འདི་ནི་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གི་ཀོན་ཀྲང་གཞོན་པ་བོད་སྐྱོད་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དྲན་གསོ་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཇུས་འགོད་པ་ཡུས་ཅང་གིས་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་བྱེད་བཞིན་པ།

ཡུས་ཅང་གི་ཡིག་ཚགས།

ཕ་ཡུལ་ཅང་སུའུ་ཝུའུ་ཤིས་ནས་ཡིན་པ་དང་། 1967ལོའི་ཟླ་གསུམ་པར་ལན་ཀྲོའུ་རུ་སྐྱེས། 1989ལོའི་ཟླ་6པར་མཚོ་སྔོན་དགེ་འོས་སློབ་ཆེན་སྐྱེ་དངོས་ཚན་ཁག་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས། ཧོ་པེ་ཞིང་ཆེན་ཧྲེ་ཅ་ཀྲོང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁྲང་ཨན་ཆུས་སློབ་གསོའི་ཁོངས་གཏོགས་སུ་ལས་བགོས་བརྒྱབ། ཁོང་པར་ལེན་དང་། ཉར་ཚགས། རིག་རྩལ་གསར་རྩོམ་བཅས་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ། 2015ལོའི་ཟླ་བདུན་པར་དང་བླངས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་ས་ཐག་རིང་བའི་བོད་ལྗོངས་མངའ་རིས་སུ་བསྐྱོད་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ལྗོངས་རྣམ་ཟློས་གར་ཆེ་གྲས《གུ་གེའི་ཕུགས་འདུན》བརྩམས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཁག་གཅིག་ཏུ་སྐོར་སྐྱོད་འཁྲབ་སྟོན་བྱས། 2016ལོའི་ཟླ་བདུན་པར་ཧོ་པེ་ཞིང་ཆེན་གྱི་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པ་ཁག་བརྒྱད་པ་དང་མཉམ་དུ་མངའ་རིས་ལ་ཁ་གཏད་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པར་བསྐྱོད། བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས(མངའ་རིས་འགྲེམས་ཁང)སྐབས་གསུམ་པ་བཞི་པ་དང་། ཞང་ཞུང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དུས་ཆེན་སྐབས་བདུན་པ་སོགས་བྱེད་སྒོ་ཆེ་གྲས་གཙོ་སྐྱོང་དང་ཇུས་འགོད་བྱས། 2020ལོའི་ཟླ་དང་པོར་ཡུས་ཅང་གི་ཧྲེ་ཅ་ཀྲོང་ནས་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་རིག་གནས་ཅུས་སུ་ལས་སྒྱུར་བྱས་ཏེ་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གི་ཀོན་ཀྲང་གཞོན་པའི་ལས་འགན་ཁུར། སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དྲན་གསོ་ཁང་དང་། མངའ་རིས་ཡན་ལག་ལས་དོན་ཨུ་ལྷན་གྱི་གནས་རྙིང་དྲན་གསོ་ཁང་། མངའ་རིས་ས་ཁུལ་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་སོགས་འཆར་འགོད་དང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཏེ། “སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག”གི་སྙིང་སྟོབས་དང་ཞང་ཞུང་དང་གུ་གེའི་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་བ་རེད།

མངའ་རིས་ས་ཁུལ་རིག་གནས་ཅུས་ཀྱི་བོད་བཟོའི་སྒོ་ར་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཏུ་འཛུལ་སྐབས་མིག་ལམ་དུ་འཆར་བ་ནི་སྨི་ངོས་གྲུ་10ལྷག་ཙམ་གྱི་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་མེ་ཏོག་ལྡུམ་ར་ཞིག་རེད་འདུག

ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4200ལྷག་ཙམ་ཡོད་པའི་མངའ་རིས་ས་ཁུལ་དུའང“དབེན་པའི་སྐྱེད་ཚལ”འདི་འདྲ་ཡོདཔ་སུ་ཡིས་སྙམ།

སྒོ་ར་ཆུང་ཆུང་གི་བདག་པོ་ནི་ཡུས་ཅང་ཁྱོ་ཤུག་གཉིས་རེད།

“གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཚོས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་འདོད་ན་ངེས་པར་དུ་མངའ་རིས་ཀྱི་རྒན་ཡུས་ཅང་ལགས་ཀྱི་གམ་དུ་སྐྱོད་དགོས། ཁོང་ནི་འདིའི་ཐད་ཀྱི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ཞིག་རེད”ཅེས་ང་ཚོ་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་བཅར་འདྲི་བྱེད་མཁན་ཡིན་པ་ལས་རིགས་གཅིག་པ་ཞིག་གི་ཤེས་འཕྲལ་དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱུང་།

འོ་ན་ཡུས་ཅང་ནི་ཡང་སྙིང་སུ་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་དང་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དབར་འབྲེལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་ཀྱི་དོགས་འཆར་དང་སྦྲགས་ང་ཚོ“སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་རྗེས་ཤུལ་འཚོལ་བའི”བཅར་འདྲི་འཕྲིན་སྤེལ་ཚོགས་ཆུང་གིས་ལྷ་ས་ནས་རྒྱང་ཐང་ལེ་དབར་མང་པོ་ཆོད་པའི་མངའ་རིས་སུ་བསྐྱོད་པས་རིག་གནས་ཐད་ཀྱི་མི་སྣ་གྲགས་ཅན་ཁོང་མཇལ་འཕྲད་བྱུང་།

ཡུས་ཅང་གིས་ཕྱིར་དྲན་བྱས་པ་ལྟར་ན། 2018ལོའི་ཟླ་བཅུ་པར་ཞང་ཞུང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དུས་ཆེན་ཐེངས་བདུན་པར་སྟ་གོན་བྱེད་སྐབས་གློ་བུར་དུ་མངའ་རིས་ས་ཨུད་དྲིལ་བསྒྲགས་པུའི་གདན་ཞུས་ལྟར་བོད་སྐྱོད་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་དྲན་གསོ་ཁང་དུ་འགྲེམས་ཁང་གི་འཁྲབ་གཞུང་འབྲི་བར་འབོད།

“བོད་སྐྱོར་དང་བླངས་པ་ནས་བོད་སྐྱོར་ལས་བྱེད་པའི་བར་དང་། དེ་ནས་བོད་ལྗོངས་འགྲེམས་ཚོགས་དང་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དུས་ཆེན་སོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ངས་གཙོ་སྐྱོང་དང་ཇུས་འགོད་ཐེངས་མང་བྱེད་མྱོང་ཡོད་པས། སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དྲན་གསོ་ཁང་གི་འཁྲབ་གཞུང་འབྲི་བའི་གདེང་ཚོད་འདུག”དེས་ན་ངས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་བྱུང་།

འོན་ཀྱང་ཁས་ལེན་སླ་ཡང་སྒྲུབ་དུས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་བྱུང་། བོད་སྐྱོད་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དྲན་གསོ་ཁང་གི་འགྲེམས་ཁང་གི་འཁྲབ་གཞུང་འབྲི་བར་གཞི་རྩའི་གནད་དོན་ཁ་ཤས་གསལ་པོ་ཤེས་དགོས་པ་དཔེར་ན། ལེན་ཤོག་གི་མི་གྲངས་དང་། དཔུང་སྐྱོད་དུས་ཚོད། བོད་སྐྱོད་ལམ་ཐིག་སོགས་རེད། སྐབས་དེ་དུས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་སྐོར་གྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཚང་མ་ཐར་ཐོར་རེད། ཡུས་ཅང་གིས་ཟླ་གཅིག་ལྷག་ཙམ་མནོ་བསམ་བཏང་བ་བརྒྱུད་ཡིག་ཚགས་འཚོལ་བའི་བསམ་བཀོད་རིམ་བཞིན་བྱུང་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁོང་གིས་ལྷ་ས་དང་། ཤིན་ཅང་། པེ་ཅིང་བཅས་སུ་བསྐྱོད་ནས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཟིན་ཐོ་འཚོལ་འགོ་བརྩམས། ཤིན་ཅང་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་ཡིག་ཚགས་ཁང་དང་དམག་དོན་ལོ་རྒྱུས་ཁང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཡིག་ཚགས་ཁང་དང་ཏང་གི་ལོ་རྒྱུས་གཞུང་དོན་ཁང་། ཀྲུང་གོ་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས། ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་དམག་དོན་ལོ་རྒྱུས་ཁང་སོགས་ནི་ཁོང་གིས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་དཔྱད་གཞི་འཚོལ་ས་རེད། ཐ་ན་ཁོང་གིས་ད་དུང་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་ཏང་གི་སྐུ་ཚབ་ལི་ཏི་སན་གྱི་ཕ་ཡུལ་ཧོ་པེ་ཞིང་ཆེན་ཝུའུ་ཅི་རྫོང་ལི་ཁྲེང་ཏའོ་གྲོང་ཚོར་ཡང་བསྐྱོད།

དུས་ཐུང་ལོ་ཕྱེད་རིང་ཡུས་ཅང་གིས་ཤིན་ཅང་དང་། པེ་ཅིང་། ལྷ་ས་སོགས་སུ་ཐེངས་མང་བསྐྱོད་པར་ལམ་ཐག་སྤྱི་ལེ་ཁྲི་6ལྷག་ཙམ་ཟིན་པ་དང་། དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་3000དང་གློག་བརྙན་དང་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་ཆུ་ཚོད་60ལྷག་ཙམ་འཚོལ་བསྡུ་བྱས། དེས་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དྲན་གསོ་ཁང་འཛུགས་པར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་རིགས་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད།

ཡུས་ཅང་གི་ས་ནས་ང་ཚོས་ད་དུང་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་གསར་པ་མང་པོ་ཤེས་བྱུང་། དཔེར་ན། དམག་དཔུང་གྲ་མ་མང་པོར་འབྱོར་བའི་དུས་ཚོད་ནི། “ཟླ་8པའི་ཚེས་29ཉིན”དང་། “ཟླ་9པའི་ཟླ་དཀྱིལ” “ཟླ་10པའི་ཟླ་སྟོད”བཅས་སུ་འབྱོར་བའི་ཤོད་སྲོལ་ཁ་ཤས་ཡོད། ཡུས་ཅང་གིས་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཚགས་མང་པོ་བཙལ་ནས་ཟླ་10པའི་ཚེས་30ཉིན་ཡིན་པའི་གཏན་འཁེལ་བྱས། ཡང་དཔེར་ན། སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་མི་གྲངས་སྐོར་གྱི་ཤོད་སྲོལ་ལ། མི་135དང་། 136 138 139བཅས་ཚང་མ་ཡང་དག་པའི་གྲངས་འབོར་ཡིན་ཤས་ཆེ། དེ་འདྲ་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ཡུས་ཅང་གིས་འགྲེལ་བཤད་བརྒྱབ་པར་གཞིགས་ན། རྡོག་ཐོན་བྱེད་སྐབས་མི་135དངོས་གནས་ཡིན། དེ་རྗེས་རྨས་པ་དང་རང་སྲོག་ཤོར་བ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རྐྱེན་པས་མི་སྣ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་གསབ་སྣོན་བྱས་པས་རེད།

མངའ་རིས་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་སྐྱོད་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དྲན་གསོ་ཁང་དངོས་སུ་སྒོ་ཕྱེ་བ་དང་སྦྲགས་ཡུས་ཅང་གིས་ཀྱང་རང་གི་བླ་ན་མེད་པའི་ལས་འགན་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད། ཡིན་ན་ཡང་ཡུས་ཅང་གིས་དེ་ནི་འགོ་རྩོམ་འགོ་ཚུགས་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཅིང་། ཁོང་གིས“མངའ་རིས་ཀྱིས་ང་ལ་ལས་རྗེས་གཏོད་པའི་གར་སྟེགས་བསྐྲུན་པས་ང་མུ་མཐུད་འདི་གར་སྡོད་ཀྱི་ཡིན”ཞེས་བཤད། 2020ལོའི་ཟླ་དང་པོར་ཡུས་ཅང་ཧོ་པེ་ནས་མངའ་རིས་སུ་ལས་སྒྱུར་བྱས། མངའ་རིས་ས་ཨུད་དང་སྲིད་འཛིན་ཀུང་ཧྲུའུ་ཡི་ཐུགས་ཁུར་འོག་ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་ཡང་མངའ་རིས་སུ་ལས་སྒྱུར་བྱས།

ཡུས་ཅང་དང་སྤེལ་རེས་བྱེད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཅིག་རེད་འདུག ཁོང་ཤེས་རྒྱ་ཆེ་ལ་སྨྲ་བརྗོད་ལ་མཁས་པས་ང་ཚོར་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་བཞག་བྱུང་། ཁོང་གིས་བོད་སྐྱོད་སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་དྲན་གསོ་ཁང་ནས་ཞང་ཞུང་དང་གུ་གེ་བར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤུལ་བཞག་སྲུང་སྐྱོང་སྐོར་གླེང་བ་དང་། དེ་ནས་མངའ་རིས་ཀྱི་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དེ་བཞིན་མི་རིགས་ཤིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ལྟ་སྟངས་ཇི་ལྟར་འཛིན་དགོས་མིན་སྐོར་གླེང་བྱུང་། ཁོང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རང་རེའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་པར། མཐའ་མཚམས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་རྒྱུས་མངའ་བྱུང་ན་གཞི་ནས་མེས་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་ཆ་ཚང་བ་ཤེས་ཐུབ། ང་ཚོས་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་ལམ་ཐིག་གསལ་པོར་བཀོད་ཐུབ་ན་ང་ཚོའི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྔར་བས་མངོན་ཐུབ་ཅེས་བརྗོད།

མངའ་རིས་སུ་ད་དུང“རྒན་ཡུས་ལགས”འདྲ་བའི་མི་མང་པོ་ཡོད། ཁོ་ཚོ་ནི“སྔོན་སྐྱོད་ལེན་ཤོག་གི་སྙིང་སྟོབས”རྒྱུན་འཛིན་པ་རེད་ལ། མངའ་རིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོང་བ་ཡང་རེད།

རྩ་གཉིས་ཨང་རྟགས་བཤེར་འབེབས་བྱས་ན་ནང་དོན་དེ་བས་མང་བར་བལྟ་ཐུབ།