བོད་དུ་གཟིགས་ཞིབ་མ་གནང་གོང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྒྱུར་བཅོས་ཟབ་གཏོང་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ཉི་ཤུ་པ་གཙོ་སྐྱོང་གནང་སྐབས། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་འཚོ་གནས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་འགན་ལེན་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ཐོག་ནས་ལོ་རྒྱུས་ལ་འགན་འཁུར་བ་དང་། མི་དམངས་ལ་འགན་འཁུར་བ། འཛམ་གླིང་ལ་འགན་འཁུར་བ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་མཚོ་བོད་ས་མཐོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་མཐུད་ཆོག་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་ནན་བཤད་གནང་བ་རེད།

ལྗོངས་ཡོངས་ནས་བལྟས་ཚེ་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་སྐུ་ངོ་མས་འཆར་འགོད་དང་སྐུལ་འདེད་གནང་བ་ལས། བོད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་གཏོད་བྱེད་པའི་གོམ་སྟབས་དེ་བས་བརྟན་དུ་ཕྱིན་ཡོད། ད་ཆའི་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོར་མཁའ་རླུང་གཙང་བ་དང་། མཚོ་མོ་དྭངས་པ། ནགས་ཚལ་སྟུག་པ། རྩྭ་ཐང་ཡངས་པ་བཅས་ཡོད་ཅིང་། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དགུང་སྔོན་དང་། རི་སྔོ། ཆུ་དྭངས་བཅས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཁོར་ཡུག་ལོངས་སུ་སྤྱད་ཀྱིན་བདེ་སྣང་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།

ལོ་གཉིས་རིང་། བོད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མངགས་བཅོལ་ཟབ་མོ་བློ་ལ་བརྟན་པོར་བཅངས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་གཏོད་ཀྱི་སྲོལ་ཡིག་དོན་འཁྱོལ་ནན་པོ་བྱས་ཏེ“མཚོ་བོད་ས་མཐོ་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་དང་ཐ་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་ཞིག་ཏུ་བསྐྲུན་རྒྱུའི”དམིགས་ཚད་ལ་དམིགས་ནས《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་གཏོད་འཆར་འགོད(2021ལོ་ནས་2035ལོའི་བར)》ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་གཏོད་ལ་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ་ལོ་5ཡི་ལག་བསྟར་བསམ་འཆར་དང་ལོ་འཁོར་གྱི་ལས་ཀའི་ཇུས་གཞི་དུས་ཐོག་ཏུ་བཏོན་ནས“སྲོལ་ཡིག་འགན་སྲུང་དུ་བྱེད་པ་དང་། འཆར་འགོད་མ་དཔེར་བྱེད་པ། བསམ་འཆར་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱེད་པ། ཇུས་གཞི་ཐབས་ལམ་དུ་བྱེད་པ”བཅས་ཀྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་གཏོད་ཀྱི“ཀ་བཞི་གདུང་བརྒྱད”གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་གྲུབ་ཡོད་པ་རེད།

དེ་དང་ཆབས་ཅིག་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཐིང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མཐོ་ས་གཞུང་དོན་ཁང་བཙུགས་ནས་ལོ་འཁོར་གྱི་གཙོ་གནད་ལས་འགན་53དང་། གཙོ་གནད་འདེགས་སྐྱོར་རྣམ་གྲངས་14 མཚོན་རྟགས་རང་བཞིན་གྱི་ལས་གྲྭ་4བཅས་ལ་སྤྱི་འདོམས་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་རེད། འབད་བརྩོན་བྱས་པ་བརྒྱུད་མཐོ་ས་འཛུགས་གཏོད་ཀྱི་རིགས་ཆེ་གྲས་6གི་དམིགས་ཚད་རྣམ་གྲངས་32ནང་རང་ལྗོངས་ཀྱི་དམིགས་ཚད་11རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མདུན་གྲལ་དུ་སླེབས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་གཏོད་ལས་དོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཁྲོད་དུས་མཚམས་རང་བཞིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད།

2022ལོའི་ལོ་མཇུག་བར་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱིས་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་ཆེད་སྤྱོད་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་7.6དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་སྐྱེམས་མཚོའི་འདམ་ར་དང་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ཆུ་ལག་ཕུར་བྲོ་གཙང་པོའི་འབབ་རྒྱུད་སོགས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ཉམས་གསོའི་ལས་གྲྭ་གཅིག་གྱུར་ཐོག་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་དང་ལྷ་ས་སྐྱིད་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་འདུ་འགོད་ཀྱི་ལག་བསྟར་ཕན་འབྲས་ལ་ཚོད་སྐོར་བྱས་ནས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་དེ་བས་ཡག་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

མིག་སྔར་རང་ལྗོངས་ཀྱིས་བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་དང་། རྨོ་བསྐྱུར་ཕྱུགས་བསྐྱུར། ནགས་གསོ་རྩྭ་གསོ། རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་སོགས་གཙོ་གནད་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་ཉམས་གསོའི་ལས་གྲྭ་ལག་བསྟར་ཤུགས་ཆེན་བྱས་པས་རི་ཆུ་ནགས་ཞིང་མཚོ་རྩྭ་བྱེ་འཁྱགས་བཅས་གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་སྲུང་སྐྱོང་དང་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་བཅོས་སྐྱོང་ལ་ཕན་འབྲས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཐོན་པ་དང་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་ཉིན་བཞིན་བརྟན་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།

གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། བོད་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ཁྱབ་ཚད་12.31%བར་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། རྩྭ་ཐང་གི་ཕྱོགས་བསྡུས་སྔོ་ཁེབས་ཁྱབ་ཚད་48.02%ཟིན་པ། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གཙོ་བོའི་མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལེགས་པའི་ཉིན་གྲངས་བསྡུར་ཚད་99.9%ཟིན་པ། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལེགས་ཚད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཙོ་གནད་གྲོང་ཁྱེར་168ནས་ཨང་དང་པོར་སླེབས་པ། གཙང་པོ་དང་། ཆུ་བོ། མཚོ་བཅས་ཀྱི་ཆུ་སྤུས་ལེགས་ཚད་དང་ས་ངོས་ཆུའི་ཆུ་སྤུས་ལོན་ཚད་100%ཟིན་པ། ས་རྒྱུའི་ཁོར་ཡུག་སྤྱིའི་ཆ་ནས་རང་བྱུང་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་བོད་ནི་སྔར་བཞིན་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཁོར་ཡུག་སྤུས་ཚད་ལེགས་ཤོས་ཀྱི་ས་ཁུལ་གྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་རེད།

མིས་ཁོར་ཡུག་ལ་སྒྱུར་བཀོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཁོར་ཡུག་གིས་ཀྱང་མི་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད། གྲོང་ཚོ་གཙང་སྦྲ་དོད་པོ་བཟོ་རྒྱུ་ལས་འགན་ཨང་དང་པོར་འཛིན་པའི་ཞིང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་མི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག་ལས་དོན་དེ་སྔ་ས་ནས་མི་སེམས་ལ་གཏིང་ཟབ་ཟུག་ཡོད་པ་དང་། གྲོང་ཚོ་མང་ཆེ་བས་གྲོང་ཚོར་གཙང་སྦྲ་ཡག་པོ་བྱེད་པའི་ལས་འགན་དེ་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱི་ལས་དོན་དུ་བརྩིས་ཡོད་པ་རེད།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། བོད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྲིད་གཞུང་གིས་གཙོ་ཁྲིད་དང་། སྡེ་ཚན་གྱིས་མཉམ་འགུལ། མང་ཚོགས་ཞུགས་པ་བཅས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་བཙུགས་ནས་གླེང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲིད་སྟོན་ནུས་པ་གང་ལེགས་བཏོན་ཏེ་དྲུག་པའི་ཚེས་ལྔའི་ཁོར་ཡུག་ཉིན་མོའི་བྱེད་སྒོ་དང“བོད་ཀྱི་ལོ་བཅུ་པོ་འདི་དག་རིང”གི་རིམ་སྤེལ་ཆེད་དོན་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པ་དང་། 《ཡ་རབས་བསང་གསོལ》དང་། 《ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བའི་གླུ་གཞས》 《བྱང་ཐང་གི་སྲོག་ཆགས》 《གངས་ལྗོངས་ཀྱི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག》སོགས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་དྲིལ་བསྒྲགས་པར་གཞི་ཧུར་ཐག་བཟོས་པར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གྲོས་བསྡུར་འཁྲུག་པོ་བྱས་པ་མ་ཟད། སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་དྲིལ་བསྒྲགས་ཟླ་བ་དང་། ཐཱན་ཉུང་ནུས་རྒྱུ་གྲོན་ཆུང་གཟའ་འཁོར། “ཀྲུང་གོའི་ཆུའི་གཟའ་འཁོར”སོགས་དུས་མཚམས་སུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཕན་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས“སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ནང་མི་ཚང་མ་ཞུགས་པ་དང་ལྗང་མདོག་ཁྱིམ་གཞིས་ཚང་མས་གཏོད་པའི”རྣམ་པ་བཟང་པོ་ཞིག་ཀྱང་བཏོད་པ་རེད།

ལྗང་མདོག་ལ་བརྟེན་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ཀྱི་ལེའུ་གསར་རྩོམ། རྒྱང་ལམ་གསར་པར་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་གོང་འོག་ཚང་མས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་མངགས་བཅོལ་བློ་ལ་བརྟན་པོར་ངེས་ནས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ“ལོ་རྒྱུས་ལ་འགན་འཁུར་བ་དང་། མི་དམངས་ལ་འགན་འཁུར་བ། འཛམ་གླིང་ལ་འགན་འཁུར་བ་བཅས”ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཐོག་ནས“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་འཛུཌ་གཏོད་ཧུར་ཐག་བྱེད་པའི”དམིགས་ཚད་ལས་འགན་མུ་མཐུད་ཕྲག་ཏུ་ཁུར་ཏེ། སེམས་མཐུན་སྟོབས་སྒྲིལ་དང་ཐབས་མང་མཉམ་སྤྱོད་ཀྱིས་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོ་འདི་ཉིད་རྒྱལ་ཡོངས་དང་ཐ་ན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་སར་འཛུགས་གཏོད་བྱེད་པར་འབད་འཐབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།