ཀྲུང་གོས་ཚོང་དོན་དང་མ་འཇོག་རང་མོས་ཅན་དང་སྟབས་བདེ་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་ཚོང་དོན་སྲུང་སྐྱོང་རིང་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས། ཀྲུང་གོའི་ཁྲོམ་ར་ཆེན་པོ་འཛམ་གླིང་གི་གོ་སྐབས་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད།

དུས་སྐབས་ཤིག་རིང་། ཀྲུང་གོའི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མདུན་ལམ་སྐོར་གླེང་སྐབས། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྨྱན་སྦྱོར་ཁག་གཅིག་གིས་དབྱེ་ཞིབ་ནན་པོ་གང་ཡང་མ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་འོག ཧམ་ཤེད་ཆེན་པོས་སྒྱིད་ལུག་སྐྱོ་སྣང་གི་ཤོད་སྟངས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བཏོན་ཡོད། ཤོད་སྟངས་དེ་དག་གིས་ཀྲུང་གོའི་དཔལ་འབྱོར་ལ་འཕྲད་པའི་འགྲན་སློང་ཁག་གཅིག་ཕྱོགས་རེ་བའི་སྒོ་ནས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་ལ། ཀྲུང་གོའི་དཔལ་འབྱོར་ཕྱོགས་སྒྱུར་རིམ་སྤོར་གྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་དང་ཡངས་པའི་གོ་སྐབས་རྦད་དེ་སྣང་མེད་དུ་བཏང་ཡོད།

རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་མདུན་དུ། ཀྲུང་གོའི་དཔལ་འབྱོར་ཐད་སྔར་བཞིན་མཉེན་ཤུགས་དང་མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་མངོན་ཡོད། 2023ལོར་ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ནང་ཐོན་སྐྱེད་རིན་ཐང་བསྡོམས་འབོར་མི་དམངས་ཤོག་སྒོར་དུང་ཕྱུར་ཁྲི་126ལས་བརྒལ་ནས་ལོ་གོང་མ་ལས་5.2%འཕར་ཡོད། ཀྲུང་གོ་སྲིད་གཞུང་གིས་འདི་ལོའི་དུས་ཚིགས་དང་པོའི་དཔལ་འབྱོར་གྲངས་གཞི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་རྗེས། ཀའོ་ཧྲེང་དང་། མོ་ཀེན་ཧྲི་ཏན་ལི། འཇར་མན་དངུལ་ཁང་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དངུལ་རྩའི་སྒྲིག་གཞི་མང་པོ་ཞིག་གིས་འདི་ལོའི་ཀྲུང་གོའི་དཔལ་འབྱོར་འཕར་བའི་སྔོན་དཔག་མཐོ་རུ་བཏང་ཡོད། ཕྱོགས་ཁག་གིས་ཀྲུང་གོའི་དཔལ་འབྱོར་འཕར་ཚད་འཛམ་གླིང་གི་དཔལ་འབྱོར་དངོས་ཚན་གཙོ་བོའི་མདུན་གྲལ་དུ་མུ་མཐུད་སླེབས་རྒྱུ་དང་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་འཛམ་གླིང་དཔལ་འབྱོར་འཕར་བའི་སྒུལ་ཤུགས་འབྱུང་ཁུངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་བྱས་ཡོད།

ན་ནིང་ཟླ་9པར། ང་རང་མྱུར་བགྲོད་ལྕགས་ལམ་ལ་བསྡད་དེ་པེ་ཅིང་ནས་ཧོ་པེར་སྐྱོད་སྐབས། ཀྲུང་གོའི་མྱུར་བགྲོད་ལྕགས་ལམ་དྲ་རྒྱའི་དར་རྒྱས་དང་སྟབས་བདེར་ཧང་སངས་བྱུང་། 2016ལོར་ཀྲུང་གོར་འཚམས་འདྲི་ཐེངས་དང་པོ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ངས་གསར་གཏོད་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་ཐོབ་པའི་ཀྲུང་གོའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་དོ་ཁུར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན། སྒུལ་བདེའི་གཏོང་སྤྲོད་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཀྲུང་གོ་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་སྔོན་ཐོན་གྱི་གནས་བབ་ཏུ་སླེབས་ཡོད། ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཐད་ཀྲུང་གོའི་བསྐྱར་སྐྱེས་ཐུབ་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་སྤེལ་དང་བེད་སྤྱོད་རྒྱུན་མཐུད་ངང་སྔོན་ལ་སླེབས་ཡོད། 2023ལོར་ཀྲུང་གོ་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོར་རླངས་འཁོར་ཕྱིར་གཏོང་བྱེད་མཁན་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་སུ་གྱུར་ཏེ། ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཁྲི་120.3ཕྱིར་གཏོང་བྱས་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་77.6%འཕར་ཡོད། ཀྲུང་གོའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་གྱི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པ་སྤྱོད་ཚད་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དེས་ཐཱན་འབུད་ཚད་ཉུང་དུ་གཏོང་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོད། ཀྲུང་གོའི་སྒུལ་ཤུགས་གློག་རྫས་ཀྱི་ཁྲོམ་རའི་ཐོབ་སྐལ་དང་། འོད་ཤུགས་གློག་གཏོང་སྒྲིག་ཆས། རླུང་གློག་སྒྲིག་ཆས་བཅས་ཚང་མ་འཛམ་གླིང་གི་ཨང་དང་པོར་སླེབས་ཡོད། གསར་དར་ཐོན་ལས་དེ་དག་གིས་ཀྲུང་གོའི་དཔལ་འབྱོར་ལ་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ་བསྣན་ཡོད།

ཀྲུང་གོས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་དང་གཉིས་ཕན་མཉམ་ལས་བྱ་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་ཞིང་། ན་ནིང་ཀྲུང་གོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་འདྲེན་དངོས་མང་སྟོན་ཚོགས་སྐབས་དྲུག་པར་རྒྱལ་ཁབ་དང་། ས་ཁུལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩ་འཛུགས་བཅས་154ནས་ཡོང་བའི་སྐུ་མགྲོན་ཚོའི་ཡིད་དབང་བཀུག་པ་དང་ཚོང་འགྲིག་ཚད་སྐབས་རིམ་བྱུང་གི་ཟིན་ཐོ་གསར་པ་བཏོད་དེ་དངུལ་འབོར་ཨ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་784.1ཟིན་ཡོད། ཀྲུང་གོས་ཚོང་དོན་དང་མ་འཇོག་རང་མོས་ཅན་དང་སྟབས་བདེ་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། ཚོང་དོན་སྲུང་སྐྱོང་རིང་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པ། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་ཁྲོམ་ར་ཆེན་པོ་འཛམ་གླིང་གི་གོ་སྐབས་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། ཀྲུང་གོ་དང་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་དོན་གྱི་འབྲེལ་བ་ཟབ་པའི་ཕེ་རུར་ཕན་པ་མང་པོ་ཐོབ་ནས། འཛམ་གླིང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཁྲོད་ཀྲུང་གོས་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ནུས་པ་མུ་མཐུད་འདོན་རྒྱུའི་རེ་སྒུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

(རྩོམ་པ་པོ་ཕེ་རུའི་ཧྲེང་མཱ་ཁོ་སི་རྒྱལ་བཙུགས་སློབ་ཆེན་ཨེ་ཤེ་ཡ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་པ)