འདི་ནི་ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པས་ཞིང་ནང་དང་མུ་ཁར་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བཞིན་པ།

འདི་ནི་ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པས“ཇ་ཕོར་པ་གསུམ”གྱི་འདུམ་འགྲིག་ཁང་དུ་རྩོད་གཞི་འདུམ་འགྲིག་བྱེད་བཞིན་པ།

ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་ནི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4360ཟིན་པའི“ས་མཐོའི་གྲོང་རྡལ་དང་པོ”ཕག་རི་གྲོང་རྡལ་དུ་ཡོད་ལ། སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་580ཡོད་པའི་མཐའ་མཚམས་ཁོངས་གཏོགས་སུ་བོད་རིགས་དང་། རྒྱ་རིགས། ཧུད་རིགས་སོགས་མི་རིགས་10ལྷག་ཙམ་མཉམ་དུ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བཞིན་ཡོད་པས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་ལས་དོན་དེ་ཧ་ཅང་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་དེས་དུས་རབས་གསར་པའི“ཧྥེང་ཆའོ་ཡི་ཉམས་མྱོང”མཐའ་འཁྱོངས་དང་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ནས་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གི་སྣེ་ཁྲིད་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་པ་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་འཛུགས་པའི་གཙོ་རྐང་ལ་དམ་པོར་དམིགས་པ། བྱེད་སྟངས་དང་བྱེད་ཐབས་གསར་གཏོད་བཅས་བྱས་ཐོག་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དང་། མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་ཞུ། དུས་བདེ་འཛུགས་སྐྱོང་བཅས་ཕྱོགས་གསུམ་གྱི་ཐད་ནས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་བྱ་གཞག་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་སྟེ། ཞི་མཐུན་བརྟན་ལྷིང་གི་མཐའ་མཚམས་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་བཏོད་ཡོད།

ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ།

ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་ཏང་ཀྲི་པུས་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཐོག མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་མངགས་གཏོང་ཁང་ཡོངས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁྲོད་བཅུག་ནས་བསམ་གཞིགས་བྱས་ཏེ། སྔ་སྣུར་དུ་ཇུས་འགོད་དང་སྤྱི་འདོམས་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། “ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་+”རྣམ་པའི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལས་དོན་གྱི་ཕུགས་ཕན་ལམ་སྲོལ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས་བཙུགས་པ་དང་ཆབས་ཅིག “ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་+མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ”གྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་ཏང་གི་ཉིན་མོའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་བརྒྱུད། ཏང་གི་མི་རིགས་སྲིད་ཇུས་དང་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་སློབ་སྦྱོང་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཚད་ཟབ་ཏུ་བཏང་བ་དང་། ཏང་ཡོན་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པས་གདོང་ལེན་དཔེ་བཟང་གི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ“ཏང་ཡོན་གདོང་ལེན་རུ་ཁག”དང“ལྟོ་ཕད་ཉེན་དོན་རུ་ཁག”སྔ་རྗེས་སུ་བཙུགས་ནས་གྲོང་ཚོ་དང་། ཞིང་ཐང་། འབྲོག་ར་བཅས་སུ་བསྐྱོད་དེ་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དྲིལ་བསྒྲགས་རྒྱ་ཁྱབ་བྱས་པ་མ་ཟད། ད་དུང“ཏང་གི་མི་རིགས་སྲིད་ཇུས་མཐའ་མཚམས་སུ་ཁྱབ་པ”དང་། “ཏང་ཡོན་གདོང་ལེན་པས་དམངས་ཀྱི་རེ་འབོད་ཉན་པ” “ལྟོ་ཕད་ཉེན་དོན་རུ་ཁག་བཙུགས་ནས་དམངས་ཀྱི་སེམས་ཁྲལ་སེལ་བ”སོགས་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གི་ཞབས་ཞུའི་བྱེད་ཐབས་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་དུ་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲལ་མཁོ་དང་། དཀའ་ངལ། སེམས་ཁྲལ། རེ་སྒུག་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་དུས་ཐོག་ཏུ་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད།

གཞན་ཡང་། ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་དང་ཉེན་སློབ་མཉམ་འབྲེལ་མཉམ་སྐྲུན་གྱི་གྲོས་མཐུན་བཞག་ནས་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་སྐུལ་སློང་གིས“ཉེན་རྟོག་པའི་སྒར་སའི་མཚན་མོའི་སློབ་གྲྭ”བཙུགས་ནས། སློབ་གྲྭའི་དགེ་སློབ་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཁྱབ་གདལ་སློབ་གསོ་སྤེལ་བ་མ་ཟད། ད་དུང་སློབ་གྲྭའི་ཐོན་ཁུངས་གང་ལེགས་སྤྱད་དེ་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པ་ཚོར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གནས་དང་སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཚན་ཁྲིད་ནས་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དང་། ཕྱོགས་མང་པོ་ཞུགས་པ། ཐུན་མོང་ཐོག་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱས་ཡོད།

ཞབས་ཞུའི་སྤུས་འབྲས་ལེགས་སུ་བཏང་བ།

མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ་ནི་གཞི་རིམ་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་ལས་ཀའི་རྩ་བའི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན་ལ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས་དུས་རབས་གསར་པའི“ཧྥུང་ཆའོ་ཡི་ཉམས་མྱོང”མཐའ་འཁྱོངས་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ནས། ཕག་རིའི“ཨང་དང་པོ་བཞིའི”སྙིང་སྟོབས་གསར་གཏོད་དང་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ནས་ལག་ལེན་ཁྲོད་ཉམས་མྱོང་ལ་ཕྱོགས་སྡོམ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཞབས་ཞུའི་ཐབས་ལམ་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ། མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི“མཐའ་མའི་འགག་གནད”ཧུར་ཐག་སེལ་བ། མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་སྤུས་འབྲས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལས་དོན་གྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་བཏང་བ་རེད།

མང་ཚོགས་ཀྱི་ལག་ཁྱེར་གཉེར་བའི་དགོས་མཁོ་ཏན་ཏིག་སྐོང་ཆེད། ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས“5+2”ཀྱི་ལག་ཁྱེར་གཉེར་སྟངས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་གཟའ་མཇུག་དང་། དུས་ཆེན། གུང་གསེང་བཅས་ལའང་ངལ་གསོ་མི་རྒྱག་པར་ལག་ཁྱེར་གཉེར་ནས་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་རྩར་ཞབས་ཞུ་གཉེར་ནས་སྟབས་བདེ་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་པ་རེད།

བདེ་འཇགས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།

དུས་བདེ་འཛུགས་སྐྱོང་ནི་སྤྱི་ཚོགས་འཆམ་མཐུན་དང་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བའི་འགན་སྲུང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས། ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས“2+8+N”དྲ་མིག་ཅན་གྱི་ཞབས་ཞུ་དོ་དམ་བྱེད་སྟངས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་བཏང་ནས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་དྲ་མིག་དབྱེ་བ་དང་། དྲ་དཔོན་གྱིས་སྤྱི་འདོམས་བྱེད་པ། དྲ་མིག་ལས་དོན་པས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ། མཉམ་འགོག་མཉམ་བཅོས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་གཞོགས་འདེགས་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་པས། དུད་ཚང་800ལྷག་ཙམ་ལ་ཁྱབ་པ་རེད། “དྲ་མིག་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པ་+”བྱེད་སྟངས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུག་ཁུལ་ཕྱེས་ཏེ་འགན་འཁྲི་མིར་དཀྲི་བ་དང་། དུད་ཚང་གིས་འགན་གཙང་ལེན་པ། གང་དུ་དགོས་མཁོ་ཡོད་ན་དེ་གར་ལས་དོན་སྤེལ་བས“མི་དྲ་མིག་ནང་ཡོད་པ་དང་། ལས་དོན་དྲ་མིག་ནང་སྒྲུབ་པ། དཀའ་ངལ་དྲ་མིག་ནང་ཐག་གཅོད་པ”བཅས་ཀྱི་ལས་ཀའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།

ད་ལོ་ཚུན་དུ། ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས“ཉེན་རྟོག་པ་ཁྲི་ཕྲག་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲི་སྟོང་མང་པོར་སྐྱོད་པ”དང“དབྱར་དུས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོང་གི་རྡུང་རྡེག་བཅོས་སྒྲིག་བྱ་སྤྱོད”སོགས་ཆེད་དོན་བྱ་སྤྱོད་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཐོག ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་ཁག་གི་གཞི་གྲངས་དང་གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་ཡོང་རྒྱུ་གཞི་རྩའི་དམིགས་ཚད་དུ་བྱེད་པ་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་གྱོད་དོན་གཅིག་ཀྱང་མི་ཐོན་པར་བྱ་རྒྱུ་དམ་འཛིན་བྱ་གཞི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས། རྒྱུན་རྣམ་དང་ཕུགས་ཕན་གྱི་དམག་ཉེན་མཉམ་འགུལ་དང་དམག་དམངས་མཉམ་འགོག་གི་ལམ་སྲོལ་ཧུར་ཐག་འཛུགས་པ་དང་། “དྲ་མིག་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པ་+”ཡི་མཉམ་འབྲེལ་སྐོར་ཞིབ་ཡན་ལག་རུ་ཁག་བཙུགས་ནས་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་སྐོར་ཞིབ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་འགོག་ཟོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཏེ། བདེ་འཇགས་ཀྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་དུས་ཐོག་ཏུ་བསལ་ཏེ་དུས་བདེ་དང་བརྟན་ལྷིང་གི་མཐའ་མཚམས་ཁོར་ཡུག་ཅིག་བཏོད་ཡོད།

དེ་མིན་ད་དུང་། ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས“ཇ་ཕོར་པ་གསུམ”གྱི་འདུམ་འགྲིག་ཁང་གསར་གཏོད་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ནས་ཕག་རི་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་དང་། ཁྲིམས་ཁང་། གྲོང་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་སོགས་ཕྱོགས་ཁག་གི་སྟོབས་ཤུགས་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་འདུམ་འགྲིག་དཔུང་ཁག་ནང་བཅུག་ནས་རྒྱ་རིགས་དང་། བོད་རིགས། ཧུད་རིགས་སོགས་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་དོན་པ་མཉམ་འདྲེས་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པ་དང་ཕྱོགས་ཁག་མཉམ་དུ་ཞུགས་པའི་འདུམ་འགྲིག་ཞབས་ཞུའི་རུ་ཁག་ཅིག་བཙུགས་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགལ་ཟླ་དང་རྩོད་གཞི་མཉམ་དུ་སེལ་བ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དག་ཆེ་ཆུང་ཀུན་ལ་མཉམ་དུ“གྲོས་བསྡུར”བྱེད་པ། མི་རིགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་དང་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་མཉམ་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་བཅས་བྱས་ནས། “དོན་ཆུང་གྲོང་ཚོ་ནས་ཐོན་མི་དགོས་པ་དང་། དོན་ཆེན་གྲོང་རྡལ་ནས་ཐོན་མི་དགོས་པ། འགལ་ཟླ་མཉམ་དུ་སེལ་བ། དྲིལ་བསྒྲགས་ནང་མཉམ་དུ་ཞུགས་པ”བཅས་ཀྱི་ཞི་མཐུན་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

འབྱུང་འགྱུར་ཕག་རི་མཐའ་མཚམས་མངགས་གཏོང་ཁང་གིས་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱེད་པ་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་འཛུགས་རྒྱུ་གཙོ་རྐང་དུ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་ཁག་གི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བ་དང་། ལས་ཀའི་བྱེད་ཐབས་གསར་གཏོད་བྱེད་པ། མཐའ་མཚམས་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་ཟམ་མི་ཆད་པར་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས། ཕན་ཚུན་ལག་གདང་སྦྲེལ་ཏེ་མཉམ་དུ་མདུན་སྐྱོད་ཀྱིས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་བྱ་གཞག་གི་ལེའུ་གསར་རྩོམ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།