“ལོ་བརྒྱ་གཉིས”ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འབྲེལ་མཚམས་སུ་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པ་དང་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བདུན་པ་འཚོགས་ཤིང་། རང་ལྗོངས་ཀྱི་རིམ་པ་ཁག་དང་སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་གནས་ཐིང་གིས་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་གྱིས་འཕྲལ་མར་སྒྲིག་འཛུགས་ཞིབ་ཚགས་དང་བཀོད་སྒྲིག་དམ་ཟབ་བྱས་ཏེ། ཏང་ཙུའུ་ཡིས་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱེད་པ་དང་ཏང་ཀྲི་པུས་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་སྦྲེལ་ཐག་ཏུ་བྱས་ནས་ཐིང་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་ཚ་རླབས་ཤིག་འཕྱུར་བའི་སྐབས་སུ། གསར་འགོད་པས་རང་ལྗོངས་ཀྱི་རིག་གནས་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱིས་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་ལག་བསྟར་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་དམིགས་ཏེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་གནས་ཐིང་གི་ཏང་ཙུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་ཐིང་ཀྲང་འཇིགས་མེད་དབང་འཚོར་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་ཡིན།
ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་དགོངས་དོན་གྱིས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིག་གནས་ལས་དོན་ལ་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་པའི་སྐོར་གླེང་སྐབས། འཇིགས་མེད་དབང་འཚོས་ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་དགོངས་དོན་དང་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བདུན་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། “དཀྲིས་པ་གསུམ་དང་ཕན་པ་གཅིག”ལ་དམིགས་ཏེ་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་གཅིག་མཐུན་འདུས་གྲུབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་རྒྱུ་གཙོ་རྐང་དུ་བྱེད་རྒྱུའི་ཐད་རིག་གནས་སྡེ་ཚན་གྱིས་གཤམ་གསལ་གྱི་ཕྱོགས་ཁག་ལ་གཙོ་གནད་ཐོག་དམ་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསར་འགོད་པར་བཤད།
གཅིག་ནས་འཆར་འགོད་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་ཚུགས་གནས་མཐོ་བ་དང་། བཀོད་ཇུས་ཟབ་པ། དམིགས་ཚད་དོན་དང་མཐུན་པ། དགོས་མཁོ་དང་སྒྲུབ་ཐུབ་པའི་བླང་བྱ་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་སྐོང་རྒྱུ་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས། 《“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”རིང་གི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་དང་སྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་འཆར་འགོད》དང《“ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་བཞི་པའི”རིང་གི་བོད་ཀྱི་ཁྱད་ལྡན་རིག་གནས་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཆར་འགོད》སྒྲིག་བཟོ་ཡག་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་།
གཉིས་ནས་ཞབས་ཞུར་དམ་འཛིན་བྱས་ནས་གཞི་རིམ་གྱི་རིག་གནས་སྒྲིག་བཀོད་ལ་མ་དངུལ་གཏོང་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་སྤྱི་པའི་གྲངས་འཛིན་རིག་གནས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་དྲ་རྒྱ་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། རྫོང་རིམ་པའི་རིག་གནས་ཁང་དང་དཔེ་དེབ་ཁང་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་དང་ཡན་ལག་ཁང་གི་ལམ་ལུགས་བཟོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། རྫོང（ཆུས）ཕྱོགས་བསྡུས་རིག་གནས་བྱེད་སྒོ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་ནུས་པ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་མང་ཚོགས་རང་བཞིན་གྱི་རིག་གནས་འཐབ་ས་འཛུགས་སྐྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་བཅས་བྱས་ཏེ“མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས། གཅེས་པར་འོས་པའི་ཕ་ཡུལ”གྱི་ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་ཐོན་ཟོག་གྲོང་གསེབ་ལ་སྐྱེལ་བའི་འདུ་འགོད་ལག་ལེན་བསྟར་ཏེ་དམངས་ཕན་གྱི་འཁྲབ་སྟོན་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་རྒྱུར་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན།
གསུམ་ནས་གསར་གཏོད་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལེགས་ཆ་སྔོག་འདོན་དང་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱས་ཁར། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་རིག་རྩལ་སྤུས་རྟགས་གསར་རྩོམ་བརྒྱུད་སྤེལ་གཏིང་ཟབ་ཀྱིས་དོན་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་གསར་རྩོམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་དུས་རབས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་མངོན་པ་དང་མི་དམངས་ཀྱིས་རིག་རྩལ་སྤུས་རྟགས་གཏོད་པར་བསྟོད་གླུ་ཕུལ་ནས་རིག་རྩལ་དར་རྒྱས་ཕུན་ཚོགས་ཡོང་བར་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན།
བཞི་ནས་སྲུང་སྐྱོང་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་རིག་དངོས་དང་དཔེ་རྙིང་སྲུང་སྐྱོང་དང་། ཞིབ་འཇུག བེད་སྤྱོད་བཅས་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་གཙོ་གནད་རིག་གནས་དང་། རང་བྱུང་ཤུལ་བཞག མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་བཅས་ལ་ཆ་ལག་ཚང་བའི་སྒོ་ནས་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་དང་། ཕུལ་བྱུང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་ལག་ཤེས་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་འཛིན་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་བཟོ་ཁང་བསྐྲུན་རྒྱུ་བཀོད་སྒྲིག་ཞིབ་ཚགས་བྱས་ཏེ་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་བཟོ་ཁང་གི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་རིག་གནས་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་མགྱོགས་སུ་བཏང་ནས་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་གསར་གཏོད་ལྡན་པའི་གཞན་སྒྱུར་དང་གསར་རྩོམ་ལྡན་པའི་ངང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན།
ལྔ་ནས་སྤུས་རྟགས་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ“རིག་གནས་གསར་གཏོད་ཀྱི་བོད་ལྗོངས”ཀྱི་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་པའི་སྤུས་རྟགས་ཤིག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གཏོད་པ་དང་། “རིག་གནས་གསར་གཏོད་ཀྱི་བོད་ལྗོངས་1＋74”ཡི་རིག་གནས་ཐོན་ལས་ཀྱི་གསར་དར་ལས་རྣམ་སྐྱེད་སྲིང་འདུ་འགོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བརྟན་པོ་གཏོང་བ། རིག་གནས་ཐོན་ལས་ཀྱི་རྟེན་གཞི（གླིང）ཚད་ལྡན་ངང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གསར་གཏོད་གླིང་དེ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རིག་གནས་ཐོན་ལས་དཔེ་སྟོན་རྟེན་གཞི（གླིང）ལ་འདུན་ཞུ་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་རིག་གནས་ཐོན་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་དམངས་ཕན་དམངས་ཕྱུག་ཐད་འཕེལ་རྒྱས་གསར་པ་ཡོང་བར་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན།
དྲུག་ནས་སྤེལ་རེས་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་བོད་འབྲེལ་གྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཐད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཤོད་དབང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཐོག་མའི་དམིགས་ཚད་ལ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བརྩིས་ཏེ“ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས”ཞེས་པའི་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་བྱེད་པའི་སྤུས་རྟགས་ཀྱི་རྒྱ་སྟོབས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། “སའི་གོ་ལའི་སྣེ་གསུམ་པ། རིག་གནས་གསར་གཏོད་ཀྱི་བོད་ལྗོངས”ཞེས་པའི་རིག་གནས་སྤུས་རྟགས་གཏོད་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ། ཀྲུང་གོའི་གཏམ་རྒྱུད་ཡག་པོ་རྗོད་པ། བོད་ཀྱི་གསུང་སྒྲ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་པ། དུས་རབས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མངོན་པ་བྱེད་པ་བཅས་ལ་མུ་མཐུད་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན།
བདུན་ནས་ལས་སྟེགས་ལ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་རོལ་དབྱངས་དྲ་ཚིགས་དང་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་དྲ་སྦྲེལ་ལྟ་འདོམས་བཀོད་འདོམས་ལས་སྟེགས་བསྐྲུན་ནས་དྲ་སྦྲེལ་དང་དྲ་ཐོག་གི་ཞབས་ཞུ་བྱ་ཡུལ་ལ་ལྟ་འདོམས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ་དུས་བདེའི་རིག་གནས་ཁྲོམ་ར་བསྐྲུན་རྒྱུར་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན།
མཇུག་ཏུ། འཇིགས་མེད་དབང་འཚོས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རིག་གནས་འཐབ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྔ་བར་ཕྱི་གསུམ་དུ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛུབ་ཁྲིད་དུ་བྱེད་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་དང་། ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་དགུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པའི་དགོངས་དོན་དང་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བདུན་པའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་འདུས་གྲུབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་རྒྱུ་གཙོ་རྐང་དུ་བྱེད་པ་དང་། གཞི་རིམ་གྱི་རིག་གནས་འཐབ་ས་གཙོ་གནད་ཐོག་བརྟན་དུ་གཏོང་བ། རིག་གནས་ཐོན་ཟོག་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཤུགས་མུ་མཐུད་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས་དུས་རབས་གསར་པར་བོད་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་རིག་སྟོབས་ཀྱི་འདེགས་སྐྱོར་བརྟན་པོ་དང་། བསམ་པའི་སྒུལ་ཤུགས་ཆེན་པོ། རིག་གནས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཡག་པོ་བཅས་མཁོ་འདོན་བྱེད་རྒྱུར་གཞོལ་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་བོད་ལྗོངས་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་ཆེད་སྟོབས་ཤུགས་ལེགས་སྐྱེས་སུ་འབུལ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་རེད།