རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་སྐབས་བརྒྱད་པའི་ཨུ་ཡོན་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བདུན་པའི་ཐོག་ཡུན་རིང་བོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ལས་ཀའི་ཡུན་རིང་རང་བཞིན་དང་རྙོག་འཛིང་རང་བཞིན་ངོས་འཛིན་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་ཡུན་རིང་བོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་བསམ་ཕྱོགས་བརྟན་པོ་བཙུགས་ནས་དེང་སྐབས་དང་ཕུགས་དང་། དགོས་མཁོ་དང་དགོས་མཁོ་སྐོང་ཐུབ་ཚོད། རྒྱལ་ནང་དང་རྒྱལ་སྤྱི་བཅས་ལ་ལྟ་རྟོག་གཅིག་ལྕོགས་བྱེད་པ་ལས་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་སྟབས་བདེ་དྲགས་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། འཕྲལ་མར་འགྲུབ་རེ་མི་བྱེད་པ། རྨོངས་ཚོད་ངང་ལད་མོ་མི་བྱེད་པ། བསྡུར་རེས་མི་བྱེད་པ། འཚབ་འཚུབ་མི་བྱེད་པ། འགྲེ་ལྡོག་མི་རྒྱག་པ། གཡོ་འགུལ་མི་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཐོག་བྱེད་ཐབས་མཐའ་དག་ལ་རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་དང་། རྒྱུན་མཐུད་ཐུབ་པ། ཕུགས་ལ་ཕན་པ་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་ཆགས་པ་བྱེད་དགོས།
ཕུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་མེད་པ་དེས། སྐབས་འཕྲལ་དོན་ཡང་འགྲུབ་པར་དཀའ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཐད་གཟབ་གླིང་བརྟན་བསྐྱོད་ཀྱི་བྱེད་ཕྱོགས་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ལོ་བརྒྱའི་ཇུས་འགོད་བྱེད་པ་དང་ཕུགས་ལ་བསམ་གཞིག་བྱས་ནས་རྒྱུན་འཁྱོངས་ལྷོད་མེད་དང་ཡུན་རིང་ཕན་ནུས་ཐོན་པ་བྱེད་དགོས་ཞེས་བསྟན་གནང་བ་དེ་ནི་ང་ཚོས་དུས་བབ་གསར་པའི་འོག་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་པར་བརྩི་སྲུང་ཞུ་ས་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད།
བོད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ལྗོངས་བབ་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་ས་ཁམས་གནས་བབ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འགལ་ཟླ་གཙོ་བོ། དམིགས་བསལ་འགལ་ཟླ་བཅས་ལས་འཕེལ་རྒྱས་མྱུར་པོ་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་ཡུན་རིང་དཀའ་སྤྱད་འབད་འཐབ་བྱེད་དགོས་པ་གཏན་འཁེལ་བ་དང་། ཁ་ཕྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཡུན་རིང་རང་བཞིན་དང་། རྙོག་འཛིང་རང་བཞིན། རྣོ་ངར་རང་བཞིན་བཅས་གཏན་འཁེལ་ཡོད། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་གཟབ་བརླིང་བརྟན་བསྐྱོད་ཀྱི་བྱེད་ཕྱོགས་མཐའ་འཁྱོངས་དང་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་བསམ་འདུན་དང་ཆོད་སེམས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ལས་དོན་མཐའ་དག་ལ་ཕུགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་འདིང་བ་དང་རྨང་གཞི་འདིང་ནས་ཕུགས་ཕན་གྱི་ལས་དོན་ཏན་ཏིག་བསྒྲུབས་ཚེ་གཞི་ནས་དུས་བབ་གསར་པའི་འོག་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་ཐུབ།
འཕེལ་རྒྱས་ནི་ལྡོག་མེད་གནད་ལུགས་དང་གནད་དོན་མཐའ་དག་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་འགག་རྩ་ཡིན། ཡུན་རིང་བོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པར་ནང་གནས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་ཐད་བསམ་གཞིག་བྱེད་པ་དང་ཤུགས་རྒྱག་དགོས། བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་བལྟོས་བཅས་ཀྱིས་དམའ་ཙམ་ཡོད་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆུ་ཚད་བལྟོས་བཅས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ལུས་པ་ལས་ང་ཚོས་ཀྲུང་དབྱང་གི་དམིགས་བསལ་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་མ་ལུས་པ་དང་སྔར་བས་ཡག་པོ་སྤྱོད་དགོས་པ་དང་། དུས་མཚུངས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྔར་བས་འགྱུར་ལྡོག་གཏོང་བ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་དབྱིབས་གསར་གཏོད་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐུགས་ཁུར་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དེ་རང་སྟོབས་རང་འཕེལ་དང་དཀའ་སྤྱད་འབད་འཐབ་བྱེད་པ་དང་ཟུང་འབྲེལ་དེ་བས་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་པ་དང་ནང་ངོས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དེ་བས་ལེགས་པའི་སྒོ་ནས་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ། སྲིད་གཞུང་གི་ནུས་པ་དང་ཁྲོམ་རའི་ནུས་པ་དེ་བས་ལེགས་པའི་སྒོ་ནས་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ། སྒྱུར་བཅོས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་ཕྱི་ཕྱོགས་སྒོ་དབྱེ་དེ་བས་ལེགས་པའི་སྒོ་ནས་ཟུང་འབྲེལ་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་ཐོག་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྤུས་ཚད་དང་ཕན་འབྲས་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ལྟེ་བར་བྱས་ནས་རང་ངོས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་དང་མི་མངོན་པའི་སྟོབས་ཤུགས་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ནང་གནས་སྒུལ་ཤུགས་ཟམ་མི་ཆད་པར་མཐོ་རུ་བཏང་ནས་དཔལ་འབྱོར་རྒྱུན་སྲིང་དང་། མགྱོགས་མྱུར། སྐྱོན་བྲལ་བཅས་ངང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་འཕེལ་ཕྱོགས་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན་ཡོད།
འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་བའི་རྒྱུན་སྲིང་གི་འཕེལ་རྒྱས་ཤིག་ཡིན། ཡུན་རིང་བོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པར་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བའི་ཐད་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས། བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ཉམས་ཞན་ཡིན་པས་གཏོར་བཤིག་ཐེབས་ཚེ་སླར་གསོ་བྱེད་ཁག་པོ་ཡོད། འཛུགས་སྐྲུན་གང་རུང་ཞིག་ཡིན་ནའང་དང་ཐོག་སྣོད་བཅུད་གནད་དོན་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་དགོས་པ་དང་འཕེལ་རྒྱས་གང་ཞིག་གཏོང་ཡང་ཚང་མར་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་གཏོང་རྒྱུ་རིན་དོད་དུ་བྱེད་མི་རུང་། སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་པར་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པ་ཞིག་དང་རི་ཀླུང་སྔོ་ལ་ཆུ་མོ་དྭངས་བ་ཡང་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཟབ་མོ་བཙུགས་ཏེ་མིག་འབྲས་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ་ལྟར་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ་དང་། སྣོད་བཅུད་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཨང་དང་པོར་འཇོག་པ་དང་དཔལ་འབྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྣོད་བཅུད་ཁོར་ཡུག་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་མཉམ་དུ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་དཔལ་འབྱོར་ཕན་འབྲས་དང་སྣོད་བཅུད་ཕན་འབྲས་གལ་ཆེན་མཉམ་བརྩི་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་གངས་ལྗོངས་ས་མཐོའི་རྩྭ་དང་རྩི་ཤིང་རེ་རེ་བཞིན་དང་རི་ཆུ་ཀླུང་གསུམ་སྲུང་སྐྱོང་ཡག་པོ་བྱས་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྔོ་ལྗང་ཅན་གྱི་རི་བོ་གཏན་དུ་གནས་པ་དང་དྭངས་གཙང་ཆུ་མོ་རྟག་ཏུ་རྒྱུག་པ་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་དང་ཕ་ཚ་བུ་རྒྱུད་ལ་ཕན་བདེ་བསྐྲུན་དགོས།
ཤེས་ལྡན་པའི་ཐོན་ཁུངས་ནི་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཡུན་རིང་བདེ་འཁོད་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་ཐོན་ཁུངས་དང་པོ་དེ་རེད། ཡུན་རིང་བོད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་པར་མི་སེམས་རྣལ་ལ་ཕབ་ཐུབ་པའི་ཐད་འབད་བརྩོན་བྱེད་དགོས། ཀྲུང་དབྱང་གི་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་བཟོར་དམིགས་བསལ་གླ་ཆའི་སྲིད་ཇུས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཕན་བདེའི་ཐོབ་ཐང་སྲིད་ཇུས་བཟོས་ཡོད་པས་ང་ཚོས་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་ངང་དོན་འཁྱོལ་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ་བློ་མཐུན་ཞིས་ཅིན་ཕིང་གིས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་གནང་བའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐུགས་ཁུར་དང་དྲོ་སྐྱིད་དེ་རྒྱ་ཆེའི་ལས་བྱེད་པ་དང་ལས་བཟོའི་སེམས་ནང་ཚོར་བ་བྱེད་པ་དང་། ས་མཐོར་གཞི་ཚུགས་པ་དང་མཐའ་མཚམས་ལ་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་བའི་ཚང་མའི་ཧུར་བརྩོན་རང་བཞིན་དང་རང་འགུལ་རང་བཞིན་སྐུལ་སློང་གང་ལེགས་བྱས་ཐོག་ཕུལ་བྱུང་ཤེས་ལྡན་པ་དེ་བས་མང་བ་བོད་དུ་ལས་ཀར་ཡོང་བ་དང་མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་ནང་འགུགས་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དེང་སྐབས་ལ་གཞི་ཚུགས་པ་དང་ཕུགས་ལ་དམིགས་ནས་མཐའ་མཚམས་བཅོས་སྐྱོང་དང་བོད་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་བའི་དོན་ཆེན་ལ་གཞིགས་ཏེ་མི་རིགས་ཁག་གི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གསོ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུར་ཚད་མཐོའི་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པ་དང་ཁོང་ཚོ་བདེ་ཐང་ངང་འཚར་ལོངས་ཡོང་བ་དང་། རང་རྟོགས་ངང་ཏང་དང་། རྒྱལ་ཁབ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་བཅས་ལ་དགའ་ཞེན་བྱས་ནས་ཚད་ལོན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བོད་གསར་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་པ་དང་ཤུལ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་བྱ་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས།