བོད་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་གྱི་མཐོ་ས་ཞིག་ཡིན་པས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་གནས་བབ་ཧ་ཅང་གལ་འགངས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད། གངས་ལྗོངས་ས་མཐོའི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་བརྟན་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་གནས་དང་ཕུགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། རང་ལྗོངས་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་པོ་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ཡོང་བའི་ཇུས་ཆེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ། མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་རྩ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་བཅས་ཡིན་པས་འགན་འཁྲི་ལྕི་པོ་དང་། ལས་འགན་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ། དོན་སྙིང་ཟབ་པ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་བརྟན་དུ་གཏོང་བར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཚུགས་གནས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། ང་ཚོས“འདུ་ཤེས་བཞི”ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང“གདེང་ཚོད་བཞི”བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་སྒོ་ནས་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་སྐོར་གྱི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིའི་མཐའ་སྐྱོང་བོད་བརྟན་གྱི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་དགོངས་པ་གལ་ཆེན་སློབ་སྦྱོང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ་མ་ཟད། སློབ་སྦྱོང་གཏིང་ཟབ་བྱེད་པ་དང་། གོ་བ་གཏིང་ཟབ་ལེན་པ། ལག་ལེན་ཧུར་ཐག་བསྟར་བ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་གྱི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་རང་རྟོགས་ངང་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ་དང་། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ།
སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིའི་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་དེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་བསྐྲུན་པའི་གསོན་ཉམས་དོད་པའི་ལག་ལེན་དང་ཕན་འབྲས་དངོས་ལ་ཏན་ཏིག་ངང་འགྱུར་བ་བྱེད་དགོས།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་བརྟན་དུ་གཏོང་བར་བྱ་ཐབས་དོན་འཁྱོལ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་པ་དང་། སྔོ་ཞིང་དྭངས་བའི་རི་ཆུ་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་ལ་གངས་འཁྱགས་ཀྱིས་བསྡམས་པའི་ས་གཞི་ཡང་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས། རིམ་པ་ཁག་དང་སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་མཉམ་གནས་ཡོང་བའི་ཚན་རིག་གི་རང་བྱུང་ལྟ་བ་དང་། སྲུང་སྐྱོང་སྔོན་འཇོག་གི་འཛུགས་སྐྲུན་གལ་ཆེ་མཉམ་དུ་འཛིན་པའི་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལྟ་བ། སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ནི་དམངས་འཚོར་ཕན་འདོགས་ཤོས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་དམངས་འཚོའི་ལྟ་བ་བཅས་དང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་བྱས་ནས་རླུང་ཁམས་ཆེ་མོ་དང་། ཆུ། ས་རྒྱུ་བཅས་ཁྱབ་ཁོངས་ཆེན་པོ་གསུམ་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་སྒོ་ནས་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་ཀྱི་འགག་སྒྲོལ་དམག་འཐབ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡག་པོ་རྒྱག་པ་དང་། གནམ་སྔོན་པོ་དང་། ཆུ་དྭངས་བ། ས་གཙང་བ་བཅས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ཆེན་པོ་གསུམ་མུ་མཐུད་ལག་ལེན་གཏིང་ཟབ་བསྟར་ནས་དཔའ་བོས་རང་ལག་གཅོད་ཕོད་པའི་ཆོད་སེམས་དང་། ཤི་གསོན་ཐག་གཅོད་ཀྱི་དམག་འཐབ་བྱེད་པའི་བློ་སྟོབས། མཁར་གཏོར་ནས་བཙན་རྫོང་ལེན་པའི་ངར་ཤུགས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དངོས་དང་ཟུང་འབྲེལ་དང་། ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་པ། ལས་དོན་སྒྲུབ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། གཅིག་སྡུད་འགག་སྒྲོལ། དགུང་སྔོན་ཡུན་གནས། བོད་ཀྱི་ཆུ་བཟང་སྲུང་སྐྱོང་། “ས་གཙང་བ”ཞེས་པའི་སྒོ་བྱང་བཀལ་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། སྣོད་བཅུད་འདུ་འགོད་དང་། ནུས་རྒྱུ་གྲོན་ཆུང་། བཙོག་འབུད་ཉུང་གཏོང་། ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་གསེབ་འཛུགས་སྐྲུན་བཅས་ལ་སྤྱི་འདོམས་སྐུལ་འདེད་དང་། སྣོད་བཅུད་དཔེ་སྟོན་སྲོལ་གཏོད་ཧུར་ཐག་བྱེད་པ་དང་། རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ། སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། སྐྱས་སྤོས་རྩྭ་གསོ་དང་། འདམ་ར་སྲུང་སྐྱོང་། ནགས་སྲུང་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་སོགས་ཀྱི་གཙོ་གནད་འདུ་འགོད་མུ་མཐུད་ལག་ལེན་ཡག་པོ་བསྟར་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་ཀྱི་མཐའ་ཚད་ནན་སྲུང་བྱས་ནས་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་དཔལ་འབྱོར་དང་། ཆབ་སྲིད། རིག་གནས། སྤྱི་ཚོགས་བཅས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཕྱོགས་ཁག་དང་བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོར་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་གི“སྤ་སེ་གཅིག་གིས་ཁྲུ་ལོག་ལམ་ལུགས”ལག་ལེན་ནན་ཏན་བསྟར་བ་དང“མཐོ་གསུམ”རྣམ་གྲངས་བོད་དུ་གཏན་འགོག་བྱེད་པ་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་དང་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྲིམས་འགལ་སྒྲིག་འགལ་གྱི་བྱེད་སྤྱོད་ཚབས་ཆེན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་རིགས་ལ་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་ནན་པོ་བཏང་ནས་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་དག་ཞིང་མཐའ་མར་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་བརྟན་དུ་གཏོང་བར་ལྗང་མདོག་གི་རྨང་གཞི་བརྟན་དུ་བཏང་ནས་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་བཞིན་ཆེ་རུ་འགྲོ་བའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་གི་དགོས་མཁོ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐོང་དགོས། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་བོད་ལྗོངས་བསྐྲུན་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་གལ་ཆེན་བསྐྲུན་རྒྱུ་ནི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་དང་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་ང་ཚོར་གནང་བའི་མངགས་བཅོལ་ཟབ་མོ་ཞིག་ཡིན་ལ། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ལ་སྣོད་བཅུད་ལེགས་པའི་ཐོན་རྫས་མཁོ་འདོན་བྱེད་པའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་དང་དམངས་ཕྱུག་དམངས་ཕན་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཐག་གཅོད་ཡང་དག་བྱས་ནས་སྣོད་བཅུད་བཟང་པོར་བརྟེན་ནས་དམངས་ཕྱུག་དམངས་ཕན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བ་དང་། དམངས་ཆེད་སྣོད་བཅུད་བཟང་པོ་བསྐྲུན་པ་དང་སྣོད་བཅུད་ལ་བརྟེན་ནས་དམངས་ལ་ཕན་པ་བསྐྲུན་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པ། སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ“བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཆ་སྲུང་མཁན་དང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་གཞིས་བསྐྲུན་མཁན”བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་ལག་ལེན་བསྟར་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ་དང་། དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་གྱི་དམག་འཐབ་ཡག་པོ་རྒྱག་རྒྱུ་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ། མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་མང་ཚོགས་སྔར་བས་མང་བར་སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་གི་ལས་གནས་ཡོད་པ་དང་། སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་འབབ་གསོག་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ་མང་ཚོགས་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ནང་ཞུགས་པའི་ཧུར་སེམས་སྐོང་འཐེན་གང་ལེགས་བྱེད་དགོས། དམངས་ཡོངས་མཉམ་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་རྒྱ་ཆེའི་ལས་བྱེད་པ་དང་མང་ཚོགས་ཚོའི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་སྲོལ་རྒྱུན་བཟང་པོ་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བཏང་ནས་ཚེ་སྲོག་ལ་གཅེས་འཛིན་བྱེད་པ་བཞིན་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ལ་གཅེས་འཛིན་བྱས་ནས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཟང་པོ་རང་རྟོགས་ངང་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་དེ་ནང་སེམས་ལ་ཟུག་པ་དང་ཕྱི་ལག་ལེན་དུ་འཁྱོལ་ཐུབ་པ་བྱས་ནས་སྣོད་བཅུད་ཤེས་དཔལ་མི་ཚང་མས་མཉམ་བསྐྲུན་དང་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་མི་ཚང་མས་མཉམ་སྤྱོད་ཐུབ་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དར་སྲོལ་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་པ་བྱེད་དགོས།