ཉེ་ཆར། གསར་འགོད་པས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གསར་འགྱུར་གཞུང་དོན་ཁང་གིས་གཉེར་བའི་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། ཉིན་བཞིན་འཐུས་སྒོ་ཚང་བའི་ཕྱོགས་བསྡུས་འགྲིམ་འགྲུལ་ལ་བརྟེན་ནས་ལོ་70ཡི་རིང་བོད་ཀྱི་སྦྲག་སྲིད་མེད་པ་ནས་དྲ་ཚིགས་གང་སར་ཁྱབ་ཅིང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་ཏུ་ཁྱབ་ཡོད། མིག་སྔར་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའི་ཞབས་ཞུའི་དྲ་ཚིགས་754ཡོད་པའི་ནང་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་དྲ་ཚིགས་627ཡོད་པ་དང་། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ（གྲོང་ལྷན）ཚང་མར་ཐད་ཀར་སྦྲག་སྲིད་ཤར་གཏོང་ཐུབ་ནས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི“ཤང་ཚང་མར་སྦྲག་སྲིད་ཁང་དང་གྲོང་ཚོ་ཚང་མར་སྦྲག་སྲིད་ཤར་གཏོང་ཐུབ་པའི”དམིགས་ཚད་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། 2023ལོར་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྦྲག་སྲིད་ལས་རིགས་ཀྱི་སྦྲག་སྐྱེལ་ལས་སྒོའི་གྲངས་འབོར་དང་ལས་སྒོའི་ཡོང་འབབ་ཁག་སོ་སོར་དུང་ཕྱུར་1.91དང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་10.14ཟིན་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་7.19%དང་36.33%སོ་སོར་འཕར་ཡོད་པ་རེད།

ད་ཆ་བོད་ཀྱི་སྦྲག་ལམ་ཕྱོགས་བཞི་མཚམས་བརྒྱད་ལ་ཁྱབ་ཅིང་། མིག་སྔར་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་སྦྲག་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་332དང་ཞིང་ཆེན་དབར་གྱི་སྦྲག་སྐྱེལ་ལམ་ཐིག་16ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷ་ས་ནས་ཧྲེན་ཀྲེན་དང་། ཟི་ལིང་། ཧང་ཀྲོའུ། ནན་ཅིན། ཁུན་མིན་བཅས་བར་དང་། གཞིས་རྩེ་ནས་ཁྲེང་ཏུའུ་བར། ཉིང་ཁྲི་ནས་ཀོང་ཀྲོའུ་དང་། པེ་ཅིང་། ཁྲུང་ཆིང་བཅས་བར། ཆབ་མདོ་ནས་ཁྲུང་ཆིང་བར་སོགས་མཁའ་འགྲུལ་སྦྲག་ལམ་10ཤར་གཏོང་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ད་དུང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྦྲག་ཁུག་བརྗེ་རེས་སྦྲག་ལམ་1ཡོད་པ་རེད། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྦྲག་སྲིད་དོ་དམ་ཅུས་ཀྱིས་ལྗོངས་ནང་ཁུལ་གྱི་སྦྲག་ལམ་400ལེགས་སུ་བཏང་བ་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་དུམ་བུ་300བསྡུ་སྒྲིལ་བྱས་ཏེ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེལ་འདྲེན་རླངས་འཁོར་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད། མིག་སྔར་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེལ་འདྲེན་རླངས་འཁོར་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚད་97.9%ཟིན་པ་དང་སྦྲག་སྐྱེལ་དུས་ཚོད་ཉིན་1ནས་2བར་ཐུང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་སྦྲག་སྲིད་ལས་རིགས་ཀྱིས་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། རྫོང་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རིམ་གསུམ་སྦྲག་སྲིད་ཞབས་ཞུའི་དྲ་རྒྱ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ། རྫོང་རིམ་པའི་སྦྲག་སྲིད་ཐག་གཅོད་ལྟེ་གནས་འཛུགས་པ་དང་ཡག་པོ་སྤྱོད་པ་བཅས་བྱས་ཏེ། ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྦྲག་སྲིད་དགོས་མཁོ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་དེ་བས་ལེགས་པའི་སྒོ་ནས་སྐོང་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་རེད། མིག་སྔར་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་1425ལ་གཟའ་འཁོར་གཅིག་ལ་ཐེངས་ལྔ་སྐྱེལ་བ་དེ་2022ལོ་ལས་706འཕར་ཡོད། སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་3963ལ་གཟའ་འཁོར་རེར་ཐེངས་གསུམ་སྐྱེལ་བ་དང་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་74ལ་ཉིན་ལྟར་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད་པ་རེད།