སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་སྡོང་པོ་ལ། དེང་རབས་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་བཞད།
—— ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཡུལ་སྐོར་དང་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲེམས་ཚོགས་སྐབས་ལྔ་པའི་མཐོང་ཐོས།
འདི་ནི་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་སུ་ཚོང་པས་འཛད་སྤྱོད་པར་ཚོང་ཟོག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་པ།
བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་གསར་པར་ཅི་དགར་རོལ། ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་རྒྱང་སྐྱོད་ལམ་བུ་གསར་པ་གཏོད། ཟླ་6ཚེས་16ནས་18ཉིན་བར་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་པུའུ་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཐུན་མོང་ཐོག་གཙོ་གཉེར་བྱས་པའི་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཡུལ་སྐོར་དང་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲེམས་ཚོགས་སྐབས་ལྔ་པ(གཤམ་དུ“བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས”ཞེས་བསྡུ་རྒྱུ)ལྷ་སར་གཉེར་བ་རེད།
སྨི་ངོས་གྲུ་ཁྲི་1.4ཟིན་པའི་འགྲེམས་ཚོགས་གཉེར་ཡུལ་དུ་ཀྲུང་གོ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཚོགས་ཞུགས་ཁེ་ལས་སྟོང་ལ་ཉེ་བས་འགྲེམས་ཞུགས་ཐོན་རྫས་རིགས་ཁྲི་ཙམ་འཁྱེར་ཏེ་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་ལ་ཞུགས་པར་ཉོ་མཁན་མང་བ་མ་ཟད་རྣམ་པའང་ཧ་ཅང་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ཡོད།
འགྲེམས་ཚོགས་མཚམས་སྦྱོར་དུ་བྱས་པ།
སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དུས་རབས་ཀྱི་མི་སེམས་ལ་ཟུག་པ།
ཐང་ག་དང་། དཔེ་རྙིང་ཉམས་གསོ། རུམ་འཐག་སོགས་ཀྱི“རིག་གནས་བོད་ལྗོངས”འགྲེམས་ཁུལ་དུ་ཡུལ་སྐོར་བ་མང་པོ་ཞིག་གི་ཡིད་དབང་བཀུག་ཡོད།
ཀརྨ་བསྟན་འཛིན་ཐང་གའི་ལས་ལ་གཞོལ་ནས་ལོ་30ལྷག་ཙམ་སོང་ཞིང་། སྐབས་འདིའི་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་སུ་ཁོང་གིས“རྩེར་སོན”གྱི་བརྩམས་ཆོས་འགའ་འཁྱེར་ཡོད། “བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་སུ་ང་ཚོར་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་ལས་སྟེགས་ཡག་པོ་ཞིག་མཁོ་འདོན་བྱས་བྱུང་། ད་རེས་ངས་མི་དེ་བས་མང་བས་རྩེར་སོན་གྱི་ཐང་ག་མཐོང་ཐུབ་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན”ཞེས་ཀརྨ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་འཛུམ་དམུལ་དམུལ་ངང་བཤད།
སྨི་བཅུ་གྲངས་ཙམ་གྱི་ས་ནས་སྤོས་ཀྱི་དྲི་ཞིམ་འཐུལ་ནས་མི་རྣམས་ལ་བློ་བདེ་བག་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་ཞིག་སྟེར་བ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག“སྙེ་མོའི་སྤོས”ཀྱི་རྒྱུན་འཛིན་པ་པ་རྡོར་གྱིས་ཡུལ་སྐོར་བར་སྤོས་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་སྤོས་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་མཁན་ཡུལ་སྐོར་བར་ཕྱག་རྟགས་སུ་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། ཁོང་གིས“སྤོས་ནི་རྩ་ཆེའི་སྨན་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ལུས་ཟུངས་གསོ་བའི་ནུས་པ་ངེས་ཅན་ལྡན་ཡོད། སྤོས་ཀྱི་དྲི་ཞིམ་གང་སར་འཐུལ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད”ཅེས་བཤད།
ཡུལ་སྐོར་བ་ཚོས་སྤུས་ཚད་ལེགས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བའི་བོད་རུམ་ལ་ལག་པ་རེག་ནས“ཧ་ཅང་འཇམ་པོ་འདུག”ཅེས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་ད་དུང་རང་འགུལ་ངང་འགྲེམས་སྟོན་ཁུལ་དུ་འཐག་མཁན་དང་མཉམ་དུ་རུམ་འཐག་ལག་རྩལ་སྦྱངས་པ་རེད།
འགྲོ་འོང་རྒྱ་ཆེར་བཏང་བ།
ཤེས་དཔལ་དཔྱད་གཞིར་འཛིན་རེས་བྱས་ནས་གོ་སྐབས་གསར་པ་མཉམ་དུ་སྤྱོད་པ།
དབྱི་རན་དང་། དབྱི་ཐ་ལི། ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་16གི་ཁེ་ལས་60ཡིས་འགྲེམས་ཚོགས་ལ་སྤུས་ལེགས་ཚོང་ཟོག་ཁག་630འཁྱེར་པས་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་དེ“གྲོགས་ཚོགས”རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་དོན་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གར་སྟེགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
ནེ་པ་ལའི་ཚོང་པ་སང་ཐུའོ་ཧྲེ་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་ལ་ཞུགས་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་པས་འཁྲུག་ཆ་དོད་པའི་རྣམ་པ་དེར་ཁོང་ཧང་སངས་ཤིང་། ཁོང་གིས“ཀྲུང་གོ་ནི་རྒྱ་ཆེ་ལ་མངོན་མེད་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ལྡན་པའི་འཛད་སྤྱོད་ཁྲོམ་ར་ཞིག་རེད། སླད་ཕྱིན་ང་ཚོ་བོད་དུ་ལྟ་སྐོར་དུ་མང་ཙམ་ཡོང་ནས་སླར་ཡང་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་ཚོགས་ལ་ཞུགས་རྒྱུའི་བརྩོན་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡིན”ཞེས་བཤད།
ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཁཱ་ལི་མུའུ་ཡིས་རྒྱ་སྐད་ཆུ་རྒྱུག་རྒྱུག་བཤད་དེ་གཡང་ཊིའི་ཐོན་རྫས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཕ་ཁི་སི་ཐན་ནས་འགྲེམས་ཚོགས་ལ་ཞུགས་པར་ཡོང་བའི་ཁོང་གིས་ཀྲུང་གོའི་རིག་གནས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད། “ང་ཀྲུང་གོར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོད་ལ་ཀྲུང་གོའི་གྲོགས་པོའང་མང་པོ་ཡོད། སྐབས་འདིའི་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་ཚོགས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་དབར་གྱི་མཛའ་གྲོགས་སྔར་བས་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད”ཅེས་ཁཱ་ལི་མུའུ་ཡིས་བཤད།
ཚན་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ལྗོངས་དར་རྒྱས་བཏང་བ།
རིག་ལྡན་ལག་རྩལ་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་གསར་པར་རམ་འདེགས་བྱེད་པ།
བོད་ལྗོངས་ལན་ཐུང་གི་སྲིད་ཁེ་ཚོང་མགྲོན་པུའི་སྤྱི་ཁྱབ་ལྟ་ཞིབ་པ་ལིའུ་ཁྲུན་ལིན་གྱིས། བོད་ལྗོངས་ལན་ཐུང་གིས་ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་བྱས་པའི“རིག་ལྡན་ཞིང་འབྲོག་ལས”ཀྱི་མ་ལག་སྤྱད་ན་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཕྱུགས་རིགས་ཀྱི་གནས་གཏན་འཁེལ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། གྲངས་གཞི་ཆེན་པོས་འདེགས་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་ཕྱུགས་རིགས་སྐྱེས་ཚར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཁུངས་འདེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། “བོད་ནི་ས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མི་འབོར་ཉུང་བས་མ་ལག་དེ་ཞིང་འབྲོག་པར་སྤྱོད་མཁོ་ཆེ་བ་མ་ཟད། ད་དུང་འཛད་སྤྱོད་པར་བློ་བདེ་པོས་ཚོང་ཟོག་ཉོ་རོགས་བྱེད་ཐུབ”ཅེས་གསར་འགོད་པར་བཤད།
“ནས་ཀྱི་ཆེད་སྤྱོད་སྐྱེ་དངོས་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ནད་འབུ་སེལ་སྨན”དང་།“སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གསོ་རླུང་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་པའི་ངོ་ཁེབས” “ས་མཐོའི་སྡོད་མལ་ལ་འཚམ་པའི་ནུས་མང་བཟོ་སྐྲུན”སོགས་ས་གནས་དེ་གའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམ་པ་དང་རིག་ལྡན་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་མངོན་གསལ་དོད་པའི་ཚན་རྩལ་ཐོན་རྫས་མང་པོ་ཞིག་བོད་ཀྱི་འགྲེམས་ཚོགས་སུ་མངོན་གསལ་ཧ་ཅང་དོད་པ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བར་འགྱུར་ལྡོག་གསར་པ་ཡོང་རེ་ཡོད།
འཐབ་ཇུས་སྒྲོམ་གཞིའི་གྲོས་མཐུན་7ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་དང་། རྣམ་གྲངས་60ལ་གན་རྒྱ་བཞག་པ། གྲོས་མཐུན་མ་འཇོག་སྒོར་དུང་ཕྱུར་531.83ཟིན་པ་སོགས་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་སྐབས་ལྔ་པར་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་བ་ཐོབ་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཤུགས་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱབ་འགྱེད་ནུས་པ། ས་ཁོངས་ཀྱི་སྐུལ་ཁྲིད་ནུས་པ་བཅས་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་དེ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བོད་ལྗོངས་གསར་པའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་མངོན་པར་བྱེད་པའི་གསེར་གྱི་མིང་བྱང་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དང་། བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལེའུ་གསར་པ་ཧུར་ཐག་རྩོམ་པའི་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་མཚོན་ཚུལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།
(ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་ལྷ་ས་ནས་ཟླ་6ཚེས་19ཉིན་འབྱོར་པའི་གློག་འཕྲིན)