ཉིན་ཤས་བསྟུད་མར། རང་ལྗོངས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ་ཁག་གཉིས་པའི་ཚན་པས“གཞི་རིམ་དུ་སྐྱོད་པ་བཞིའི”སྐོར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཆན་བཀོད་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ“གཞི་རིམ་དུ་སྐྱོད་པ་བཞི”དང་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོའི་གཙོ་གནད་བྱ་ཐབས་ཀྱི་འབྲེལ་མཐུད་མཉམ་སྒུལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་བློ་ཐག་གཅོད་པ་དང་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ། གསོན་ཉམས་དོད་པོས་སྒྲོག་འགྲེལ་དང་། གནས་ཚུལ་མཐིལ་རྟོགས། གྱོད་གཞི་གཙང་ལེན་དང་ཐག་གཅོད། རང་འགུལ་ངང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བ་བཅས་བྱས་ནས། བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ་གཏིང་ཟབ་དང་ཏན་ཏིག་སྤེལ་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད་པ་རེད།

གསོན་ཉམས་དོད་པོས་སྒྲོག་འགྲེལ་ལ་སྣང་ཆེན་བྱས་ནས་དམངས་ཕན་སྲིད་ཇུས་ཀྱིས་མི་སེམས་ལ་དྲོ་སྐྱིད་སྦྱིན་ཞིང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ས་ཁུལ། རྫོང（ཆུས་དང་གྲོང་ཁྱེར）ཁག་གིས“ལས་བྱེད་པ་སྟོང་གྲོང་ཚོ་སྟོང་ལ་སྐྱོད་པ”དང“སྦྲ་གུར་འཆད་ཁྲིད”སོགས་གཞི་རིམ་གྱི་སྒྲོག་འགྲེལ་བྱེད་སྒོ་གཏིང་ཟབ་སྤེལ་ཏེ། མང་ཚོགས་ཚོས་ལྟ་འདོད་ལ་ཉན་སྤྲོ་བའི་བྱ་ཐབས་སྤྱད་ནས་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་དང་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་བོད་སྐྱོང་མཛད་ཇུས་གསལ་པོར་བརྗོད་དེ“གཞི་རྩའི་རྩ་བའི་རིགས་པ”དེ“རྒྱུན་མཁོའི་གནས་ལུགས”སུ་བསྒྱུར་ནས་ཏང་གི་དམངས་ཕན་སྲིད་ཇུས་དང་དམངས་ཕན་བྱ་ཐབས་ཁྲོད་རྩམ་པའི་དྲི་ཞིམ་འཐུལ་བ་དང་མར་གྱི་བྲོ་བ་འདུས་ཏེ། མང་ཚོགས་ཚོས་ཕན་པ་གང་ནས་བྱུང་བ་དང་དྲིན་ལན་སུ་ལ་འཇལ་དགོས་པ་དངོས་འབྲེལ་ཤེས་པར་བྱས་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་ཚན་པ་ཁག་གིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་གཞི་རིམ་དུ་སྒྲོག་འགྲེལ་ཐེངས་3659བྱས་པ་དང་སློབ་གསོ་ཐོབ་མཁན་མང་ཚོགས་མི་ཐེངས་ཁྲི་22.5ལྷག་ཙམ་ཟིན་ནས། རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་སྒྲོག་འགྲེལ་དུད་ཚང་ཁྲི་སྟོང་མང་པོར་ཁྱབ་པར་བྱས་ཡོད།

གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་རྟོགས་པར་སྣང་ཆེན་བྱེད་པ་དང “འགྲོ་ནུས་དང་བསམ་ནུས”ལ་དམིགས་ནས་ཐབས་ཇུས་བཟང་པོ་བཏོན་ཞིང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་དང་རྫོང（ཆུས་དང་གྲོང་ཁྱེར）ཁག་གིས་ཏང་ཡོན་འགོ་ཁྲིད་སྒྲིག་འཛུགས་ཧུར་ཐག་གིས་དཀའ་ངལ་མང་བ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་གཅིག་སྡུད་ཆེ་བ། ལས་དོན་ཡག་པོ་སྤེལ་མི་ཐུབ་པ་བཅས་ཀྱི་ས་གནས་དང་ཚན་པ་ཁག་དང་། ས་བབ་མཐོ་བ་དང་། རང་བྱུང་ཆ་རྐྱེན་ཞན་པ། ལས་ཀའི་རྨང་གཞི་ཞན་པ་བཅས་ཀྱི་ས་ཆར་བསྐྱོད་དེ། མང་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲལ་མཁོ་དང་། དཀའ་ངལ། སེམས་ཁྲལ། རེ་སྒུག་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ཤེས་རྟོགས་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་། དཔེ་མཚོན་གྱོད་དཔེར་དབྱེ་ཞིབ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། བརྟག་ཞིབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཐབས་ཇུས་འགོད་པ་དང་དཀའ་གནད་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག གནད་དོན་ཕྱོགས་སྟོན་དུ་འཛིན་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་ཆུང་ས་ནས་དམ་འཛིན་ལ་སྣང་ཆེན་གྱིས“མི་བྱེད་པ་བཞི་དང་ཐད་སྐྱོད་གཉིས”གཞི་རྩའི་ཐབས་ཤེས་སུ་བརྩིས་ནས། མང་ཚོགས་ལ་འཕྲད་པའི་གནད་དོན་དངོས་འབྲེལ་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱིས་བཏོན་པའི་བསམ་འཆར་གོང་ཞུ་བྱེད་པ། མང་ཚོགས་ཀྱིས་བཏོད་པའི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་བཅས་བྱས་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་7དང་། རྫོང（ཆུས་དང་གྲོང་ཁྱེར）74ཡི“ཚན་ཁག་ཆེན་པོ་བཞིར”ཆེད་དོན་བརྟག་ཞིབ་ཐེངས་509བྱས་པ་དང་། བསམ་འཆར་དང་གྲོས་འགོ་ཁག་635བསྡུ་ལེན་བྱས་པ། གནད་དོན་ཁག་603ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ། ཐབས་ཇུས་བྱ་ཐབས་ཁག་579བཏོན་ནས་བརྟག་ཞིབ་གནད་དོན་དང་། ཐག་གཅོད་བྱ་ཐབས། གྲུབ་འབྲས་གཞན་སྒྱུར་བཅས“གསལ་ཐོ་གསུམ”གྲུབ་སྟེ། དག་ཐེར་དོན་འཁྱོལ་ལ་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་ནས་བརྟག་ཞིབ་གྲུབ་འབྲས་དེ་ལས་ཀའི་ཕན་འབྲས་དངོས་ལ་བསྒྱུར་ཡོད་པ་རེད།

གྱོད་གཞི་འགན་གཙང་ལེན་པ་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ“ཞུ་འབྱོར་འཕྲལ་སྒྲུབ”མཐར་ཕྱིན་བྱས་ཤིང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་ཁག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པར་དུས་ཚིགས་རེར་མ་མཐར་ཡང་གཤམ་ལ་བཅར་འདྲི་ཐེངས་རེ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ་དང་། རྫོང་དང་ཁྲུའུ་རིམ་པའི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་ཟླ་རེར་ཉུང་མཐར་ཡང་ངོ་བཅར་དུ་ཡོང་མཁན་ལ་སྣེ་ལེན་ཐེངས་རེ་བྱས་ཏེ། སྔ་སྣུར་ནས་སྤྱི་བསྒྲགས་དང་། སྐབས་བསྟུན་ངོ་བཅར་སྣེ་ལེན། རྗེས་སྙེག་དོན་འཁྱོལ་བཅས་ཐུབ་པར་བྱས་ཡོད། ཡིག་འབུལ་ཞུ་བཅར་གནད་དོན་གྱི་གསལ་ཐོ་བཟོས་ནས། ཡིག་འབུལ་ཞུ་བཅར་གྱི་དོན་དག་གཙོ་བོ་དང་མངོན་གསལ་དོད་པའི་གནད་དོན། དཀའ་གནད་ཆེ་ཞིང་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་གནད་དོན་བཅས་ལ་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་གྱོད་གཞི་འགན་གཙང་ལེན་པའི་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་རང་ལྗོངས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སློབ་གསོ་ཁག་གཉིས་པའི་ཚན་པའི་རྫོང་དང་ཁྲུའུ་རིམ་པ་ཡན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་གཤམ་ལ་བསྐྱོད་ནས་བཅར་འདྲི་དང་ངོ་བཅར་དུ་ཡོང་མཁན་ལ་སྣེ་ལེན་ཁྱོན་ཐེངས་2142ཞུས་པ་དང་ཡིག་འབུལ་ངོ་བཅར་གྱི་གྱོད་གཞི་970ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད།

རང་འགུལ་ངང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བར་སྣང་ཆེན་བྱས་ནས“ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་གཞུང་དོན་སྒྲུབ་པ”རྒྱུན་རྣམ་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་བྱས་ཤིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ“འཐབ་ས་དང་པོའི་ལས་དོན་སྤེལ་སྟངས”ལག་བསྟར་བྱས་ནས། གཞུང་ལས་ཁང་ནས་དོན་ཏེ་བརྟན་ལྷིང་སྲུང་སྐྱོང་གི་འཐབ་ས་མདུན་མ་དང་། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་འཐབ་ས་གཙོ་བོ། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་གི་གཡུལ་ས་གཙོ་བོ། མཐའ་སྟོབས་མཐའ་བརྟན་གྱི་འཐབ་ས་དང་པོ་བཅས་སུ་གཞུང་ལས་བྱེད་པར་བསྐྱོད་དེ། དམངས་འཚོའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་གནད་དོན་ལ་དམ་པོར་དམིགས་པ་དང་སྲིད་འཛིན་ཞིབ་མཆན་འགོད་འགོར་བ་དང་། རྣམ་གྲངས་དོན་འཁྱོལ་དཀའ་བ། ཚོང་གཉེར་ཁོར་ཡུག་ཞན་པ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་གནད་ལ་དམིགས་ཏེ་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་དང་། དབྱེ་ཞིབ། མཐུན་སྦྱོར་བཅས་བྱས་ནས་འཐབ་ས་དང་པོར་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་དང་། འགལ་བ་སེལ་བ། ལས་ཀ་དོན་འཁྱོལ་བཅས་བྱས་ཁར། སྐབས་ཤིག་རིང་ཐག་གཅོད་མ་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ལ་དམ་པོར་དམིགས་ནས་དུས་བཀག་ཁ་གསལ་བཟོས་ཏེ་དམ་འཛིན་མཐར་ཕྱིན་བྱས་ཡོད། མིག་སྔའི་བར་རིམ་པ་ཁག་གི་འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་གཞི་རིམ་དུ་བསྐྱོད་ནས་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་གཞུང་དོན་ཐེངས་3530ལྷག་ཙམ་བསྒྲུབས་པ་དང་ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་གནད་དོན་2663ཐག་གཅོད་བྱས་པ་རེད།