མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཀྲོའུ་གསེར་ཆེན་རྫོང་གི་ཐ་ལ་ཐང་དུ་མཐིང་མདོག་ཉི་ནུས་གློག་རྫས་པང་ལེབ་སྟར་པ་མང་པོ་མུ་སྦྲེལ་ཏེ་ཐག་རིང་གི་གངས་རིའི་མཚམས་སུ་ཆགས་ཤིང་། ཉི་འོད་འོག“སྐར་མའི་རྒྱ་མཚོ”ལྟར་འོད་ཆེམ་ཆེམ་འཕྲོ། བྱེ་ཐང་ནས“འོད་ཤུགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི”བར་ད་ཆ་དེ་ག་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་གློག་འདོན་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་འདོན་ཚད་ཅུང་ཆེ་བའི་འོད་ཤུགས་གློག་གཏོང་གླིང་དང་ཆུ་འོད་གསབ་རེས་ཀྱི་གློག་གཏོང་རྟེན་གཞིར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།

འབྲི་ཆུ་དང་། རྨ་ཆུ། རྫ་ཆུ་བཅས་ཀྱི་ཆུ་འགོ་ཡིན་པའི་མཚོ་སྔོན་ལ་ནུས་རྒྱུའི་ལེགས་ཆ་མངོན་གསལ་དོད་ཅིང་། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ས་གནས་དེ་གས“ཤར་གྲངས་ནུབ་རྩིས”དང་།“ཤར་གྲངས་ནུབ་གསོག” “ཤར་གྲངས་ནུབ་སྦྱོང”སོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་གལ་ཆེན་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ། ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་དང་བྱེ་འགྱུར་ས་ཆའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་བཏོན་ནས་ནུས་རྒྱུའི་ཐོན་ལས་དང་རྩིས་ནུས་ཐོན་ལས་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་མགྱོགས་པོ་བཏང་སྟེ་རྩིས་ནུས་བརྒྱུད་འཛམ་གླིང་དང་འབྲེལ་མཐུད་ཐུབ་པར་བྱས་ཡོད།

ཀྲུང་གོ་གློག་འཕྲིན(རྒྱལ་ཁབ)གྲངས་གཞིའི་མཚོ་སྔོན་ལྗང་མདོག་གྲངས་གཞི་ཆེན་མོའི་ལྟེ་གནས་སུ་དུས་ཐོག་གློག་སྤྱོད་གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། 2022ལོའི་ཟླ་7པར་གཉེར་འགོ་ཚུགས་ཚུན། རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་གློག་ཟད་ཚད་ཏུའུ་ཁྲི་2500དང་ཐཱན་ཉུང་དུ་གཏོང་ཚད་ཏུན་ཁྲི་2ཙམ་ཟིན་ཡོད་པ་རེད། ཀྲུང་གོ་གློག་འཕྲིན་མཚོ་སྔོན་ཀུང་སི་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་གཞུང་དོན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་ཀྲའོ་ཅིན་ཧྲེང་གིས། “ཀྲུང་གོ་གློག་འཕྲིན(རྒྱལ་ཁབ)གྲངས་གཞིའི་མཚོ་སྔོན་ལྗང་མདོག་གྲངས་གཞི་ཆེན་མོའི་ལྟེ་གནས་ཀྱི་དུས་ཐེངས་དང་པོར་འཁོར་སྒྲོམ་3000ལྷག་ཙམ་བསྐྲུན་པ་དང་ལོ་གཅིག་ནང་ཉིན་314ལ་མཁའ་རླུང་སྙོམས་ཆས་ཀྱི་གནོན་བཙིར་འཕྲུལ་ཆས་སྤྱོད་དགོས་ཀྱི་མེད། PUE(གློག་ནུས་བེད་སྤྱོད་ལས་ཕྱོད)1.13ཡིན་པ་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གྲངས་གཞིའི་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ལས་རིགས་ཁྲོད་སྔོན་ཐོན་གྱི་གནས་བབ་ཐོག་གནས་ཡོད”ཅེས་བརྗོད།

PUEནི་གྲངས་གཞིའི་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ནུས་རྒྱུའི་ལས་ཕྱོད་ལ་གདེང་འཇོག་བྱེད་པའི་དམིགས་ཚད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། PUEགྲངས་ཐང་1ཙམ་ཡོད་པ་དེ་ཐོག་ནས་གྲངས་གཞིའི་ལྟེ་གནས་ཤིག་གི་ལྗང་མདོག་ཅན་གྱི་ཚད་གཞི་དེ་བས་མཐོ་བ་ཡོད་པ་མཚོན་གྱི་ཡོད། “མཚོ་སྔོན་གྱི་གནམ་གཤིས་སྐམ་ཤས་ཆེ་ལ་གྲང་ངར་ཆེ་བ་དང་། ལྷགས་པ་ཆེ་ལ་ཆར་ཆུ་ཉུང་བ། གྲངས་གཞི་ཆེ་གྲས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་མངོན་གསལ་དོད་པ་བཅས་ཡོད་པས། དེ་ག་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་གི་རྩིས་ནུས་ཞབས་ཞུ་དེ་བས་མང་བ་དང་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད”མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྲངས་གཞི་ཅུས་ཀྱི་ཅུས་ཀྲང་གཞོན་པ་ཁྲེན་ཝུའེ་ཅུན་གྱིས། མཚོ་སྔོན་གྱི་ལོ་རེའི་ཆ་སྙོམས་དྲོད་ཚད་ཧྲེ་ཧྲི་ཏུའུ་3.4ཙམ་ཟིན་པ་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་གནམ་གཤིས་ཁོར་ཡུག་ལས་ས་གནས་དེ་གའི་གཞི་གྲངས་ལྟེ་གནས་ཆེ་གྲས་PUEཡི་གྲངས་ཐང་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་1.2མན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ནས་རྩིས་ནུས་ཐོན་ལས་ཀྱི་ནུས་རྒྱུའི་ཟད་གྲོན་ཆུང་དུ་ནུས་ལྡན་ཕྱིན་ཡོད་ཅེས་བརྗོད།

2020ལོར་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་འདྲེན་གཏོང་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་གློག་གཏོང་བགྲོད་ལམ་ཆེན་པོ་སྟེ་མཚོ་སྔོན་ནས་ཧོ་ནན་བར་ཆན་ཕུའུ±800ཡི་གནམ་མཐོའི་ཐད་རྒྱུག་ལས་གྲྭ་བསྐྲུན་ནས་གློག་གཏོང་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། གློག་གཏོང་འགོ་ཚུགས་ཚུན“ལྗང་མདོག་གློག་ཤགས་མྱུར་བགྲོད”དེས་ཀྲུང་ཡོན་ས་ཁུལ་དུ“ལྗང་མདོག་གློག”ཆུ་ཚོད་ཆན་ཝ་དུང་ཕྱུར་651བཏང་བ་དེ་དབྱང་གཉིས་ཐཱན་འགྱུར་ཏུན་ཁྲི་6255ཉུང་དུ་བཏང་བ་དང་མཚུངས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

མི་ཐབས་རིག་ནུས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་འགག་རྩ་ནི་རྩིས་ནུས་དང་། འདེགས་སྐྱོར་ནི་ནུས་རྒྱུ། འབྱུང་འགྱུར་ནི་ནུས་རྒྱུ་གཙང་མ་རེད། ད་ཆ་ལྗང་མདོག་ནུས་རྒྱུའི་འདེགས་སྐྱོར་འོག་ས་མཐོའི་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་ཀྱིས་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་ཐབས་རིག་ནུས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

“དྲ་རྒྱའི་བགྲོད་ལམ”ནས་བལྟས་ཚེ། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་ཐོན་ལས་བློ་འདྲི་ཨུ་ལྷན་གྱི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ལུའུ་པའོ་ཧྭ་ཡིས། ཟི་ལིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་དྲ་སྦྲེལ་རྐང་འཛིན་གྱི་ཐད་སྦྲེལ་ས་ཚིགས་དངོས་སུ་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་ཆབས་ཅིག མཚོ་སྔོན་དེ་ཉིད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་དྲ་སྦྲེལ་གྱི་རྩེ་རིམ་སྒྲོམ་གཞིའི་ལྷུ་ཚིགས་ཀྱི་གྲལ་དུ་སླེབས་ནས་དྲ་ཆེན་གྱིས་གྲངས་གཞི་འབོར་ཆེན་བརྒྱུད་སྐྱེལ་བྱེད་པར་སྟབས་བདེ་བསྐྲུན་ཐུབ་ཅེས་བརྗོད།

ད་ལོའི་ཟླ་6པ་བར། མཚོ་སྔོན་གྱིས་སྐྲུན་བཞིན་པའི་གྲངས་གཞིའི་ལྟེ་གནས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་བསྡོམས་འབོར་ཁྲི་5.35ཟིན་པའི་ཚད་ལྡན་འཁོར་སྒྲོམ་ན་ནིང་གི་ལོ་མཇུག་ལས་53.3%འཕར་ཡོད། མིག་སྔའི་བར། མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རིག་ནུས་ཐཱན་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་གཞི་ཆེ་མོའི་ལྟེ་གནས་དང་། ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་གློག་ཤུགས་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་ལྗང་མདོག་གྲངས་གཞིའི་ལྟེ་གནས། ནུས་རྒྱུ་གཙང་མའི་གློག་གཏོང་ཤེས་ཚོར་ལས་སྟེགས་བཅས་བསྐྲུན་ཡོད་པ་རེད།

ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད། ད་ལོ་ནས་བཟུང་། མཚོ་སྔོན་གྱིས《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཇུས་གཞི》དང་། 《མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་བྱ་ཐབས་འགའ་ཞིག》《ཚན་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་རྟེན་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་འདེགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཇུས་གཞི(2024ལོ་ནས་2028ལོའི་བར)》བཅས་བཟོས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ལྗང་མདོག་རྩིས་ནུས་ཐོན་ལས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་ཀྱི་ཚད་གཞི་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད།