ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། བོད་ནས་ཐོན་པའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་སྔར་བས་མང་པོར་ལྗོངས་ཕྱི་ནང་གི་འཛད་སྤྱོད་པའི་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་སྟེ། ས་མཐོའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་རིམ་བཞིན་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ས་མཐོའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་པུའུ་ཨུད་དང་། བོད་སྐྱོར་ཞིང་ཆེན་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གིས་སྔ་རྗེས་སུ་མ་དངུལ་དང་། རྣམ་གྲངས། སྲིད་ཇུས། ཤེས་ལྡན་པ་སོགས་ཐད་ཀྱི་བོད་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་བོད་ཀྱི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཡོད། རང་ལྗོངས་ཀྱིས《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”བཟོ་ལས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་འཆར་འགོད》དང་། ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་དང་། ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་ཀྱི་སྨན་རྫས། རང་བྱུང་འཐུང་ཆུ། མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་སོགས་གཙོ་གནད་ཐོན་ལས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཇུས་གཞི་སྔ་རྗེས་སུ་བཏོན་པ་མ་ཟད། ད་དུང《ས་མཐོའི་ནུས་མང་གཡོས་སྦྱོར་ཐབ་ཆས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པའི་མཛུབ་ཁྲིད་བསམ་འཆར(གནས་སྐབས་ལག་བསྟར)》སོགས་ཀྱང་བཀྲམ་ནས། བོད་ཀྱི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཁྲིད་སྟོན་དང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐད་ཀྱི་ནོར་སྲིད་མ་དངུལ་གྱི་ནུས་པ་ཉིན་རེ་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་དུ་ཕྱིན་ནས། བོད་དུ་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་དང་། ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་ཀྱི་སྨན་རྫས། རང་བྱུང་འཐུང་ཆུ། མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་སོགས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་བྱེད་པ་དང་ས་མཐོའི་གཡོས་སྦྱོར་ཐབ་ཆས་དང་ས་མཐོའི་དབྱང་སྤྱོད་བདེ་ཐང་སོགས་ཀྱིས་ཁ་གསབ་བྱེད་པའི་ས་མཐོའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་རགས་ཙམ་ཆགས་པ་རེད།

མིག་སྔར། བོད་དུ་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་དང་། ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་ཀྱི་སྨན་རྫས། རང་བྱུང་འཐུང་ཆུ། མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས། ས་མཐོའི་ཐབ་ཆས་བཅས་ཀྱི་གཙོས་པའི་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་ཀྱི་ཁེ་ལས་ཁྲོད་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་ལས་བརྒལ་བའི་ཁེ་ལས་14ཡོད་པ་དང་། གསར་གཏོད་རྣམ་པའི་ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་དང་དེ་བཞིན་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པ་ཡན་གྱི་ཆེད་ཞིབ་ཁྱད་གསར་བཞི་ལྡན་གྱི་ཁེ་ལས་འབྲིང་ཆུང་11ཡོད་པ་རེད། བསྡོམས་རྩིས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་དང་པོ་ནས་ལྔ་པའི་བར། རང་བྱུང་འཐུང་ཆུའི་ལས་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་3.68ཟིན་ཞིང་། ཐོན་སྐྱེད་དང་ཕྱིར་ཚོང་བསྡོམས་འབོར་ཏུན་ཁྲི་15.46ཟིན་ནས་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་7.4%འཕར་བ་དང་། ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་སྨན་རྫས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་བཟོ་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་14.37ཟིན་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་19.7%འཕར་བ། མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་བཟོ་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1.5ཟིན་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་23.4%འཕར་བ་རེད།

ཐོན་ལས་ཀྱི་བཀོད་པ་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་ཐད། བོད་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་ལས་རིགས་ཐད་ལྷ་ས་དང་། གཞིས་རྩེ། ཆབ་མདོ། ཉིང་ཁྲི་སོགས་ཐོན་ལས་གཅིག་སྡུད་ཁུལ་ཁག་གཅིག་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་ཆགས་པ་དང་། རང་བྱུང་འཐུང་ཆུའི་ཐོན་ལས་ཐད་བོད་དབུས་ལྟེ་བར་བྱེད་པ་དང་། བོད་ཤར་ལྷོ་དང་ནུབ་བྱང་མཐུན་སྦྱོར་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་རྣམ་པ་ཞིག་སྤྱིར་ན་ཆགས་ནས་ལྷ་ས་དང་། གཞིས་རྩེ། ལྷོ་ཁ། ཉིང་ཁྲི། ཆབ་མདོ་བཅས་གྲོང་ཁྱེར་ལྔ་རུ་ཁེ་ལས་36གཅིག་སྡུད་བྱས་པ། མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་ཐད་ལྷ་ས་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་། གཞིས་རྩེ་དང་། ཆབ་མདོ། ལྷོ་ཁ་བཅས་རམ་འདེགས་སུ་བྱེད་པ། ནག་ཆུ་དང་། ཉིང་ཁྲི། མངའ་རིས་བཅས་ཁ་གསབ་ཏུ་བྱེད་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཆགས་པ། ཀྲུང་ལུགས་དང་བོད་ལུགས་ཀྱི་སྨན་རྫས་ཐོན་ལས་གཙོ་བོར་ལྷ་ས་དང་། གཞིས་རྩེ། ཉིང་ཁྲི། ལྷོ་ཁ་སོགས་སུ་ཁྱབ་པ་བཅས་བྱུང་ནས། བོད་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དེ་ཐོན་ལས་ཀྱི་ལེགས་ཆར་འགྱུར་རྒྱུར་མགྱོགས་མྱུར་སྐུལ་འདེད་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།