་ཤོས་སུ་སླེབས་པ་བཅས་རེད།

1994ལོར་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་འཚོགས་པ་ནས་བཟུང་། ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་སྤེལ་ནས་ལོ་30སོང་ཡོད། ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། ལོ་30ཡི་གོང་དང་བསྡུར་ན་བོད་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་གཞི་1198ནས་1821བར་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། ནད་ཁྲི་5600ལྷག་ཙམ་ནས་ཁྲི་2.2བར་མང་དུ་ཕྱིན་པ། མི་སྟོང་རེར་ལས་གཉེར(ལས་རོགས)སྨན་པ་དཀའ་བཅུ་པའི་མི་གྲངས་1.9ནས་3.3བར་མང་དུ་ཕྱིན་པ། མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་སྔོན་དཔག་ཚེ་ཚད་ལོ་10ལྷག་ཙམ་ནང་ལོ་6ཙམ་རིང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་ནོར་དོན་སིའི་སི་ཀྲང་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཞུང་དོན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ལིའུ་ཁུའེ་ཡིས་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ལོ་30ཡི་རིང་རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱིས་བོད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཡོད། མིག་སྔར། བོད་དུ་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཏུ་ཁྱབ་པ་དང་། ནུས་པ་ཅུང་འཐུས་སྒོ་ཚང་བ། བཀོད་པ་ཅུང་ལུགས་དང་མཐུན་པ་བཅས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་ཅིག་བསྐྲུན་ཡོད།

ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་17གྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཁོངས་གཏོགས་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱས་ནས་ཐུན་མོང་ཐོག་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་གི་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྤེལ་བ་དང་དུས་མཚུངས། རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ད་དུང་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱས་ཏེ“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”རོགས་སྐྱོར་དང་། རིམ་གསུམ་སྨན་ཁང་གི་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར། སྨན་པ་དཀའ་བཅུ་པ་ཁྲི་ཡིས་གྲོང་གསེབ་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྟངས་ཐོག་ནས་ཕྱོགས་ཁག་གི་ཐོན་ཁུངས་སྤྱི་འདོམས་བྱས་ཏེ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་གི་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ལ་ཐུན་མོང་ཐོག་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད།

“ཀྲུང་དབྱང་ནོར་སྲིད་ཀྱིས་ཁ་གསབ་ཚད་གཞི་མཐོ་ཤོས་གཞིར་བཟུང་། རྣམ་གྲངས་ཁག་གི་མ་དངུལ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་དང་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་མ་དངུལ་བཏང་བ་དེས་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ལས་རིགས་རོགས་སྐྱོར་ཁྱབ་ཁོངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ཡོད། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ཀྲུང་དབྱང་དང་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་300ལྷག་ཙམ་བཏང་ནས་བོད་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་བྱ་གཞག་འཛུགས་སྐྲུན་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཡོད”ཅེས་ལིའུ་ཁུའེ་ཡིས་བཤད།

ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། དུས་མཚམས་རྗེས་མར་རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་གྱིས་ཕྱོགས་ཁག་གི་སྟོབས་ཤུགས་དང་ཐོན་ཁུངས་སྤྱི་འདོམས་བྱེད་ཤུགས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་བོད་སྐྱོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་། མ་དངུལ། རྣམ་གྲངས་བཅས་དེ་བས་མཐུན་སྦྱོར་ཐུབ་པའི་འགན་ལེན་བྱས་ཏེ་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་ཤེས་ལྡན་པའི་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུའི་ཆུ་ཚད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མཐོ་རུ་གཏོང་བ། བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པ་རྒྱུན་འཛིན་དང་གསར་གཏོད་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་གི་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ལ་ཕན་འབྲས་གསར་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཐོབ་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།