ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རྟེན་མཛོད་ཁང་མི་རྣམས་ཀྱི་གདམ་ག་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་དང་ཆབས་ཅིག རིག་རྫས་དང་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཀྱང་གཞོན་ནུ་ཚོའི“དགའ་པོ་བྱ་ཡུལ་གསར་པར”གྱུར་ནས་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་ཉོས་ཏེ་ཁྱིམ་དུ་འཁྱེར་རྒྱུ་དེའང་རྟེན་མཛོད་ཁང་དུ་སྐྱོད་པའི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཡོད། རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཁང་ལ“རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་འགྲེམས་ཁང་མཐའ་མ”ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད།

ཉེ་ཆར། གསར་འགོད་པ་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ལྟེ་གནས་སུ་སྐྱོད་སྐབས། “ཨ་ཁུ་སྟོན་པ”དང“རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་གཅེས་ནོར”ལྟེ་གཉིས་རྫ་ཆས་རབ་དང་རིམ་པའི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་དང་མཛེས་མ“སྙིང་རྗེ་མོ་ལགས”སོགས་མཐོང་བྱུང་། རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་ཡག་པོ་ཞེས་པ་དེ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་ཕུལ་བྱུང་གི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་དེ་བས་མང་བ“མི་སེར་དཀྱུས་མའི་ཁྱིམ་དུའང་ཡོད་པར་བྱེད་པའི”ཐད། ང་ཚོ་མཉམ་དུ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པར་བསྐྱོད་དོ།

ཐོན་རྫས་མཛེས་ལ་སྤྱོད་གོ་ཆོད་པ།

2023ལོར་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཚོང་གཉེར་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་800ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད། བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བ་ནོར་སྒྲོན་གནས་སའི་སྡེ་ཚན་གྱི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་དེ་ནི་ལྕག་སྐུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་ལ། ལོ་གཅིག་དཀའ་སྤྱད་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་ཞིག་ཀྱང་རེད། ལོ་འགའི་གོང་། ནོར་སྒྲོན་ལྗོངས་ཕྱིའི་རྟེན་མཛོད་ཁང་དུ་སྤེལ་རེས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་ཕྱིན་ནས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གཞན་གྱི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཚོང་ཁང་གི་དངུལ་སྤྲོད་སའི་མདུན་དུ་བང་རིང་པོ་སྒྲིག་པ་མཐོང་སྐབས། ཁོང་གིས“ང་ཚོའི་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་བྲིན་ཚོང་དེ་ལྟ་བུ་ག་དུས་ཡོང་ངམ”སྙམ་ཡོད།

2017ལོར་ནོར་སྒྲོན་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་པར་ཡོང་ནས་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་གསར་སྤེལ་དང་གཉེར་སྐྱོང་ལས་དོན་གྱི་འགན་འཁུར་ཡོད། “བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་ལས་དོན་གྱི་དུས་འགོའི་རྨང་གཞི་ཡག་པོ་བཏིང་འདུག ང་འདིར་སླེབས་སྐབས་རྟེན་མཛོད་ཁང་ནང་བལྟོས་བཅས་ཀྱིས་འཐུས་སྒོ་ཚང་བའི་ཐོན་རྫས་རིགས་བཅུ་ལྷག་ཙམ་འདུག ལོ་དེར་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་འདི་ཉིད་རྒྱལ་ཡོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ཚོད་ལྟའི་ཚན་པའི་གྲས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད”ཅེས་ནོར་སྒྲོན་གྱིས་བཤད།

མིག་སྔར། བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གིས་གསར་དུ་ཞིབ་སྤེལ་བྱས་པའི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་རིགས་106དང་སྣ་ཁ་ཁྲི་6ལྷག་ཙམ་ཡོད་པའི་ནང་འཚེམ་དྲུབ་ཐང་ཁ་དང་། ཅིང་ཐའེ་ལན་གྱི་ཡོ་བྱད། IPཡི་མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན(“ཨ་ཁུ་སྟོན་པ”དང“སྙིང་རྗེ་མོ་ལགས”)དང་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཀྱི་ཅ་ལག་ཆུང་གྲས་སྣ་ཚོགས(འཚོ་བའི་རིགས་དང་ཡིག་ཆས་རིགས)ཚུད་ཡོད་པ་རེད།

རྟེན་མཛོད་ཁང་དུ་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་རིག་དངོས་ནི་གསར་གཏོད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཡིན་པ།

ཁྱེད་ཀྱིས་ད་དུང་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་མདུན་གྱི་གནམ་གྲུ་དེ་དྲན་ནམ། དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་དང་དགུ་བཅུ་པའི་ནང་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ཐང་ཆེན་གྱི་རིག་གནས་ཕོ་བྲང་གི་འགྲམ་དུ་གནམ་གྲུ་ཞིག་བཞག་ཡོད། སྐབས་དེར་གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང་མང་པོ་ཞིག་གིས་དེ་གར་རྩེད་མོ་རྩེ་བ་མ་ཟད། གནམ་གྲུ་དང་མཉམ་དུ་དྲན་རྟེན་པར་ཡང་རྒྱག་གི་ཡོད།

གནམ་གྲུ་དེ་ནི་1991ལོར་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་བཞི་བཅུ་འཁོར་བའི་སྐབས་ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་མཁའ་དམག་དཔུང་སྡེས་སྤྲད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ད་ལྟ་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གིས་ཡུན་རིང་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད། 2023ལོའི་ཟླ་11པར། ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་མཁའ་དམག་བཙུགས་ནས་ལོ་74འཁོར་བའི་སྐབས་སུ་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གིས《དགུང་སྔོན་གྱི་འབོད་སྐུལ། མཁའ་དམག་གི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་འགྲེམས་སྟོན》ཇུས་འགོད་བྱས་པ་རེད། འགྲེམས་སྟོན་བྱེད་རིང་། བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གིས་ཇུས་བཀོད་བྱས་ནས་ཁྱབ་གདལ་བཏང་བའི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད“ལྷ་སའི་རིག་གནས་ཕོ་བྲང་གི་གནམ་གྲུའི”བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་རྡོག་ཁྲེས་ཀྱི་བྱང་བུ་ཇུས་འགོད་བྱས་པ་དང་། དེ་རྗེས་སླར་ཡང“ལྷ་སའི་རིག་གནས་ཕོ་བྲང་གི་གནམ་གྲུའི”བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་ལག་གདུབ་བཏོན་པ་རེད། ང་ཚོས་འཛད་སྤྱོད་པ་དང་བརྩེ་དུང་གི་འབྲེལ་ཐག་བཙུགས་ནས་ཚང་མས་གནམ་གྲུ་མཐོང་མ་ཐག་བྱིས་དུས་ཀྱི་སྤྲོ་སྣང་དྲན་པའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འཛད་སྤྱོད་པའི་བློ་ལ་བབས་པའི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་ཡིན་ཚེ་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་ཡག་པོ་ཞིག་རེད”ཅེས་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ལས་དོན་པ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་དཀར་གྱིས་བཤད།

གཞན་ཡང་། “སྙིང་རྗེ་མོ་ལགས”དང་ལྟེ་གཉིས་རྫ་ཆས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་རབ་དང་རིམ་པ་ཡང་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་བྲིན་ཁ་རྒྱུག་ཤོས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་ཡིན་པས། ལྗོངས་ཕྱི་ནང་གི་འཛད་སྤྱོད་པས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། “ང་ཚོས་ཞིབ་སྤེལ་བྱས་པའི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་ཚང་མའི་འཆར་སྣང་ནི་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་དུ་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་རིག་དངོས་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། གོམ་སྟབས་རྗེས་མར། རྟེན་མཛོད་ཁང་གིས་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་ཀྱི་རིགས་དང་སྣ་ཁ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་བཏང་ནས། Uསྡེར་དང་མཱ་ཁེ་ཕོར་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་རེད”ཅེས་ནོར་སྒྲོན་གྱིས་བཤད།

བོད་ཀྱི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་IPདེ་བས་མང་བ་བཏོད་པ།

ད་ཆ་རྟེན་མཛོད་ཁང་དང་མཛེས་རྩལ་ཁང་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཐོན་རྫས་ཚོང་ཁང་ངམ་ཡང་ན་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་ཚོང་ཁང་བཙུགས་ནས་ལྟད་མོ་བ་རྣམས་འགྲེམས་ཁང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་རྗེས་སྐོར་བ་རྒྱག་པ་དང་དྲན་གསོ་བྱེད་པ་མ་ཟད། ཐ་ན་སེམས་ཁམས་བར་བརྒལ་གྱི་བར་མཐོངས་ཤིག་ཡོད་པར་བྱས་ཡོད། བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཕུལ་བྱུང་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་སྔོན་ཐོན་ཞབས་ཞུའི་འདུ་ཤེས་དཔྱད་གཞིར་འཛིན་པ་དང་། རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རིག་གནས་དང་འགྲེམས་སྟོན་ཐོན་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ལྗོངས་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ལྟེ་གནས་བསྐྲུན་པ་དང་དེའི་ངེས་གནས་ནི་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི“འགྲེམས་ཁང་མཐའ་མ་དེ་རེད”

མིག་སྔར། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་ལས་དོན་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། “ང་ཚོས‘ཨ་ཁུ་སྟོན་པ’དང‘སྙིང་རྗེ་མོ་ལགས’ལྟ་བུའི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་ཀྱི་IPགཟུཊ་བརྙན་མང་ཙམ་བཏོད་དེ། IPགཟུགས་བརྙན་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ནས་སྤྱི་དམངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་མཛེས་པ་ཚོར་ཐུབ་པར་བྱེད་དགོས”ཞེས་ནོར་སྒྲོན་གྱིས་བཤད།