འདི་ནི་ཨ་མདོ་རྫོང་གྲོང་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པ།

བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་དང་མཚོ་སྔོན་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་གྱི་མཚོ་བོད་ལམ་ཐིག་མཉམ་འབྲེལ་འཕྲིན་སྤེལ་ཚོགས་ཆུང་གིས།

ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཐོན་ཏེ་འཕྲིན་སྤེལ་ཚོགས་ཆུང་དང་བཅས་པ་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་བརྒྱུད་ཨ་མདོ་རྫོང་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པ་ཡིན། ཨ་མདོ་རྫོང་ནི་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་དང་མཚོ་བོད་ལྕགས་ལམ་བརྒྱུད་པའི་ས་ཆ་ཞིག་རེད་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི“བོད་ཀྱི་བྱང་སྒོ་ཆེན་པོ”ཡང་རེད།

ཨ་མདོ་རྫོང་དུ་འབྱོར་སྐབས་མིག་ལམ་དུ་འཆར་བ་ནི་འཕྲུལ་འཁོར་འགྲུལ་བཞུད་ཆད་རྒྱུ་མེད་པའི་འདུ་འཛིའི་རྣམ་པ་ཡིན་པས། དེ་ག་སྔོན་ཆད་ཐོག་དཔངས་དམའ་བའི་ས་ཕག་ཁང་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ས་ཚུགས་ཤིག་ཡིན་པ་བསམ་ཚོད་ལས་འདས་ངེས།

ད་ཆ་ཨ་མདོའི་མི་སེར་གྱི་འཚོ་བ་སྐྱིད་དུ་སོང་ནས་སྡོད་ཁང་རྒྱ་ཆེ་ལ་དཀར་ཆ་དོད་པ་དང་། འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཉིན་རེ་བཞིན་ལེགས་སུ་འགྲོ་བ། སློབ་གྲྭ་དང་། གློག་ཤུགས། འགྲོ་ལམ་སོགས་སྒྲིག་བཀོད་གང་དགོས་ཅི་འཛོམས་ཡོད་པ་རེད།

མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་གྱིས་ས་ཆ་དེར་གནམ་ས་བླ་འོག་ཏུ་གྱུར་བ་ལྟ་བུའི་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བར་དཔང་པོ་བྱས་ཡོད།

ཁྱིམ་གྱི་སྒོ་རྩ་བར་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་བསྐྲུན་པ་བརྗེད་མི་སྲིད།

མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་མ་བསྐྲུན་གོང་། ཨ་མདོའི་མི་སེར་ཚོས་གཙོ་བོ་རྟ་དང་དྲེལ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་ཟོག་དབོར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་སྟངས་དེ་རིགས་ནི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་ལ་ལས་ཕྱོད་ཆུང་བ་ཞིག་རེད།

1954ལོའི་ཉིན་ཞིག་ཨ་མདོའི་མི་དམངས་ཀྱིས་ས་ལས་རྡོ་ལས་བྱེད་པའི་སྒྲ་ཐོས་པ་དང་སྦྲགས། མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་ཨ་མདོ་རྫོང་བར་སྐྲུན་པ་དང་ཨ་མདོ་རྫོང་གི་གསར་འབྱེད་ལམ་འདིང་འགོ་ཚུགས།

“མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་གྱི་ཡབ་ཆེན”ཞེས་གྲགས་པའི་དམག་དཔོན་མུའུ་ཧྲེང་ཀྲུང་1951ལོ་དང་1953ལོར་བོད་དུ་ཐེངས་གཉིས་ཕེབས་མྱོང་ཞིང་། བོད་དུ་ཐེངས་གཉིས་ཕེབས་རིང་འགྲོ་ལམ་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་མྱོང་བ་ལས་མུའུ་ཧྲེང་ཀྲུང་ལ་གོར་མོ་ནས་ལྷ་ས་བར་གཞུང་ལམ་བཟོ་རྒྱུའི་བསམ་བློ་འཁོར། ཀྲུང་དབྱང་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་ནས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་རྗེས། 1954ལོའི་ཟླ་5པར་ལས་འགན་ལྕི་པོ་ཕྲག་ཐོག་ཏུ་འཁུར་བའི་མུའུ་ཧྲེང་ཀྲུང་གིས་གཞུང་ལམ་སྐྲུན་མཁན་དམག་དམངས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་སྐྲུན་འགོ་ཚུགས།

གཞུང་ལམ་གདང་ལར་སྐྲུན་སྐབས་ཁོང་ཚོར་འབྲུ་རིགས་ཆད་པ་དང་། གསོ་རླུང་མི་འདང་བ། གྲང་ངར་ཆེ་བ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད། ཉིན་40ལྷག་ཙམ་དཀའ་སྤྱད་འབད་འཐབ་བྱས་མཐར་གདང་ལ་གཞི་ནས་སྒྲོལ་ཐུབ་ཙམ་བྱུང་།

1954ལོའི་ཟླ་10ཚེས་20ཉིན། མུའུ་ཧྲེང་ཀྲུང་གིས་པེ་ཅིང་ལ་གློག་འཕྲིན་ཞིག་ཟིན་བྲིས་བཀོད། དེའི་ནང་དོན་ནི། ང་ཚོས་གདང་ལར་ལམ་བཟོ་བའི་དཀའ་ཚེགས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཏེ་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་5700ཡན་དུ་ལམ་སྤྱི་ལེ་30བཟོས་པ་དེ་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་གཞུང་ལམ་དུམ་བུ་ཞིག་རེད། ང་ཚོས་ད་དུང་དཀའ་ངལ་མཐའ་དག་ཁྱད་དུ་བསད་ནས་སྔ་ཙམ་ལྷ་སར་སླེབས་ཐུབ་པའི་བརྩོན་ལེན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

གདང་ལ་ནས་ལྷ་ས་བར་སྔོན་མ་ནས་རྔ་མོང་ལམ་གྱ་གྱུ་ཞིག་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ལམ་བུ་དེ་དངོས་སུ་གཞུང་ལམ་ཞིག་ཏུ་སྐྲུན་དགོས་ཚེ་ལས་སླ་པོ་ཞིག་གཏན་ནས་མེད། ཕེང་ཏེ་ཧོའེ་ཡི་འཚམས་འདྲི་དང་སྐུལ་ལྕག་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་གློག་འཕྲིན་གྱི་ལན་འབྱོར་རྗེས་མུའུ་ཧྲེང་ཀྲུང་གིས་བཟོ་སྐྲུན་དམག་ཁག་གསུམ་ལ་བགོས་ཏེ་རུ་ཁག་དང་པོ་ནག་ཆུར་བསྐྱོད་ནས་ལྷ་སའི་ཕྱོགས་སུ་ལམ་བཟོ་རྒྱུ་དང་། རུ་ཁག་གཅིག་བཞག་ནས་ལས་སྣོན་དང་ལེགས་སྒྲིག་བྱེད་རྒྱུ། དེ་བྱིངས་ཀྱི་མི་རྣམས་མུ་མཐུད་གདང་ལ་ནས་ནག་ཆུའི་ཕྱོགས་སུ་བཟོ་རྒྱུའི་ཐག་བཅད།

1954ལོའི་ཟླ་12ཚེས་25ཉིན། མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་བསྐྲུན་ནས་རླངས་འཁོར་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ཅིང་། གཏམ་བཟང་དེ་ཨ་མདོ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ་དང་། མི་སེར་ཚོའི་ངོ་གདོང་ནས་དགའ་སྤྲོའི་འཛུམ་མདངས་འཕྱུར་ཏེ་རང་ཁྱིམ་གྱི་སྒོ་རྩར་དོན་ནས་དགའ་འབོད་བྱས།

གཞུང་ལམ་འཕེལ་རྒྱས་ལས་རྫོང་གྲོང་གི་འགྱུར་ལྡོག་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་པ།

ལོ་50ལྷག་ཙམ་ལ་སླེབས་པའི་བུ་བཟང་གིས“མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་མེད་ཚེ་ད་ཆའི་ཨ་མདོ་རྫོང་གྲོང་མེད”ཅེས་མྱོང་བ་ཟབ་མོས་བཤད།

ཨ་མདོ་རྫོང་ཧྲེན་དབྱང་ལམ་དུ་འབྱོར་སྐབས་གྱོན་ཆས་བབ་ཆགས་པའི་ཁར་ཉི་ཞྭ་ཐལ་མདོག་ཅིག་གྱོན་པ་དང་གཟུགས་པོ་ཐང་ཤ་དོད་པའི་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཚུར་འོང་ཞིང་། དེ་ནི་ཨ་མདོ་རྫོང་སྒྲོ་གད་སྡེ་ཁུལ་གྱི་ཏང་ཀྲི་པུའི་ཧྲུའུ་ཅི་བུ་བཟང་རེད། ས་སྐྱེས་རྡོ་སྐྱེས་ཀྱི་ཨ་མདོ་བ་ཁོང་གིས་ཨ་མདོ་རྫོང་གི་ལོ་50ཡི་རིང་གི་འཕོ་འགྱུར་ལ་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད།

1961ལོའི་ཟླ་9པར་ཁོང་ཨ་མདོ་རྫོང་ནས་ད་ལྟའི་སྡོད་གནས“བྲག་ནག”ལ་སྤོས་པ་རེད།

“ངའི་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་སྔ་བྲག་ནག་ནི་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་ལམ་ཟུར་གྱི་ས་ཚུགས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེ་གར་ལེ་ལག་ཚང་བའི་སྒྲིག་ཆས་ལྟ་ཞོག་ས་ཕག་ཁང་པ་ཁ་ཤས་ལས་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐོག་དཔངས་དམའ་ལ་གོག་ཧྲུལ་ཤ་སྟག་རེད་ཅེས་གསུངས་མྱོང་ཡོད”ཅེས་བུ་བཟང་གིས་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་བཞིན་བཤད།

1974ལོའི་དཔྱིད་འགོར། ལས་གྲྭ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་སྟེ་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་སྒྱུར་བཀོད་ཀྱི་ལས་གྲྭ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་འགོ་ཚུགས། ལོ་བཅུ་གཅིག་རིང་དཀའ་སྤྱད་འབད་འཐབ་བྱས་མཐར་སྣུམ་ནག་གཞུང་ལམ“འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེར”ཡོངས་སུ་བཏིང་པ་རེད།

ད་ཆ་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་ཐོག་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ས་གནས་ཁག་ནས་ཡོང་བའི་རླངས་འཁོར་འགྲོ་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

ད་ཆའི་ལས་གནས་དེའི་འགན་མ་ཁུར་གོང་བུ་བཟང་ཨ་མདོ་རྫོང་སྤང་མེར་ཤང་དུ་དགེ་རྒན་བྱས་པ་དང་། རྫོང་དུ་སྐྱོད་པར་ཉིན་གཅིག་ནས་གཉིས་བར་འགོར་གྱི་ཡོད། ཤང་ནས་རྫོང་གྲོང་བར་སྤྱི་ལེ་73ཡོད་པས་རྟ་བཞོན་པའམ་ཡང་ན་རྐང་ཐང་མར་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལམ་ཧྲིལ་པོ་ས་རྡོའི་ལམ་ཡིན་པས་འགྲིམ་འགྲུལ་ཧ་ཅང་སྟབས་བདེ་པོ་མེད། ད་ཆ་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་ཁག་ནས་ཨ་མདོ་རྫོང་དུ་སྐྱོད་པའི་འགྲོ་ལམ་ཚང་མ་ཉམས་བཟོ་བྱས་ཟིན་པས། རླངས་འཁོར་ལ་བསྡད་དེ་སྤང་མེར་ཤང་བར་བསྐྱོད་པར་ཆུ་ཚོད་གཉིས་ཀྱང་འགོར་གྱི་མེད།

“དེ་སྔའི་ཨ་མདོ་རྫོང་གྲོང་རྒྱ་ཆུང་ལ་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པོ་ཡོད། ཚལ་སོས་པ་ཞིག་ཟ་དགོས་བསམ་ཡང་ཁག་པོ་ཡོད”ཅེས་བུ་བཟང་གིས་མིག་ཟུང་གི་མདའ་མོ་རྒྱང་རིང་ཕྱོགས་སུ་འཕངས་ནས་འདས་ཟིན་པའི་ལོ་ཟླར་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་ཀྱིན་དེ་ལྟར་བཤད། མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་དང་སྦྲགས། ཚོང་ཁང་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཆར་རྗེས་མྱུ་གུ་འབུས་པ་ལྟར་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་འགྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་སྣང་།

འགྲིམ་འགྲུལ་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་ལས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གསོན་ཤུགས་རབ་ཏུ་འཕེལ་བ།

བུ་བཟང་གི་ཁྱིམ་ནས་ཐོན་རྗེས་ང་ཚོ་རླངས་འཁོར་ལ་བསྡད་དེ་འཁྲུག་ཆ་དོད་པའི་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་བསྐྱོད་པ་ཡིན། ཧ་ལམ་ཁྱིམ་ཚང་ཚང་མའི་སྒོ་ཁར་སྒེར་འཁོར་རེ་བཞག་འདུག

གསར་འགོད་པ་ཨ་མདོ་རྫོང་རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས་སྲུང་སྐྱོང་ཅུས་སུ་འབྱོར་སྐབས་གཟུགས་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཅུས་ཀྲང་ལྷག་པ་ལགས་ཀྱིས་སྣེ་ལེན་ཞུས་བྱུང་། དེ་ནས་ང་ཚོས་ཁོང་དང་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་དང་ཨ་མདོ་རྫོང་གྲོང་གི་འགྱུར་ལྡོག་སྐོར་གླེང་བ་ཡིན།

ཅུས་ཀྲང་ལྷག་པ་ལགས་1981ལོར་སྐྱེས་པ་དང་ཁོང་གི་ཕ་མ་གཉིས་པོ“གནམ་འོག་གི་ཏའོ་པན་ས་ཚིགས་དང་པོའི”བཟོ་པའི་གྲས་རེད། ཁོང་གི་བག་ཆགས་ནང་ཕ་མ་གཉིས་པོས་ཉིན་ལྟར་མིས་འཐེན་འཁོར་ལོ་གཏོང་བ་དང་ལྕགས་ཁྱེམ་ཁྱེར་ནས་གཞུང་ལམ་ཉམས་བཟོ་བྱེད་པར་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད།

1985ལོར་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་དུ་སྣུམ་ནག་ལམ་བཏིང་ནས་དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་ཐོག་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་དང་། ལམ་ཐག་རིང་ཤོས། ཚད་གཞི་མཐོ་ཤོས་བཅས་ཀྱི་གཞུང་ལམ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།

1998ལོར་འཛམ་གླིང་ཐོག་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་དང་རྒྱལ་ནང་གི་གློག་འདོན་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་གཏོང་མང་ཤོས་ཡིན་པའི་ཉི་ནུས་གློག་ཁང་བསྐྲུན་ཏེ་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་།

2000ལོར་ནུབ་རྒྱུད་ཐོན་འབྱེད་ཆེན་མོའི་དུང་བརྡ་བསྒྲགས་པ་དང་བསྟུན། ཨ་མདོ་རྫོང་གི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་དོན་ཡང་ཚ་ཚ་འུར་འུར་ངང་སྤེལ་བ།

2004ལོར་ཨ་མདོ་གློག་སྒྱུར་ས་ཚིགས་བསྐྲུན་ནས་ནག་ཆུའི་གློག་དྲར་ཟླ་སྒྲིལ་བཏང་བ་དང་། 2011ལོར་སླར་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གློག་དྲར་ཟླ་སྒྲིལ་བཏང་བ།

2006ལོའི་ཟླ་7ཚེས་1ཉིན། མཚོ་བོད་ལྕགས་ལམ་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཨ་མདོ་བབས་ཚུགས་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ནས་འཛམ་གླིང་ཐོག་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་ལས་རེས་བྱེད་མཁན་ཡོད་པའི་མེ་འཁོར་བབས་ཚུགས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་པ།

2017ལོ་ནས་བཟུང་། བྲག་ནག་གྲོང་རྡལ་གྱིས་སྣ་མང་ཅན་གྱི་གཉེར་སྐྱོང་བྱེད་སྟངས་རིམ་བཞིན་བཏོད་པའི་ནང་སྐྱེལ་འདྲེན་ཞབས་ཞུའི་རླངས་འཁོར་རུ་ཁག་དང་། སྒོ་རྩིས་ཚོང་ཁང་། གཏེར་ཆུ་ཐོན་སྐྱེད་བཟོ་གྲྭ སྔོ་ཚལ་དྲོད་ཁང་ཆེན་མོ། དཀར་ཆུའི་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་ཁེ་ལས། བསྐྱར་སྐྱེས་ཐོན་ཁུངས་ཚུར་བསྡུ་ས་ཚིགས། དེ་བཞིན་སྦི་རག་ཐོན་སྐྱེད་ལས་སྣོན་བཟོ་གྲྭ་སོགས་ཚུད་ཡོད།

“ད་ཆ་དགུན་ཁ་སྔོན་མ་ལྟར་གྲང་མོ་བཟོད་བསྲན་དཀའ་བ་དེ་འདྲ་མེད། རྫོང་ཡོངས་སུ་དྲོད་རླངས་ཟླ་7ཙམ་མཁོ་འདོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས་ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་བཟོའི་དགུན་སྒྲོལ་གྱི་གནད་དོན་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་ཐག་གཅོད་ཐུབ་ཡོད”ཅེས་ལྷག་པས་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོས་བཤད།

ཁོང་དང་གླེང་མོལ་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་ང་ཚོས་ཨ་མདོ་རྫོང་གྲོང་གི་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་གྱི་འཕོ་འགྱུར་ཆེན་པོ་མཐོང་བྱུང་། ཁྲོམ་གཞུང་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་ལ་གཙང་སྦྲ་དོད་པ་དང་རི་འདབས་སུ་བསྐྲུན་པའི་འགྲོ་ལམ་གྱིས་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ངུ་དག་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་ཡོད། གཞུང་ལས་ཐོག་བརྩེགས་ཁང་ཆེན་དང་རིག་གནས་བྱེད་སྒོ་ལྟེ་གནས་སོགས་འགྱིང་ངེར་གནས་པའི་མཚོན་བྱེད་རང་བཞིན་གྱི་སྐྲུན་དངོས་ལས་བཀྲག་མདངས་ལྷག་པར་འཚེར། མི་འགྲོ་སའི་ལམ་དང་། ལམ་སྒྲོན། རླངས་འཁོར་འཇོག་ས་སོགས་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་བས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དེ་བས་སྟབས་བདེ་དང་སྐྱིད་སྣང་དོད་པར་གྱུར་ཡོད།

“‘ཕྱུག་པོ་ཆགས་འདོད་ན། སྔོན་ལ་ལམ་བཟོ་དགོས’ཞེས་པ་ལྟར་དམག་དཔོན་མུའུ་ཧྲེང་ཀྲུང་གིས་སྣེ་འཁྲིད་དེ་བསྐྲུན་པའི་གོར་མོ་ནས་ལྷ་ས་བར་གྱི་མཚོ་བོད་གཞུང་ལམ་ནི་དངོས་འབྲེལ་ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ལམ་བུ་ཞིག་རེད”ཅེས་ལྷག་པས་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོས་བཤད།