འདི་ག་ཚགས་པར་ཁང་དུ་ལྷ་ས་ནས་གནས་ཚུལ་འབྱོར་གསལ། འདི་ལོ་ནས་བཟུང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་རྒྱ་མ་ཤང་གིས“ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་སྐྲུན”གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་དང་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་དམ་འཛིན་བྱ་གཞི་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པའི“ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་སྐྲུན”གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ནས་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ལ་སྣེ་ཁྲིད་བྱ་ཆེད་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་ཞིག་བཏིང་ཡོད།

རྒྱ་མ་ཤང་གིས་དུས་རབས་གསར་པའི་ཤེས་དཔལ་ལག་ལེན་ཁང་དང་། གཅིག་འཐུས་རྣམ་པའི་ལས་སྒྲུབ་ཁང་། ད་ཡོད་ཀྱི་སྒྲིག་ཆས་སྒྲིག་བཀོད་བཅས་གང་ལེགས་སྤྱད་དེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སུ་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་མེ་ཟོན་ཆེད་འགན་འཁུར་མཁན་རུ་ཁག་ཐོག་མ་དེ་བཙུགས་པ་དང་གྲོང་ཚོ་དང་དེ་བཞིན་ཁེ་ལས་ལ་མེ་ཟོན་ས་ཚིགས་ཆུང་ངུ་བཙུགས་པས་གཞི་རིམ་གྱི་མེ་ཟོན་བདེ་འཇགས་བཅོས་སྐྱོང་གི“མཐའ་མའི་འགག་གནད”སེལ་བའི་དམིགས་ཚད་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད། “ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དང་། ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་དོ་དམ། མང་ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བ”བཅས་ཀྱི་ནུས་པ་འདོན་སྤེལ་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་དང་མཉམ་དུ“དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གི་སྣེ་ཁྲིད་ཟབ་ཏུ་བཏང་ནས་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་གི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི”མིང་རྟགས་འགོད་པའི་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཏེ་ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་ཀྱི་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ལས་དོན་ལ་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་སྟེ་གཞི་རིམ་ཏང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དེ་བཅོས་སྐྱོང་གི་ཕན་ནུས་སུ་གྱུར་པར་བྱས་ཡོད།

དུས་རབས་གསར་པའི“ཧྥེང་ཆའོ་ཉམས་མྱོང”ལག་ལེན་བསྟར་ནས་ཁེ་ལས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གོང་གཏུག་བྱེད་པ་དེ་ལས་བྱེད་པ་གཤམ་སྐྱོད་བཅར་འདྲིར་བསྒྱུར་ཏེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ཞུ་ས་ཡོད་པ་དང་། ཤང་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་དོན་པ་སོགས་ལས་གྲུབ་པའི་མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་ཡིག་བསྐུར་ངོ་བཅར་སྣེ་ལེན་ཁང་དང་ཅུས་ལུང་གཏེར་ཁུལ་གྱི་གཅིག་འཐུས་རྣམ་པའི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་བཙུགས་ཏེ། མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་གྲལ་བཤེར་དང་། འཕྲལ་སྡོམ་ཐག་གཅོད། ཞབས་ཞུ་དོ་དམ། ཡིག་བསྐུར་ངོ་བཅར་འདུམ་འགྲིག་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྡུ་སྒྲིལ་གྱིས་གནས་ཚུལ་ཐོན་སྐབས་དོ་དམ་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་དང་། ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ། གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་བཏོད་ཡོད། ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་སྐྲུན་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་དང་། རྒྱ་མ་ཤང་གི་ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་སྐྲུན་མཉམ་སྤྲོའི་ཚོགས་འདུ། བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་ཏང་གི་ཉིན་མོའི་བྱེད་སྒོ་བཅས་གོ་སྐབས་སུ་བྱས་ཏེ་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་བཟོ་དང་ལྟ་ཞིབ་དུད་ཚང་དབར་ཆ་སྒྲིག་གཉེན་འཚོལ་དང་ཏང་ཀྲི་པུའུ་དང་ཆ་སྒྲིག་མཉམ་སྐྲུན་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཏན་ཏིག་སྤེལ་བས་ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་བཟོ་དང་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་སྔར་བས་ཆེ་བ་དང་། སྐྱིད་སྣང་སྔར་བས་རྒྱུན་མཐུད། བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་སྔར་བས་འགན་ལེན་བཅས་བྱུང་ཡོད།

རྒྱ་མ་ཤང་གིས“རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་སྐུལ་ཁྲིད”དང“གྲོང་ཚོ་དང་མཉམ་སྐྲུན”བྱས་པ་བརྒྱུད། མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་བསྡུ་ལེན་གང་ལེགས་བྱས་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་འཕྲུལ་ཆས་མེད་པའི་དུད་ཚང་789བསྡུས་ནས་མི་སྒེར་གྱིས་མ་དངུལ་གཏོང་བའི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་དེ་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི་1400བཏང་ནས་འཕྲུལ་ཆས་སྣ་ཚོགས་30ཉོས་ཏེ་ཁེ་ལས་ལ་འཕྲུལ་ཆས་དང་སྒྲིག་ཆས་དང་དེ་བཞིན་ལས་མི་སྤྱོད་དཀའ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་དང་མང་ཚོགས་སྒོ་འགྲམ་དུ་ལས་ཞུགས་ཐུབ་རྒྱུར་སྟབས་བདེ་བསྐྲུན་ཡོད། གྲོང་ཚོ་དང་ཁེ་ལས་དབར་གྱི་གྲུབ་འབྲས་མཉམ་སྤྱོད་དང་། ཐོན་ལས་མཉམ་དར། མང་ཚོགས་མཉམ་ཕྱུག་བཅས་ཡོང་བ་བྱས་ཏེ་ཁོངས་གཏོགས་ཁུལ་གྱི་ཁེ་ལས་ཀྱི་རྐང་འཛིན་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ལ་མངགས་་ནས་གྲོང་ཚོར་བཅའ་སྡོད་ལས་དོན་རུ་ཁག་དང་མངགས་གཏོང་ཚན་པའི་ལེགས་ཆ་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་པ་མ་ཟད། ཤང་དང་གྲོང་ཚོའི་ཏང་རྩ་འཛུགས་ལ་གཞོགས་འདེགས་བྱས་ནས“ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་མཉམ་སྐྲུན”གྱི་བྱེད་སྟངས་སྔར་བས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་སྟེ། “ས་ཁུལ་གྱིས་ཁེ་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱིས་ས་ཁུལ་ལ་སྣེ་ཁྲིད། ས་ཁུལ་དང་ཁེ་ལས་གཉིས་ཁེ”ཡོང་བ་བཅས་མངོན་འགྱུར་བྱས་ནས་རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་ཁེ་ལས་ཀྱིས་སྔོན་གཏོད་ལེགས་བརྩོན་བྱེད་པར་དཔེ་སྟོན་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་མཉམ་སྐྲུན་དང་། མཉམ་བཅོས། མཉམ་སྤྱོད་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་བཏོད་ཡོད།