འདི་ནི་ཨན་ཧུའེ་ཞིང་ཆེན་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པ་ཝང་ཐེན་ཀྲུའུ(གཡོན་གྱི་གསུམ་པ)ཡིས་བོད་ལྗོངས་མཚོ་སྣ་གྲོང་ཁྱེར་ཀོང་རི་མོན་པ་མི་རིགས་ཤང་སྲིན་མོ་གྲོང་ཚོའི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ལ་ཇ་ལོ་འཐུ་སྟངས་སློབ་བཞིན་པ། (2023ལོའི་ཟླ་7ཚེས་28ཉིན་པར་བླངས)

འདི་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྨན་ཁང་རུས་ནད་ཚན་ཁག་གི་ནད་ཁང་དུ་པེ་ཅིང་ཅི་ཧྲུའེ་ཐན་སྨན་ཁང་གི་བོད་སྐྱོར་སྨན་པ་ཀུང་ཞའོ་ཧྥུང(གཡས)དང་པེ་ཅིང་ཐེན་ཐན་སྨན་ཁང་གི་བོད་སྐྱོར་སྨན་པ་ལི་ཅ་མོའུ་ཡིས་གློག་པར་ལ་བལྟས་ནས་ནད་གཞི་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་བཞིན་པ། (2017ལོའི་ཟླ་8ཚེས་3ཉིན་པར་བླངས)

ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ལ་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་གནང་གི་ཡོད། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་ཀྱི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་མཛུབ་ཁྲིད་འོག ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་འགན་འཁུར་བའི་འབྲེལ་ཡོད་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར། ཀྲུང་དབྱང་ཚན་པ་ཁག་གིས་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལག་ལེན་བསྟར་ནས་མ་དངུལ་འབོར་ཆེན་དང་། ཞུགས་མཁན་མང་བ། ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བ་བཅས་སྔར་ན་མེད་པའི་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ལ་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ཡོད།

མིག་རྒྱང་རིང་བ་དང་དར་ཆ་བསྒྲེངས་ནས་ཁ་ཕྱོགས་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ།

1994ལོར། ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་འཚོགས་ནས་བོད་ལ་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།

ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་སྲིད་ཇུས་རྒྱུན་འཁྱོངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ལག་བསྟར་བྱས་ཤིང་། ལོ་30ཡི་རིང་། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་ཀྲུང་དབྱང་རྩ་འཛུགས་པུས་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་སྔ་རྗེས་སུ་ཁག་10ཡི་བོད་སྐྱོར་ཤེས་ལྡན་ལས་བྱེད་པ་ཁྲི་1.2ཙམ་བོད་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་པར་འདེམས་གཏོང་བྱས་ཏེ་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོའི་ས་གནས་ཁག་ཏུ་འབད་འཐབ་བྱས་ཡོད།

ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དུས་རབས་གསར་པར་སླེབས་ཡོད།

བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་རླབས་པོ་ཆེ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ནས་བོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ཇུས་འགོད་བྱས་པ་རེད།

2013ལོའི་ཟླ་3པར། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དང་པོའི་བོད་ཀྱི་འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཞིབ་ནང་ཞུགས་སྐབས། “བོད་ཀྱི་མཆོང་སྐྱོད་ལྟ་བུའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ལ་མགྱོགས་མྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས”ཞེས་ནན་བཤད་གནང་བ་རེད།

2015ལོའི་ཟླ་8པ་དང་2020ལོའི་ཟླ་8པར། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུར་ཐེངས་གཉིས་ཞུགས་ནས་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གནང་བ་རེད། ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས“ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་པ་དང་བོད་སྐྱོར་ཤེས་ལྡན་ལས་བྱེད་པའི་གྲུབ་ཆ་ལེགས་སུ་བཏང་སྟེ། ཕུལ་བྱུང་ཤེས་ལྡན་པ་ཆ་རྐྱེན་ཞན་ལ་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བ་དང་གནས་ཚུལ་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་དུ་བཏང་ནས་སྙིང་སྟོབས་ཞུན་བརྡར་དང་འཇོན་ཐང་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས”ཞེས་གསུངས་པ་རེད། ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བདུན་པའི་ཐོག་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་ལ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་རྒྱས་བཤད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ཐད“ཀྲུང་དབྱང་གིས་བོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱིས་བོད་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པ་ནི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་འཛིན་པའི་སྲིད་ཇུས་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་ཡུན་རིང་མཐའ་འཁྱོངས་དང་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་གཏོད་དགོས་པའི”བླང་བྱ་ཁ་གསལ་བཏོན་གནང་བ་རེད།

2021ལོའི་ཟླ་7པར། བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་70འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་སྐབས་སུ་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བོད་དུ་ཕེབས་ཏེ་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་70འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས་པ་དང་། བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ལ་གཟིགས་པ་དང་འཚམས་འདྲི་གནང་བ། མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ལ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐུགས་ཁུར་མཚོན་པར་གནང་བ་རེད།

ངོ་མདོང་ཉི་མས་འཚིག་ནས་སྨུག་པོར་གྱུར་པའི་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པ་ཚོ་གཟིགས་སྐབས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས“བོད་སྐྱོར་སྙིང་སྟོབས་ནི་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་བླ་ན་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཤིག་དང་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་ལེགས་ཆ་ཞིག་རེད། གསོ་རླུང་དཀོན་ཡང་སྙིང་སྟོབས་མི་ཉམས་པའི་སྙིང་སྟོབས་དེ་ནི་གསར་བརྗེའི་ཕུགས་བསམ་དགུང་ལས་མཐོ་བ་དེ་རེད། ཁྱེད་ཚོས་ས་མཐོར་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་བས་སྙིང་སྟོབས་ནི་ས་མཐོ་ལས་མཐོ་བ་ཡོད། ལས་ཀ་འདི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་རྒྱུན་མཐུད་ནས་སྒྲུབ་དགོས། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པ་དང་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་བྱ་བ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ལས་བྱེད་པར་སྦྱོང་བརྡར་དང་དཔུང་ཁག་འཚར་ལོངས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། བོད་སྐྱོར་ནི་ཁྱེད་ཚོའི་མི་ཚེའི་ཁྲོད་ཀྱི་རྩ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་རེད”ཅེས་གསུངས་པ་རེད།

ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་བཏོན་ནས་ས་མཐོར་ཕན་བདེ་བཏོད་པ།

2023ལོའི་དབྱར་ཁར་རྒྱལ་ཁབ་ནུས་རྒྱུ་ཚོགས་པའི་བོད་སྐྱོར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག བོད་ལྗོངས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་སྙན་རོང་རྫོང་ཉི་མ་ཤང་དུག་ལུང་གྲོང་ཚོས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི“ཐཱན་མེད”འོད་ཤུགས་དྲོད་རླངས་མཁོ་འདོན་ཚོད་ལྟའི་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་ཤིང་། འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་དུད་ཚང་40ཡི་ཁང་པའི་ཐོག་ཁར་འོད་ཤུགས་ཤེལ་ལེབ་བཙུགས་ནས་ཉི་ནུས་སྤྱད་དེ་གློག་དང་དྲོད་རླངས་མཁོ་འདོན་བྱས་པ་དང་དུད་ཚང་ཚང་མར་གློག་གི་དྲོད་རླངས་ལྕགས་ལྷེབ་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་པས། ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་དྭངས་གཙང་དང་ནུས་ཆེའི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་དྲོད་རླངས་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད།

ཉི་མ་ཤང་གི་འགན་འཁུར་བས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི“ཐཱན་མེད”འོད་ཤུགས་དྲོད་རླངས་མཁོ་འདོན་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཚུན་འཁོར་སྐྱོད་ཀྱི་ཕན་འབྲས་ཡག་པོ་ཐོན་ཡོད། བོད་དུ་ཉི་ནུས་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པས་འོད་ཤུགས་དྲོད་རླངས་མཁོ་འདོན་ཚོད་ལྟ་བྱས་པ་དེས་ཐཱན་འབུད་ཚད་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ནས། ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་འཁོར་རྒྱུག་འཕེལ་རྒྱས་མངོན་འགྱུར་བྱུང་བ་དང་སྦྲགས། ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད།

མངའ་རིས་ས་ཁུལ་རུ་ཐོག་རྫོང་དུ་ཧོ་པེའི་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་རུ་ཁག་གིས་ཁུལ་ལྡན་ར་དཀར་པོ་གསོ་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་གྱི་གཙོ་གནད་དུ་བརྩིས་ནས“ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་གསོ་སྤེལ་དང་། གཅིག་གྱུར་ངང་བསྡུ་བ་དང་ཕྱིར་ཚོང་། འབབ་འཕར་བརྟན་པོ་བཅས་ཟུང་འབྲེལ”གྱི་ཁུལ་ལྡན་ར་དཀར་པོ་གསོ་སྤེལ་གྱི་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་བཙུགས་པས་རྫོང་དེ་ཡོངས་ཀྱི་མང་ཚོགས་90%ཡན་ཁུལ་ལྡན་ར་དཀར་པོ་གསོ་སྤེལ་ནང་ཞུགས་ཡོད་པ་རེད།

རུ་ཐོག་རྫོང་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཅུས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བས་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་རུ་ཐོག་རྫོང་གིས་ཁུ་ལུ་ཐོན་སྐྱེད་དང་ཕྱིར་ཚོང་གི་འཁོར་འབྲེལ་ཧྲིལ་པོའི་བཀོད་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་བས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཡིད་ཆེས་དེ་བས་ཆེ་བ་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་རེད།

བོད་ཀྱིས་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་དང་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཀྲུང་དབྱང་ཁེ་ལས་དང་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་།

ཐོན་ལས་མཉམ་ལས། དེ་བཞིན་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་དོ་དམ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་དཔལ་འབྱོར་བོད་སྐྱོར་དང་། ཐོན་ལས་བོད་སྐྱོར། ཚན་རྩལ་བོད་སྐྱོར། ལས་ཞུགས་བོད་སྐྱོར། དབུལ་སྐྱོར་བོད་སྐྱོར་སོགས་ལ་སྤྱི་འདོམས་མཉམ་འདྲེས་བྱེད་པར་མ་དངུལ་སྤྲོད་པ་དང་རྣམ་གྲངས་འཛུགས་པའི“གཞན་བརྟེན་རྣམ་པའི”རོགས་སྐྱོར་ནས་རིམ་བཞིན་ཐོན་ལས་སྐྱེད་སྲིང་དང་། ལག་རྩལ་རྒྱབ་སྐྱོར། ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་བཅས་ཀྱི“རང་བརྟེན་རྣམ་པའི”རོགས་སྐྱོར་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་བ་རེད།

གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་རྣམ་གླིང་རྫོང་དུ་དེ་སྔ་རང་བྱུང་ཆ་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡོད་མོད། ད་ཆ་རྣམ་གླིང་ལ་སྔ་ས་ནས་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། ཧྲན་ཏུང་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་རུ་ཁག་གིས་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་བྱང་ངོགས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་བསྐྲུན་ནས་ནགས་བཟོ་མུའུ་ཁྲི་4དང་སྡོང་ཕྲུག་ཁྲི་288ལྷག་ཙམ་བཏབ་སྟེ་ལྗང་མདོག་བར་ཁྱམས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་དྲ་བ་དང་ཆུ་ཡུར་སྤྱི་ལེ་100བསྐྲུན་ཡོད།

རྣམ་གླིང་རྫོང་ནགས་ལས་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བས“ཚོད་རྩིས་བརྒྱབ་པ་བརྒྱུད། ད་ཆ་རྣམ་གླིང་རྫོང་ལ་ནགས་ས་དང་། རྩྭ་ས། འདམ་ར་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་རགས་ཙམ་ཆགས་ཡོད། 2014ལོ་དང་བསྡུར་ན་རྣམ་གླིང་རྫོང་གི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་བྱང་ངོགས་སུ་བྱེ་རྡུལ་ལངས་ཐེངས་གསུམ་ཆ་གཅིག་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། ལྟེ་བའི་ཁུལ་གྱི་དབྱང་རླུང་འདུས་ཚད་5%མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ། མཁའ་རླུང་བརླན་ཚད་10%འཕར་ཡོད”ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།

2015ལོ་ནས་བཟུང་ཀྲུང་དབྱང་རྩ་འཛུགས་པུས་རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ལྷན་དང་། སློབ་གསོ་པུའུ། དེ་བཞིན་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་བཅས་དང་མཉམ་དུ་སྔ་རྗེས་སུ་སྨན་བཅོས་དང་སློབ་གསོའི་ཤེས་ལྡན་པའི“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”བོད་སྐྱོར་གསར་གཏོད་བྱས་ཏེ“ཚོགས་སྒྲིག་ཆུང་ངུའི”བོད་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། འདུས་གྲུབ་རྣམ་པ་དང་། དམིགས་འཛུགས་རྣམ་པ། ཞིབ་ལས་ཅན་བཅས་ཀྱི་རོགས་སྐྱོར་བྱ་ཐབས་ཀྱིས་བོད་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་རྒྱུར་ཐབས་ལམ་གསར་པ་བཏོད་པ་དང་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ་བསྣན་ཡོད།

ཉེ་བའི་ལོ་བཅུའི་རིང“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་གྱིས་དམངས་འཚོའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ལེགས་གཏོང་རིམ་སྤོར་བྱེད་རྒྱུར་རོགས་རམ་ནུས་ལྡན་ཐུབ་ཡོད། སྨན་བཅོས་ལ་ཆ་བཞག་ན། “ནད་ཆེན”རིགས་400ལྷག་ཙམ་བོད་ནས་སྨན་བཅོས་ཐུབ་པ་དང་།“ནད་འབྲིང”རིགས་2400ལྷག་ཙམ་གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་ནས་སྨན་བཅོས་ཐུབ་པ། རྒྱུན་མཐོང“ནད་ཆུང”གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་རྫོང་རིམ་པའི་སྨན་ཁང་ནས་དུས་ཐོག་ཏུ་སྨན་བཅོས་ཐུབ་པ་བཅས་རིམ་བཞིན་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད།

སློབ་གསོའི་ཤེས་ལྡན་པའི“ཚོགས་སྒྲིག་རྣམ་པའི”བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་གྱིས་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་འབྲིང་ཆུང་གི་སློབ་ཁྲིད་དང་། དོ་དམ་བྱེད་སྟངས། སློབ་གསོའི་འདུ་ཤེས་བཅས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གཏིང་ཟབ་བྱུང་ནས་སློབ་མའི་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཀྱི་བྱང་ཚད་མངོན་གསལ་དོད་པོས་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་འབོར་ཡོངས་ཁྱབ་ཞིབ་བཤེར་ཐེངས་བདུན་པའི་གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། བོད་ཀྱི་མི་འབོར་ཁྲི་10རེའི་ཁྲོད་སློབ་ཆེན་གྱི་རིག་གནས་ཆུ་ཚད་ལྡན་པའི་མི་འབོར་2010ལོའི་མི་5507ནས་2020ལོའི་མི་11019བར་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ངལ་རྩོལ་པ་མི་རེའི་ཆ་སྙོམས་སློབ་གསོ་ཐོབ་པའི་ལོ་ཚད་ལོ་13.1བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད།

བློ་སེམས་གཅིག་མཐུན་གྱིས་རྣམ་པ་གསར་པ་བཏོད་པ།

2022ལོའི་ཟླ་7པར། བོད་ལྗོངས་ལྷ་སར་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་ཤེས་ལྡན་པའི་བསུ་སྐྱེལ་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་པ་རེད། སྨན་བཅོས་དང་སློབ་གསོ་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་ཤེས་ལྡན་པ་ཚུད་པའི་ཁག་བཅུ་པའི་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་ཤེས་ལྡན་པ་2000ལྷག་ཙམ་བོད་དུ་ཡོང་ནས་ཁག་དགུ་པའི་རྒྱུན་མཐུད་དེ་དུས་ཡུན་ལོ་གསུམ་གྱི་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་སྤེལ་འགོ་ཚུགས།

བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཀྲུང་དབྱང་ཁེ་ལས་བར་དང་མི་སྣ་དོ་དམ་ནས་རྣམ་གྲངས་འཆར་འགོད་བར་དུ་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་གྱི་ཁྱབ་རྒྱ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས། ཏང་གིས་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགོ་ཁྲིད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་དང་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི་སྲོག་ཤིང་ནུས་པར་བརྟེན་ནས་ཕྱོགས་ཁག་གི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ཚེ། གཞི་ནས་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་ཀྱིས་དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་སྒྲིག་སྲོལ་གྱི་ལེགས་ཆ་གང་ལེགས་འདོན་ཐུབ་ལ། གཞི་ནས་རིམ་ཁག་ཏང་རྩ་འཛུགས་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཏང་ཡོན་དང་ལས་བྱེད་པས་འབད་འཐབ་རྒྱུན་མཐུད་བྱས་ནས་འཆར་འགོད་མཐར་ཕྱིན་པ་འགོད་པ་དང་རེ་རེ་བཞིན་བསྒྲུབས་ཏེ་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་གྱི་ལས་དོན་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཡང་དག་པའི་ཕྱོགས་སུ་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་པར་འགན་ལེན་བྱེད་ཐུབ།

2023ལོའི་དབྱར་ཁར། ཀོང་ཏུང་ཞིང་ཆེན་ཀྲུའུ་ཧའེ་གྲོང་ཁྱེར་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་མཉམ་སྒྲོག་རོལ་དབྱངས་ཚོགས་པ་དང་མཉམ་གཞས་ཚོགས་པས་བོད་ཀྱི་ཉིང་ཁྲིའི་ས་ཆ་མང་པོར་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ནས་ཉིང་ཁྲིའི་ན་མཉམ་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་འཛོམས་པ་དང་། ལོ་དེའི་ཟླ་12པར་ཉིང་ཁྲིའི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་170ལྷག་ཙམ་ཀྲུའུ་ཧའེ་རུ་བསྐྱོད་ནས་བོད་ཀྱི་གླུ་གར་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ཏེ་ལོ་ཕྱེད་གོང་གི“རི་མཚོའི་བརྩེ་བའི”རྒྱུན་བསྐྱངས་པ་རེད།

ད་ལོའི་ཟླ་4པར་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གསར་དུ་བསྡུས་པའི(གདན་ཞུས)ལས་བྱེད་པ་145ཁྲུང་ཆིང་དང་། ཐེན་ཅིན། ཧྥུའུ་ཅན་སོགས་སུ་བསྐྱོད་དེ་དུས་ཡུན་ལོ་ཕྱེད་ཀྱི་གནས་སྦྱར་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཤིང་། སློབ་སྦྱོང་བྱེད་སྟངས་དེ་རིགས་བོད་དུ་རྒྱུན་གཏན་ཅན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།

དུས་རབས་གསར་པའི་ཁ་གཏད་བོད་སྐྱོར་ལས་དོན་དེ་མི་རིགས་ཁག་དབར་འགྲོ་འོང་དང་། སྤེལ་རེས། མཉམ་འདྲེས་བཅས་གཏིང་ཟབ་དང་ཏན་ཏིག་ཕྱོགས་སུ་སྐུལ་འདེད་ཟམ་མི་ཆད་པར་གཏོང་བའི་གཞི་རྟེན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་མེ་ཏོག་གང་སར་བཞད་པ། མི་རིགས་ཁག་སེ་འབྲུའི་རྡོག་པོ་ལྟར་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་བ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་སུ་རྩ་བ་ཚུགས་པ་བཅས་ལས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་གྱི་བྱ་གཞག་རླབས་པོ་ཆེར་རྨང་གཞི་བརྟན་པོ་བཏིང་ཡོད།

འབྱུང་འགྱུར་ལ་ཁ་ཕྱོགས་སྐབས། བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སྲོག་ཤིང་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་འོག་དང་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་དང་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་འབད་འཐབ་ཁྲོད་བརྟན་ལྷིང་དང་། འཕེལ་རྒྱས། སྐྱེ་ཁམས། མཐའ་སྟོབས་བཅས་ཀྱི་དོན་ཆེན་བཞིར་དམ་པོར་དམིགས་ཏེ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་དཔེ་བཟང་ཁུལ་དང་། ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་སྔོན་སྤེལ་ཁུལ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཐའ་བརྟན་མཐའ་དར་དང་དམངས་ཕྱུག་བྱ་སྤྱོད་ཀྱི་དཔེ་སྟོན་ཁུལ་བཅས་འཛུགས་གཏོད་བྱེད་པར་ཤུགས་བརྒྱབ་ནས་ངར་སེམས་ཆེར་སྐྱེད་དང་དཔའ་ངར་ཆེན་པོས་མདུན་སྐྱོད་བྱས་ན། བོད་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་སྔར་བས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པར་འགྱུར་ངེས་རེད།