བོད་ལྗོངས་གཞིས་ཀ་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་རྩེ་རྫོང་བཀྲ་ཤིས་འཛོམས་ཤང་བཙག་གྲོང་ཚོའི་ད་ལོ་ལོ་53ཡིན་པའི་ཕུན་ལགས་ཀྱིས་དུས་ཆེན་གྱི་གཟབ་མཆོར་ལེགས་པར་སྤྲས་ནས་གཟབ་ནན་ངང“རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་དཔེ་བཟང་བའི”གཟེངས་རྟགས་བྲང་སྟེང་དུ་བཏགས། ལོ་80རུ་སླེབས་པའི་ཁོ་པའི་ཨ་མ་རྒན་མོ་ངོ་གདོང་ནས་འཛུམ་མདངས་འཕྱུར་བཞིན་རྗེས་རབས་པ་རེ་རེ་བཞིན་དབུ་གཏུག་བྱས།    

མི་རབས་བཞི་ལྡན་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་པོ་དེ་ལོ་གཅིག་གི་དཀའ་སྤྱད་ངལ་ནུས་བྱས་པ་བརྒྱུད་སླར་ཡང་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པའི་ལོ་གསར་བསུས།

ད་ལོ་བོད་ཀྱི་སོ་ནམ་ལོ་གསར་དང་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་གཉིས་ཉིན་གཅིག་ལ་ཏག་ཏག་འཁེལ། མ་གཞི་གོམས་སྲོལ་མ་གཅིག་ཀྱང་ལོ་གསར་དགའ་གཏོང་གི་རྣམ་པ་ཟབ་མོ་ལྡན་པ་ནི་གཅིག་མཚུངས་རེད། རྫོང་གྲོང་ནས་ཉོས་པའི་ལོ་གསར་གྱི་དངོས་ཟོག་དང་ཁྱིམ་མི་ཚོས་བཟོས་པའི་ཕྱེ་མར་དང་ཁ་ཟས་སོགས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་མཆོད་རྫས་དང་ཟས་རིགས་རྣམས་སྒྲོག་རྩེའི་སྟེང་སྒྲིག་གཤོམ་བྱས་ཡོད། མི་རབས་ཨང་བཞི་པའི་བུ་ཕྲུག་ཚོས་ཀྱང་ལུས་ལ་བོད་ཆས་གསར་པ་གྱོན་ཞིང་གཡུ་བྱུར་གྱིས་བརྒྱན་པའི་མགོ་རྒྱན་བཏགས་ཏེ་རྒན་མོ་ཚེ་བརྟན་ལ་བསྙེས་ནས་བསྡད།

མིག་མདུན་གྱི་འཁྲུག་ཆ་དེ་མཐོང་དུས་རྒན་མོ་ཚེ་བརྟན་གྱིས་བྱིས་པ་ཚོར་སྔར་སོང་གི་གཏམ་རྒྱུད་གླེང་འགོ་ཚུགས།

འདི་ནི་རྒན་མོ་ཚེ་བརྟན་གྱིས་ཚ་མོ་ཚོར་དབུ་གཏུག་བྱས་ནས་ལོ་གསར་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བཞིན་པ།

རྒན་མོ་ཚེ་བརྟན་ནི་1943ལོར་སྐྱེས་ཤིང་སྐབས་དེ་དུས་བོད་རྙིང་པར་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་གྱི་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་ཡིན་པ་རེད།

ཁོང་གི་ཁྱིམ་ཚང་ནི་ཁྲལ་པ་ཡིན་པས་ཞིང་བྲན་བདག་པོར་རྣམ་གྲངས་མང་བའི་དཔྱ་ཁྲལ་འཇལ་དགོས་སྟབས། ཁྱིམ་གྱི་ཡོང་འབབ་ཕལ་ཆེ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ལྷག་འཕྲོ་ཅུང་ཟད་དེས་འཚོ་བ་འཁྱོལ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

“ཞིང་བྲན་གྱིས་ལོ་འཁོར་མོར་དཀའ་ལས་བྱས་ངལ་རྩོལ་གྱིས་ཞིང་བྲན་བདག་པོའི་བང་མཛོད་ཁེངས་པ་ལས་རང་སོ་སོའི་ལྟོ་གོས་འཕྱིད་པར་དཀའ”ས་བག་ཁང་ཧྲུལ་གྱི་ཕྱོགས་བཞི་པོ་ནས་རླུང་བུ་འཛུལ་བ་དང་ཁང་པའི་ཐོག་ནས་ཆར་ཐིག་བརྒྱབ་ཀྱི་ཡོད། ཉལ་ཁྲི་མེད་པས་ས་སྟེང་དུ་སྤུ་སྔ་ས་ནས་བུད་ཟིན་པའི་གདན་ཧྲལ་ཧྲུལ་ཞིག་བཏིང་ནས་ཉལ་དགོས་ལ་ཆར་དུས་སུ་ཁང་པའི་ས་ངོས་འདམ་བག་གིས་ཁེངས་ཏེ་གདན་ཡོངས་འདམ་ཆུས་འཚོས་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་ཚེ་བརྟན་གྱིས་བཤད།

སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་ལོ་གསར་ལ་ལུག་མགོ་དང་ཕྱེ་མར་བཟའ་རྒྱུ་ཡོད། འོན་ཀྱང་མ་གཞི་དེ་ཚོ་ལོ་གཅིག་གི་ཟ་མ་གྲ་རྒྱས་ཤོས་དེ་ཡིན་ཡང་བྲོ་བ་མྱོང་བྱེད་ཙམ་ལས་གྲོད་པ་རྒྱག་པ་ཟ་ཐབས་བྲལ་ཅེས་བཤད།

1959ལོར་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོར་ཟིལ་རླབས་དགུང་དུ་འཕྱུར་བའི་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་བཏང་སྟེ་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་གྱི་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་རྩ་མེད་བཏང་བས་ཚེ་བརྟན་གྱི་ཁྱིམ་དུའང་སྐྱིད་པའི་ཉི་མ་གསར་པ་ཤར།

འདི་ནི་ཕུན་ལགས་ཀྱིས“རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་དཔེ་བཟང་བའི”གཟེངས་རྟགས་དེ་བྲང་སྟེང་དུ་བཏགས་ཏེ་སྒྲ་སྙན་གཏོང་བ་དང་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་བཞིན་པ།

ཕ་མ་རྒན་རྒོན་དང་བསྡུར་ཚེ་སྤྱི་ཚོགས་གསར་པར་སྐྱེས་པའི་ཕུན་ལགས་དང་ཁོང་གི་ན་མཉམ་ཚོར་དུས་རབས་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་ངར་ཤུགས་ཀྱིས་ཁེངས།

ཕུན་ལགས་ཀྱི་བཟའ་ཟླ་ལོ་ཆུང་དུས་སུ་ཞིང་ལས་བྱེད་ཞོར་སྣམ་བུ་འཐག་པ་དང་ཕུན་ལགས་ཀྱིས་སྦག་སྦག་བཏང་སྟེ་ཉེ་འཁོར་གྱི་རྫོང་གྲོང་འགའ་ཤས་སུ་སྣམ་བུ་འཚོང་བར་བསྐྱོད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཁོ་པའི་སེམས་ནང་ངར་ཤུགས་ཤིག་ཡོད་པ་ནི“སྒུག་བརྟེན་སློང་གསུམ་གྱི་དབུལ་གྲོལ་བྱེད་ཐབས་ནི་ཡུན་རིང་གི་ཐབས་ཤིག་མིན་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་འབབ་རག་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”

དེར་བརྟེན། 2015ལོར་ཕུན་ལགས་ཀྱིས་དངུལ་བུན་གཡར་ནས་ལྷ་རྩེ་རྫོང་དམངས་ཕན་མཉམ་ལས་ཁང་བཙུགས་ཏེ་རང་ཁྱིམ་གྱི་ལོ་མང་རིང་གི་འཐག་ལས་ལག་རྩལ་རྒྱ་སྐྱེད་དུ་བཏང་ནས་སྣམ་བུ་དང་། ཁ་གདན། སྒྲ་སྙན་སོགས་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་ལག་ཤེས་ཐོན་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་བྱས་པ་རེད།

འདི་ནི་ཕུན་ལགས་ཀྱི་ཁྱིམ་གནས་སའི་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་རྩེ་རྫོང་བཀྲ་ཤིས་འཛོམས་ཤང་བཙག་གྲོང་ཚོ་ཡིན་པ།

ཁྲོམ་རའི་འཁོར་སྐྱོད་ལ་རྒྱུས་ལོན་མེད་པའི་དབང་གིས་ཐོག་མར་ལོ་འགའི་རིང་མཉམ་ལས་ཁང་གི་ཡོང་འབབ་དེ་ཙམ་ལེགས་པོ་བྱུང་མེད། སྲིད་གཞུང་གི་ལས་དོན་མི་སྣས་ཕུན་ལགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་རྗེས་རང་འགུལ་ངང་དབུལ་སྐྱོར་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་རོགས་རམ་བྱས་པ་མ་ཟད་རྫོང་ནས་དགེ་རྒན་གདན་དྲངས་ཏེ་ལས་མི་ཚོར་འཚེམ་བཟོའི་ལག་རྩལ་སློབ་པ་དང་། ཐོན་རྫས་ཀྱི་རྣམ་པར་ལེགས་བཅོས་བྱེད་པ། ད་དུང་ཕྱིར་འཚོང་བྱ་ཡུལ་འབྲེལ་གཏུགས་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་པ་རེད།

ཕུན་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁྲོམ་རའི་གནས་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ནས་ལག་རྩལ་གོང་མཐོར་བཏང་ཞིང་བཟོ་རྩལ་ལེགས་སུ་བཏང་སྟེ་སྔར་གྱི་ཕ་ཡུལ་གྱི་ཁྲོམ་ར་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་བས་མཐར་མཉམ་ལས་ཁང་ལ་གསོན་ཤུགས་གསར་པ་རྒྱས་ཏེ་ཐོན་རྫས་ཀྱང་ལྷ་རྩེ་རྫོང་ནས་སྤྱི་ལེ་1000ཡན་ཆོད་པའི་བོད་ཀྱི་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་དུ་ཕྱིར་འཚོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

འདི་ནི་ཕུན་ལགས་ཀྱིས་ཆང་འཐུང་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ཁོ་པའི་བྲང་སྟེང་དུ་བཏགས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་དཔེ་བཟང་བའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཁོ་པའི་རྩ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ནོར་བུ་ཞིག་ཡིན་པ།

2019ལོར་འཁོར་སྐྱོད་བདེ་བླག་བྱུང་བའི་མཉམ་ལས་ཁང་ལྷ་རྩེ་རྫོངགྲོང་གི་ཐོན་ལས་གླིང་ཁུལ་དུ་གནས་སྤོ་བྱས། བཟོ་གྲྭ་གསར་པར་རྒྱ་ཁྱོན་སྨི་ངོས་གྲུ་5000ཙམ་ཡོད་པ་དང་ཐོན་སྐྱེད་འཁོར་ཁང་22བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། དེང་གི་ཆར་མཉམ་ལས་ཁང་ལ་དངོས་གཞིའི་ལས་མི་75ཡོད་པ་དང་། ལས་མི་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་མཉམ་ལས་ཁང་གི་གླ་པ་བྱས་ནས་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ཐོན་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་བྱས་ཏེ་འབབ་འཕར་མངོན་འགྱུར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

2020ལོར་ཞིང་བྲན་གྱི་བུ་ཕྲུག་ཡིན་པའི་ཕུན་ལགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་དབུལ་གྲོལ་ཕྱུག་འགྱུར་དུ་སྣེ་ཁྲིད་པས“རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་དཔེ་བཟང་བར”བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དང་། 2022ལོར་མཉམ་ལས་ཁང་དུ་ཁེ་སྤོགས་གཙང་མ་སྒོར་ཁྲི་77བྱུང་བ་རེད།

འདི་ནི་ཕུན་ལགས་ཁྱིམ་གྱི་གྱང་སྟེང་དུ་བཀལ་བའི“རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ངལ་རྩོལ་དཔེ་བཟང་བའི”དཔང་ཡིག་ཡིན་པ།

ད་ཆ་ཕུན་ལགས་ཀྱི་བུ་ཕྲུག་ཚོ་ལས་གནས་ཐོག་ཞུགས་ཅིང་འབད་བརྩོན་ཆེར་སྐྱེད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེའི་ཕུགས་འདུན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཚ་བོ་རྣམས་སློབ་གྲྭར་བསྐྱོད་དེ་ཤེས་བྱས་རང་ཉིད་འཚར་ལོངས་ཀྱི་ལམ་བུ་གཏོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ལོ་80ཟིན་པའི་རྒན་མོ་ཚེ་བརྟན་གྱིས་མ་གཞི་རང་གི་བུ་ཕྲུག་ཚོའི་བྱ་གཞག་ལ་རྒྱུས་མངའ་དེ་ཙམ་མེད་ཀྱང“འཚོ་བ་ཉིན་རེ་ནས་ཉིན་རེ་མ་བསྡད་པར་ཡག་ཏུ་དང་ཕྱུག་ཏུ་སོང་བའི”བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་སྣང་བ་ཟབ་མོ་ཚོར་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཕུན་ལགས་ཀྱིས“ང་ཚོའི་མཉམ་ལས་ཁང་གི་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཚོང་རྟགས་ལ‘མྱུ་གུ’ཟེར་ཅིང་ཕ་ཚ་བུ་རྒྱུད་ཞིང་པ་ཡིན་པའི་ངོས་ནས་ལོ་ཏོག་མྱུ་གུ་འབུས་པ་ནི་ཞིང་པ་ཞིག་གི་ལོ་གཅིག་གི་རེ་བ་ཡིན་པས། ང་ཚོའི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མྱུ་གུ་འབུས་ནས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་སྨོན་འདུན་ཡོད”ཅེས་བཤད།

དཔྱིད་དཔལ་རབ་ཏུ་བཞད་པའི་དུས་བཟང་འདིར་མི་རབས་བཞི་ལྡན་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་དེ་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་རོལ་བཞིན་གདའོ།

( བསོད་ནམས་དབང་འདུས་ཀྱིས་སྒྱུར། ཚེ་རིང་ཆོས་སྒྲོན་གྱིས་ཞུས། )