གངས་རི་དང་ཆུ་རྒྱུན་རིང་མོས་བློ་གཤོག་ཡངས་པོར་གྱུར། ལོ་རྒྱུས་དང་མི་ཆོས་རིག་གནས་ཀྱིས་ཁྱིམ་ཞེན་རྒྱལ་ཞེན་འཕེལ། ཀྲུང་གོ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྤེལ་རེས་ལས་སྒོ་དབྱེའི་ཉམས་འགྱུར་མངོན། མདོར་ན་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་ནི་ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་ཐང་གའི་ཤོག་དྲིལ་རི་མོ་ཞིག་དང་བཀླགས་མི་ཚར་བའི་གནའ་བོའི་ལེགས་བཤད་ཅིག་རེད་ཨང་།

བརྗེད་མི་རུང་བའི་བོད་ཡུལ་གྱི་ངོ་མཚར་གཏམ་རྒྱུད།

ལྷ་རྩེ་རྫོང་གི་སྟོད་གཞས་དང་། དིང་རི་རྫོང་གི་ལྷོ་གཞས། ཁང་དམར་རྫོང་གི་སྒོར་གཞས། ངམ་རིང་རྫོང་གི་ཆང་གཞས་ལ་སོགས་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཞས་སྣ་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཅིང་། རྒྱུན་འཛིན་པས་འབྱོར་ཕྱུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཞིས་རྩེའི་ས་གཞི་ཆེན་པོར་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་གླུ་དབྱངས་ལེན་བཞིན་ཡོད།

2008ལོར་ལྷ་རྩེའི་སྟོད་གཞས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་མིང་གཞུང་དུ་ཚུད་པ་དང་བསྟུན་ནས་ལོ་ངོ་700ལྷག་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་གླུ་གར་དེ་རིགས་གར་སྟེགས་དེ་བས་ཆེ་བའི་ཐོག་འཁྲབ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།

གཞིས་རྩེ་ནི་བོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གྲས་གཉིས་པ་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། རི་བོ་ཧི་མ་ལ་ཡ་དང་ཆུ་མོ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོས་སྐོར་བའི་གཞིས་རྩེར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ཁྲོད་ངོ་མཚར་ཆེ་ལ་མཛེས་སྡུག་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་རིག་གནས་ཤིག་གོང་འཕེལ་བྱུང་བ་སྟེ། བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་དང་ས་སྐྱ་དགོན་གྱི་མིང་གྲགས་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་དང་། རྒྱལ་མཁར་ལྷ་མོ་དང་ཤངས་པ་ལྷ་མོའི་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རིང་བ། བོད་གྲི་དང་། བོད་སྤོས། ཐང་ག་སོགས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ལ་མི་རྣམས་ཧང་སངས་ཤིང་བསྟོད་པར་བྱེད།

ད་ཕན་ལོ་ཤས་རིང་། གཞིས་རྩེས་སྲུང་སྐྱོང་དང་། རྒྱུན་འཛིན། བེད་སྤྱོད་བཅས་གལ་ཆེ་མཉམ་བརྩི་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་འདུ་འགོད་ལག་ལེན་བསྟར་བར་ཇོ་མོ་གླང་མའི་ཡུལ་སྐོར་རིག་གནས་དུས་ཆེན་སོགས་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་སྤུས་རྟགས་བཏོད་ཡོད། བོད་རིགས་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་གོམས་འདྲིས་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ། གླུ་གར་རྩལ་འགྲན་ལ་སོགས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རིག་གནས་དེ་དག་གསར་གཏོད་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཛིན་ཐུབ་ནས་ས་གཞི་འདིའི་སྟེང་གི་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་འོད་སྟོང་གསར་པ་རྒྱུན་མཐུད་བརྩམས་ཡོད།

གནའ་དེང་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་པའི་ཁྱིམ་ཞེན་རྒྱལ་ཞེན།

གཞིས་རྩེར་གནས་པའི་ཞ་ལུ་དགོན་པ་ནི་ཀྲུང་གོའི་གནའ་རབས་ཀྱི་རྒྱ་བོད་འཛུགས་སྐྲུན་སྒྱུ་རྩལ་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། དེའི་བཀོད་པ་དང་གྱང་ངོས་ནི་བོད་ཀྱི་ཉམས་འགྱུར་ལྡན་པ་དང་། ཤིང་སྒྲོམ་དང་། མདའ་གཡབ་བརྩེགས་མའི་ཐོག རྫ་གཡམ་རྩི་མ་བཅས་ནི་རྒྱ་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ལ་དེ་ནི་བོད་དུ་ད་ཡོད་ཀྱི་ཆ་ཚང་ཤོས་དང་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་རྒྱ་བོད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དགོན་སྡེའི་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་པ་ཞིག་རེད།

སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་ནི་མི་རིགས་ཁག་གིས་ཐུན་མོང་ཐོག་གསར་སྤེལ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་མི་རིགས་ཁག་གིས་ཐུན་མོང་ཐོག་བརྩམས་པ། བོད་རིགས་དང་མི་རིགས་གཞན་དག་དབར་སྤེལ་རེས་བྱེད་པ་དེ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རིམ་གྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཁྱབ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་རེད།

སྔར་ནས་ད་བར་གཞིས་རྩེར་མི་རིགས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་རྒྱུན་བསྐྱངས་ཡོད།

2023ལོའི་ཟླ་6པར་ཁུན་ཧྲན་གྱི་ཁྲང་ཞི་དང་བོད་ཀྱི་ལྷ་མོ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ལེ་ཚན《རི་མཚོ་གཅིག་ལ་གཅིག་རྟེན》ཞེས་པ་གཞིས་རྩེ་རུ་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ཤིང་། ཧྲང་ཧའེ་ཡི་གཞོན་ནུ་ཁུན་ཧྲན་གྱི་ཁྲང་ཞིའི་སྒྱུ་རྩལ་མཁས་ཅན་དང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལྷ་མོའི་འཁྲབ་སྟོན་པས་གར་སྟེགས་སུ་མཉམ་དུ་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ཏེ“ཟློས་གར་གྱི་མེས་པོ”ཁུན་ཧྲན་གྱི་ཁྲང་ཞི་དང་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་ཟློས་གར་ལས་མིག་ཡིད་རྣ་བའི་སྟོན་མོ་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་བཤམས་པ་རེད།

བོད་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་བཟུང་ཀྲུང་གོའི་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་དེ་རིག་དངོས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་མང་པོ་ནས་ར་འཕྲོད་བྱུང་ཡོད།

རིག་དངོས་ཁྲི་གསུམ་ལྷག་ཙམ་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་པའི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་ནི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་བཞུགས་གནས་ཡིན། པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པའི་གསེར་གླེགས་གསེར་ཐམ་དང་། གོང་མ་ཆན་ལུང་གིས་གོང་མའི་ཕོ་བྲང་ནང་གི་རི་མོ་མཁས་ཅན་ལ་བཀའ་ཕབ་ནས་བྲིས་པའི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པའི་སྐུ་པར་སོགས་རིག་དངོས་མང་པོས་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་དང་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདག་དབང་དང་མངའ་ཁོངས་ཆ་ཚང་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་ཆེད་ནུས་པ་གལ་ཆེན་བཏོན་གནང་བ་མཚོན་ཡོད།

རྒྱལ་ཞེན་ཁྱིམ་ཞེན་གྱི་བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོར་བརྟེན་ནས། གཞིས་རྩེས་ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་མཐོང་ཚོར་གཟུགས་བརྙན་འདུ་འགོད་སྤེལ་ཞིང་། གསར་བརྗེའི་ལོ་རྒྱུས་རིགས་ཀྱི་དྲན་གསོའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་རྗེས་ཤུལ་དང་། རྒྱལ་སྲུང་མཐའ་སྲུང་གི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་འགྲེམས་སྟོན། བོད་ཀྱི་ཞིང་བྲན་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱར་བཅིངས་འགྲོལ་ཐོབ་པའི་དྲན་གསོ་ཁང་གཞིས་རྩེའི་ཡན་ལག་ཁང་། རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་རྟེན་གཞི་སོགས་བཙུགས་ནས་དུས་རབས་གསར་པའི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་ལ་རྒྱུན་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་རེད།

ལོ་རྒྱུས་རིང་ཡང་སྔར་བས་གསོན་ཉམས་རྒྱས་པའི་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་ལེའུ།

དུས་རབས་ལྔ་པའི་ནང་བླ་མ་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་པོས་ཕན་ཚུན་འཚམས་འདྲི་སྤེལ་རེས་གནང་བ་ནས་དུས་རབས་བདུན་པར་ནེ་པ་ལའི་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་བོད་དུ་ཕེབས་པའི་བར་དང་། དེ་ནས་དུས་རབས་གསར་པར་ནེ་པ་ལ“རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”མཉམ་སྐྲུན་ལ་ཞུགས་པའི་བར། རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱལ་ཁབ་དབར་ལས་དབང་དམ་དུ་སྦྲེལ་ནས་བརྗིད་ཆགས་ཉམས་ལྡན་གྱི་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་ཀྱི་རི་མོ་ཞིག་གྲུབ་ཡོད་པ་རེད།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། སྐམ་ལམ་ཚོང་འགྲུལ་འགག་སྒོ་5དང་མཐའ་མཚམས་ཚོང་དོན་ས་ཚིགས་28ཡོད་པའི་གཞིས་རྩེར་ལས་འགན་གསར་པ་ཞིག་ཡོད་པ་སྟེ། ཨེ་ཤེ་ཡ་ལྷོ་མར་ཕྱོགས་ནས་སྒོ་ཕྱེ་བའི་ལྟེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་རེད།

2024ལོའི་ཟླ་ལྔ་པར། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚོང་དུད་110དང་ནེ་པ་ལའི་ཚོང་དུད་47གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གཏིང་སྐྱེས་རྫོང་འདྲེན་ཐང་གྲོང་རྡལ་དུ་འཛོམས་ནས་ཀྲུང་ནེའི་སྲོལ་རྒྱུན་མཐའ་མཚམས་ཚོང་དོན་ས་ཚིགས་སླར་གསོ་བྱས་པ་རེད།

སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བསྟན་གནང་དོན། སྒོ་འབྱེད་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་དཔལ་ཡར་ཐོན་ཡོང་བའི་སྒུལ་ཤུགས་གལ་ཆེན་དང་འཛམ་གླིང་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་ཡོང་བའི་བརྒྱུད་དགོས་ངེས་ཀྱི་ལམ་བུ་ཞིག་ཡིན།

འབྱུང་འགྱུར་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ནས། གཞིས་རྩེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐམ་སའི་གྲུ་ཁ་གཏོད་པའི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད་ས་ཁོངས་ཀྱི་ལྟེ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཕལ་པ་འཆར་འགོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་བས་སྒོ་འབྱེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རྩལ་སྤེལ་རེས་མཉམ་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

2023ལོར་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་གཞིས་རྩེའི་དུམ་བུའི་ལུང་གཞུང་དུ། ཡོ་རོབ་ནས་ཡོང་བའི་ཚན་རིག་པས་ཀྲུང་གོའི་མཚོ་བོད་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཡན་ལག་རུ་ཁག་དང་མཉམ་དུ་འབྲེལ་ཡོད་ལུང་གཞུང་གི་ས་གཤིས་དང་ཁོར་ཡུག་འགྱུར་ལྡོག་ལ་བརྟག་ཞིབ་བྱས་ཤིང་། ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚན་རིག་རྟོག་ཞིབ་ཀྱིས་འབྱུང་འགྱུར་སའི་གོ་ལའི་ཚན་རིག་མཉམ་ལས་ལ་མཐོང་ཟུར་གསར་པ་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད།

མཛའ་མཐུན་ཁོང་ཡངས་དང་སྒོ་འབྱེད་བསྟུན་མཁས་བྱས་ནས་འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེ་དང་ཀྲུང་གོའི་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཡིན་པའི་གཞིས་རྩེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་གསར་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བཏོད་དེ་མི་རབས་མང་པོའི་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་ལེའུ་གསར་པ་རྩོམ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།