གདང་ལ་ནི་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོ་ཡིན་ལ། གནའ་སྔ་མོ་ནས་བཟུང་འགྲིམ་འགྲུལ་ལམ་བུ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་རེད། དར་གོས་ལམ་བུ་དང་། ཇ་རྟ་གནའ་ལམ། ཐང་བོད་གནའ་ལམ་བཅས་ཚང་མ་དེ་ནས་བརྒྱུད་ཡོད།

འོན་ཀྱང་བཅར་འདྲིའི་རླངས་འཁོར་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4700ཡོད་པའི་ནག་ཆུའི་ཨ་མདོ་རྫོང་དུ་འབྱོར་སྐབས་ང་ཚོར་ལམ་བར་འཁྱག་པ་ཐེབས་ནས་རླངས་འཁོར་གདང་ལར་འགྲོ་མི་ཐུབ་པའི་ལན་འབྱོར།

ཐབས་ཟད་འུ་ཐུག་གི་སྐབས་སུ་རྫོང་གི་ལྟེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཐང་ཆེན་དུ་ཡོད་པའི“གདང་ལའི་བཤམས་སྟོན་ཁང”ཞིག་ཡོད་པ་དེར་ང་ཚོས་དོ་སྣང་བྱུང་།

མཚོ་བོད་ས་མཐོར་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་རི་བོ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། གདང་ལ་གཅིག་པུར་ལོགས་སུ་བཤམས་སྟོན་ཁང་བསྐྲུན་དགོས་དོན་གང་ཡིན་ནམ།

མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི“རིམ་འདས་རི་རྒྱུད”

ས་གནས་དེ་གའི་མིས་བརྗོད་པར་གཞིགས་ན། གདང་ལ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི“རིམ་འདས་རི་རྒྱུད”ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་།

ང་ཚོས་བཤམས་སྟོན་ཁང་གི“མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་རི་རྒྱུད་རི་མོར”བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་གནས་ལུགས་དེ་རྟོགས་ཐུབ་སྟེ། ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱ་གར་དང་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་ཡོ་རོབ་དང་ཨེ་ཤེ་ཡའི་སྐམ་ས་ཆེ་མོ་གཉིས་རྡུང་ཁ་རྒྱག་པ་ལས་ཆགས་པའི་གདང་ལའི་རི་རྒྱུད་དེ་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་དབུས་རྒྱུད་དུ་གནས་པ་དང་། ཤར་ནུབ་ཀྱི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ་500ལྷག་ཙམ་དང་རི་ངོས་ཀྱི་ཞེང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ་150ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཆ་སྙོམས་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་སྨི་5500ནས་6000བར་ཡོད་པས། དེ་ནི་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་ལྟེ་བའི་ཁུལ་གྱི་རི་རྒྱུད་མཐོ་ཤོས་དེ་ཡིན་ལ། ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་རྒྱུད་དང་ཧིན་རྡུ་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་རྒྱུད་ཀྱི་དབྱེ་མཚམས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཡོན་ཧྲི་ཏིང་ལིན་གྱིས་གདང་ལ་ནི“མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་རི་བོ་མཐོ་ཤོས་རེད”ཅེས་བརྗོད་མྱོང་ཡོད།

རི་བོ་མང་པོ་ཡོད་པ་ཕུད། གདང་ལའི་རྒྱུད་ཀྱི་ནུབ་ནས་ཤར་དུ་ཉུང་མཐར་ཡང་རི་ལམ་30ལྷག་ཙམ་ཡོད་ཅིང་། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་རི་བོ་དེ་དག་ཤིན་ཅང་དང་། ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན། བོད་ལྗོངས་སོགས་ཀྱི་ས་ཁོངས་དང་སྦྲེལ་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་། དཔལ་འབྱོར། རིག་གནས། དམག་དོན་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་འོང་ཐད་ནུས་པ་གལ་ཆེན་བཏོན་ཡོད་ལ། དེ་ནི་མི་རིགས་ཁག་དབར་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་དཔང་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་རེད། ད་ཆའང་རི་ལམ་ལ་ལ་ནས་ད་དུང་འབྲོག་པ་སྐྱས་སྤོས་དང་ཚྭ་འདྲེན་པར་འགྲོ་གི་ཡོད།

བཤམས་སྟོན་ཁང་དུ་བསྡུར་ཚད་གཅིག་མཚུངས་ལྟར་བཟོས་པའི་ཨ་མདོ་རྫོང་བྱང་མ་གྲོང་རྡལ་ཕུ་མདའ་གཞུང་ཆུའི་བང་སོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་དཔང་པོ་བྱེད་ཐུབ། རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱིས་ཞིབ་དཔྱད་བྱས་པ་བརྒྱུད། དུར་སའི་ལོ་རབས་ནི་ཧ་ལམ་ཁྲུན་ཆིའུ་ཀྲན་གོའི་དུས་སྐབས(ད་ལྟའི་བར་ལོ་2500ནས་2800ལོ་བར)སུ་ཡིན་པ་དང་ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་ལི་ཆས་དང་རྫ་ཆས་ནི་སི་ཁྲོན་ནུབ་རྒྱུད་ནས་ཐོན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད།

གཙང་པོ་དང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་འགོ

གདང་ལའི་གངས་རི་དང་འཁྱག་རོམ་ནི་འབྲི་ཆུ་དང་། རྒྱ་མོ་རྔུལ་ཆུ། རྫ་ཆུ་བཅས་ཀྱི་ཆུ་འགོ་ཡིན། ཨ་མདོ་གདང་ལའི་བཤམས་མཛོད་ཁང་དུ། འདྲ་བཟོ་བྱས་པའི“འབྲི་ཆུའི་ཆུ་ཐིགས་དང་པོའི”རྣམ་པ་ལས་ང་ཚོས་སྤྱན་རྒན་སྡེ་རུ་འཁྱགས་རོམ་འོད་ཆེམ་ཆེམ་དུ་འཕྲོ་ལ། ཆུ་ཐིག་ལས་འདུས་པའི་གཙང་པོ་མཐོང་ཐུབ།

འོ་ན། གདང་ལ་ནི་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོ་ཡིན་པ་ག་དུས་ཤེས་པ་ཡིན་ནམ།

བཤམས་སྟོན་ཁང་གི་ལས་དོན་པས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར། ད་བར་ལོ་2000ལྷག་ཙམ་སོང་བའི《ཡུས་ཀོང》ནི་ཀྲུང་གོའི་ས་ཁམས་བརྩམས་ཆོས་དང་པོ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེབ་དེའི་ནང་མིང་ཅང་གཙང་པོ་ནི་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཡོད་པས། འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་སྐོར་གྱི་ཟིན་ཐོ་སྔ་ཤོས་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། ངོས་འཛིན་དེ་མིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུས་དཀྱིལ་བར་རྒྱུན་བསྲིངས་ཡོད། ས་ཁམས་རིག་པ་མཁས་ཅན་ཞུས་ཞ་ཁེ་ཡིས་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་རྟོག་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད་འབྲི་ཆུ་ནི་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོ་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། དེ་ནས་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ཁང་ཤིས་ཁྲི་ལོའི་བར་དུ། འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོ་ནི་འབྲི་ཆུ་ནས་མུའུ་ལུའུ་ཝུའུ་སུའུ(ཐོག་ཐོན་གཙང་པོ)ཡི་རྒྱུད་དུ་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད། བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་རྗེས། ཡིད་དགའ་ཆུའི་ཐོག་ཐོན་གཙང་པོ་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོར་བརྩིས་ཡོད། 1978ལོའི་ཟླ་1ཚེས་13ཉིན། ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་གིས་འཛམ་གླིང་ལ་འབྲི་ཆུ་རྒྱུག་ཁུལ་འཆར་འགོད་གཞུང་དོན་ཁང་གི་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་གྲུབ་འབྲས་ཏེ་འབྲི་ཆུའི་ཆུ་འགོ་དེ་གདང་ལའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་རི་བོ་གཙོ་བོ་སྐུ་ལྷ་དར་གདོང་གངས་རིའི་ལྷོ་ནུབ་མཚམས་སུ་ཡོད་པ་དང་ཁྱོན་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ་6300ལྷག་ཙམ་ཡོད་པའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད།

རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི“མཁའ་ལམ་བར་ཁྱམས”

བཤམས་སྟོན་ཁང་ལས་མཐོང་བའི་མི་སེམས་འགུལ་ཤོས་ནི་དེང་རབས་མི་རྣམས་ཀྱིས་གདང་ལའི་རང་བྱུང་ཁམས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་། ལྷག་པར་དུ་བཤམས་སྟོན་ཁང་གིས་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་མིས“ས་མཐོར་ཕུགས་འདུན་སྒྲུབ”ཅེས་པའི་རླབས་ཆེན་ལག་ལེན་གསོན་ཉམས་དོད་པོས་མངོན་པ་དེ་ཡིན།

ཨ་མདོ་ནི་མཚོ་བོད་སྐམ་ལམ་གྱི་འཕར་རྩ་ཆེན་པོ་དང་བོད་ཀྱི“བྱང་སྒོ་ཆེན་པོ”ཡིན་ཞིང་། གཞུང་ལམ་དང་། སྣུམ་རླངས། འོད་སྐུད། ལྕགས་ལམ། གློག་ཤུགས་བཅས་རྫོང་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་དང་གདང་ལའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཆགས་པའི་བར་ཁྱམས་ལ“མཁའ་ལམ་བར་ཁྱམས”ཞེས་བརྗོད་ཅིང་། བཤམས་སྟོན་ཁང་ནས་ང་ཚོས་མི་རབས་འགའ་ཤས་ཀྱིས་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་མཁའ་ལམ་དེ་མེད་པ་ནས་ཡོད་པའི་བར་དང་། ས་ཚིགས་ནས་གཞུང་ལམ་བར། དེ་ནས་གཞུང་ལམ་ནས་བར་ཁྱམས་བར་བཅས་མི་སེམས་འགུལ་བ་དང་ཟིལ་རླབས་དགུང་འཕྱུར་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཚོར་ཐུབ།

ང་ཚོས་དེ་ག་ནས་ད་དུང་ཀྲེ་ཅང་གི་ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ་མཐོང་བས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། 1996ལོའི་ཟླ་6ཚེས་13ཉིན་གྱི་མི་དམངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་གྱི་པར་ངོས་དང་པོའི་འགོ་བརྗོད་ཐོག《གདང་ལའི་ཐོག་གི་ལྷག་བསམ་བུ་ཕྲུག—ལས་བཀུར་ལས་གཏོད་ཀྱི་གནམ་གཤིས་བརྟག་དཔྱད་པ་ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་བཀོད་ཡོད།

1956ལོར། ལོ་21ལ་སླེབས་པའི་ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ་པེ་ཅིང་གནམ་གཤིས་སློབ་གྲྭ་ནས་ཐོན། ལང་ཚོ་དར་ལ་བབ་པའི་ཁོང་གིས་རེ་འདུན་ཞུ་ཡིག་ཐོག“དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་བོད་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུའི”དམ་བཅའ་བཞག་ཡོད། ཁོང་བོད་དུ་ཐེངས་གསུམ་བསྐྱོད་ནས་ལོ་33ཕྱག་ལས་གནང་། 1965ལོའི་ཟླ་9པར། ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ་ཡིས་མཐོ་ཞིང་གྲང་ལ་གསོ་རླུང་མི་འདེང་བའི་དཀའ་ངལ་ཁྱད་བསད་ཀྱིས་ནག་ཆུ་ཨ་མདོའི་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4802ཡོད་པའི་ལ་ཉག་ཏུ་གུར་གཉིས་བརྒྱབ་ནས་ནག་ཆུ་ཨ་མདོའི་གནམ་གཤིས་ས་ཚིགས་བཙུགས། ཁོང་གིས་ཚེ་གང་གི་ཆེས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ལང་ཚོ་ས་མཐོའི་གནམ་གཤིས་བྱ་གཞག་ལ་ཕུལ་ནས་ས་བབ་མཐོ་བའི་ས་ཁུལ་དུ་ཀྲུང་གོའི་གནམ་གཤིས་ལས་དོན་གྱི་ཚན་ཞིབ་ཀྱི་སྟོང་ཆ་མང་པོ་གསབ་ཡོད། 1996ལོར་ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ“རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་གུང་ཁྲན་ཏང་ཡོན”ལ་བདམས་པ་རེད།

ནག་ཆུའི་མི་དམངས་ཀྱིས་ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ་བརྗེད་མི་སྲིད། ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ་ཡིས་1978ལོར་ཨ་མདོ་གནམ་གཤིས་ས་ཚིགས་སུ་བརྒྱབ་པའི་ཁྲོན་པ་དེར“ཅིན་ཧྲུའེ་ཁྲོན་པ”ཞེས་འབོད་པ་མ་ཟད། ཨ་མདོ་གདང་ལའི་བཤམས་སྟོན་ཁང་དུ་ཆེད་མངགས་ཁྲེན་ཅིན་ཧྲུའེ་ཡི་ངོ་སྤྲོད་བཀོད་ཡོད།

བཤམས་སྟོན་ཁང་ལ་བལྟས་རྗེས། ང་ཚོས་རི་ཀླུང་མང་བའི་མཚོ་བོད་ས་མཐོར་ཆེད་མངགས་གདང་ལར་བཤམས་སྟོན་ཁང་ཞིག་རྒྱག་དགོས་དོན་རྟོགས་བྱུང་། གང་ཡིན་ཟེར་ན་གདང་ལར་མི་རིགས་ཁག་གི་ཐུན་མོང་གི་བསམ་པའི་འབྱུང་ཁུངས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གནའ་སྔ་མོ་ནས་བཟུང་མཉམ་འདྲེས་དང་མཐུན་སྒྲིལ་འབད་འཐབ་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལའང་དཔང་པོ་བྱེད་ཐུབ་པས་རེད།