འདི་ནི་བོད་ལྗོངས་ཧྲང་ཁྲུའུ་ཐབ་ཆས་ཚན་རྩལ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སིའི་བཟོ་གྲྭར་བཟོ་པས་དབུགས་རྡིག་བཟོ་བའི་ལས་ལ་བྲེལ་བཞིན་པ།

འདི་ནི་སྣ་དཀར་རྩེ་རྫོང་ཀེ་ལ་ཤ་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་ཚད་ཡོད་འགན་འཁྲི་ཀུང་སིའི་འཕྲུལ་ཆས་ཡིན་པ།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གིས་ས་མཐོའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་ས་མཐོའི་དཔལ་འབྱོར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་། ལས་ཞུགས་དང་དམངས་འཚོ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་ཀྱི་གོམ་སྟབས་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲ་བརྟན་དང་མཐའ་མཚམས་བརྟན་ལྷིང་དར་རྒྱས་ཡོང་བ་བཅས་དམ་འཛིན་བྱ་གཞི་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས། བོད་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་འཚམ་པའི་ས་མཐོའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུ་འཚོལ་ཞིབ་དང་ལག་ལེན་ཧུར་ཐག་བསྟར་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་རྨང་གཞི་དང་། དམངས་འཚོ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་ས་མཐོའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་རམ་འདེགས་བྱེད་པས་སྟོན་ཕྱོགས། ས་མཐོའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཞན་ཆ་སེལ་བ། སྲོལ་རྒྱུན་ཐོན་ལས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་དང་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད། འཕར་གཞི་གསར་པ་སྐྱེད་སྲིང་། ས་མཐོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི“533”གྱི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མ་ལག་གང་མགྱོགས་གཏོད་པ་བཅས་བྱས་པས། ཞིང་འབྲོག་ཐོན་རྫས་ལས་སྣོན་དང་། ཀྲུང་ལུགས་གསོ་རིག་དང་བོད་ལུགས་གསོ་རིག རང་བྱུང་འཐུང་ཆུ། མི་རིགས་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་སོགས་ཀྱིས་གཙོ་བོ་དང་། ས་མཐོའི་གཡོས་སྦྱོར་ཐབ་ཆས་དང་ས་མཐོའི་གསོ་རླུང་མཁོ་སྤྲོད་བདེ་ཐང་སོགས་ཀྱིས་ཕལ་པ་བྱེད་པའི་ས་མཐོའི་ཡང་བའི་བཟོ་ལས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་རགས་ཙམ་ཆགས་ཡོད།

ཞིང་འབྲོག་བཟའ་བཅའ་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་སོགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་རྒྱ་སྟོབས་ཆེ་རུ་བཏང་བ།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ཨན་ཆི་ཚོགས་པས་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་དང་། སྤུས་རྟགས། ཐབས་ལམ་སོགས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་བཏོན་ནས། དབྱི་ཁྲང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེ་དངོས་ལག་རྩལ་གྱི་སྤྱི་པའི་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་བོད་སྐྱོར་ཡན་ལག་ལྟེ་གནས་བསྐྲུན་ནས་བོད་ལྗོངས་ཡར་གཙང་ཁེ་ལས་ལ་སྟར་ཁའི་སྤྲི་སྐམ་ཐོན་ལས་ཅན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ཏེ། ལོ་རེར་སྐྱེ་ཕན་འབུ་ཕྲ་ཏུན་200ཐོན་པའི་སྐྱེ་ཕན་འབུ་ཕྲའི་ཐོན་ལས་ཅན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སྐྲུན་འགོ་ཚུགས་པ་བཅས་བྱས་པས། ས་གནས་དེ་གའི་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལེགས་ཆ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལེགས་ཆར་འགྱུར་བར་རམ་འདེགས་ཐུབ་ཡོད།

“སྐྱེ་ཕན་འབུ་ཕྲའི་ཐོན་ལས་ཅན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཁྱོན་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་5བཏང་སྟེ་དུས་བཀག་དབྱེ་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་གྱི་ཡོད་ཅིང་། དུས་ཐེངས་དང་པོའི་རྣམ་གྲངས་2023ལོའི་ཟླ་12པར་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་3ལྷག་ཙམ་ཟིན་གྱི་ཡོད། རྣམ་གྲངས་དེ་བསྐྲུན་ནས་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་རྗེས་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཕན་འབུ་ཕྲ་རང་སའི་ཐོན་ལས་ཅན་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ནས་ས་མཐོའི་ཁྱད་ལྡན་སྐྱེ་དངོས་ཕྲ་རབ་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཐེབས་པ་དང་། རྒྱ་ཚའི་སྟར་ཁ་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཐོན་ལས་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་སྟེ་སྲོལ་རྒྱུན་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་རིམ་པ་སྤོར་བར་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པས། ཞིང་འབྲོག་པའི་ལས་ཞུགས་འབབ་འཕར་དང་མཉམ་སྡེབ་དཔལ་འབྱོར་སྟོབས་ཆེར་འགྲོ་བར་སྣེ་ཁྲིད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནུས་པ་གལ་ཆེན་ཐོན་གྱི་རེད”ཅེས་ཨན་ཆི་ཚོགས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་བཤད།

ཞིང་འབྲོག་བཟའ་བཅའ་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་ལས་རིགས་ནི་རང་ལྗོངས་ཀྱིས་གཙོ་གནད་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་རྒྱ་སྟོབས་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་ཐོན་ལས་ལྔའི་གྲས་ཤིག་རེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱིས་ནས་དང་། ཤ འོ་མ། ཤིང་འབྲས་ལས་སྣོན་སོགས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་གཙོ་གནད་དུ་བྱས་ནས། ཞིང་འབྲོག་པའི་བཟའ་བཅའ་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་ལས་རིགས་གཞི་ཁྱོན་ཅན་དང་། རྩེར་སོན་ཅན། ཞིབ་ཚགས་ཅན། ནུས་པ་ཅན། བརྒྱུད་རིམ་ཅན་བཅས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། 2025ལོར་སླེབས་སྐབས་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་10ཟིན་པ་དང་2030ལོར་སླེབས་སྐབས་སྒོར་དུང་ཕྱུར་20ཟིན་གྱི་ཡོད་ཅིང་། ལྗོངས་ནང་ཁུལ་དུ་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་5ཡན་ཟིན་པའི་ཞིང་འབྲོག་བཟའ་བཅའ་ལས་སྣོན་གྱི་སྣེ་འདྲེན་ཁེ་ལས་2ནས་3བར་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ཞིང་འབྲོག་བཟའ་བཅའ་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་མ་ལག་ཅིག་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་བསྐྲུན་ཐུབ།

མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་སོགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་ལེགས་སུ་བཏང་བ་དང་གསར་གཏོད་བྱས་པ།

ཉེ་ཆར། 2023ལོའི་བོད་ཀྱི་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་རིག་གནས་འགྲེམས་སྟོན་ལྷ་སར་བྱས་ཤིང་། བྱེད་སྒོ་སྤེལ་རིང་བརྩམས་ཆོས་སྤུས་དག་160དང་རིག་དངོས་རིམ་པའི་ཐང་ག་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པ་རེད།

འགྲེམས་སྟོན་དེས“འགྲེམས་སྟོན་དང་། གླེང་སྟེགས། ཡུལ་སྐོར། ཕྱིར་ཚོང”བཅས་ཕྱོགས་བཞི་ནས“བཟོ་བོའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཞིང་ཁམས”དང་། “གྲངས་འཛིན་ནུས་སྤྲོད” “འཁོར་རྒྱ་ཆེ་བ”“རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས”བཅས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་ཐང་གའི་འགྲེམས་སྟོན་འགྲེམས་ཚོང་དང་། ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་གླེང་སྟེགས་སྤེལ་རེས། མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་འགུལ་རྣམ་འགྲེམས་སྟོན། ཐང་ག་འབྲི་བཞེངས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་བཅས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་བ་རེད།

ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་བརྗོད་དོན། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ཁྲོམ་རའི་དགོས་མཁོ་གསར་པ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་རེ་སྒུག་གསར་པར་དམིགས་ནས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་ལས་གླིང་དང་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་རྟེན་མཛོད་ཁང་སོགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་རིགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་གླིང་དང་རིག་གནས་ཁང་ཁག་དང་པོ་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་གླིང་དུ་གཞིས་ཆགས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ནས། ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་ཁྲོམ་ར་ཅན་དང་། ཐོན་ལས་ཅན། གྲངས་འཛིན་ཅན། ཞིབ་ཚགས་ཅན་བཅས་ཀྱི་གཉེར་སྐྱོང་བྱས་པ་དང་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་ཐོན་རྫས་འབྲི་བཞེངས་དང་། ལས་སྣོན། འགྲེམས་སྟོན། ཕྱིར་ཚོང་། ཞིབ་སྦྱོང་། ཉམས་ལེན། དྲ་ཐོག་ཕྱིར་ཚོང་བཅས་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་གཉེར་སྐྱོང་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བས་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་བའི་འབྲི་བཞེངས་ལྷ་བྲིས་ཁེ་ལས་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཐུབ་པའི་ཐང་གའི་རིག་གནས་སྤུས་རྟགས་ཁག་གཅིག་ཆགས་ཡོད།

མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་ནི་རང་ལྗོངས་ཀྱིས་གཙོ་གནད་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། གསར་གཏོད་བྱེད་པའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་རེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱིས་བཟོ་བོའི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་བཏང་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་རྒྱུན་འཛིན་དང་གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་དང་། རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར། རིག་གནས་བསམ་བཀོད་བཅས་དང་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ་དང་། ཐང་ག་དང་། ལྕགས་རིགས་བཟོ་རྩལ་ཐོན་རྫས། བོད་བཟོའི་ཁྱིམ་ཆས། སྤོས་དང་བོད་ཤོག མི་རིགས་ཀྱི་རྒྱན་ཆ། སྲོལ་རྒྱུན་འཇིམ་བརྐོས། རྒྱན་རིས། རྫ་ཆས་སོགས་གཙོ་གནད་དུ་བྱེད་པ་དང་། ལྷ་ས་དང་གཞིས་རྩེ་གཉིས་འཕར་སྣེ་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་ཁྱད་ཆོས་ཅན་དང་། རྩེ་གྲ་ཅན། མངགས་བཟོ་ཅན། སྤུས་རྟགས་ཅན། གྲངས་འཛིན་ཅན་བཅས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཡོད། 2025ལོར་སླེབས་སྐབས་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1.3ཟིན་པ་དང་2030ལོར་སླེབས་སྐབས་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2ཟིན་པར་བྱས་ནས་ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་10%ཡན་འཕར་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

སྐྱེ་དངོས་བསྙལ་མའི་ཐོན་རྫས་སོགས་ཀྱི་ཐོན་ལས་རྩེ་གྲ་བཏོད་པ།

ལོ་ངོ་སྟོང་གི་བཟོ་རྩལ་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འབྲི་ཞོར་དམིགས་བསལ་གྱི་སྐྱེ་དངོས་རིག་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བྱེད་ནུས་ཏེ་འོ་སྐྱུར་འབུ་ཕྲའི་རིགས་ལྡན་པ་དེ་ནི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་འོག་རྩ་ཆེ་ལ་ཐུན་མིན་གྱི་སྐྱེ་དངོས་ཕྲ་རབ་ཀྱི་མ་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། རང་རྒྱལ་གྱི་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བཟའ་བཏུང་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཡོང་ཁུངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་རེད།

ལན་ཀྲོའུ་སློབ་ཆེན་ཚེ་སྲོག་ཚན་རིག་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཆེ་མོ་བ་ཀོ་ཤུས་ཧྲེན་ཚོགས་པས་ལོ་10ལྷག་ཙམ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་བརྒྱུད། མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་འབྲི་ཞོར་འོ་སྐྱུར་འབུ་ཕྲ་དང་སྐྱུར་རྩིའི་གྲངས་འབོར་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཞོ་གཞན་དག་ལས་མང་བ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཡོད།

སྐྱེ་དངོས་བསྙལ་མའི་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཐོན་ལས་ནི་རང་ལྗོངས་ཀྱི་གཙོ་གནད་སྐུལ་སྤེལ་དང་རྩེ་གྲ་གཏོད་པའི་ཐོན་ལས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་རེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱིས་ནས་དང་། སུར་པན། འབྲི་ཞོ་སོགས་ཞིང་ལས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་བསྙལ་མའི་རིགས་ཀྱི་སྦྱོར་རྟའི་རྫས་དང་ས་མཐོའི་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་སྐྱེ་ཕན་འབུ་ཕྲའི་ཐོན་རྫས་སོགས་ཟུར་སྣོན་རིན་ཐང་མཐོ་བའི་ཐོན་རྫས་གསར་སྤེལ་ཧུར་ཐག་བྱས་ནས་སྐྱེ་དངོས་བསྙལ་མའི་ཐོན་རྫས་ལས་རིགས་ཁྱད་ཆོས་ཅན་དང་། རྩེར་སོན་ཅན། བརྒྱུད་རིམ་ཅན། སྤུས་རྟགས་ཅན་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། 2025ལོར་སླེབས་སྐབས་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་ཁེ་ལས་1ནས་2བར་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་0.5ཡན་ཟིན་པ་དང་། 2030ལོར་སླེབས་སྐབས་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་ཁེ་ལས་2ནས་3བར་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ནས་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1ལས་ཚད་བརྒལ་ཡོང་བར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།