ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁྲོམ་ར་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱིས“ནན་ཤོས་བཞིའི”བླང་བྱར་བརྩི་སྲུང་ནན་པོ་ཞུས་ནས་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་བཅས་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་དང་བཀོད་སྒྲིག་གལ་ཆེན་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོའི་ལྟ་འདོམས་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་བཏང་བས། ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ལོ་མང་བསྟུད་མར་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་ཐོན་མེད་པ་དང་། བཟའ་བཅའི་གདེང་འཇོག་རང་བཞིན་གྱི་འཐེན་བཤེར་ཚད་ལོན་ཚད་99%ཡན་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ནས་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་དུས་བབ་རྒྱུན་མཐུད་བརྟན་ཐོག་ལེགས་འཕེལ་བྱུང་ཡོད།

བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ལྟ་འདོམས་ནང་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་མཉམ་དུ་ཞུགས་པ།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱིས་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི“འགན་འཁྲི་གཉིས”དོན་འཁྱོལ་བྱ་རྒྱུར་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ། བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཁག་བགོས་དོན་འཁྱོལ་ལམ་སྲོལ་འཛུགས་པ་དང་། ས་གནས་ཏང་ཨུད་དང་། སྲིད་གཞུང་། བཟའ་བཅའི་ཁེ་ལས་བཅས་ཁྲོད་ཀྱི“འགག་རྩའི་ཉུང་ཤས”ལ་དམ་པོར་དམིགས་པ། འགན་འཁྲི་དེ“ཚན་པ་ཆུང་ཤོས་ཀྱི”ཐོག་དོན་འཁྱོལ་ཏན་ཏིག་ཐུབ་པ་བཅས་བྱས་ཡོད། གྲོང་ཁྱེར(ས་ཁུལ)བདུན་གྱི་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་དང་ཧྲི་ཀྲང(སྲིད་འཛིན་ཀུང་ཧྲུའུ་ཡི་ཀྲོན་ཡོན)གིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་འགན་གཙང་བླངས་པ་དང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་ཁྲི་1.8ཀྱིས་བཟའ་བཅའི་ཁེ་ལས་ཁྲི་6.3འགན་གཙང་བླངས་པ་རེད། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་སྐྱོང་ཁེ་ལས་ལ་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ལྟ་ཞིབ་པ་4894དང་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་མི་སྣ་ཁྲི་6ཙམ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ“ཉིན་རེར་དོ་དམ་ཚོད་འཛིན་དང་། གཟའ་འཁོར་རེར་གྲལ་བཤེར། ཟླ་རེར་བཀོད་གཏོང”བཅས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་བཞིན་འཁོར་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

གཞན་ཡང་། བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་མཛུབ་ཁྲིད་བསམ་འཆར་བཟོས་པ་དང་། བོད་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི“ཙང་ཞའོ་ཨན”དང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་རུ་ཁག་ཐོག་མ་བཙུགས་ནས་སློབ་གྲྭ་ཆེ་མོ་བ་དང་། རྒན་ཡོལ་ཞུས་པའི་ལས་བྱེད་པ། ཁྱིམ་བདག་ཨུ་ཡོན་གྱི་ཁོངས་མི། སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་གསར་འགོད་པ། ཉོ་སྐྱེལ་ཕོ་གཞོན་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་སྐུལ་སློང་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཚན་རིག་ཁྱབ་གདལ་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལྟ་སྐུལ་ནང་ཞུགས་སུ་བཅུག་ནས“བོད་དུ་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ལག་ལེན་བསྟར་བར་ང་ཡིས་འབད”ཅེས་པའི་མཉམ་སྐྱོང་མཉམ་སྤྱོད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་སེམས་སུ་གཏིང་ཟབ་ཟུག་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བས་སྤྱི་ཚོགས་མཉམ་དུ་སྐྱོང་བའི་མ་ལག་སྔར་བས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་ཕྱིན་ཡོད།

བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་ནུས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དོ་ཁུར་བྱེད་པའི་གནད་དོན་སྔར་བས་ཐག་གཅོད་བྱས་པ།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁྲོམ་ར་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་དང་ཐག་ཉེ་ཤོས་ཀྱི་ལས་རྣམ་སྟོབས་ཤུགས་འདོན་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་དོ་ཁུར་ཆེ་ཤོས་བྱེད་པའི་གནད་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ཇ་ཁང་གི“བཙོག་ཟིང་ཞན”་གསུམ་གྱི་གནད་དོན་ལ་དམིགས་པ་བཅས་བྱས་ཏེ། ཇ་མངར་མོ་དང་བོད་ཐུག་གཡོས་སྦྱོར་ལག་རྩལ་གྱི་ས་གནས་ཀྱི་ཚད་གཞི་བཟོས་པ་དང་། ཐབ་ཚང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་བཅོས་སྒྲིག ཚད་ལྡན་ལས་སྣོན་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་བརྒྱུད་ཇ་ཁང་གི་བཟའ་བཏུང་ཁོར་ཡུག་དང་འཕྲོད་བསྟེན་རྣམ་པ་ཧ་ཅང་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད།

ཉོ་སྐྱེལ་ལ་དམིགས་ཏེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁྲོམ་ར་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱིས“བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་སྣེ་འཛར”གཅིག་གྱུར་ཁྱབ་གདལ་བཏང་ནས་ཚོང་ཁང་ནས་འཛད་སྤྱོད་པའི་བར་གྱི“མཐའ་མའི་འགག་གནད”ཀྱི་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇཌ་ལ་འགན་ལེན་བྱས་པ་དང་། བཟའ་བཏུང་འཕྲོ་བརླག་བཀག་འགོག་དང་ཟ་ཁང་ལ་སྐབས་བསྟུན་ཞིབ་བཤེར་སོཌ་ཀྱི་ཆེད་དོན་བྱ་སྤྱོད་སྒྲིག་འཛུཌ་བྱས་ཏེ་ཡག་སྡུག་གི་ཨང་རིམ་ཁྱབ་བསྒྲཌ་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཁྲིམས་སྲུང་གཉེར་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་མ་གཏོང་བ་དང་ཁྲིམས་འགལ་གཉེར་སྐྱོང་ལ་ཉེན་བརྡ་བཏང་བ་རེད།

“ལྕེ་ཐོག་བདེ་འཇགས”ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་འགན་ལེན་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁྲོམ་ར་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱིས་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཁྲོམ་ར་ལྟ་འདོམས་ཀྱི“རིག་ལྡན་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས”རྣམ་གྲངས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། 《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རིམ་གསུམ་བཟའ་བཅའི་ཞིབ་བཤེར་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་གི་མཛུབ་ཁྲིད་བསམ་འཆར》བཀྲམ་པ། ཚད་གཞི་མཐོ་བའི་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་ཞིབ་བཤེར་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་སྒྲིག་གཞི་རྒྱུན་མཐུད་ངང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པ། ལྷ་ས་དང་ཆབ་མདོར“གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཞིབ་བཤེར་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་ཐུབ་པ”མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད། གཞིས་རྩེ་དང་། ལྷོ་ཁ། ནག་ཆུ་བཅས་ཞིབ་བཤེར་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་སྒྲིག་གཞིར་ལག་ཁྱེར་ཐོབ་པ་མ་ཟད་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་ཡོད། ལྷ་སའི་ཁྲོམ་གཞུང(ཆུས)དུ་མྱུར་བཤེར་ས་ཚིགས་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་རིམ་གསུམ་ཞིབ་བཤེར་ཞིབ་དཔྱད་མ་ལག་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ཡོད།

ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲོམ་ར་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཀྱིས་ཁག་བགོས་ནས། བཟའ་བཅའི་མྱུར་བཤེར་ས་ཚིགས་10བཙུགས་པ་དང་མྱུར་བཤེར་ས་ཚིགས་ལ་སྔོན་ཐོན་གྱི་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་སྒྲིག་ཆས་དང་ཆེད་ལས་ཀྱི་ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་མི་སྣ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པས་དཔེ་འཐེན་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན་བྱེད་མགྱོགས་པ། འབྲས་བུ་གནད་ལ་འཁེལ་བ་བཅས་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད།

ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲོམ་ར་ལྟ་འདོམས་ཅུས་ཞིབ་བཤེར་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོས། ལྷ་སར་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་བཟའ་བཅའི་མྱུར་བཤེར་ས་ཚིགས་10བཙུགས་ནས་གཙོ་བོ“ཁྱེད་ཀྱིས་མིང་འདོན་དང་ངས་བཤེར་བ”དང་བཟའ་བཅའི་མྱུར་བཤེར་ཁང་སོགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རིན་མེད་ཞིབ་དཔྱད་ལས་དོན་སྤེལ་ནས། ཞིང་ཞོར་ཐོན་རྫས་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཐད་ཀྱི་མངོན་མེད་རྐྱེན་ངན་ལ་གྲལ་བཤེར་ནུས་ལྡན་བྱས་པས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བཟའ་བཅའི་བདེ་འཇགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་བཅས་སྔར་བས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་ཅེས་བཤད།