1959ལོར་བོད་ཀྱི་ཞིང་བྲན་ཁྲི་ཚོ་བརྒྱར་ཡར་ལངས་བཅིངས་འགྲོལ་ཐོབ་པའི་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་བཏང་སྟེ།ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་ཞིང་བྲན་ལམ་ལུགས་རྩ་མེད་བཟོས་ནས་འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་རླབས་ཆེའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་བ་དང་། 1965ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་དབུ་བརྙེས་ནས་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་རྣམས་དངོས་འབྲེལ་རང་ཁྱིམ་རང་བདག་བྱུང་སྟེ་རང་མི་རིགས་དང་རང་ས་ཁུལ་གྱི་ལས་དོན་ལ་རང་བདག་ངང་དོ་དམ་བྱེད་པའི་དབང་ཆ་ལོངས་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱ་རྒྱུ་བྱུང་ལ། དེ་བས་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ཡང་དག་སྣེ་ཁྲིད་འོག་བོད་འདི་ཉིད་མུན་ནག་ནས་འོད་ཟེར་དང་། རྗེས་ལུས་ནས་ཡར་ཐོན། སྒེར་གཅོད་ནས་དམངས་གཙོ། དབུལ་ཕོངས་ནས་འབྱོར་ཕྱུག     སྒོ་རྒྱག་ནས་སྒོ་དབྱེ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་དང་མི་རིགས་ས་ཁོངས་རང་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལམ་ཆེན་ཐོག་བསྐྱོད་ནས་དུས་ཐུང་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་ལོ་ངོ་སྟོང་གི་མཆོང་སྐྱོད་ལྟ་བུའི་འཕེལ་རྒྱས་ལས་མི་ཡུལ་གྱི་ངོ་མཚར་བཏོད་ཡོད།

ལོ་རབས་90རྗེས་ཀྱི་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན། བོད་རྙིང་པའི་ཡ་ང་བའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མྱོང་མེད་ཀྱང་།  ང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་མེས་པོའི་འགྲམ་ནས་ཁོང་ཚོའི་དེ་སྔོན་གྱི་མུན་ནག་གི་འཚོ་བ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ། རྒྱུན་དུ་ཁོ་མོའི་སྤོ་བོ་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་ཆུང་དུས་ཀྱི་མུན་ནག་འཚོ་བར་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་སྐབས་མིག་གཉིས་མཆི་མས་བརླན་བཞིན་དུ“སྐབས་དེ་དུས་ལྟོ་གྲོད་པ་རྒྱགས་པ་ཞིག་ཟ་མྱོང་མེད་ལ་གོས་ལུས་པོ་དྲོད་པ་ཞིག་ཀྱང་གྱོན་མྱོང་མེད། དཀར་ཆ་དོད་པའི་ཐོག་བརྩེགས་ཁང་གསར་དང་།མོ་ཊ གནམ་གྲུ་དང་མེ་འཁོར་ནི་རྨི་ལམ་ནང་ཡང་རྨིས་མ་མྱོང་། བདེ་སྐྱིད་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་བརྗོད་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད་ལ། འདྲ་མཉམ་དང་རང་དབང་ནི་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ལྟ་བུ་རེད། མུན་ནག་དང་གདུག་རྩུབ་ནི་ང་ཚོའི་འཚོ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ་དེ་རེད”ཅེས་གསུང་གི་འདུག 1959ལོའི་ཟླ་3ཚེས་28ནི་སྤོ་བོ་ལགས་ཁོང་གི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཉིན་དེ་ནི་ཁོང་གི་མི་ཚེའི་ཁ་ཕྱོགས་འགྱུར་བའི་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཉིན་ཞིག་རེད།

ཚང་མས་ཤེས་གསལ་ལྟར། ད་ལྟའི་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རྣམ་པར་མཆོང་སྐྱོད་ལྟ་བུའི་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་ཉིན་རེ་བཞིན་མ་བསྡད་པར་མངོན་གསལ་དོད་པོས་གོང་མཐོར་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན་ནས་གྲངས་ལས་འདས་པའི་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་ལས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་དྲོད་འཇམ་ཉི་འོད་འོག་ཇ་མངར་མོ་འཐུང་གིན་དུ་ལག་ཐོག་ཁ་པར་ནས་དྲ་བ་བེད་སྤྱད་དེ་ཅ་ལག་མངག་ཉོ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་ཟས་དང་ཕྱི་ལུགས་པའི་ཟས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྲོ་བ་མྱོང་བཞིན་པའི་བདེ་སྐྱིད་འཚོ་བ་གང་སར་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། འདི་ལྟ་བུའི་སྦྲང་རྩི་ལས་མངར་བའི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བ་ནི་1959ལོའི་སྔོན་གྱི་བོད་རྙིང་པའི་འཚོ་བ་དང་བསྡུར་ཚེ་ངོ་མ་གནམ་ས་བླ་འོག་ཏུ་ལྟ་བུའི་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་ཡོད།

ང་ཚོས་མེས་རྒྱལ་ཁྱིམ་ཚང་ཆེན་མོའི་ནང་དུ་འཚོ་གནས་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་བར་སེམས་གཏིང་ནས་དགའ་སྤྲོ་དང་། དེ་བས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རླབས་ཆེན་མེས་རྒྱལ་དང་མཉམ་དུ་བསྐྱོད་དེ་ད་ལྟའི་ཐོབ་དཀའ་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཚོ་བར་གཅེས་འཛིན་བྱེད་དགོས། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་བྱམས་བརྩེའི་ཐུགས་ཁུར་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་གི་རོགས་སྐྱོར།བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་འབད་འཐབ་བཅས་ལས་2020ལོར་བོད་འདི་ཉིད་རྒྱལ་ཡོངས་དང་མཉམ་དུ་འབྱོར་འབྲིང་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་ཐུབ་ངེས་རེད་ལ། གངས་ལྗོངས་ས་མཐོར་དེ་བས་འོད་སྟོང་འབར་བ་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འབྱུང་འགྱུར་ཡོང་ངེས་ཡིན་པར་ང་ཚོར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་ཡོད།(བོད་ལྗོངས་དྲ་འཕྲིན་གཞུང་ལས་ཁང་།སྤེན་པ་བདེ་སྐྱིད)