མཚོ་ཡོམ་ནི་མཚོ་འོག་གི་ས་ཡོམ་དང་། མེ་རི་འཕྱུར་སྙིགས། མཚོ་འོག་གི་རི་ཉིལ་བའམ་ཡང་ན་མཚོ་འོག་གི་ཉིང་རྡུལ་འབར་གས་སོགས་ལས་བྱུང་བའི་རླབས་ཚད་ཆེས་རིང་བ་དང་འབྲིང་བ་སོགས་ཀྱི་དུས་འཁོར་ལྡན་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་རླབས་ཚད་ཅིག་རེད། དེའི་ནང་མཚོ་འོག་གི་ས་ཡོམ་ལས་མཚོ་ཡོམ་བྱུང་བའི་ས་ཤུན་ཐད་འཕྱང་འགྱུར་སྣོལ་བྱུང་བ་ལས་ཆུ་གཟུགས་གཞི་ཁྱོན་ཆེན་པོ་གློ་བུར་དུ་འཕར་ཆག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེར་ས་ཡོམ་གྱི་མཚོ་ཡོམ་ཞེས་བརྗོད། མཚོ་ཡོམ་དེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་ནུས་ཚད་ཆུང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཆུ་གཏིང་ཐུང་ཁུལ་དུ་སླེབས་སྐབས་རླབས་ཀྱི་མགྱོགས་ཚད་ཆུང་དུ་དང་རླབས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་གློ་བུར་དུ་མཐོ་རུ་སོང་སྟེ་མཚོ་ཆུ་འབོར་ཆེན་གྱིས་མཚོ་ཡོམ་གྱི་རླབས་ནུས་ཆེན་པོ་ཆུ་འགྲམ་དུ་འཁྱེར་གྱི་ཡོད། མཚོ་ཁུག་དང་གྲུ་འམ་ཡང་ན་མཚོ་འགྲམ་མཚེའུ་སོགས་ཆུ་འགྲམ་ས་དབྱིབས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ནས་མཚོ་ཡོམ་གྱི་རླབས་ཚད་དེ་མཐོ་ཚད་སྨི་ཁ་ཤས་ནས་སྨི་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་དབར་ཟིན་པའི “ཆུ་གྱང ”ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ནས་ཡུད་ཙམ་ནང་མཚོ་འགག་གི་བཟོ་སྐྲུན་དངོས་པོ་དང་མི་ཕྱུགས་མཐའ་དག་གཏོར་བརླག་གཏོང་བའམ་ཡང་ན་འཁྱེར་གྱི་ཡོད།
མཚོ་ཡོམ་དེ་སྔོན་དཔག་ཚད་ལེན་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་ཡང་མཚོ་འོག་ཏུ་ས་ཡོམ་བརྒྱབ་རྗེས་ཀྱི་མཚོ་ངོས་ཀྱི་རླབས་འགུལ་བྱེད་ཚུལ་གཞིར་བཟུང་མཚོ་ཡོམ་གྱི་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡ་གཏོང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། 1983ལོར་རང་རྒྱལ་འདི་ཉིད་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་མོའི་མཚོ་ཡོམ་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡ་མ་ལག་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་ཆུང་ནང་ཞུགས་རྗེས་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་མཚོ་ཅུས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་མཚོ་ཁོར་ཡུག་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡ་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་རང་རྒྱལ་གྱི་མཚོ་ཡོམ་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡ་གཏོང་བའི་ལས་སྒོ་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ནས་བརྗོད་ན་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་མཚོ་ཁོར་ཡུག་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡ་ལྟེ་གནས་ལ་ས་ཡོམ་གྱི་ཆ་འཕྲིན་འབྱོར་རྗེས་མཚོ་ཡོམ་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡའི་མ་ལག་བརྒྱུད་དབྱི་ཞིབ་དང་། དཔྱད་དཔོག རྩིས་རྒྱག་སོགས་བྱས་ནས་མཚོ་ཡོམ་གྱི་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡ་དུས་ཐོག་ཏུ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་རེད།
སྔོན་འགོག་གི་ཤེས་བྱ་འོས་འཚམས་ཤིག་ཤེས་ན་མཚོ་ཡོམ་ལས་གྱོང་གུན་ཡོང་ཚད་ཆེས་ཉུང་དུ་གཏོང་ཐུབ། མཚོ་འགྲམ་དུ་སྡོད་སྐབས་ས་ངོས་སུ་གཡོ་འགུལ་ཆེན་པོ་ཐེབས་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བའམ་ཡང་ན་མཚོ་ཆུ་གློ་བུར་དུ་ཆག་པ་མཐོང་བ་དང་རླབས་སྒྲ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཐོས་སྐབས་མཚོ་ཡོམ་རྒྱག་ཉེར་ཡོད་པ་གཏན་འཁེལ་བྱེད་ཆོག སྐབས་དེར་མཚོ་འགྲམ་གྱི་གྲམ་ཐང་དང་གཤོངས་སར་ཡོད་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་མཐོ་སའམ་ཡང་ན་བརྟན་པོ་ཡོད་པའི་བཟོ་སྐྲུན་དངོས་པོའི་མཐོ་སར་སྤོས་དགོས། སྐབས་དེར་ཆུ་གཏིང་ཟབ་ཁུལ་གྱི་མཚོ་ཐོག་ཡོད་པའམ་ཡང་ན་ལས་སྒྲུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གྲུ་གཟེངས་མཚོ་འགྲམ་མམ་ཡང་ན་ཆུ་གཏིང་ཐུང་ཁུལ་དུ་གཏོང་མི་རུང་བ་དང་། མཚོ་འགྲམ་དུ་ལས་སྒྲུབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་གྲུ་གཟེངས་དེ་དག་འཕྲལ་དུ་གྲུ་ཁར་གཏོང་བ་དང་འབྲེལ་མི་སྣ་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སྤོ་བ། མཚོ་འགྲམ་གྱི་གསོ་སྤེལ་ཁུལ་གྱི་ཉ་ལས་མི་སྣ་གང་མགྱོགས་སྤོ་བ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཉེན་ཁའི་གནས་སུ་ཡོད་པའི་སློབ་གྲྭ་དང་ཚན་པས་སློབ་མཚམས་དང་ལས་མཚམས་འཇོག་པ་དང་འབྲེལ་མི་སྣ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གང་མགྱོགས་ཉེན་གཡོལ་ཁུལ་དུ་སྤོ་དགོས་པ་དང་མཚོ་ཡོམ་གྱི་སྔོན་ཚུད་ཉེན་བརྡ་མེད་པ་མ་བཟོས་གོང་མི་རྣམས་ཉེན་གཡོལ་ཁུལ་ནས་ཁ་བྲལ་མི་རུང་།